Hoe het is om Trump te confronteren nadat je beste vriend is omgekomen bij een schietpartij

Sam Zeif was net klaar met een wiskundetoets toen de schietpartij begon. Het was Valentijnsdag en de zeventienjarige keek uit naar een picknick met zijn vriendin. Aanvankelijk werd er gedacht dat het geluid bij een rampenoefening hoorde en dat de schoten losse flodders waren. Op de een of andere manier wist Zeif dat er iets anders aan de hand was. Hij verschool zich met zijn klasgenoten en stuurde een berichtje naar zijn jongere broer, die een verdieping hoger zat.

Zeif en zijn broer overleefden de aanslag. Maar de volgende dag –op zijn achttiende verjaardag – kwam hij erachter dat zijn beste vriend, de zeventienjarige Joaquin Oliver, dood was.

Er stierven zeventien mensen tijdens de schietpartij. Parkland kan in het rijtje met steden waar een typisch Amerikaans drama voltrok. Het leidde ertoe dat de tieners die de schietpartij overleefden nu het debat over wapenbezit bepalen. Boos en kapot door het verlies van naasten verschenen de scholieren op televisie. Ze organiseren demonstraties en lobbyen bij wetgevers. Hun boodschap is eenvoudig: dit moet stoppen. En hoewel de nieuwbakken activisten weten dat het Amerikaanse Congres niet volledig kan garanderen dat er geen wapens in handen van losgeslagen gekken terechtkomen, zijn ze ervan overtuigd dat ze het in elk geval een stuk moeilijker kunnen maken.

Het is nog vroeg, maar er is bewijs dat dit alles invloed heeft op de publieke opinie. Uit een opiniepeiling van CNN die vorige week werd gepubliceerd, blijkt dat zeventig procent van de Amerikaanse bevolking voor strengere wapenwetgeving is. Dat is het hoogste percentage in decennia en ook ver boven de 52 procent uit eenzelfde onderzoek vlak na de schietpartij in Las Vegas, afgelopen oktober.

Samen met zijn buurmeisje Emma González, die dankzij haar gepassioneerde speech het gezicht werd van deze nieuwe beweging, heeft Zeif het er druk mee. Hij is te zien in alle nieuwsprogramma’s op televisie en was ook bij Donald Trumps luistersessie in het Witte Huis, waar hij de president vertelde dat niets doen aan de wapenproblematiek – uit angst voor de NRA of voor welke reden dan ook – niet acceptabel is. Ik sprak Zeif onlangs aan de telefoon, terwijl hij aan het uithijgen was van zijn eerste week als activist. We spraken over zijn transformatie van een relatief normaal, apolitieke gast naar iemand met een krachtige mening over de Amerikaanse wapenplaag en hoe hij daar mee omgaat. Dit is wat hij te zeggen had.

VICE: Kun je wat vertellen over die bewuste dag? Wanneer realiseerde je je dat er iets mis was?
Samuel Zeif: Ik zat iets te kijken op Netflix. Ik hoorde zeven of acht schoten. Ik wist meteen wat er aan de hand was. Er waren in de weken ervoor al geruchten geweest. We hadden net een training gehad voor als er ooit een schutter op de campus zou zijn. Als we die niet hadden gehad, denk ik dat er drie keer zoveel mensen waren omgekomen.

Het brandalarm ging af door de rook van het geweer. We hoorden dat we nergens heen mochten. De leraar hield ons rustig. We gebruikten onze telefoons niet, zodat het helemaal donker bleef, en we wisten dat we de ramen naar het lokaal moesten afdekken zodat niemand naar binnen kon kijken.

Kende je de schutter? Had je over hem gehoord?
Ik heb nooit met hem gepraat, maar ik kende hem van gezicht en had verhalen over hem gehoord. Vanaf mijn twaalfde zaten we op dezelfde scholen.

