Vrouwen vertellen over de meest vernederende opmerkingen die ze kregen over hun lichaam

De maatschappij heeft nogal wat onrealistische ideaalbeelden van vrouwen. De mensen die van deze ideaalbeelden afwijken, worden meedogenloos veroordeeld. Vrouwen staan onder constante druk om aan dat beeld te voldoen. Of ze er nou iets aan willen of kunnen veranderen, of niet.

Ik sprak vijf vrouwen over wanneer hun lichaam belachelijk werd gemaakt, oftewel wanneer zij subject waren van bodyshaming. Dat gebeurde bijvoorbeeld na een borstamputatie, bij een huidaandoening of door het hebben van een hoog gewicht. We praatten over hoe ze zich erbij voelden, hoe ze ermee omgingen, en over het effect op hun leven.

VICE: Hoi Theo. Welk deel van jouw lichaam wordt het meest opgemerkt?
Theo: De littekens die ik door automutilatie op mijn schouders en handen heb opgelopen. Mensen denken dat het een kinderachtige schreeuw om aandacht is, maar ik heb ze gemaakt toen ik jong was en emotioneel worstelde. Ik wist niet hoe ik anders kon laten weten dat ik worstelde. Ik schaamde me vroeger voor de littekens, maar met behulp van een therapeut realiseerde ik me dat ze gewoon een onderdeel zijn van wie ik ben. Ik heb niet langer het gevoel dat ik ze moet verbergen voor vervelende mensen. Tegenwoordig moedig ik iedereen aan om in therapie te gaan, als je in zo’n situatie hebt gezeten.

Wat voor soort reacties krijg je?
Mensen vertellen me vaak dat ze lelijk zijn, en dat ik ze beter kan verbergen om anderen niet te shockeren. Dat soort opmerkingen komen meestal van jongens. Vrouwen willen meestal te weten komen wat er precies met me gebeurd is. Dat kan ook vervelend zijn. Ik weet nu dat ik alles wat mensen erover te zeggen hebben het beste kan negeren. Ik heb medelijden met ze, dat ze zo bitter zijn.

Hebben de littekens invloed op je persoonlijke en professionele relaties? Ik mag mezelf gelukkig prijzen dat ik omgeven ben door de juiste mensen. Mijn huidige partner en exen zijn er altijd oké mee geweest. Mijn vrienden steunen me en over het algemeen is mijn familie fantastisch, op een paar uitzonderingen na. Op professioneel gebied ligt ‘t jammer genoeg iets moeilijker. Toen ik in een restaurant werkte werd me gevraagd om altijd truien met lange mouwen te dragen, zelfs wanneer het verschrikkelijk warm weer was, zodat ik de gasten niet tot last zou zijn. Ik besloot om het te doen, want ik wilde geen ruzie op het werk. Eerlijk gezegd waren de managers daar gewoon heel erg streng over alles, al helemaal over tatoeages. Ik had niet het gevoel dat het alleen bij mij gebeurde.

VICE: Ha Fotini, op welk lichaamsdeel zijn mensen het meest kritisch?
Fotini: Ik heb psoriasis sinds mijn zestiende. Dat is een auto-immuunziekte die kan worden veroorzaakt door stress en andere psychologische factoren.

Wat voor reacties krijg je?
Het vervelendste is dat mensen denken dat het besmettelijk is. Mensen hebben medelijden of walgen ervan, maar daar trek ik me tegenwoordig niets meer van aan. Ik heb ‘ns te horen gekregen dat ik er als een reptiel uitzie en dat mijn huid walgelijk is. Die reacties komen meestal van vrouwen, mannen staren vooral met een afkeurende blik.

Hoe voel je je nu in je lichaam? Wat vind je ervan om naar het strand te gaan, bijvoorbeeld?
Ik voel me redelijk op m’n gemak. Ik ben nog niet over al mijn onzekerheden heen, maar meestal voel ik me wel goed. Therapie heeft me heel erg geholpen. Het heeft me gedwongen om mijn lichaam te accepteren zoals het is. Ik heb geleerd dat ik er trots op zou moeten zijn. Ook al stoort het mensen, en mezelf soms ook, ik heb geleerd om ervan te houden.

Welke invloed heeft het gehad op je seksuele relaties en vriendschappen?
Ik weet zeker dat sommige mannen dit een probleem vonden, ook al lieten ze dat niet zo expliciet weten. Mijn vrienden en partners zijn een geweldige rots in de branding geweest. Ik weet dat ze me accepteren voor wie ik ben, en zich niets aantrekken van mijn aandoening. Dankzij hun kan ik beter met negatieve reacties omgaan dan eerst. Vroeger vond ik dat soort opmerkingen vreselijk. Ik geef mensen tegenwoordig het recht niet om voor mij te beslissen wat normaal is en wat niet.

VICE: Hoi Despina, wat voor opmerkingen krijg jij over jouw borstamputatie?
Despina: Ik heb mensen weleens horen zeggen dat het fijn geweest moet zijn om mijn borsten gratis te laten aanpassen. Collega’s zeiden af en toe letterlijk tegen me dat ik mijn “kankerborsten weg moest stoppen,” terwijl ik na de operatie in de badkamer van het kantoor mijn borsten moest behandelen.

Hoe ga je om met zulke reacties?
Vroeger schrok ik ervan, maar na een tijdje wen je eraan. Kijk, niemand is immuun voor kanker, het kan iedereen overkomen. Ik heb geleerd om het te accepteren en van mijn lichaam te houden.

Hoe heeft het je persoonlijke en professionele relaties beïnvloed?
Een gevolg van de chemotherapie is dat ik bijna geen libido meer heb. Ik zou mezelf compleet verloren voelen zonder de steun van mijn partner, familie en vrienden. Ik ben hen heel dankbaar omdat ik weet dat veel mensen die hetzelfde meemaken misschien niet kunnen terugvallen op zo’n sterk vangnet.

VICE: Hallo Elina, welke van jouw lichaamsdelen is het vaakst belachelijk gemaakt?
Elina: Ik worstelde de afgelopen jaren met mijn gewicht en ik krijg meestal specifieke opmerkingen over de grootte van mijn dijen en billen.

Wat voor soort reacties krijg je?
Het zijn niet alleen maar de reacties, maar ook de blikken. Mijn ouders wegen me bijvoorbeeld met hun ogen. Dat is het eerste wat ze doen wanneer ze me zien. Meestal krijgen we dan ruzie over hoeveel ik ben aangekomen of afgevallen. Ik heb ook al collega’s gehad die me vertelden dat ik moest afvallen als ik wilde doorgroeien binnen het bedrijf. Vrienden zeiden tegen me dat ik geen vriendje zou krijgen als ik niet dunner zou worden. Meestal zijn mannen geneigd om grapjes te maken over mijn dijen en billen, terwijl vrouwen me proberen te overtuigen dat ik een gelukkiger mens zal zijn als ik zou afvallen. Natuurlijk maken die reacties me nog onzekerder over mijn lichaam. Ondertussen heb ik een soort complex ontwikkeld. Maar ik heb er weinig moeite mee iemand op zijn plaats te zetten als het moet. Er kwam eens een collega langs terwijl ik aan het eten was. Die collega zei dat ik mijn eten moest delen met hem voor mijn eigen bestwil. Ik maakte duidelijk dat zijn opmerking ongepast was, en hij droop af.

Op welke manier heeft het je persoonlijke relaties beïnvloed?
Ik ga met mensen om waarbij ik op mijn gemak ben, en die niet oordelen over mijn uiterlijk. Dat geldt ook voor seksuele partners, die me laten zien hoeveel ze van mijn lichaam houden. Natuurlijk voel ik me soms nog onzeker. Als ik naar het strand ga met mensen die ik nog niet zo goed ken, dan bedek ik mijn lichaam.