Een jaar na #metoo blijven deze vrouwen de straten van Brussel volplakken

Wij zijn allemaal dat ene meisje. Dat meisje waartegen gezegd wordt: “antwoord dan tenminste, hoer”. Dat meisje dat naar de grond blijft staren omdat ze de schaamteloze blikken die op haar lijf geworpen worden niet wil kruisen, de blikken waarvoor ze geen toestemming heeft gegeven om ze zo lang op haar te laten rusten en haar daarmee mentaal uit te kleden. Dat meisje dat ‘s avonds de laatste tram neemt en zich opgelucht voelt wanneer ze een vrouwelijke blik vindt, een bondgenote. Dat meisje dat het volume van haar muziek luider zet zodat ze de groffe complimenten van voorbijgangers niet moet horen, om de afwezigheid van haar antwoord te kunnen rechtvaardigen en om de pogingen tot toenadering te kunnen afwijzen.

Bang dat je onze beste verhalen mist? Schrijf je in voor onze wekelijkse newsletter en volg ons op Instagram.

Dat meisje dat als een hoer behandeld werd omdat ze geen seks wou. Of omdat ze te veel seks had. Dat meisje dat te vaak gelezen heeft dat “een vrouw die nee zegt, een vrouw is die ja denkt”. Dat meisje dat aan haar billen aangeraakt wordt en hoort dat “ze zich maar moet ontspannen”. Dat meisje dat in twee minuten tijd eerst “schatje” en dan “hoer” genoemd wordt. Dat meisje waar een drankje voor gekocht wordt “zonder bijbedoelingen, gewoon om elkaar te leren kennen”. Dat meisje dat altijd moet glimlachen, want eerlijk, ze zou zoveel knapper zijn als ze dat deed. Dat meisje dat zegt: “Laisse moi tranquille” - laat mij gerust.

Omdat we allemaal dat meisje zijn, en omdat 98% van de Belgische vrouwen al slachtoffer is geweest van seksuele intimidatie op straat, sprak ik met de drie studentes achter het collectief Laisse Les Filles Tranquilles. Ze gaven me beelden van een van hun nachtelijke uitstappen, waarin ze anoniem blijven.

Het collectief is begin 2018 ontstaan. Sindsdien versieren ze de straten van onze hoofdstad met hun stencils en affiches. Het design is simpel, de boodschap duidelijk: Laisse les Filles Tranquilles, laat meisjes met rust. “Het idee kwam al bij ons op toen we zestien waren. We hadden genoeg van de seksistische opmerkingen en de venten die ons op straat volgden. Hoe ouder we werden, hoe erger de incidenten werden, bijvoorbeeld na een avond in de Fuse. We konden niets meer doen of zeggen. Daarom zijn we begonnen onze affiches op te plakken en onze stencils aan te brengen. Onze kunstopleiding kwam daarbij trouwens goed van pas.”

De jonge vrouwen zijn mee met hun tijd, en dus actief op sociale media. Via hun Instagramaccount organiseren ze bijeenkomsten en nodigen ze vrijwilligers uit om affiches met hen te gaan opplakken. Zo leerden ze ook hun fotografe kennen: “Ze stuurde ons een berichtje op Instagram waarin ze voorstelde om eens met ons mee te gaan en onze acties op foto’s vast te leggen.”

Hoewel ze alle drie in het centrum van Brussel wonen, komen ze elke Brusselse deelgemeente met hun werk. “We proberen in alle wijken te werken, zowel in het zuiden als in het noorden, omdat we de hele mannelijke bevolking viseren. Onze boodschap is kort en duidelijk, zowel voor een snotneus van dertien als voor een tweeënzeventigjarige middenklasser. Daar gaat het om.” Wanneer ik trouwens de documentaire Femmes de la Rue [die gaat over seksuele intimidatie van vrouwen in de straten van Brussel, red.] van Sofie Peeters ter sprake breng, die in de Anneessenswijk gefilmd werd, reageren ze fel: “We willen ons daarvan afzetten, omdat die documentaire zich maar op een wijk richt. Ze viseren maar een klein deel van de bevolking en een specifiek sociaal milieu: vreemdelingen. Dat is pervers en gaat richting racisme. Dat is volledig strijdig met onze waarden. Wij willen ons op alle mannen richten zonder een onderscheid te maken tussen bepaalde groepen."

