Een intiem kijkje in het leven van de vrijgevochten Carla

De 65-jarige Carla Khalifa is een rasechte Amsterdammer, moslim en gaat gesluierd door het leven. Het is een schril contrast met hoe ze er vroeger bij liep, toen ze nog danste in grote clubs in Amsterdam, in niet meer dan een rokje en bikinitop.

Drie jaar geleden kwamen geluidsvrouw Rebekka van Hartskamp en regisseur Marjolein Busstra Carla tegen, toen zij voor hun project Marokkaanse moeders buurthuizen afstruinden om Marokkaanse moeders te interviewen. Het uiterlijk van Carla, in combinatie met haar plat-Amsterdamse accent, trokken meteen de aandacht. “Ik was er met mijn fototoestel en vroeg of ik haar mocht fotograferen,” zegt Marjolein. “Ze antwoordde dat dat niet mocht van haar man. Meteen daarop begon ze te lachen en zei ze dat het een grapje was. Ik was direct nieuwsgierig.”

De man naar wie Carla refereert is de 29 jaar jongere Libiër Fouad, die ze in 2004 ontmoette toen hij logeerde bij vrienden die een kamer van Carla huren. Er ontstond een vriendschappelijke band, die deels voortkwam uit hun gedeelde interesse voor de islam. Ondanks hun leeftijdsverschil groeide de vriendschap na een aantal jaar uit tot een liefdevolle relatie. Ze bekeerde zich tot de islam en uiteindelijk trouwden ze.

De twee filmmakers volgden haar drie jaar lang en maakte met het materiaal de film I Love My Muslim. In de film laten de makers het dagelijkse leven van het stel zien en geven ze een intiem beeld van hun bijzondere liefde – die niet zeker niet altijd even gemakkelijk is. Zo is er bijvoorbeeld een tweede vrouw in de relatie – dit omdat Carla geen kinderen meer kan krijgen, maar Fouad wel nageslacht gunt.

We spraken Rebekka en Marjolein over de vooroordelen die er bestaan over schijnbaar onmogelijke relaties en wat zij zelf geleerd hebben over de liefde.

i-D: Het portret dat jullie van Carla hebben gemaakt is best intiem. Stelden Fouad en zij zich makkelijk open voor jullie?
Rebekka: Ja, wat dat betreft zit dat ras-Amsterdamse er nog steeds in. Ze woont hier inmiddels al 65 jaar, dus dat krijg je er nooit meer uit. Je merkt het in het contact met haar aan alles, en dat is ook zo bevrijdend. Je kunt alles aan haar vragen en ze heeft enorm veel zelfspot en reflectie, dus dat maakte het werken met haar echt heel fijn.
Marjolein: Haar man moest wel even wennen, maar die openheid van Carla is wat haar aantrekkelijk maakt voor hem. Tegelijkertijd worstelt hij ook met dat vrije, want hij vindt haar soms te vrij. Hij is ook wel open, hoewel hij eerst niet geïnterviewd wilde worden, omdat hij zich schaamt voor zijn Nederlands. Dat is bijgedraaid toen wij vaker kwamen.

Bekijk ook het fragment uit: I Love My Muslim.

Het verhaal op zichzelf is natuurlijk bijzonder, maar welk aspect trok specifiek jullie aandacht?
Rebekka: Ze waren elf of twaalf jaar getrouwd, toen wij ze leerden kennen. Marjolein en ik hadden onderling veel gesprekken en vroegen ons af of het wel echte liefde was. De vooroordelen liggen natuurlijk voor het oprapen. We probeerden onszelf daarin te corrigeren, omdat het heel makkelijk is om in die vooroordelen te vervallen. Maar we zeiden heel vaak tijdens het draaiproces tegen elkaar: “Ja, het is echte liefde."

Wat is het leukste dat jullie meegemaakt hebben?
Rebekka: We hebben met z’n vieren ontzettend veel gelachen. Ze brengt altijd luchtigheid in situaties. Mensen staren haar wel eens aan omdat ze een chador draagt, of als ze ergens met Fouad is. Dan laat zij de mensen gewoon schrikken. Door heel hard “Boe!” te roepen.

Jullie hebben haar drie jaar gevolgd. Snappen jullie iets van de keuze van Carla?
Marjolein: Nee, zelf snap ik er helemaal niks van, dus dat was nog een drijfveer om haar te volgen. Ik vind het fascinerend dat zij zich bekeert terwijl ze opgroeide in Amsterdam, danseres is geweest in de clubscene, veel heeft opgetreden, en in de iT danste. Maar volgens mij is het geloof voor haar een bepaalde fascinatie, ze leest er veel over.
Rebekka: Het was haar eigen keuze.
Marjolein: Hij is er heel trots op dat ze dit gedaan heeft, en dat zij zich ook zo kleedt, ook al struggelt hij af en toe met haar vrije interpretatie. Ik denk dat als ze niet met Fouad was, ze het geloof nog vrijer zou belijden. Ze fietst nu ook af en toe tussen haar eigen regeltjes door.

Wat heeft Carla je geleerd over de liefde?
Rebekka: Dat liefde, zoals die van Carla en Fouad, groot kan zijn, groter dan ik het me zou kan voorstellen. Ik zou mijn vriend namelijk echt niet kunnen delen met een andere vrouw. Dat kan ik niet.
Marjolein: Ik ook niet, maar we hebben daarover wel hele mooie gesprekken gevoerd met Fouad. Ik vroeg hem hoe het zou zijn als het omgekeerd was. Hij zei: “Het staat in de Koran. Mohammed had meerdere vrouwen en wij mogen er vier.” Ik vroeg hem of hij dat niet oneerlijk vond, want misschien is zoiets voor een vrouw ook wel leuk. Maar hij geloofde niet dat vrouwen die behoefte hebben. Als ik dan aan hem vertel dat dat wel zo is, dan is hij oprecht verbaasd. In de hoop dat hij beseft wat die vrouwen opgeven wanneer zij hun geliefde delen.
Rebekka: Hij gaf zelf ook aan dat hij Carla niet zou kunnen delen. Ik heb wel geleerd dat ze hem een tweede vrouw echt gunt en dat met hem samen wil onderzoeken, omdat zij hem geen kinderen kan geven. Dat is wel grote liefde.

Marjolein, hoe was het om deze film te maken als debuterende regisseur?
Marjolein: Ik heb nog nooit eerder een lange film gemaakt, dus dat was heel uitdagend. Bij onze vorige projecten was mijn rol als interviewer belangrijker. Bij deze film ging het veel meer om het vormgeven van het verhaal. Tijdens de opnames kozen we er vaker voor om een vlieg op de muur te zijn. Na de eerste montageversie waren we niet tevreden en hebben we de complete film omgegooid. We wilden dat Carla en Foaud het verhaal vertelden en dat hun relatie goed tot zijn recht kwam. Dat is gelukt!

Wat hopen jullie dat de mensen meekrijgen als ze de film hebben gezien?
Marjolein: Het is een kijkje in een wereld die je normaal niet zo snel te zien krijgt. Mensen hebben vaak discussies over moslims en niet-moslims, maar iedere situatie is zo anders, dus je kunt er niet zomaar wat over zeggen. Ik kijk zelf met veel verwondering naar naar de relatie van Carla en Fouad en denk: wow, wat gebeurt er weer allemaal in dat huis.
Rebekka: We zijn toch wel een beetje geprogrammeerd met vooroordelen. Ik merk dat ik dat ook heb als ik naar mensen kijk, en dat vind ik best wel een nare eigenschap. Het verhaal van Carla en Fouad heeft me echt geleerd dat vooroordelen onzin zijn en dat je echt niet weet wat er achter de schermen speelt.

I Love My Muslim wordt uitgezonden op VICELAND op vrijdag 16 februari om 21:55.

Credits Regie en camera: Marjolein Busstra Geluid en montage: Rebekka van Hartskamp