Star Wars, stop ermee

Star Wars is net als het broeikaseffect of twitterruzie: het is altijd ergens aan de gang, ook als je niet oplet. Er zijn films, boeken, animatieseries, stripboeken, pakketten Lego en televisieseries. Sinds 1977 kun je niet meer om Star Wars heen.

Er is niet per se iets inherent verwerpelijks aan Star Wars. Het universum, de thema’s en de personages zijn allemaal prima – met uitzondering van Jar Jar Binks, die eruitziet alsof een paardenlul bewustzijn heeft ontwikkeld en meteen daarna naar een psytrance-rave is gegaan. De films zijn heerlijk om te kijken op een groot scherm met hard volume terwijl je ondertussen een liter frisdrank wegzet en je pis probeert in te houden. Daarnaast zou ik ook prima twee uur en een kwartier letterlijk naar een hoop stront kunnen kijken, zolang Adam Driver maar in die hoop stront ligt.

Enfin. Er zijn decennia voorbijgegaan en de Star Wars-franchise bleef maar groeien. Star Wars heeft alles – mijn social media-feed, religie – op zijn pad overschaduwd. En nu is het moment gekomen dat ik me afvraag: wanneer houdt het op?

Op de een of andere manier gaat Star Wars maar door. De franchise heeft de popcultuur een halve eeuw gedomineerd met sequels, prequels, reboots en spin-offs – en het lijkt er vooralsnog niet op dat daar binnenkort mee gestopt gaat worden. Sommigen dachten dat Star Wars Episode IX – het laatste deel van de nieuwste saga – het definitieve einde zou zijn, maar die mensen weten niks. Onlangs kondigde Lucasfilm The High Republic aan – een nieuwe literatuurreeks die 200 jaar voor The Phantom Menace plaatsvindt. En kort daarop werden er ook nieuwe films bevestigd, wat onvermijdelijk voor liters oudemannenkwijl heeft gezorgd.

Star Wars is niet langer een filmreeks. Het is zelfs geen “epische ruimteopera-franchise, gecreëerd door George Lucas” meer, zoals het zichzelf omschrijft. Het is een monster. Een culturele kolos die alles op zijn pad verslindt en iedereen van streek maakt, behalve Harry Potter-feministen of kinderen die er voor het eerst mee in aanraking komen. En dat zou op zich prima zijn, als er ook een heleboel andere vette (of zelfs vreselijke!) dingen gemaakt zouden worden, en Hollywood niet gedomineerd zou worden door drie franchises die elk jaar variaties van dezelfde film uitpoepen. Maar helaas!

De originele trilogie was beslissend voor zowel het genre als een generatie, maar dat kan vijftig jaar nooit meer op dezelfde manier gebeuren. Star Wars kan niet beslissend meer zijn voor het genre dat het vijftig jaar geleden zelf in het collectieve bewustzijn heeft gebracht, en werkt niet bepalend voor een generatie zolang er geen dramatische stijlverandering plaatsvindt. The High Republic zorgt in ieder geval voor een schone lei, omdat het verhaal helemaal wordt teruggespoeld naar de wonderjaren van de Jedi. En ook overlappen de mensen die de boeken lezen en zij die de films kijken natuurlijk niet helemaal. Maar iedereen die zegt dat bijvoorbeeld Love Island meedogenloos is, moet maar eens kijken naar de Star Wars-franchise, die nog geen twee maanden aan zich voorbij kan laten gaan zonder alweer iets fucking nieuws aan te kondigen.

Het echte probleem is alleen niet Star Wars zelf, maar wat er met Star Wars – en andere gigantische kaskrakers in het algemeen – wordt gedaan. Vorig jaar kwam er een einde aan Game of Thrones als televisieserie, maar er komt nog steeds een boek aan (wat eigenlijk toch het enige is waar de meeste fans om geven). Vorig jaar verscheen in april Avengers: Endgame, waarmee na elf jaar een einde kwam aan een filmreeks, maar maak je geen zorgen: Black Widow komt dit jaar in mei uit. Sinds 2002 zijn er drie verschillende versies van het verhaal over de oorsprong van Spider-Man verschenen. Er zijn 25 James Bond-films. En er komen weer nieuwe Harry Potter-films aan.

We hebben het punt van culturele uitputting bereikt. We zien alleen nog maar dezelfde franchises, verhalen en films – steeds weer opnieuw. Vooral de filmindustrie staat onder het monopolie van een paar bedrijven, die alleen maar veilige, winstgevende projecten steunen, omdat ze zo sterk beïnvloed worden door de belangen van aandeelhouders. Gedeelde ervaringen kunnen belangrijk zijn, maar het zegt iets tragisch over onze culturele industrieën dat bedrijven met oneindige middelen al hun tijd besteden aan het maken van vervloekte live-action-remakes van animatieklassiekers uit de jaren negentig.

Niemand haat Star Wars meer dan Star Wars-fans. En uiteindelijk maakt het ook niet uit of ze nog een ‘mijlpaal’-moment bereiken of gewoon verder richting de afgrond pruttelen, want het is fucking Star Wars. Oude fans zullen de animatieserie gretig blijven bekijken en kinderen zullen alle Baby Yoda-merchandise kopen, omdat het voor hen bedoeld is. We kunnen in ieder geval dankbaar zijn dat Star Wars niet dé metafoor voor politieke onrust is geworden.

Maar goed, kan iemand in de tussentijd alsjeblieft eens een nieuwe film maken? Lijkt me leuk!