Er waren veel verhalen van mensen dat er signalen waren dat het niet goed ging met de schutter. Dat er niet op die signalen gereageerd wordt is bijna een apart probleem te noemen van wapenbeheersing.
Ja. Weet je, ik snap niet hoe iemand deze gast naar een wapenwinkel kon zien lopen en niet zag dat-ie beschadigd was. Je kon het gewoon zien. We zagen allemaal dat hij beschadigd was. Ik snap niet hoe zo iemand een wapen kan kopen, laat staan een AR-15.

Je hebt vast gehoord dat de sheriff aankondigde dat er een gewapende bewaker op de campus was die buiten bleef.
Ja. Hij had het kunnen stoppen. Hij had niet op versterking moeten wachten. Hij keek toe hoe ongewapende beveiligers naar binnen renden om levens te redden terwijl hij verstopt zat achter een muurtje. [Na ons gesprek bleek dat er nog drie hulpsheriffs buiten bleven wachten tijdens de schietpartij, red.]

Kende je die bewaker? Had je hem eerder gezien?
Ja, ik heb hem weleens gezien. Het enige waar hij om gaf was mijn vrienden in de problemen krijgen omdat ze hun e-sigaret rookten in de klas. Toen de nood hoog was, wilde hij ons niet beschermen. Hij wilde ons enkel in de problemen brengen, dat is precies wat hij deed.

Je verloor je beste vriend. Kun je vertellen over het moment dat je dat realiseerde? Hoe heeft dat voor invloed op je gehad?
We zaten allebei op basketbal, en zijn vader was onze coach. We hadden een groepschat met het basketbalteam, en toen het gebeurde zocht ik al mijn vrienden op Find My Friends. Zijn vader zei: “Heeft iemand iets gehoord van Joaquin?” Ik zag dat hij aan de andere kant van de school was, dus ik was opgelucht. Maar ik denk dat mijn verbinding slecht was, want later zocht ik hem weer op, en toen was zijn telefoon ineens in het gebouw. De volgende dag kregen we het nieuws te horen.

Alles wat ik doe is voor hem. Mensen zien hoeveel ik heb gedaan en ze zeggen dat ik een grote impact maak. Ik kan me de impact die hij zou maken als hij er nog was niet voorstellen. Ik ben ervan overtuigd dat hij degene is die een impact maakt. Ik ben het niet. Ik denk dat hij bij me is.

Zag je jezelf als activist of als politiek geëngageerd voordat dit gebeurde?
Nee. Als ik iets op social media voorbij zag komen, gaf ik mijn mening, maar ik ging ervan uit dat ik net als iedereen was. Zo voel ik me nog steeds. Ik zag mezelf nooit als iemand die politiek actief was.

Hoorde je in de lokale media veel over wapengeweld?
Nee, ik hoorde alleen over andere plekken. Parkland staat – stond – in de top tien veiligste gemeenschappen van het land. Daarom verhuisde mijn vriend Joaquin ernaartoe. Zijn ouders verhuisden vanuit Venezuela omdat het hier veiliger was. Nu weet ik het niet meer, ik denk niet dat het ergens nog veilig is.

Je mocht naar het Witte Huis om met de president te praten. Ik zag dat en was erdoor geraakt. Ik denk dat dat voor veel mensen in het land geldt. Er waren veel geruchten over dat het hele ding gescript was. Denk je dat je van tevoren gescreend bent? Of kon je zeggen wat je wilde?
Ik wist niet dat het gefilmd zou worden, laat staan dat het live uitgezonden werd. Nee, het was totaal niet gescript. We zeiden wat we wilden zeggen. Ik had niet de kans om met mijn groep uit Parkland samen te komen, dus we hebben vooraf niks met elkaar besproken. Ik zag dat sommigen een geschreven boodschap hadden. Ik had niks. Ik wilde vanuit mijn hart praten.

Was je zenuwachtig? Hoe was de aanloop naar het vragen stellen aan de president?
Ik was extreem zenuwachtig. Ik had geen idee wat ik moest verwachten. Het was doodeng om mijn gemeenschap te vertegenwoordigen en te zorgen dat ik de juiste dingen zei als het erop aankwam.

