Een AirPods fossiel.
Afbeelding: Fossiel door Heartless Machine. Foto door Jason Koebler. 
Tech

Airpods zijn een moderne tragedie

De draadloze oortjes zijn wegwerpproducten die tegelijkertijd onmogelijk weg te gooien zijn. Ze staan symbool voor een grimmige realiteit.

AirPods zijn een product van het verleden.

Ze zijn van plastic; een combinatie van koolstof, waterstof, zuurstof, stikstof, chloor en zwavel. Verder bestaan ze uit wolfraam, tin, tantaal, lithium en kobalt.

Deze elementen zijn 13,8 miljard jaar geleden tijdens de oerknal ontstaan. Mensen halen ze uit de aarde, waarna ze verhit en geraffineerd worden. Terwijl de mensen aan het werk zijn, ademen ze luchtdeeltjes van de elementen in, die zich in hun longen verzamelen. De materialen worden vanuit landen als Vietnam, Zuid-Afrika, Kazachstan, Peru, Mexico, Indonesië en India naar fabrieken in China gestuurd. Een hele stad vol werknemers maakt daar vier kleine computerchips, die worden samengevoegd op een printplaatje. De sensoren, microfoons, roostertjes en antenne worden aan elkaar gelijmd en verpakt in een wit exoskelet dat er vreemd uitziet.

Advertentie

Het zijn AirPods. Het is een verzameling van atomen die bij de geboorte van het universum zijn ontstaan, onder het aardoppervlak terecht zijn gekomen en door mensen worden samengeperst – als een soort parallelle versie van de Big Crunch, de theoretische ondergang van het universum als alle materie krimpt en samenklontert. In meer dan tien landen krijgen de mensen die dit product maken een loon waar je niet van kunt leven. Daarna worden de oortjes verkocht door Apple, het eerste biljoenenbedrijf ter wereld, voor 179 euro.

Grofweg 18 maanden komt er geluid uit de AirPods; van muziek, podcasts of telefoongesprekken. Daarna worden de lithium-ion-batterijen lui en worden de AirPods langzaam onbruikbaar. Ze kunnen niet worden gerepareerd, omdat alles aan elkaar is gelijmd. Ze kunnen niet worden weggegooid, omdat de batterij brand kan veroorzaken in de afvalverwerkingsfabriek. Ze kunnen niet makkelijk worden gerecycled, omdat er geen veilige manier is om de lithium-ion-batterij van de plastic behuizing te scheiden. De AirPods zullen voor eeuwig ergens achterin een lade belanden.

Kyle Wiens, de CEO van iFixit, een bedrijf dat elektronica uit elkaar haalt en onderdelen en reparatiehulpmiddelen verkoopt, zegt tegen Motherboard dat AirPods “kwaadaardig” zijn. Volgens het recensieteam van Rtings.com hebben AirPods een “ondergemiddelde” geluidskwaliteit. En volgens mensen op social media bestaan AirPods eigenlijk alleen maar om te laten zien dat je rijk bent.

Advertentie

AirPods zijn onlosmakelijk verbonden met cultuur en klasse. Mensen uit de arbeidersklasse en arme mensen doen het levensbedreigende, uitputtende, gewelddadige werk om de grondstoffen uit de grond te halen en alles in elkaar te zetten. En daarna worden de AirPods gekocht door mensen uit de hogere klassen.

Zelfs als je de AirPods maar een paar jaar gebruikt, zijn ze voor eeuwig op deze aarde. Als jij doodgaat, zullen je botten in minder dan een eeuw vergaan, maar het plastic van de AirPods zal minstens een millennium blijven bestaan. Over duizenden jaren zullen archeologen ergens in een vergeten hoekje van een huis nog AirPods vinden. Ze zullen zich waarschijnlijk afvragen waarom ze ooit zijn gemaakt en waarom zoveel mensen ze kochten.

Dat zijn dingen die we onszelf nu ook best mogen afvragen. Waarom hebben we technologie gemaakt die het 18 maanden volhoudt, er vervolgens mee ophoudt en daarna nooit vergaat?

Het sociale leven van AirPods

AirPods zijn niet de duurste oortjes op de markt. Sommige luxe draadloze oortjes kosten meer dan 900 euro. Sennheiser verkoopt draadloze oortjes voor 225 euro en Bose verkoopt ze voor 199,95.

Mark Henny, hoofd van het recensieteam voor koptelefoons van Rtings.com, zegt dat je voor AirPods veel waar voor je geld krijgt – ondanks dat de geluidskwaliteit “ondergemiddeld” is. “Je hebt ook veel goedkopere modellen, maar gezien het vakmanschap van Apple – van de oplaadcase tot de oortjes zelf, en van de betrouwbare draadloze verbinding tot de levensduur van de batterij – is de prijs van de AirPods eigenlijk heel redelijk,” vertelt Henny.

Advertentie

En toch zijn AirPods een meme geworden: als je ze draagt, ben je automatisch onderdeel van de bourgeoisie.

Een deel van de grap heeft misschien te maken met het feit dat ze heel klein zijn. Ze zijn ongelooflijk makkelijk te verliezen, of per ongeluk met je kleren mee te wassen. Alleen al door de grootte zijn AirPods een risicovolle aankoop. Als je AirPods in je oren hebt, verkondig je niet alleen dat je je het kunt veroorloven om te ze te kopen, maar ook dat je je het kunt veroorloven om ze kwijt te raken.

Vroeger was het idee van dit soort verwaarloosbare rijkdom voorbehouden aan miljonairs. Maar nu hebben AirPods het normaal gemaakt dat iedereen zich kan gedragen alsof hun rijkdom hen niets doet. Als je ‘moedig’ genoeg bent om AirPods te kopen, straal je ook uit dat het geen probleem is als je ze kwijtraakt. Op TikTok is dat idee zelfs een meme geworden: mensen doen daar alsof ze AirPods door de plee spoelen.

Een andere veelvoorkomende meme over AirPods is dat niemand je kan horen als je ze in hebt – met een foto van een levensbedreigende situatie erbij. De grap suggereert dat mensen die AirPods hebben zich gedragen alsof ze beroemd zijn, ver verheven boven hun omgeving en te goed zijn om te luisteren naar de mensen om hen heen. In werkelijkheid hebben AirPods eigenlijk een behoorlijk slechte ruisonderdrukking: Rtings.com gaf de oortjes op dat gebied slechts een magere score van 3,6/10.

Advertentie

De meme suggereert ook dat mensen die AirPods dragen ze eigenlijk nooit meer uit willen doen. Ze willen de wereld laten zien dat ze rijk zijn, zelfs als dat tot hun ondergang leidt. Het is een manier om de rijken belachelijk te maken en hun levens als verwaarloosbaar te bestempelen.

1556917010884-louis-xvi-the-guiltine-is-comingoh-my-god-he-has-airpods-he-cant-hear-us-oh-my-CglkE

Afbeelding: Dopl3r.com.

AirPods onderscheiden zich van andere draadloze oortjes door de manier waarop ze eruitzien. Veel merken kiezen voor subtiliteit en maken hun oortjes zwart en zonder antenne. Apple heeft juist een product gemaakt dat eruitziet als het borsteltje van een elektrische tandenborstel.

AirPods werden in de allereerste recensies “sukkelig” en “controversieel” genoemd. Maar ook al zien de oortjes er vreemd uit – ze zijn wel ongelooflijk opvallend en direct herkenbaar. Als je bereid bent om het rare uiterlijk van de AirPods te negeren, maak je het statement dat je er eigenlijk wel enigszins trots op bent dat je ze draagt.

In werkelijkheid proberen de meeste mensen niet actief een statement af te geven door AirPods te dragen. Er zijn best wat goede redenen om AirPods te hebben: in tegenstelling tot andere Bluetooth-oortjes maken ze direct verbinding met je iPhone. En aangezien Apple de koptelefoonaansluiting van hun telefoons heeft verwijderd, kunnen normale oortjes met draadjes alleen gebruikt worden met een dongle die makkelijk te verliezen is (of met de Lightning-oortjes van Apple zelf).

Advertentie

Mensen die AirPods hebben, erkennen vaak dat de oortjes hen een bepaalde status geeft, maar verzetten zich tegen het idee dat ze rijkdom uitstralen. “Ik ga naar een heel verwende school, wat een van de redenen was waarom ik AirPods wilde,” zegt redditor CrispViolet, die zichzelf Ally noemt. “Ik wilde erbij horen.

Maar Ally vindt niet dat AirPods rijkdom uitstralen. “Sommige van mijn vrienden hebben geen AirPods, omdat ze duurdere koptelefoons hebben die ze ook voor het gamen gebruiken,” zegt Ally. “Ik vind de memes wel grappig, maar eerlijk gezegd is het geluid van AirPods niet erg goed voor de prijs die je betaalt.”

Een andere redditor, weab00, heeft AirPods gekregen met kerst. “Er is absoluut iets voor te zeggen dat ze je er basic en trendy uit laten zien. Maar ik gebruik ze persoonlijk omdat ze zo gebruiksvriendelijk zijn.”

“Sterker nog, ik ben me soms erg bewust van mezelf, omdat ik bang ben dat mensen denken dat ik bourgeoisie ben,” voegt weab00 toe. “Dat komt deels omdat Reddit zo op de oortjes zit te haten. Maar het is niet eens meer raar als je ze draagt. Letterlijk iedereen in Los Angeles heeft ze.”

Het wegwerp-aspect van AirPods is terug te zien in het feit dat ze zijn gemaakt met wegwerparbeid.

Wegwerparbeid verwijst naar werknemers die afhankelijk zijn van wat kapitalisten “de onzichtbare hand” noemen. Als er vraag naar een product of dienst is, hebben deze mensen werk. En als er geen vraag is, hebben ze dat niet. Het zijn aannemers, parttime-werknemers of laagbetaalde arbeiders, die als een “vervangbaar onderdeel van het productieproces” worden behandeld, zeggen Fred en Harry Magdoff, twee socialistische schrijvers, in een artikel voor Monthly Review.

Advertentie

Elk elektronisch product is het resultaat van wereldwijde arbeid in mijnen, raffinaderijen en fabrieken – meestal uitgevoerd door onderbetaalde mensen. Duizenden mensen werken in tientallen landen van over de hele wereld, waaronder Brazilië, Indonesië, Taiwan, Thailand, China, Maleisië, Brazilië, Bolivia, Peru, India, de Filippijnen, Mexico, Kazachstan, Vietnam, Rusland, Japan, Duitsland, België, Estland, Macedonië, Korea, Canada en Nederland, om de materialen uit de grond te halen en die te bewerken om moderne elektronica te maken.

Daar is menselijk leed aan verbonden. Neem bijvoorbeeld Foxconn, het Chinese bedrijf dat volgens Business Insider de helft van alle iPhones in elkaar zet. ( Luxshare en Investec zetten AirPods in elkaar.) Foxconn heeft een fabriek in Zhengzhou, die soms “iPhone City” wordt genoemd. Volgens een artikel van Business Insider uit 2018 werken er 350.000 mensen in deze fabriek. De salarissen beginnen bij 300 dollar per maand, oftewel 271 euro. Apple heeft jarenlang kobalt en tantaal – materialen die gebruikt worden voor de lithium-ion-batterijen en om de geleiders op de printplaatjes te beschermen – uit de Democratische Republiek Congo gehaald. Pas na uitgebreide rapporten over kinderarbeid, letsel en sterfgevallen onder werknemers, stopte Apple ermee om materialen uit de kleine mijnen in Congo te halen.

Het is niet de bedoeling dat consumenten deze verhalen kennen of erover nadenken. Apple wil niet dat wij de details van het productieproces kennen.

Advertentie

We hebben luxeproducten niet per se nodig, omdat ze per definitie geen eerste levensbehoeften zijn. Ze ontlenen hun waarde aan de onzichtbare arbeid die nodig is om ze te maken. Apple-producten krijgen waarde door vuil, bloed, bloed en tranen – dingen die je niet ziet op de schone, witte verpakkingen. Ze ontlenen hun waarde aan menselijk lijden, last en vermoeidheid.

Luxeproducten als AirPods zijn sociale producten. AirPods laten de sociale boodschap ‘rijkdom’ zien, omdat ze hun waarde ontlenen aan het onzichtbare, sociale productieproces dat nodig is om ze überhaupt te maken.

Apples kant van het verhaal

Volgens Apple maken AirPods deel uit van een grootse visie van een “draadloze toekomst”. Op de website van Apple werden AirPods geïntroduceerd als: “Draadloze oortjes. Eindelijk ontward.” Volgens Apple zijn snoeren een last. En dus zijn AirPods een bevrijding.

Het is waar dat snoeren irritant zijn. Ze raken verstrikt, ze blijven achter dingen haken. Het omhulsel gaat vaak kapot, waardoor de daadwerkelijke draad bloot komt te liggen en de oortjes onbruikbaar worden. Maar Apples verkooppraatje over bevrijding is niet zo eenvoudig als het lijkt. AirPods kwamen in 2016 op de markt, samen met de iPhone 7 en de 7 Plus, die geen koptelefoonaansluiting meer hadden. De oortjes zijn zo ontworpen dat ze naadloos overschakelen van de iPhone naar de Macbook naar de Apple Watch – afhankelijk van welk apparaat je gebruikt.

Advertentie

AirPods brengen dus een heel ecosysteem van luxeproducten samen. Ze zijn alleen maar zo ‘handig’ omdat Apple de iPhone minder gebruiksvriendelijk heeft gemaakt door de koptelefoonaansluiting te verwijderen.

Het verwijderen van de koptelefoonaansluiting heeft voor twee dingen gezorgd. Ten eerste worden mensen in een keurslijf gedwongen van beperkte, compatibele, eigen producten, die er onvermijdelijk binnen een paar jaar mee ophouden. En ten tweede creëert het een dilemma als de oortjes er ten slotte daadwerkelijk mee ophouden. Als je ze wilt recyclen, moest een reclycling-medewerker de ingelijmde lithium-ion-batterij van het plastic zien te scheiden, wat risicovol is. Als je de AirPods wilt weggooien, loopt je het risico dat je brand veroorzaakt in de afvalverwerkingsfabriek. En als de AirPods op een vuilnisbelt belanden, zullen ze minstens duizend jaar in de grond liggen voordat ze zijn vergaan.

AirPods zijn vanaf het moment dat ze in elkaar gezet zijn voorbestemd om afval te worden. En dat gebeurt dus ook, na slechts 18 maanden, als de onvervangbare lithium-ion-batterij er langzaam mee begint op te houden.

“Ik zou dit wel onder geplande veroudering willen scharen, maar dat is het niet – het is geplande mislukking,” zegt Kyle Wiens van iFixit. “Toen ze dit product maakten, wisten ze dat de batterij maar 18 maanden zou meegaan. En dat hebben ze niet op de verpakking gezet, omdat ze wisten dat die batterij niet te vervangen is.”

Advertentie

AirPods zijn wegwerpproducten die tegelijkertijd onmogelijk weg te gooien zijn.

Geluid is altijd belangrijk geweest voor Apple – tenminste, vanuit marketingperspectief. Het bedrijf heeft de muziekindustrie fundamenteel veranderd met de iPod en iTunes, waardoor mp3’s veel populairder werden. De hagelwitte oortjes waren het middelpunt van iPod-reclames van 2001 tot 2012.

Maar Apple heeft de AirPods nooit op de markt gebracht als de oortjes met het beste geluid ter wereld. In de promovideo van twee minuten kwam de daadwerkelijke geluidskwaliteit pas in de een-na-laatste zin naar voren: “En natuurlijk hebben de nieuwe draadloze AirPods een ongelooflijk geluid.” De kern van de marketingstrategie van de AirPods is dat ze draadloos zijn.

“Er zit zoveel technologie in elke AirPod,” zei Philip Schiller, de vicepresident Marketing van Apple, toen hij de AirPods voor het eerst introduceerde. “Je hebt de chip, de dubbele versnellingsmeters, optische sensoren, microfoons, antennes, batterijen – het is een technisch hoogstandje.”

AirPods werken beter met iPhones dan andere draadloze oortjes, vanwege de W1-chip. Die doet drie dingen:

  • Hij helpt de oortjes communiceren met je telefoon, computer en met elkaar.
  • Hij zorgt ervoor dat je snel tussen apparaten kunt wisselen, zonder dat je daarvoor naar de instellingen in iOS hoeft te gaan.
  • Hij zorgt ervoor dat Siri met de AirPods werkt en dat je ermee kunt bellen.

Advertentie

Maar de onderliggende technologie die AirPods mogelijk maakt is Bluetooth. Jim Kardach, de inmiddels gepensioneerde Intel-medewerker die Bluetooth z’n naam heeft gegeven, zegt dat Bluetooth was bedoeld als “het draadloze van het volk”, omdat het zo goedkoop is. Maar bedrijven die luxueuze producten willen verkopen, doen vaak alsof Bluetooth heel duur is.

Apple wilde daarop geen commentaar geven.

Kardach zegt dat hij er vaak aan denkt als hij reclames ziet voor dure auto’s met ingebouwde Bluetooth. “Een Jaguar is een superdure auto en je zou over bijna alles kunnen opscheppen,” zegt hij. “Het kostte waarschijnlijk een dollar om de Bluetooth-radio in de auto te zetten, maar het is een van de drie dingen waar ze het over hebben in de reclame.”

AirPods hebben een gewone Bluetooth-antenne in de steel onder de oordopjes zitten. Het is eenvoudige draadloze technologie die al twintig jaar bestaat.

Harald Blauwtand, zoon van Gorm de Oude

Kardach vernoemde Bluetooth naar Harald Blauwtand, een Vikingkoning die in de eerste eeuw na Christus over Denemarken regeerde. Volgens Kardach was het doel van Bluetooth om radio-, mobiele en digitale technologieën met elkaar te verenigen. Koning Harald verenigde op eenzelfde manier Denemarken en Noorwegen, waardoor er één Scandinavisch koninkrijk ontstond.

“Ik ging naar een marketing-gast en ik zei: ‘We moeten dit programma Bluetooth noemen’,” zegt Kardach. “Ik zei: ‘Kijk eens naar deze runensteen.’ Ik had Harald met een stift getekend en hij zei: ‘Oh, dat ziet er goed uit. Kun je een mobieltje en laptop in zijn handen tekenen?’ Dus die tekende ik erbij. En hij zei dat het perfect was en dat we het moesten doen.”

1556917202865-Screen-Shot-2019-05-03-at-45948-PM

Bluetooth-technologie is geïnspireerd door archeologie en verhalen uit het verleden. En nu wordt het gebruikt om producten als AirPods te maken: technologie die is ontworpen om het een paar maanden vol te houden en er daarna mee ophoudt.

Natuurlijk zijn AirPods niet uniek. Veel van de producten die we elke dagen gebruiken zijn gemaakt om afval te worden en uiteindelijk in fossielen te veranderen. Plastic voor eenmalig gebruik – zoals waterflesjes, koffiekopjes en plastic verpakkingen – zijn goedkoop voor bedrijven en handig voor consumenten. Maar zulk plastic komt meestal ook in de oceaan terecht. Bedrijven als Apple maken minder winst als hun producten te repareren zijn, dus heeft het bedrijf daartegen gelobbyd en met Amazon samengewerkt om iPhone- en Macbook-reparateurs van Amazon af te trappen.

Op globale schaal is ons economische systeem niet gebaseerd op duurzaamheid, omdat het voor bedrijven winstgevender is om producten te maken die ermee ophouden dan producten te maken die lang meegaan.

AirPods zijn niet de duurste oortjes op de markt, en het is geinig om er grapjes over te maken. Maar AirPods staan wel degelijk symbool voor rijkdom. Het zijn fysieke uitingen van een wereldwijd economisch systeem waarin sommige mensen makkelijk oortjes van 179 euro kunnen kopen en kwijtraken, en andere mensen het risico lopen om dood te gaan om zo’n product te maken. Wat AirPods ook moge zijn – het zijn in elk geval de toekomstige fossielen van het kapitalisme.