FYI.

This story is over 5 years old.

Stuff

We vroegen begrafenisondernemers waarom zoveel mensen doodgaan rond de feestdagen

De zelfmoordpiek rond kerst is een mythe, maar er gaan wel onevenredig veel mensen de pijp uit in december.
Photo by Jamie "Lee Curtis" Taete. Other photos courtesy of the morticians interviewed

De feestdagen komen eraan, en er zullen vast weer een hoop artikelen verschijnen over de zelfmoordpiek die zogenaamd rond deze tijd van het jaar te zien is. Volgens het Centrum voor Ziektebestrijding is het echter een mythe dat meer mensen zich van kant maken met kerst. Desondanks is er wel elk jaar een toename in het aantal mensen dat sterft aan andere, onvrijwillige oorzaken in de decembermaand.

Maar wat voor invloed heeft dat op begrafenisondernemers? Moeten zij ineens veel meer lichamen verwerken in de laatste maand van het jaar? En als dat zo is, verpest dat dan niet hun feestdagen? Ik mailde deze vragen naar een aantal begrafenisondernemers, waarvan er drie een groot genoeg gaatje in hun drukke decemberagenda konden vinden om ze te beantwoorden.

Advertentie

VICE: Hoe is het om met lijken te moeten dealen tijdens de kerst?
Caitlin Doughty: Je wil eigenlijk thuis zijn bij je familie tijdens de feestdagen, maar de dood stopt niet omdat ik met oom Henk een biertje wil gaan drinken. Ik kan me nog de eerste keer herinneren dat ik mijn moeder moest vertellen dat ik niet thuis zou komen voor de feestdagen omdat ik moest werken. Ze was niet blij. Maar je moet onthouden dat hoewel kerst op je werk vieren niet fantastisch is, de kerstdagen duizendmaal vreselijker zijn als je man net is overleden.

Sterven mensen aan andere dingen tijdens de kerstdagen?
Er zijn meer sterfgevallen tijdens deze dagen, maar die hebben allerlei verschillende oorzaken. Ik weet het niet zeker dus. Maar er gaan in ieder geval wel veel mensen dood doordat ze dronken achter het stuur gaan zitten.

Zijn er bepaalde verhalen die eruit springen?
Ik heb een jaar een baantje gehad waarbij ik telkens met een busje elf lichamen tegelijk op moest halen en ze naar een groot crematorium moest brengen. Ik kreeg een telefoontje op kerstavond dat er zo veel mensen waren overleden dat de lijkenvriezers in San Diego bijna geen plek meer hadden. Je kunt geen lichamen buiten de vriezer bewaren, dus moest ik ze die avond komen ophalen. Rond middernacht op kerstavond reed ik dus tussen Los Angeles en San Diego heen en weer met elf lijken. Ik was een soort kerstman, en zij waren mijn rendieren. In een triest alternatief universum dan.

Advertentie

Hoe gaat het met de sterfgevallenbusiness tijdens de feestdagen? Merk je een verschil?
Jeff Jorgensen: Ja, absoluut. Het is hetzelfde als in de detailhandel: er is echt een grote druktegolf rond de feestdagen. Oké, ons werk is niet bepaald een vrolijke bedoening zoals bij de meeste winkels rond de kerst, maar er is zeker meer werk tussen november en december. Er zijn momenten dat het even rustig is, maar over het algemeen is het belachelijk druk. De meeste begrafenisondernemers hebben een beleid dat werknemers belet om op vakantie te gaan in deze periode - dat kan in juli of augustus wel.

En als het gaat om de manier waarop mensen sterven, zie je daar verschillen?
Laatst moest ik alle zaken van de afgelopen jaren doornemen en heb ik voor de grap de doodsoorzaak er elke keer ook bij opgezocht, omdat ik hier zelf ook benieuwd naar was. Ik was enorm teleurgesteld toen ik erachter kwam dat er volgens de gegevens geen opmerkelijke verschillen waren met de rest van het jaar, op het aantal na. Ik zou je graag - al is dat wat morbide - vertellen dat het 234 procent vaker voorkomt dat mensen in december overlijden doordat ze stikken in een stukje kalkoen dan in mei. Helaas waren het vooral gevallen van hartfalen en longontsteking door kanker, met af en toe iemand die was overleden aan alcoholisme.

Waarom denk je dat het aantal sterfgevallen hoger is in december?
Ik heb eerlijk gezegd wel een eigen theorie over waarom er een dusdanige toename is. De meeste mensen die overlijden zijn oud en zijn al langer niet heel gezond meer. Ik denk dat de periode rond de kerst voor veel mensen een goed moment is om het hoofdstuk af te sluiten, als alle familieleden ook bij elkaar komen. Als ze weten dat ze het niet nog een jaar kunnen redden, hebben ze de kans om iedereen nog een laatste keer te zien en daarna is het tijd om te gaan. Ik geloof zeker dat we meer controle hebben over het einde van ons leven dan mensen geloven of accepteren.

Advertentie

Heb je ooit met een sterfgeval te maken gehad dat door een of ander absurd kerstongeluk was veroorzaakt?
Zoals 'man verkleed als kerstman gespietst op aan de muur hangend hertengewei toen hij de kerstverlichting ophing en van de ladder viel'? Nee. Ik denk dat zoiets op de overlijdensakte gewoon als 'letsel door perforatie' zou komen te staan. Eerlijk gezegd krijgen begrafenisondernemers weinig details te horen, tenzij de familie die aan ons vertelt. Toch denk ik dat op het moment dat je dit artikel plaatst, ik waarschijnlijk wel een belletje van iemand krijg van: "Ja, dus mijn zus is vorige week overleden doordat ze in een kerstschuimpje stikte". Als dat zo is zal ik zeker contact met je opnemen voor een vervolg. Maar op een zeker niveau is het ook wel een soort geruststelling dat er niet echt een stortvloed aan seizoensgebonden sterfgevallen is. Als mensen overlijden is dat al zwaar genoeg voor de familieleden, dus dat dit niet komt door rendieren, kerststerren of kerstbomen is wat dat betreft wel goed.

Waarom denk jij dat veel mensen overlijden rond de feestdagen?
Caleb Wilde: Voor de meeste mensen in een terminale fase van hun leven zijn de feestdagen vaak een soort einddoel. "Als ik de feestdagen haal, dan kan ik al mijn vrienden en familie nog een laatste keer zien en als we dan samen op de bank lekker alle kerstfilms nog een keer kijken, is mijn leven compleet." Dus dan proberen ze door de pijn en vermoeidheid heen te worstelen zodat ze de kerstdagen redden. Sommigen die halen dat en anderen niet.

Dus er zijn meer sterfgevallen omdat sommige mensen gewoon niet meer kunnen?
Ja, en het is ook het begin van het griepseizoen. Dat is hoe ik het beste kan verklaren dat er zoveel meer mensen dood lijken te gaan tijdens de feestdagen. De mensen die volhouden voor de feestdagen terwijl ze tegen terminale kanker vechten of een andere lange, slopende ziekte, zitten gewoon zonder brandstof en kunnen daarna niet meer.

Dus de feestdagen zijn klote voor jou?
De combinatie van een drukke sociale agenda en de ogenschijnlijke onontkoombare toename van sterfgevallen maakt het voor begrafenisondernemers erg moeilijk om een balans te vinden tussen hun persoonlijke leven en hun werk. Het is een moeilijk seizoen voor ons, vooral als je telkens wordt opgeroepen terwijl je net met je familie een leuke kerstfilm zit te kijken.