Wat vond je van de reactie van de president?
Hij zat erbij als een klein kind met zijn armen over elkaar. Hij knikte met zijn hoofd en zei “ik begrijp je.” Nadat sommige van de gesprekken begonnen met termen als ‘geestelijke gezondheid’ en ‘antecedentenonderzoek’ – hij zou daar niks over te zeggen moeten hebben, die dingen hadden er al moeten zijn. Dat had al na Columbine gemoeten. Dat was niet wat ik wilde horen. Ik wil dat wapenbeheersing op een verstandige manier verloopt. Ik wil me overal veilig voelen. Hij gaat de goede kant op met het verbod op bump stocks. Maar dat is niet genoeg. Daarom hoop ik op meer. Ik hoop dat er snel iets gebeurt.

Wat vind je van hoe de president zich gedraagt sinds de schietpartij?
Ik snap dat hij als zakenman het geld niet kwijt wil. De NRA als organisatie is vrij om te lobbyen. Maar zijn taak als leider van het land is om beslissingen te maken die goed zijn, niet gebaseerd op geld. Hij is al een van de meest succesvolle mensen ter wereld. Ik snap niet waarom hij nog geld nodig heeft van de NRA. Hij had zijn hele campagne zelf kunnen financieren. [De NRA gaf meer dan elf miljoen dollar uit aan steun voor Trump en bijna twintig miljoen dollar aan tegenstand tegen Hillary in 2016, red.]

Jij bent voorstander van wapenbeheersing. Maar gaat het dan specifiek om machinegeweren?
Ja. Ik respecteer het tweede amendement. Mensen moeten het recht hebben zichzelf te verdedigen met een klein wapen. Maar in Maryland is bewezen dat het tweede amendement niet die zware wapens beschermt. Ze hebben daar 45 verschillende soorten aanvalsgeweren verboden, waaronder de AR.

We moeten nog zoveel doen. Ik denk niet dat leeftijd het probleem is. Hoe vaak geven tieners geen feestje met alcohol terwijl ze nog geen 21 zijn? Als ze iets willen, kunnen ze het ook krijgen.

Je hebt vast de leugens gehoord dat de overlevenden van de schietpartij acteurs zijn.
Ik ken Emma González sinds mijn zesde. Ik heb David Hogg jarenlang elke dag op school gezien. Ik snap het niet. We waren samen op vakantie in Californië. Mensen willen ons het zwijgen opleggen omdat wij dat bij hun gaan doen.

Ik kan je verzekeren dat het geen acteurs zijn. Het is een van de belachelijkste dingen die ik ooit heb gehoord.

Is het gek om zo’n groot platform te hebben? Hoe voelt dat?
Ik voel me vereerd dat ik gehoord word. Zoals ik zei: ik zou dit enkel voor Joaquin doen. Ik zou alles opgeven als ik kon, alle media, alle aandacht.

Wat maakt deze schietpartij anders dan alle andere?
De kinderen van Sandy Hook hadden geen stem. Dat waren nog maar kinderen. Hun vrienden waren kinderen. Ze wisten niet wat ze moesten doen. Het kan niet anders dan dat ze nog steeds getraumatiseerd zijn. De kinderen van Columbine – dat was een andere tijd. Zoals je zag aan de berichtjes met mijn broer die opgepikt werden door de media, het is nu veel makkelijker om je stem te laten horen. Daarom zijn we hier: omdat mensen met ons in contact kunnen komen en kunnen zien waar we het over hebben. De kinderen van Columbine kregen die kans niet. Dat was in ’99 – ze hadden kunnen protesteren, maar wie zou ze gezien hebben?

Wat zou je tegen medescholieren zeggen over hoe ze betrokken kunnen raken bij de strijd? Wat heb je ervan geleerd? Heb je advies voor ze?
Laat je stem horen. Hou je taai. Zelfs als je aan de andere kant van het land woont, er zijn overal studenten en familieleden die weten hoe dit voelt. We zijn familie. We stoppen niet totdat we ons veilig voelen.