Ze richten zich op alle mannen, maar verdedigen niet enkel meisjes. Naast de bekende affiche met de slagzin “Laisse les filles tranquilles” zijn er ook andere affiches, onder andere met “Laisse les pédés tranquilles” (“laat homo’s met rust”) of “Laisse les grosses tranquilles” (“laat dikke mensen met rust”). “Onze LGBTQ-vrienden zeiden vaak dat ze het jammer vonden dat er voor hen geen affiches waren, omdat zij ook geconfronteerd worden met intimidatie en agressie op straat. Sindsdien hebben we onze boodschap verbreed, omdat iedereen recht heeft op rust in het openbaar.”

Tijdens de open-airs van Brüxsel Jardin deze zomer gingen ze nog een stapje verder: ze plakten hun stickers op het T-shirt van elke jongen die door de ingang liep. Aangezien er serieus wat volk naar zo'n event komt, vroeg ik me af hoe ze hun acties betalen. “Ja, tot nu toe hebben wij alles van A tot Z zelf gefinancierd. Dat is, gezien onze ambities, niet zo gemakkelijk. We zouden graag een reeks T-shirts lanceren om in cafés aan vrouwelijke werknemers uit te delen, omdat zij bijzonder vaak met intimidatie te maken hebben [de drie studentes van Laisse les filles tranquilles werken allemaal in een café, red.]. Als we willen blijven groeien, moeten we nieuwe oplossingen vinden. Daarom gaan we ook een crowdfunding opzetten.”

Los van hun groeiplannen zijn deze vrouwen al op de goede weg. Ze zijn ook behoorlijk vindingrijk op vlak van hun samenwerkingen. “De C12 nam contact met ons op. Als organisatoren van feestjes in een nachtclub houden ze er goed rekening mee dat meisjes en mensen van de LGBTQ-community constant lastiggevallen worden in en rond clubs - dat veroorzaakt meestal een heel onaangename sfeer. We gaan een aantal van onze affiches in hun vernieuwde chill room installeren. Door met het licht te spelen en onze stoffen origineel te verknippen, zal onze boodschap de ruimte echt verlichten.”

Sommige sceptici vinden dat allemaal goed en wel, maar zien niet meteen in hoe een stencil hier en daar de gangbare mentaliteit echt zal veranderen. “Het gaat de zaken niet sterk veranderen, maar het is een sensibilisatieactie zoals elke andere: het heeft een impact en het is ultrazichtbaar. Iedereen in Brussel heeft deze affiches al wel eens gezien. Dat wekt nieuwsgierigheid en zet mensen aan tot nadenken. We moeten ergens beginnen.” Het is natuurlijk niet uitgesloten dat hun plakwerk voor juridische problemen zal zorgen, of dat de affiches op een schandalige manier bewerkt worden. Maar in Brussel worden maar weinig affiches weggehaald - en de stad tolereert die van hun omwille van de boodschap erachter.

“Vijftien dagen geleden hebben we grote A0-affiches op de Kunstberg opgehangen en die zijn nog altijd niet weggehaald. De stad Brussel weet goed genoeg dat er nog steeds veel misloopt op haar straten. Daarom laten ze onze affiches ook hangen. Natuurlijk wordt de boodschap niet altijd goed onthaald en worden de affiches ook beklad. We hebben bijvoorbeeld al “Baise les filles tranquilles” (“Neuk de meisjes gerust”) gezien, maar goed, dat is deel van het spel. Momenteel plakken we onze affiches ook vaak over de verkiezingsposters heen.”

Het gevolg van deze groeiende propaganda is dat ook politici zich in het project beginnen te interesseren. “We zijn al door de Minister van Gelijke Kansen gecontacteerd geweest. We hebben haar ontmoet, en ze wilde ons echt helpen. Maar wij willen graag onafhankelijk blijven. Het is algemeen geweten dat de politieke en institutionele wereld nog altijd in de greep van de patriarchie en rechts gedachtegoed is, dus daar blijven we liever van weg.”

Wanneer ik hen vraag wat ze graag zien veranderen na de verkiezingen van 14 oktober, antwoorden ze hoopvol: “Een betere ontvangst van slachtoffers [van seksuele intimidatie, red.] en meer begrip van de politie. En idealiter veel meer vrouwen aan de macht.”

Lijkt me niet meer dan logisch.

Meer van 'Laisse Les Filles Tranquilles' vind je op hun Instagram, en de Insta van fotografe Elena Majecki.

Bekijk meer VICE fotoreeksen van Belgische fotografen. Ben je of ken je zelf een getalenteerde fotograaf? Stuur ons dan een mailtje: beinfo@vice.com