De student die als kunstproject zijn eigen heup opat

Het is best knap om je kunstproject in één week onder de aandacht te krijgen in de Time, de Huffington Post, de Independent, de Mirror, de Telegraph en Die Welt. Je hebt er talent, toewijding en goede connecties voor nodig én je moet zo nu en dan een stuk van je eigen lichaam koken en eten. Dat deed de 25-jarige Alexander Selvik Wengshoel uit Noorwegen. Hij werd geboren met een misvormde heup en bracht het grootste deel van zijn leven door in pijn en in een rolstoel. Hij onderging vele morfinebehandelingen en talloze operaties. Vier jaar geleden werd hem een metalen heupprothese aangeboden en dat nam hij aan op de voorwaarde dat de dokters hem de operatie lieten filmen en hij zijn oude heup mocht houden. Hij kookte het vlees toen hij thuiskwam en at het op samen met een aardappelgratin en een goed glas wijn. Alles voor de kunst. Ik ontmoette Alexander om uit te vinden waarom hij dit precies deed.

VICE: Je stuk The Body Project heeft veel media-aandacht gekregen. Wanneer besloot je om je lichaam om te vormen tot kunst?
Alexander Wengshoel: In 2010 studeerde ik animatie. Mijn docent liet me de bloedige kunst van Hermann Nitsch zien en ik was gelijk helemaal gebiologeerd en geïnspireerd. Daarbij vind ik bloed gewoon fascinerend. Plotseling kreeg ik te horen dat mijn laatste heupoperatie zou gaan plaatsvinden – waarbij me beloofd werd dat het mijn leven voortaan pijnloos, vrij en duizend keer fijner zou maken. Mijn docent zei dat het verhaal te sterk was om niks mee te doen. Toen kreeg ik het idee om het allemaal te filmen en om bovendien het vervangen heupbeen mee naar huis te nemen.

Hoe heb je het ziekenhuis ervan overtuigd om de operatie te mogen filmen en je eigen heup mee naar huis te mogen nemen?
Ik belde het ziekenhuis, maar ze zeiden gelijk 'nee' tegen het filmen. Toch bleef ik verschillende keren per dag bellen, tot ze me uiteindelijk doorverbonden met mijn chirurg. Hij was er eerst ook op tegen, maar nadat ik hem vertelde over mijn nachtmerrieverhaal en het idee voor mijn project voorlegde, was hij om. Gelukkig is hij heel erg geïnteresseerd in kunst en vond hij het een geweldig idee.

Toen was er nog de hele kwestie met het heupbeen. Meestal verbrijzelen ze dat tot poeder en gebruiken ze het voor medische materialen. Mijn heup houden was sowieso geen optie zeiden ze, dus toen zette ik ze voor een keuze: of ik mocht het houden, of ik zou naar een ander ziekenhuis gaan. We discussieerden totdat de chirurg uiteindelijk helemaal klaar was met het gezeur van de verpleegsters, en toen mocht ik het op mijn manier doen.

Vertel me over de grote dag.
Het was 18 maart 2010. Ik lag op het ziekenhuisbed en werd door de lange gangen richting mijn nieuwe pijnloze leven geduwd. Ik klemde mijn statief en camera tussen mijn benen. Toen we aankwamen bij de operatieruimte begonnen de medische medewerkers vragen te stellen, maar de chirurg zei hen precies te doen wat ik zei. Uiteindelijk bood de anesthesist aan mijn camera vast te houden en werd ik geïnjecteerd met iets geweldigs. Ik was in het paradijs en begon heel hard te lachen, maar toen werd ik met nog een medicijn geïnjecteerd en begonnen ze met het uit elkaar halen van mijn heup.

Wat gebeurde er toen je wakker werd?
Ik probeerde mijn dokter te wurgen. Vijf medewerkers sprongen op me en van een ander kreeg ik een dosis van een of ander heel sterk spul toegediend. Toen ik mijn ogen opende zag ik mijn toenmalige vriendin. Ik draaide me om in bed en liet mijn ogen rusten op het bloedige heupbeen. Het was vacuümverpakt in een plastic zak, met een briefje erop waarop stond: 'veel geluk ermee'.

Een stuk van jezelf in een plastic zak mee naar huis nemen is één ding, maar hoe kwam je uiteindelijk tot het eten van je eigen vlees?
Oorspronkelijk was mijn vlees geen deel van het project. Ik wilde het er aanvankelijk gewoon vanaf schrapen en weggooien. Toen ik het bot voor de eerste keer kookte in een pannetje, week het vlees ervan af en goot ik het in de wasbak. Toen was ik wel even in shock en dacht ik: wow tering hee, dit is dus gewoon mijn vlees! Ik kwam snel tot de conclusie dat het te persoonlijk was om het te fotograferen en ik pakte een stuk. Minutenlang staarde ik ernaar, en toen zei ik: "Oke, fuck it". Ik stopte het in mijn mond, proefde het, kauwde erop, slikte het door en huilde aan een stuk door. Het was een gevoel van geluk, woede en frustratie gecombineerd.

