Trans vrouwen vertellen hoe het is om er niet als trans vrouw uit te zien

Pride is niet alleen maar party. We ontmoeten de lhbt-activisten die nog steeds de barricaden op gaan om te strijden voor gelijkheid. Lees hier alle stukken van Pride is Protest.

Toen ik tien was, was ik een jongen die eruitzag als een meisje. Ik had dik, kastanjebruin haar tot waar m’n borsten gezeten zouden hebben, en een meisjesachtige stem, nog onaangeroerd door testosteron.

De buurvrouw, een vrouw van in de negentig, complimenteerde mijn moeder vaak met het feit dat ze zo’n prachtige dochter op de wereld had gezet. “Oh, Clementine,” zei mijn moeder dan. “Dat is m’n zoon!” Ik weet niet waar ik me meer voor schaamde: dat ik werd aangezien voor een meisje, of dat ik dat juist fijn vond.

Dertien jaar later heb ik wél borsten – dankzij de wonderen van de moderne medische wetenschap – maar is mijn stem minstens drie octaven lager. Ik kan dus nog steeds voor een meisje doorgaan, zolang ik m’n mond houd. Als ik in de metro zit, denkt iedereen dat ik cis ben. Totdat een collega me belt. “Hey, ik bel je over vijf minuten terug!” Mijn zware stem klinkt door de ruimte. Mensen draaien zich om, kijken naar me, wenkbrauwen schieten omhoog, en vrouwen zuchten opgelucht – het mooiste meisje in de metro is trans.

Veel trans mensen denken dat ‘passing’ erom draait dat je door anderen wordt gezien als je authentieke zelf. Maar er zijn ook trans mensen die dat niet kunnen of er geen behoefte aan hebben. Xris, bijvoorbeeld, een 21-jarige Latinx trans vrouw uit Westchester, in de staat New York. Zij zegt dat ze nooit door zou kunnen gaan voor een cisgender vrouw. “Niet in mijn huidige lichaam. Ik ben en blijf een vrouw met een baard.” Politiek gezien, zegt Xris, “staat passing gelijk aan assimilatie.” Het gaat er voor haar niet om dat ze gezien wordt als vrouw, maar om gezien worden als iets wat ze niet is – cisgender.

Naast het bevestigen van identiteit is doorgaan voor een bepaald gender, als het mogelijk is, ook een manier voor trans vrouwen om toegang te krijgen tot dingen die ze anders niet hadden gehad. Doorgaan voor een bepaalde identiteit kan een overlevingstactiek zijn, een functie die voor het eerst werd uitgesproken door schrijvers van kleur tijdens de Harlem Renaissance, zoals Nella Larsen. Zij had het over de ervaring van zwarte Amerikanen met een lichte huidskleur die voor wit werden aangezien, tijdens en na de slavernij in de VS, om zo toegang te krijgen tot de rijkdom, privilege en veiligheid die ze in een racistische samenleving niet hadden. Zo braken ze met het idee dat raciale identiteit vaststond.

De ervaringen van mensen van kleur en trans mensen kun je niet vergelijken, maar in het geval dat iemand niet door kan gaan als cisgender – en dus gezien wordt als transgender – kan dat leiden tot discriminatie en vooroordelen, vooral voor trans vrouwen van kleur. Een op de zes trans mensen gaf aan een baan te hebben verloren en 88 procent dat ze “gelijke behandeling en diensten” ontzegd waren door winkels of overheidsinstellingen, vanwege hun “genderidentiteit en expressie daarvan,” volgens een groot onderzoek onder transgender mensen in de VS uit 2015.

“Mensen bevoorrechten anderen gebaseerd op hoe ze eruitzien,” zei Gillian Branstetter van het National Center for Transgender Equality – zelf ook trans vrouw. Uit een onderzoek, waarbij bijna 4.000 Amerikanen werden ondervraagd, bleek dat “het niveau van uiterlijke genderconformiteit, en niet het zelfgekozen gender of hun leeftijd, het meeste beïnvloedt hoe anderen hun geslacht interpreteren,” en daarmee ook “hun houding tegenover transgenderrechten.”

Kijk ook hier onze video: DIY Trans

Passing kan het verschil betekenen tussen toegang hebben tot middelen, rechten en respect, of juist niet. Branstetter heeft van dichtbij meegemaakt hoe dit eruit kan zien. “Een van onze leden had een meeting met een Congreslid,” vertelt ze. “Haar werd verteld dat ‘zij het probleem niet was, omdat ze eruitzag als een vrouw.’”

Sommige trans vrouwen hebben een groter gevoel van zelfredzaamheid als ze passen. “Er is een deel van mezelf dat erop kickt als ik in een meeting vertel dat ik op een kostschool voor jongens heb gezeten, en alle cismannen zich een hoedje schrikken,” zei Lavelle Ridley, een zwarte trans vrouw uit Toledo, in de staat Ohio. “Er is iets krachtigs, zelfs iets aantrekkelijks, aan je eigen verhaal kunnen controleren, of een deel van jezelf laten zien aan de wereld. De kracht die je hebt om zelf te beslissen wanneer anderen iets over je te weten komen – dat voelt goed.

De transfobe term die gebruikt wordt voor passing binnen de context van seksuele aantrekking, ‘trapping’ (oftewel, iemand in de val lokken) wordt gebruikt om trans vrouwen te beschuldigen van misleiding, omdat ze zogenaamd niet eerlijk zijn over hun identiteit tegenover heteromannen. Trans vrouwen worden vaak op deze manier neergezet in ‘shemale’-porno. John Phillips, academicus en auteur van het boek Transgender on Screen, schrijft dat het opwindende aan het shemale-genre voortkomt uit de “spanning van het verbergen en vervolgens onthullen” van de penis.

