Hoe leerlingen in moderne digitale klassen hun leraren treiteren

Vorige week werd een filmpje van een leraar die in zijn klaslokaal een slapende leerling wakker spoot met een brandblusser massaal bekeken. Het hele gebeuren was in scène gezet, maar gaf wel gehoor aan de ultieme fantasie van veel leerkrachten: leerlingen een koekje van eigen deeg geven.

Het AD omschreef een slapende leerling als 'de ergste nachtmerrie van een leraar', maar een wakkere leerling is zonder twijfel nog veel erger. Al sinds de eerste school haar schoolpoorten opende is het zo goed als een fulltime hobby van leerlingen om bij leraren het bloed onder de nagels vandaan te halen. Niet omdat ze niet tof zijn of zo, maar omdat het nou eenmaal vreselijk slaapverwekkend is om acht lesuren per dag verplichte leerstof in je hoofd rammen. Geen enkele vijftienjarige is écht geïnteresseerd in de vraag of een functie stijgend of dalend is, of hoe je de atoomstructuur van dichloormethaan uittekent. Alles wat de neiging om verveeld door het raam te staren doorbreekt, en reden geeft om het even uit te brullen van het lachen, is voor veel leerlingen zeer welkom. In de klas is het elke dag 1 april, met de leraar als voornaamste slachtoffer.

De manier waarop leraren aan plagerijtjes onderhevig zijn verandert mee met de tijd. Bij het uitdenken van een goeie grap is de context namelijk van groot belang: welke hulpstukken zijn er in het klaslokaal aanwezig? Elke generatie is op die manier creatief bezig geweest om de aanwezige middelen in te zetten om de leraar een kleine poets te bakken. Even een overzicht. In een ver verleden – de tijd waarin klaslokalen eenvoudiger waren – hielden leerlingen al van een goed grapje op z'n tijd. Wie bereid was het risico van flinke vingertikken met de liniaal te ondergaan, schoot elastiekjes of stukjes nat wc-papier richting het bord, legde een natte spons onder het kussen van de leraars stoel of verstopte zich zo lang mogelijk achter het gordijn of in de kast. Dit zijn in principe tijdloze klassiekers, net als post-its op de rug van de leraar plakken met 'Ik ben een lul' erop, krijtjes tussen de gleuven van de bordenwisser stoppen, of in de pauze een heel klein piemeltje tekenen in de hoek van het bord, en met gespannen kaken afwachten totdat de leraar het zou opmerken.

Toen ik op de middelbare school zat, bood het veranderde interieur kansen voor nieuwe soorten gebbetjes. Het krijtbord kon op en neer, er was een cd-speler en een televisie met dvd-speler. Ook waren er opeens mobiele telefoons en tampons in onze levens gekomen.

'Nou en', zou je zeggen, maar met iets kleins als een tampon valt veel te doen. We vervingen alle krijtjes door tampons, of gooiden een met rode stift besmeurd exemplaar in de vissenkom en wachtten af tot de lerares het zou zien. Aan de muur onder het verschuifbare bord plakten we een Playboy-poster, we verstopten de afstandsbediening van de beamer en die van de cd-speler gaven we voortdurend door onder tafel. Het volume stond op maximum en af en toe, in het midden van de leraars uitleg, drukte iemand op play. We verstopten ook ooit een Nokia 3310 (zo'n geval waar ongeveer vijf sms'jes in konden) achter een losse tegel in het plafond en gaven alle klassen het telefoonnummer. De leerkracht begreep er geen moer van. De beste moppen zijn die waarbij de hele klas in het complot zit.

Tegenwoordig krijgen veel leerlingen les in digitale klassen. Daar staan geen schoolborden meer in, maar wel computers, beamers, virtueel schoolkrijt en smartboards. De meeste leerlingen hebben een iPhone, andere werken met iPads in klas. Ik ging naar twee verschillende middelbare scholen en vroeg leerlingen van verschillende opleidingsniveaus hoe ze deze nieuwe technologie gebruiken in hun vertier. Hun moppen blijken vooral gevaarlijk voor leerkrachten die minder van technologie afweten dan hun leerlingen.

