Het verhaal achter de viralfilmpjes van Mexicaanse meisjes die coke snuiven

Twee weken geleden berichtten verschillende media, waaronder VICE, over een nieuwe online challenge waarbij rijke Mexicaanse tieners elkaar uitdaagden om coke te snuiven voor de camera. De "nieuwe trend" bleek later niets meer te zijn dan een ongefundeerde mediahype. Bij de meeste artikelen die over de 'Reto del Pasesito' verschenen, werd een filmpje van een blond meisje geplaatst dat vrolijk een sleutel coke opsnoof. Onze collega's van VICE Mexico zochten haar op om haar kant van het verhaal te horen.

"Ik heb die video meer dan een jaar geleden opgenomen," zegt Ber. We zitten in haar woonkamer in São Paulo, waar ze me heeft uitgenodigd in de hoop haar naam te zuiveren, nadat twee weken geleden een video waarin ze een cocaïne snoof het hele internet over ging. "Het was een slechte grap die ik in een whatsappgroep met vrienden had gemaakt, en die volledig uit z'n verband werd gerukt."

Op 19 september verscheen een artikel met de titel "'Reto del pasesito' de coca: la nueva moda entre las niñas bien mexicanas" op de website van de Mexicaanse persgroep SDP Noticas. Volgens de website hadden Mexicaanse tieners een nieuwe variant op de Ice Bucket Challenge bedacht, waarbij ze elkaar massaal uitdaagden om voor de camera een lijntje coke te snuiven. Het bericht verspreidde zich razendsnel over social media, en werd ook door andere mediaplatforms opgepikt.

Ber zegt dat ze de bewuste video had opgenomen in oktober 2014. "We hebben het niet zelf bedacht; we zagen een filmpje van een man die de zogenaamde 'Reto del Pasesito' deed, en het leek ons wel grappig om het zelf ook te doen – best dom achteraf. Dus deelden we de challenge in onze whatsappgroep, waar iets van vijftien goede vrienden in zitten die ik al jaren ken. Het was nooit de bedoeling dat zoveel mensen dit zouden zien."

Dit is de video die door verschillende whatsappgroepen circuleerde, en bekeken werd door Ber en haar vrienden

"Op 17 september zei een vriend van me dat een vage kennis uit Miami hem een whatsappvideo had gestuurd waarin ik voor de camera coke gebruikte," vertelt Ber. "Ik vond het wel gek dat een filmpje dat ik alleen met vrienden had gedeeld blijkbaar ook door vreemden werd bekeken en gedeeld, maar stond er verder niet al te lang bij stil. Maar de volgende dag belde een andere vriend me op, en die vertelde dat zijn broer de video ook via WhatsApp had ontvangen."

De video van Ber begon viral te gaan tussen donderdag 17 en vrijdag 18 september, en werd gedeeld in talloze whatsappgroepen. Op zaterdagochtend "vertelde een andere vriendin me dat ze de video via een chat had ontvangen," zegt Ber. "Een uur later stuurde mijn schoonzus me de link van het artikel dat gepubliceerd was door SPD Noticias. Toen dacht ik: nu ben ik echt de lul."

In het artikel van SPD werd Ber omschreven als "een blonde, knappe jonge vrouw die op een balkon zit met een prachtig landschap op de achtergrond" en een "dure zwarte jurk en dure sieraden" draagt.

"Ik heb die jurk bij de H&M gekocht voor twintig euro. De sieraden bestaan uit een setje oorbellen die van mijn moeder zijn, en mijn verlovingsring," legt Ber uit. "Ik was helemaal opgedirkt omdat ik op het punt stond om naar een bruiloft te gaan – normaal draag ik nooit een jurk of hoge hakken." SDP Noticias ging ervan uit dat Ber rijk was, en dat idee werd door verschillende media gekopieerd, zonder dat iemand probeerde contact met haar te zoeken om het verhaal te verifiëren, zegt Ber. Nadat het artikel op SDP verscheen, ging de video van Ber zijn eigen leven leiden.

