Deze soorten leugens vertellen mensen het meest op dating-apps

Bijna een kwart van jongvolwassenen is op zoek naar liefde via een dating-app of -website. Deze relatief nieuwe vorm van hofmakerij brengt een hele hoop potentiële partners met zich mee, maar ook de nodige uitdagingen.

Je hebt waarschijnlijk wel eens gehoord, of zelf meegemaakt, dat een Tinderdate niet helemaal soepeltjes verliep. Hij was kleiner dan zijn profiel aangaf, zij leek totaal niet op de persoon op haar profielfoto, of hij was spraakzaam via de chat maar onmogelijk om mee te praten tijdens de date.

Oftewel, het profiel van een persoon — en de appjes die voorafgaand aan een date worden verstuurd — vertellen vaak niet de volledige waarheid. Mijn collega Jeff Hancock en ik hebben recentelijk onderzocht hoe vaak mensen liegen op dating-apps, en waar ze het meest over liegen.

Wij zijn een van de eersten die deze vragen proberen te beantwoorden, al is er wel al eerder onderzoek gedaan naar bedrog binnen de online datingwereld. Die studies richtten zich vooral op het datingprofiel. Hieruit bleek onder meer dat mannen veelal liegen over hun lengte en baan, terwijl vrouwen niet eerlijk zijn over hun gewicht en minder representatieve foto’s van zichzelf uploaden. Toch is het profiel slechts één aspect van het datingproces. Voor je besluit dat je iemand wilt ontmoeten, chat je doorgaans eerst een tijdje.

Om erachter te komen hoe vaak en waarover mensen liegen, hebben we honderden chatberichten bekeken die aan de daadwerkelijke ontmoetingen voorafgingen — een periode die we de ‘ontdekkingsfase’ noemen. We hebben zo’n tweehonderd proefkonijnen gevraagd chatberichten met ons te delen en aan te geven welke daarvan een leugen bevatten.

Aan de hand van de berichten hebben we twee duidelijke categorieën kunnen vaststellen. De eerste categorie heeft betrekking op hoe mensen zichzelf voordoen. Als deelnemers aantrekkelijker wilden overkomen, logen ze bijvoorbeeld over hoe vaak ze naar de sportschool gingen. Of als hun match religieus overkwam, wilden nog wel eens doen alsof ook zij dagelijks de Bijbel lazen en dus dezelfde interesses hadden.

De tweede categorie omvat de beschikbaarheid van de deelnemers. Zo beschreven deelnemers waarom zij niet konden afspreken, of verzonnen ze smoesjes voor de lange radiostilte, zoals het eeuwenoude ‘mijn 4G deed raar’. Dit worden ook wel 'butler lies' genoemd, omdat het een redelijk beleefde manier is om een gesprek te ontwijken zonder de communicatie helemaal te staken. Als je ooit tegen iemand hebt gezegd dat je batterij leeg was terwijl je eigenlijk gewoon geen zin had om te praten, dan was dat een butler lie.

Het vertellen van een butler lie maakt je niet meteen een slecht persoon. Het kan er bovendien voor zorgen dat je bepaalde datingvalkuilen vermijdt, zoals altijd beschikbaar of wanhopig lijken.

Uit het onderzoek bleek verder dat slechts zeven procent van de berichten die deelnemers stuurden als niet waar werd aangemerkt. Waarom dit percentage zo laag is? De meeste mensen zijn over het algemeen vrij eerlijk, zo blijkt uit de data van verschillende studies naar bedrog. Er zijn maar een paar zeer actieve leugenaars onder ons.

Liegen zodat je de perfecte match lijkt of over waar je uithangt, kan volledig rationeel gedrag zijn. Sterker nog: de meeste mensen verwachten niet anders als het om online daten gaat. Een klein beetje liegen kan zelfs in ons voordeel werken: zo kunnen we opvallen in het drukke datingcircuit, zonder dat we het gevoel krijgen dat we niet meer trouw aan onszelf blijven. Bij grote leugens is het een ander verhaal. Als je zegt dat je van honden houdt, maar eigenlijk allergisch voor ze bent, kan je het vertrouwen van de ander schaden. Te veel grote leugens vertellen kan problematisch zijn bij het vinden van de ware.

Er was ook een ander interessant onderzoeksresultaat. Er was een positief verband tussen het aantal leugens dat deelnemers vertelden en de keren dat hun matches volgens hen niet de waarheid spraken. Dus als je eerlijk bent en weinig liegt op Tinder, denk je waarschijnlijk dat anderen ook eerlijk zijn. En als je op zoek bent naar liefde maar op dating-apps liegt om die te vinden, is de kans groter dat je denkt dat de ander ook aan het liegen is. Een leugentje om bestwil voor de liefde is echter heel normaal. We doen het met een doel, niet alleen omdat het kan.