Moest je overgeven?
Nee, na een paar minuten janken voelde het heel natuurlijk en deed het me niet meer denken aan mensenvlees. Dus ik ging door met koken en schrapen. Toen pakte ik wat chili en knoflook en bakte ik het in een pan. Ik deed er wat zout en peper overheen en opende een goede fles wijn. Daarna stak ik wat kaarsen aan en haalde ik wat aardappelgratin tevoorschijn. Ik ging zitten en at het allemaal op – het werd echt een soort ceremonie, een ritueel.

En hoe was vervolgens het poepen?
Haha, er was niks bijzonders aan en het zag er gewoon uit zoals normaal.

Hoe denk jij over kannibalisme?
Nou, mijn actie valt daar sowieso niet onder. Kannibalisme is vooral gebaseerd op het idee van iemand vermoorden en diegene vervolgens – meestal rauw – opeten. Ik wil mijn daad meer vergelijken met het eten van je placenta na een bevalling. Het is een deel van je lichaam. Je kan het kannibalisme noemen, maar dat doe ik niet.

Dit jaar werd je project tentoongesteld bij je afstudeerpresentatie. De installatie bestond uit drie delen: de operatievideo, een tafel met je lange medische geschiedenis en een suspension act. Kan je me iets vertellen over die andere dingen?
De meeste dingen en medicijnen die je op die tafel ziet zijn van de keer dat ik in Thailand ben overleden.

Je bent ooit overleden?
Vorig jaar reed ik op een motor in Koh Phangan zonder helm, terwijl ik dronken en high was. Ik raakte een gigantische SUV en lag behoorlijk in puin. Glasschermen waren tot diep in mijn nek doorgedrongen, tot drie millimeter van mijn belangrijkste slagader. Mijn hoofd was opengebroken, maar mijn schedel was nog intact. Mijn schouder was uit de kom, mijn ellenboog en vingers waren geplet. Ik was volledig weg. Ik werd vijf dagen later wakker met overal metalen platen en schroeven in mijn lichaam. Gelukkig was ik goed verzekerd en belandde ik in een privéziekenhuis.

Hoe reageren mensen op het eten van jezelf?
De steun die ik krijg van over de hele wereld is ongelofelijk. Mensen zijn nieuwsgierig; veel van hen walgen ervan. Maar ik heb het gevoel dat die mensen mijn project gewoon niet begrijpen. Ik deed het niet voor de aandacht. Dit is mijn verhaal en ik wil niet zielig worden gevonden. Mijn leven is geweldig. Mijn doel is om het publiek naar zichzelf te laten kijken. Het leven is kort en mensen hebben de gewoonte om weg te rennen van pijn. Pijn is niet iets fysieks – het is een gevoel, dat je kunt beheersen. Het hoeft niet iets negatiefs te zijn. Alles wat ik wil is het publiek na laten denken over wat het leven is en wat hun lichaam voor hen betekent.

Heeft iemand anders zoiets al eerder gedaan?
Nee, en ik wil de kunstscene veranderen – er letterlijk nieuw bloed in injecteren. Op dit moment is alles zo highbrow, theoretisch en filosofisch. Ik wil dat mensen weer gaan voelen.

Wat wordt je volgende project?
Ik ga door met dit project, maar wil het wat meer contextualiseren, door middel van woorden. Volgend jaar wil ik naar Italië verhuizen om een bodyartgalerie te beginnen. Daarna weet ik nog niet wat ik wil gaan doen. Mijn tatoeages maken ook deel uit van The Body Project.

Ik ben mijn hele lichaam aan het bedekken met inkt en als ik sterf zal ik niet worden gecremeerd – ik wil dat mijn huid wordt gevild, gezouten en heel strak wordt opgespannen, zoals met canvas. In mijn vlees worden speciale siliconen gepompt, waardoor ik een soort sculptuur zal worden. Ik houd mijn heupbeen vast en mijn broek is zo geopend dat je mijn heup kan zien. Dat zal mijn laatste stuk zijn.

Wie zou dat voor je willen doen?
Ik ben in gesprek met een aantal mensen in Duitsland en Polen. Het is heel erg duur maar fuck it – ik offer mijn hele leven op aan de kunst. Het enige wat ik heb is mijn lichaam en mijn verhalen.

Like als de wiedeweerga VICE Nederland om niks te missen van alles wat we maken: