Er bestaan ook vrouwelijke pedofielen en verkrachters

Na een reeks telefoontjes, stiekeme pijpbeurten en seks in haar auto werd Debra Lafave in 2004 gearresteerd. De lerares had namelijk seks gehad met een veertienjarige leerling. Het was een enorm schandaal, maar in de media werd nauwelijks gesproken over wat ze met de minderjarige had gedaan. Ze richtten zich vooral op haar vroegere carrière als bikinimodel en haar mooie uiterlijk. Tijdens de rechtszaak speelde Lafave's advocaat, John Fitzgibbons, in op die aandacht van de pers – hij beargumenteerde dat Lafave te knap zou zijn om naar de gevangenis te gaan.

"Als Debbie naar de vrouwengevangenis in Florida zou gaan, als we deze aantrekkelijk jonge vrouw naar die hel zouden sturen, dan gooien we haar als een stuk vlees voor de leeuwen," zei Fitzgibbons in de rechtszaal en later tegen CNN.

Dit werkte verrassend genoeg in haar voordeel. Lafave ging de geschiedenisboeken in als de eerste vrouwelijke zedendelinquent die strafvermindering kreeg vanwege haar geslacht en uiterlijk. Uiteindelijk werd ze veroordeeld tot zeven jaar voorwaardelijk en huisarrest.

In de afgelopen vijf jaar is er een stormvloed aan verhalen geweest over volwassen vrouwen die seks hadden met tieners. Die verhalen worden meestal niet gepresenteerd als een misdaad, als verkrachting of aanranding, maar als een spannende verhouding tussen leraar en leerling. Het is onduidelijk of we meer van dit soort verhalen horen doordat onze privacy steeds meer vervaagt, of dat er daadwerkelijk steeds meer vrouwelijke zedenmisdadigers zijn; maar het is wel duidelijk dat het geslacht van de misdadiger een rol speelt in de berichtgeving. Als je "female sex offender" googelt, vind je artikelen zoals "Hot For Teacher 2010: The 42 Sexiest Female Sex Offenders" en "Top 10 Sexiest Female Sex Offenders."

"Er is sprake van een dubbele standaard," vertelt Christopher Anderson, directeur van MaleSurvivor, aan de telefoon. Anderson raakte ongeveer tien jaar geleden betrokken bij de organisatie, en is zelf als kind misbruikt door zijn buurman. "Als de media berichten over een vrouwelijke leraar en een mannelijke student – zelfs als het woord 'verkrachting' wordt genoemd – dan wordt er altijd het woord 'relatie' gebruikt. Dat zie je nooit bij een bericht over een man en een kind. Als je het woord 'relatie' gebruikt, ga je ervan uit dat er sprake is van consent. Maar zelfs als het gaat over een zeventienjarige die ergens bewust in meegaat, kun je het niet wederzijds noemen: het gaat om een leraar, iemand met autoriteit.

Dr. Holly Richmond, psycholoog en voormalig journalist is het daarmee eens. "Je moet machtsverhoudingen niet vergeten in zulke gevallen. Bovendien wordt het slachtoffer vaak gevraagd om alles geheim te houden," vertelt ze. "Als dat zo is, kun je niet spreken van een gelijke verhouding."

Seksueel misbruik in publieke instellingen zoals scholen is volgens Anderson niet alleen schadelijk voor de seksuele zelfstandigheid van tieners, maar ook "een fundamentele overtreding van het publieke vertrouwen". Ouders sturen hun kinderen immers naar school met de veronderstelling dat hun kinderen onderwijs krijgen en dat het onderwijssysteem zorgt voor een goede, gezonde opvoeding. Maar als leraren seksueel geïnteresseerd zijn in een student, leidt dat vaak tot minder huiswerk, worden ze het lievelingetje van de leraar of, in het geval van de 32-jarige Danielle Watkins, wordt er gedreigd de leerling te laten zakken als ze seks weigeren.

"We gaan er in onze maatschappij vaak vanuit dat alle seksuele interactie voor mannen een positieve ervaring is," zegt Anderson. "Als een jongen seks heeft met een vrouw, kan hij zich daar niet negatief over uitlaten zonder iets van zijn mannelijkheid te verliezen, zeker bij zijn vrienden." Anderson noemt een sketch van Saturday Night Live, 'Teacher Trial', als voorbeeld. De sketch zorgde voor veel ophef omdat er stereotypische grapjes gemaakt werden over vrouwelijke verkrachters. "Het hele idee dat jongens op de middelbare school of de universiteit seks zouden afwijzen, of niet zouden willen, wordt belachelijk gemaakt."

Richmond en Anderson benadrukken ook dat de meeste slachtoffers van seksueel misbruik pas veel later in hun leven beseffen wat er gebeurd is, ze merken dat pas als ze "tegen problemen aanlopen", zoals alcoholisme of een depressie. Wat het nog veel ingewikkelder maakt is dat de slachtoffers hun seksuele misbruikers vaak niet zien als een dader.

Mijn eigen man is daar zelfs een voorbeeld van. Als veertienjarige skaterboy uit Arkansas werd hij ontmaagd door een moeder van begin twintig.

"Ik hing vaak met een groepje van twintig man," vertelt hij me. "De jonge moeder feestte vaak met ons mee. Op een avondje waren we aan het zuipen bij iemand thuis en toen nam ze me mee naar de slaapkamer – dat was geweldig." Hij kreeg een relatie met haar en ging na school vaak op zijn skateboard naar haar huis om te chillen met haar en haar zoontje van drie. Na een jaar ging het uit, toen ze zwanger werd van een oudere skater. Mijn man lacht om die overgangsperiode van jongen naar man. Hij ziet het niet als seksueel misbruik of überhaupt als iets slechts.

Claudia* is een ander geval. Toen ze 15 was, werd ze opgenomen vanwege zelfdestructief gedrag en een psychische aandoening. Een van de medewerkers van de kliniek overspoelde Claudia met complimentjes en sms'jes. Later volgde haar eerste seksuele ervaring met haar. De 27-jarige vrouw en Claudia hadden twee jaar lang een geheime relatie.

"Ik zie het niet per se als seksueel misbruik, maar ik weet niet precies waarom," vertelt Claudia, die nu 23 is. "Aan de ene kant zou ik willen zeggen dat het wederzijds was, want ik keurde het goed en was me bewust van de gevolgen van onze relatie. Maar goed, ik was pas 15, zat in een inrichting vanwege psychische problemen en was meer dan 2000 kilometer van huis. Zij werkte daar en was 12 jaar ouder dan ik, dus ik snap echt niet hoe ze die eerste stap heeft durven zetten. Pas twee jaar geleden begon ik in te zien dat ze me had misbruikt."

Het hele concept van vrouwen die mannen verkrachten lijkt alleen geloofwaardig te zijn als een vrouw een kind verkracht, omdat een kind losstaat van de masculiniteit die we met mannen en hun beeld van seks associëren. Of we kunnen ons alleen een vrouwelijke verkrachter inbeelden als ze samenwerkt met een man – denk bijvoorbeeld aan Karla Homolka en Paul Bernardo, die samen drie vrouwen verkrachtten en vermoordden, waaronder Homolka's jongere zusje.

Michelle Elliott schreef een controversieel boek over dit onderwerp, Female sexual Abuse of Children. Ze kwam op het idee nadat ze een lezing over seksueel misbruik gaf op een luchtmachtbasis in het begin van de jaren negentig. Na de lezing kwam een officier naar haar toe en zei, "Het zijn niet alleen mannen, ik ben misbruikt door mijn moeder". In een radioprogramma besprak ze kindermisbruik door vrouwen. Ze kreeg een stapels brieven en telefoontjes van mensen die vertelden dat ze waren misbruikt door hun moeder, een tante, leraar, babysitter, zus of non. Elliotts onderzoek toonde aan dat veel mensen er niet vanuit gingen dat vrouwen ook in staat waren om seksueel geweld te plegen, en al helemaal niet bij tieners en kinderen. Het idee dat vrouwen kinderen misbruiken was "in strijd met het beeld van de verhouding die vrouwen en kinderen met elkaar hebben", als verzorgers en beschermers tegen de vijandige man – het plaatste vrouwen in een seksueel agressieve rol. Het brak met het beeld dat vrouwen niet moreel of fysiek iemand konden verkrachten of misbruiken.

"Er wordt geschat dat zo'n vijf procent van de misbruikte meisjes en twintig procent van de misbruikte jongens is misbruikt door een vrouw," schreef Elliott in 2009. "Uit eigen onderzoek – ik heb zo'n 800 zaken onderzocht – kan ik concluderen dat meer dan twintig procent van al het misbruik is gepleegd door een vrouw."

In 1995 stelden drie onderzoekers een rapport op waarin vrouwelijke zedendelinquenten werden onderverdeeld in vier categorieën. De eerste categorie bestaat uit de eenzame vrouwelijke daders, die incest plegen met meer dan één persoon. De tweede werkt samen met een mannelijke partner, zoals in de Homolka-zaak. De derde categorie bestaat uit eenzame daders zie zich richten op jonge, mannelijke slachtoffers uit de vriendschappelijke kring, zoals tijdens het babysitten. De vierde en laatste is het meest bekend in de media: de leraar of volwassene die verliefd wordt op een tiener.

Toch verschillen vrouwelijke zedendelinquenten op bepaalde manieren van mannelijke. Vrouwen zijn vaak geen veelplegers. De vrouwen die wel vaker de fout ingaan, misbruiken uiteindelijk een minder groot aantal mensen dan mannelijke zedendelinquenten. Vrouwen stalken minder en vallen hun slachtoffers bijna nooit aan. Vaak ontwikkelen ze ook gevoelens voor hun slachtoffer of worden ze verliefd. Ze denken dat ze bevriend met het slachtoffer zijn, net zoals Lafave.

"Als iemand een pedofiel is, bestaat er een kans van 99 procent dat die persoon zelf ook misbruikt is," vertelt Dr. Richmond me aan de telefoon. "Maar iemand die misbruikt is hoeft niet zelf een misbruiker te worden. Seksualiteit zit genesteld in onze geest. We hebben allemaal een bepaald beeld van wat we sexy vinden. Iedereen heeft een andere seksuele identiteit. Als iemand misbruikt wordt, kan dat beeld veranderen." Sommige mensen vinden het geil om gewurgd te worden of als er iemand met hoge hakken op hun kruis gaat staan. Het is echter verkeerd in je eigen fantasie iemands seksuele vrijheid aan te tasten.

Anderson legt uit dat zedendelinquenten hun misbruik vaak wijten aan neurologische stoornissen. Een bekend voorbeeld hiervan is dat van leraar Nicole Dufault, wiens advocaat beweerde dat een hersenoperatie na haar bevalling haar inschattingsvermogen vertroebelde, waarna ze vijf mannelijke studenten misbruikte. Anderson noemt ook een ander voorbeeld van een vrouw die een breintumor kreeg en haar dochter begon te misbruiken. Toen de tumor werd verwijderd, stopte het misbruik. Toen de tumor teruggroeide, begon het weer.

Uit een onderzoek van Charol Shakeshaft uit 2004 blijkt dat bij 24 procent van het misbruik tussen mensen met het hetzelfde geslacht, het slachtoffer een andere seksuele voorkeur had. Ik vroeg aan Claudia, die een relatie had met haar oudere begeleidster, of de relatie anders was geweest als het het een man was geweest en zij niet lesbisch was.

"Totaal anders," zegt ze. "Het was makkelijker voor mij om te geloven dat we een emotionele connectie hadden omdat je ervan uitgaat dat volwassen mannen loeren naar jonge meisjes. Wij hadden een 'verboden liefde', een relatie tussen twee vrouwen. Er wordt ons geleerd dat mannen altijd de controle hebben over hun emoties, zelf beslissingen kunnen maken en weloverwogen actie ondernemen. Vrouwen worden overmand door emoties, het overkomt ze, terwijl mannen in dezelfde positie zich zogenaamd kunnen weren tegen die verlangens en machtsposities. Vrouwen kunnen geen daders zijn omdat ze altijd als slachtoffer worden gezien."

Een van de bekendste vrouwelijke zedendelinquenten die met een leerling naar bed ging, is Mary Kay Letourneau. Toen ze 34 was, had ze seks met haar 12-jarige leerling Vili Fualaau. Ze kreeg twee kinderen van hem (waarvan er een verwekt werd toen Fualaau pas 13 jaar oud was) in de tijd dat ze haar zevenjarige gevangenisstraf voor verkrachting uitzat. Het inmiddels getrouwde koppel werd twee jaar geleden geïnterviewd door Barbara Walters. Dat interview werd zo rooskleurig gepresenteerd dat veel mensen er kwaad door werden.

"Het leek er niet toe te doen dat hun kinderen het gevolg waren van verkrachting," zegt Anderson. "Het interview leek alles goed te praten, ze zaten erbij alsof ze een normaal verhaal vertelden. Fualaau besefte zich nu dat hij geen jeugd heeft gehad – hij heeft nooit de kans gehad om te leven zoals hij wilde. Hij heeft geworsteld met alcoholproblemen en depressie."

"We denken dat we weten hoe een verkrachter eruitziet," zegt Claudia tegen me, en ik ben het met haar eens. Ik zie altijd een oudere man voor me – een leraar, een stiefvader, een buurman, een gast in de kroeg. Iemand die met zijn levenservaring jonge vrouwen imponeert en hen betrekt in een volwassen wereld. "Maar zo'n duidelijk beeld hebben we niet van vrouwelijke misbruikers. Een verkrachter is niet een studente sociale dienstverlening van één meter zestig. Vrouwelijke misbruikers worden op die manier over het hoofd gezien. Daardoor zien ze zichzelf niet als crimineel, en gaan er zelf ook in geloven dat ze onschuldig zijn."

*Naam is gefingeerd.

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.