"Binnen een paar uur stond de video op allerlei youtubekanalen en websites. Allemaal gaven aan dat het om een nieuwe trend onder jonge rijken mensen ging. Ik begrijp wel dat mensen die conclusie zouden kunnen trekken, maar ik vind dat de media wel beter zouden moeten zoeken naar het echte verhaal. De manier waarop ze hiermee omging is onverantwoord," zegt Ber.

Er waren drie video's die de ronde deden op het internet en in de artikelen over de nieuwe challenge werden aangehaald. De meest populaire video was die van Ber, maar er was ook een tweede filmpje waarin Betty, een vriendin van Ber, te zien is (dat uit dezelfde groepschat kwam), en een derde filmpje met een blond meisje dat het helemaal niet over een challenge heeft, maar alleen zegt: "Het is niet makkelijk."

Een week nadat het eerste artikel over de Reto del Pasesito online verscheen, haalde het verhaal ook de Mexicaanse televisie. Op 26 september zond het programma Primero Noticias een segment uit over de nieuwe jongerentrend, waarin een meisje werd geïnterviewd dat claimde dat zij degene was die in de tweede video te zien was.

"Betty is nooit geïnterviewd," zegt Ber. "Ze interviewden een meisje via Skype en maakten haar gezicht onherkenbaar. Het meisje zei dat ze 18 was en dat ze het had gedaan uit groepsdruk. Betty en ik zijn dertig," zegt Ber.

Doordat de video van Betty op landelijke televisie werd uitgezonden, raakte zij ook verder betrokken bij het schandaal. "Een vriend belde me om te zeggen dat hij de video op tv had gezien. Ik was een paar dagen op reis geweest en was net weer thuis toen het programma werd uitgezonden. Ik wist gelijk dat dit grote gevolgen zou gaan hebben voor mij," vertelt Betty.

Het nieuwsitem, waarin onder andere een internetexpert en een verslavingsspecialist aan het woord kwamen, beweerde ook dat het om een grootschalige trend ging. "We hebben social media, zoals Twitter, Facebook, Vine en Instagram, afgezocht en vonden tussen de vele video's uiteindelijk dit achttienjarig meisje, die een van de eersten was die de Reto del Pasesito deed," zegt journalist Danielle Dhiturbide in de voice-over.

Rafael Jiménez, de internetexpert die in het nieuwssegment aan het woord kwam, zei op Twitter dat zijn bijdrage aan het programma verdraaid was. "Ik heb ze duidelijk gezegd dat ik niets over de Reto del Pasesito wist. Ze hebben me alleen wat algemene vragen over sociale media gesteld, en daarna mijn antwoorden zo gemonteerd dat het lijkt alsof ik iets heel anders zeg," aldus Jiménez.

"Het is een van die dingen die buiten proportie worden geblazen om een clickbaitartikel te kunnen maken wat nergens op gebaseerd is. Ik haat het dat ik nu onderdeel van zo'n mediahype geworden ben," zegt hij.

Ber geeft wel toe dat ze de kritiek die ze nu over zich heen krijgt grotendeels aan zichzelf te danken heeft. "Ik ben degene die dat filmpje heeft gemaakt. Ik had het niet moeten doen. Maar de media had ook gewoon kunnen zeggen dat die video veel gedeeld werd op WhatsApp en verder niets. Waarom zeiden ze dat dit een grootschalige trend is? En waarom geven ze verkeerde informatie over mijn leeftijd of sociale klasse? Ik kom uit een normale, hardwerkende familie en heb niet aan een privéuniversiteit gestudeerd," zegt Ber. "Bovendien ben ik allang geen tiener meer."

Ber zegt dat wij het enige medium zijn dat contact met haar heeft gezocht, en dat ze alleen met ons wilde praten omdat haar "reputatie zoveel schade heeft opgelopen door één domme actie. Ik ben mijn baan en mijn goede naam kwijt door een grapje tussen vrienden waar de media mee aan de haal is gegaan."