Een smakelijke ode aan de snackbarfoto

Hongerig strompel je door Amsterdam. Je weet niet wat je moet, je hebt behoefte aan troost, aan genegenheid. Je kijkt op, een welkome warme gloed verlicht je gezicht. “Hallo” lacht het gigantische gele uithangbord van snackbar 'Hallo' je toe. Binnen laat eigenaar Alexan al tien jaar onvermoeibaar “echt iets lekkers” voor je in het vet zakken, maar het interieur is zelfs nóg vertrouwder. Volgens het opschrift op de snackautomatiek kun je met rijksdaalders betalen.

Kunstenaar/fotograaf Abel Minnée vond Hallo zo inspirerend dat hij zichzelf aanbood om gloednieuwe snackfoto’s te maken voor in de lichtbakken. “Het zijn snackbarfoto’s als een studie naar snackbarfotografie,” vertelt Abel me, terwijl we samen een patatje eten.

Bitterballen, kaassoufflés en mexicano’s balanceren op transparante juwelenhouders. Dagschotels en garneringen van peterselie zijn gelardeerd met een elegant spel van schaduwen. Marmeren plaatjes, servetjes en frietzakjes vormen een abstracte compositie. De foto’s hebben iets van de Memphis-esthetiek die je in het interieur van Italiaanse barretjes tegenkomt, maar ze zijn toch echt vooral gebaseerd op de oer-Hollandse verkleurde foto’s die hier eerst in de lichtbakken hingen.

Abel is gefascineerd door het surrealistische aspect van dit soort klassieke snackbarfoto’s. “Er worden vaak stockfoto's bij elkaar gephotoshopt, daardoor krijg je vreemde combinaties van foto’s en rare perspectieven. Ik weet niet precies hoe die foto’s tot stand komen, maar ik denk dat je gewoon bij een groothandel kan opgeven wat je op de foto wilt hebben en dan bestellen zij die bij een bureautje, vaak in het buitenland. India of zo? India is echt een photoshopland, omdat het er heel goedkoop is.”

Voor zijn foto’s gebruikte Abel geen photoshop, maar hij wilde wel hetzelfde gevoel behouden, legt hij uit terwijl hij me meetroont naar de dagschotel-menukaart. “Vaak zie je dat op snackbarfoto's dezelfde foto van een bord wordt gebruikt, en dat er dan verschillende snacks op geplakt worden. Ik heb dat met die doorzichtige plaatjes nagebouwd in de studio. De prijsstickertjes zitten ook in de foto, je ziet mooi de schaduw.”

Waarom eigenlijk deze snackbar? “Ik heb heel erg een zwak voor dit soort zaakjes,” zegt Abel. “Het is moeilijk te omschrijven. Ik wil er aandacht aan geven. Terwijl heel veel mensen denken: ik ga liever naar de Marqt, of de hipstersnackbar, waar ze zoete aardappelfriet of cassavefriet hebben.” Hallo is een reliek uit de tijd dat een snackbar nog gewoon een snackbar was, in plaats van een lifestyle-concept. Abel koestert niet de illusie dat zijn werk snackbar Hallo en alle andere authentieke eettentjes zal redden van de onontkoombare hipsterificatie. De realiteit is de realiteit, net zoals friet friet is, hoeveel saus je er ook op spuit.

Van snackbarhouder Alexan leerde Abel dat de hoeveelheid saus bij snackbarfoto’s overigens wel degelijk belangrijk is, misschien nog wel belangrijker dan lichtval en conceptuele bespiegelingen op fotografie en de realiteit. “Bij de foto’s van de dagschotels heb ik veel fouten gemaakt,” zegt Abel. “Alexan is ook heel precies met het aantal snacks op de foto, zodat mensen niet boos worden als ze er minder of meer krijgen. En ik had bijvoorbeeld ook het verkeerde type patat gebruikt.”

Tijdens het installeren bleek bovendien dat snackbarhouders hun foto’s niet zonder reden laten hangen totdat ze verkleuren. “Het is een enorm gekut om ze te vervangen,” zegt Abel. “Je moet het hele ophangsysteem uit elkaar halen, foto's eruit, nieuwe foto's erin. Al die tussenstukjes, daarachter zitten tl-balken, allemaal met de hand gezaagd. Het past net wel, net niet. Soms zit het los, er missen allerlei onderdelen. Dat is dan met plintjes opgelost, een soort noodgreep. Er is van alles fout gegaan. Alexan en ik hebben veel gelachen tijdens het ophangen van de foto’s.”

Volgens Abel is er wederzijds respect ontstaan tussen hem en de snackbarhouder. Dat bevestigt Alexan: “Abel is een goede man. Hij is netjes, en precies op tijd.” Zijn klanten kunnen de foto’s wel waarderen. “Ze vinden het hartstikke mooi, sommige mensen maken een foto van de nieuwe foto's,” zegt hij tevreden.

Toen Abel ‘s nachts de laatste foto’s aan het ophangen was, kwamen er twee studenten van de Rietveld binnen, de kunstacademie waaraan Abel ook studeerde. "Toen vroeg die jongen aan dat meisje, in het Engels: 'Heb je gehoord van die fotograaf, met die snackfoto’s?' Toen dacht ik: jooo, dat is hier. Ze hadden gewoon niet door dat het hier was. Terwijl ik heel duidelijk die foto’s aan het verwisselen was. Ik heb niks gezegd, het was heel raar.”

“Ik heb me nog nooit zo onbegrepen gevoeld,” vat Abel zijn gevoel over het hele project samen. Het zal niet de eerste en niet de laatste keer zijn dat die woorden door de zaak galmen. Elk weekend zit het hier vol met mensen die straalbezopen en huilend midden in de nacht een troostende falafelschotel met knoflooksaus wegwerken. Date gefaald, vrijmibo geëindigd in een scheldpartij tegen de baas, boete gekregen voor hoognodig wildplassen.

“Hoe vond je de patat?” vraagt Alexan nog aan me terwijl ik net weg wil gaan. “Lekker? Schrijf dat maar op.” We lachen alle drie. Bij dezen: de patat bij Hallo is lekker. Vijf sterren uit vijf.