De scholen en leerlingen die hieraan meegewerkt hebben wensen anoniem te blijven.

DE COMPUTER VAN DE LERAAR

"Voordat de leraar binnenkomt, rommelen we wel eens met de instellingen van het computerscherm. Met een paar simpele toetsencombinaties kan je het scherm op zijn kop zetten of de kleur van de achtergrond veranderen naar knalroze of zo. Vooral voor oudere leerkrachten is dat echt de hel."

"Met het toetsenbord kan je heel wat doen. We hebben de taal eens op Russisch gezet. De leerkracht had geen idee hoe ze het moest oplossen. Je kan ook gemakkelijk de toetsen verwisselen. Wat ze typen wordt op het grote scherm geprojecteerd. Leerkrachten die blind typen hebben meestal pas laat door dat ze de hele tijd fouten aan het schrijven zijn."

"Een jongen uit mijn klas heeft eens de draadloze muis verstopt. De lerares heeft de hele les de computer niet kunnen gebruiken."

"We hebben een keer een printscreen van het bureaublad genomen, toen alle items op het bureaublad verwijderd en die afbeelding als achtergrond ingesteld. Ze was enorm in paniek toen ze niets meer kon aanklikken."

"Wat echt een goeie is: een draadloze muis stelen, via bluetooth verbinden met de computer voordat de les begint, en dan de hele tijd het pijtje bewegen."

HET SMARTBOARD

"Met het bord wordt veel gekloot. Leerkrachten zetten het vaak op freeze: dan kunnen zij het programma nog vanaf hun computer volgen, maar zien wij niets meer. Tijdens het zelfstandig werken, als het wat chaotischer is in de klas, gaat iemand zogenaamd om uitleg vragen bij de leraar. Een ander iemand loopt dan naar het scherm en tekent er snel van alles op met de virtuele stiften. Pas als de leraar weer naar zijn scherm kijkt, ziet hij het. Of we klikken willekeurig op het bord; dan is zijn hele beeldscherm in de war."

"Je kan het digitale krijt verstoppen of vervangen door oude, echte krijtjes."

"Bij ons hangt geen smartboard, maar een soort megatelevisie met touchscreen. Die was aangesloten op de computer van de lerares. Een vriendin van me ging de hele tijd op die tv drukken, zodat de muis op haar computer voortdurend versprong. En zij maar vloeken op haar computer."

IPHONES

"Op elke iPhone zit Apple Smart TV. Als je weet hoe je daarmee moet werken, kan je inbreken op alle digitale shit in de klas: het smartboard, de beamer en digitale televisie. Als de leraar het smartboard aanzet, verschijnt er heel even een code op het scherm. Als je die snel genoeg intypt, gooi je de leraar van het kanaal en word jij de bestuurder. Ik had die code een keer opgeschreven, en liet tijdens de les de hele tijd de beamer uitvallen. We zeiden tegen de lerares dat het waarschijnlijk een technische storing was. Uiteindelijk ging ze toen maar de gast van ICT erbij halen. Resultaat: geen les."

"Een vriend van me vertelde dat hij eens de digitale tv in zijn klas bestuurd heeft met zijn iPhone. Hij veranderde tijdens de les voortdurend de zenders, tot hij per ongeluk een pornozender te pakken had. Zo zielig. "

"Bij een leraar Duits hadden we afgesproken dat we allemaal het geluid van onze mobiele telefoons aan zouden zetten. Eén iemand zou dan middenin de les een berichtje sturen op onze groepschat. Iedereen van de klas zit erin, dus 21 telefoons zeiden op hetzelfde moment ping. Dat hebben we toen een paar keer geflikt."

Like als de wiedeweerga VICE Nederland om niks te missen van alles wat we maken: