De reacties die je krijgt als je man bent en make-up draagt

Bij mannen is dat anders: het roept vaak verbazing of aversie op. Afgezien van wat rocksterren, kunstenaars en metroseksuelen uit de jaren nul, zie je in het dagelijks straatbeeld in Nederland weinig mannen met mascara of lippenstift rondlopen. Afgelopen oktober verscheen Tim Hofman met hakken en make-up op de rode loper, en meerdere media berichtten vervolgens dat hij hiermee een statement wilde maken. Maar aan Volkskrant Magazine vertelde Hofman dat hij “gewoon gekleed ging zoals ik dat mooi vind”, en dat het niets te maken had met het verbreken van normatieve genderrollen of een statement over mannelijkheid.

Waarom zou een man niet gewoon make-up kunnen dragen, zonder dat hij daar iets mee wil zeggen? Ik vroeg aan vier mannen die graag make-up dragen hoe ze daarmee begonnen, en wat mensen in hun omgeving ervan vinden.

Op mijn elfde begon ik make-upvideo’s te kijken van influencer Jessie Maya. Ik vond haar make-up zó mooi, dat wilde ik ook. Ik ging naar een winkel met een vriendin en kocht een wenkbrauwpotloodje en concealer. De cassière zei: “Make-up is toch voor meiden?” Ik antwoordde dat ik wel voor mezelf kon kiezen. Ze bood daarna wel haar excuses aan, maar ik vind zo’n reactie jammer. Wat maak het uit als een jongen er ‘meisjesachtig’ uit wil zien?

Ik weet nog dat ik mijn make-up aan mijn ouders liet zien. Ik liep naar beneden en zei: ‘Kijk pap, mam, staat het mooi?’ Ze zeiden dat het mooi stond, alleen dat ik er wat bleek uitzag en dat ik mijn foundation iets meer moest uitsmeren. Toch had mijn moeder er in het begin ook een beetje moeite mee − ze was bang dat ik in elkaar zou worden geslagen.

In de eerste klas begon ik ook make-up op school te dragen. Niet veel, dat durfde ik nog niet. Ik had net een artikel gelezen over een homostel dat was mishandeld met een betonschaar, en ik was bang dat mij iets soortgelijks zou overkomen. Mijn beste vriendin stelde me gerust, maar ik werd op school wel uitgescholden voor kankerhomo, en jongens zeiden dat ik “zelfmoord moest plegen omdat ik hier niet thuis hoorde.”

Dat deed pijn. Ik dacht over dit soort jongens altijd: jij hoeft geen make-up te dragen, maar wat maakt het jou uit als ik dat wel doe? In het begin schreeuwde ik vaak iets terug, maar ik besefte dat het geen zin had. In de derde kreeg ik meer zelfvertrouwen en begon ik ook mascara en highlighter te dragen. Gelukkig is het uitschelden nu een stuk minder geworden, maar toch loop ik liever samen met een vriendin over straat, omdat ik bang ben.

Gelukkig krijg ik ook complimenten. Een docent zei laatst dat mijn wenkbrauwen er zo mooi uitzagen, en ik heb zelfs een keer een leraar opgemaakt. Een andere docent zei dat ik naar hem toe moet komen als iemand vervelend tegen me doet. Door dat soort dingen voel ik me erg gesteund.

Toen ik acht was, deed ik al regelmatig stiekem de foundation en mascara van mijn moeder op. Ik herinner me de stress nog: shit shit shit, als mijn ouders het maar niet merken! Toen mijn moeder er toch achter kwam, was ze boos en geschrokken. Ze kon het niet helemaal accepteren, maar ik weet niet zeker of dat kwam doordat het haar dure make-up was, of omdat ze niet wilde dat haar zoon het überhaupt droeg.

Als puber raakte ik geïnteresseerd in make-up door youtubevideo’s. Ik vond het hypnotiserend om tutorials te kijken van influencers zoals James Charles en Jeffree Star. Ik durfde die interesse niet te delen met anderen, want ik woonde in Limburg – als ik een extravagante outfit droeg, werd ik al uitgescholden voor homo.

Op mijn achttiende verhuisde ik naar Amsterdam en durfde ik het eindelijk aan. In het begin was ik heel bewust van de mensen om me heen. Ik werd er zelfs een beetje achterdochtig van: zien mensen het? Wat zullen ze vinden? Ik was bang voor negatieve reacties, maar die kwamen eigenlijk niet. Misschien ook omdat het bij mij niet zo opvalt.

Tegen dates begin ik nooit over mijn make-up. Ik ben bang dat ze me anders geen echte man vinden, want in de gayscene wordt best wel neergekeken op zogenaamde vrouwelijkheid. Als ik op date ga, probeer ik het zo subtiel mogelijk op te doen. Toevallig ben ik nu twee maanden aan het daten met iemand. Vorig week gingen we samen naar Parijs en durfde ik mijn make-up niet mee te nemen. Maar gisteren vertelde ik over dit interview, en wat bleek? Het was hem nooit opgevallen en hij vond het helemaal niet erg.

Ik vind dat make-up geen gender heeft. Ik vind het vreselijk dat bedrijven nu speciaal make-up ‘voor mannen’ maken. Het is precies hetzelfde product, alleen met een andere verpakking. Ik zag laatst zelfs ‘warpaint for men’, ik denk om het zo mannelijk mogelijk te maken. Dat vind ik echt verschrikkelijk.

Op mijn vijftiende grapten klasgenootjes altijd dat ik geen wenkbrauwen had; ze zijn namelijk nogal blond. Zo kwam ik op het idee om een wenkbrauwpotlood te gebruiken. Mijn klasgenootjes reageerden heel normaal. Ik vond het zo mooi dat ik ook begon met concealer en een poedertje. Steeds meer, totdat ik een heel gezicht vol had. Sinds anderhalf jaar draag ik full face make-up: oogschaduw, heftige contouren, highlighter, noem maar op. Met de look die ik nu op heb, ben ik twee uur bezig.

De eerste keer dat ik zo’n look had, was naar een schoolgala. Ik vond het wel een beetje spannend, maar ik voelde me echt de bom. Als ik nu foto’s terugkijk, vind ik mezelf op een sinaasappel lijken – zo oranje was mijn foundation. Iedereen keek wel een beetje naar me, maar nu snap ik dat wel. Ik zag er echt niet uit.

Gelukkig heb ik me nooit echt druk gemaakt over wat andere mensen van me vinden. Natuurlijk krijg ik weleens een rotopmerking: tijdens het uitgaan word ik regelmatig uitgescholden voor homo, en vanochtend stapte ik in de bus en zag ik tien jongens naar me kijken. Ze begonnen meteen met elkaar te praten en lacherig te doen, maar ik trek me er niks van aan. Ik denk dan: ik ben in ieder geval interessant genoeg om over te praten.

Ik krijg vooral veel complimenten. Net nog bij de McDonald’s zei een vrouw nog hoe mooi mijn make-up eruitzag. En op Instagram krijg ik veel positieve reacties – ik post drie keer in de week een foto met een andere look. Mijn vader heeft speciaal een instagramaccount aangemaakt om mij te supporten. Ik volg bijna alleen maar beauty-influencers, daar haal ik veel inspiratie uit. Heel soms ontvang ik een minder leuke reactie. Laatst vroeg een jongen waarom ik “er zo uitzag”, en ik antwoordde gewoon dat ik het mooi vind. Zo’n reactie boeit me niks, ik heb helemaal geen tijd voor dat soort negativiteit.

Foundation geeft me vertrouwen. Als ik nerveus ben, of door de kou fiets, krijg ik al snel een knalrode kop, en op mijn achttiende kwam ik erachter dat foundation dragen daartegen helpt. Mijn make-up heeft een functie: mijn onzekerheden wegwerken. Nude lippenstift om mijn lippen groter te maken, concealer om mijn wallen te verbergen, en zonder mijn wenkbrauwen gedaan te hebben ga ik de deur niet uit. Ik vind het leuk om de verzorgde diva te zijn.

Een tijd lang beperkte mijn make-upgebruik zich daartoe, totdat ik mijn beste vriendin ontmoette. Zij is een soort make-upgoeroe, waardoor ik steeds enthousiaster werd. Ik begon meer make-up te dragen, en dit jaar ben ik zelfs in de dragscene beland. Mijn moeder is mijn grootste fan – ik ben een soort dochter die ze nooit heeft gehad.

Inmiddels ben ik er wel aan gewend dat ik word aangestaard. Mannen met make-up is toch iets wat je niet elke dag ziet. Soms zie ik mannen afkeurend kijken, maar zolang ze niet dreigend overkomen, is het oké. ‘s Avonds in mijn eentje naar huis gaan vind ik wel tricky. Tijdens Pride was ik helemaal opgemaakt en ben ik meerdere keren door groepjes jongens uitgescholden en aangeraakt. Daar word ik natuurlijk bang van.

Gelukkig is 95 procent van de reacties positief. Vrouwelijke medestudenten complimenteren me vaak met hoe mooi mijn make-up zit. Maar soms weet ik niet zo goed of mensen het echt mooi vinden, of het gewoon cool vinden dat een jongen make-up draagt.

Laatst deed ik mee met het tv-programma First Dates, en mijn date zei dat hij normaal op ‘mannelijk’ valt. Dat vind ik jammer, om in dat soort termen te praten. Ik krijg vaker te horen dat ik iemands type niet ben, omdat ik ‘te vrouwelijk’ ben. Maar zo iemand zoek ik ook niet – ik wil iemand die me helemaal accepteert.