Wat sommige mannen als aantrekkelijk of opwindend beschouwen bij trans vrouwen kan echter ook een reden voor geweld zijn. Sommige mannen beseffen dat ze zich aangetrokken voelen tot iemand die eruitziet als vrouw, maar tegelijkertijd hun idee van wat een vrouw is uitdaagt, en daarom raken ze in paniek. ‘Transpaniek’ was de daadwerkelijke verdediging in een moordzaak uit 2002, waar de 17-jarige Gwen Arujo uit Californië door vier mannen werd uitgekleed op een feestje. Toen ze erachter kwamen dat Arujo een penis had hebben ze haar gemarteld en vermoord.

Om het vonnis te reduceren van moord tot doodslag betoogden de advocaten van de mannen dat het een “misdaad was die ‘in het moment’ was gepleegd,” Net zoals de ‘homopaniek’-verdediging die in rechtszaken in de jaren zestig populair was, zoals in de rechtszaak in de moord op Matthew Shepard, rust het idee van de transpaniek-verdediging erop dat “achtergehouden” informatie over het “werkelijke geslacht” van het slachtoffer redelijkerwijs “leidt tot de schijnbare paniek, die tot geweld leidt.”

“Ik ontleen mijn veiligheid juist aan zichbaar trans zijn,” zegt dj Jasmine Infiniti, een zwarte trans vrouw uit New York. “Ik was altijd heel direct en duidelijk, zelfs als mensen me op straat aanspraken, en zei altijd direct dat ik trans was. Toch waren er nog steeds meerdere gevallen waar mannen kwaad werden en me ervan beschuldigden dat ik ze probeerde voor de gek te houden.” In 2017 liep Infiniti door Brooklyn met The Girls, waaronder mede-dj London Jade, toen ze werden lastiggevallen. “Die gasten floten ons na, en toen zei een vrouw die met hen was dat we ‘transformers’ waren, waarmee ze transgenders bedoelde. De mannen voelden zich voor gek gezet omdat ze iemand seksueel geïntimideerd hadden die geen vrouw bleek te zijn. Toen hebben ze m’n kaak gebroken.”

Ook ik heb de risico's van passing ervaren. Op een zomerdag in Baltimore liep ik in m’n eentje langs een drukke weg. Twee mannen in een auto gingen langzamer rijden om dingen naar me te roepen. Plots riep een van hen: “Oh shit, dat is een vent!” De man achter het stuur lachte zijn vriend uit omdat hij plots de kwetsbare persoon in deze situatie was. Hij werd zo rood als een tomaat en ter compensatie schold hij me uit voor “teringhomo” en riep daarna dat ik dood moest. Ik dook de dichtsbijzijndste winkel in en moest keihard huilen – maar ik was wel veilig.

Infiniti en ik hebben allebei intimidatie op straat meegemaakt door mannen die zich voor de gek gehouden voelden, maar de uitkomst van beide situaties was anders, wat illustreert hoe geweld niet gelijkmatig verdeeld wordt. Een andere trans vrouw uit Brooklyn, Islan Nettles, is vermoord door een man die belachelijk gemaakt werd door zijn vrienden omdat hij met haar had geflirt zonder te weten dat ze trans was. In tegenstelling tot ik was zij zwart. Zwart en trans kan een dodelijke combinatie zijn.

“Als ik in de buurt van andere zwarte mensen ben voel ik me het meest bekeken,” vertelt Lavelle. Haar angst komt niet voort uit het misplaatste en racistische idee dat zwarte mannen meer transfoob zijn dan witte mannen, maar dat haar trans-zijn meer opvalt dan haar huidskleur, aangezien laatstgenoemde een gedeelde ervaring is. “In hoofdzakelijk witte ruimtes maak ik me geen zorgen of ik wel pass; ik ben daar toch al ‘de ander’. Verschillen in gender zijn dan minder belangrijk mijn raciale anders-zijn,” zei ze.

Infiniti was het daarmee eens. “In dat soort gevallen maakt het niet uit of ik voor een vrouw wordt aangezien, want daar ben ik toch al exotisch.”

Vera Blossom, een trans vrouw uit Las Vegas met Filipijnse roots, wordt vaak voor cisgender vrouw aangezien. Hoe ze voor en na haar operatie behandeld werd maakte het voor haar duidelijk hoe de perceptie van ras en gender verweven zijn. Blossom zei dat ze eerst “voornamelijk als een Aziatische man gezien werd – een van de minst begeerde soort mannen.” Zelfs als ze tien centimeter hoge plateauzolen en hotpants droeg en paars haar had keek niemand naar haar. “Ik probeerde gezien te worden. Maar wat ik ook deed, niemand keek om.”

Blossoms ervaring past bij het clichématige, racistische idee dat Oost- en Zuidoost-Aziatische mannen niet gewild, of overdreven vrouwelijk zijn. Nadat ze in transitie ging, begon haar Aziatische identiteit ook een rol te spelen bij haar genderidentiteit: “Toen kreeg ik opeens veel meer aandacht, of ik dat nou wilde of niet. Ik veranderde van een Aziatische man in een Aziatische vrouw, en mijn etniciteit en gender veranderden van minst naar meest opvallende.”

Ik heb zelf een Japans-Amerikaanse vader. Op de middelbare school heb ik op een gegeven moment mijn haar afgeknipt en ben ik me een tijdje erg jongensachtig (wel nog steeds extreem gay) gaan gedragen. Ik zat ooit eens in de bibliotheek op school te studeren met een vriendin toen ik zag dat ze een portret van me had getekend. Kim Jong-Sam was de titel, een verbastering van Kim Jong-un en mijn naam. Op de tekening had ik spleetogen en een rond gezicht.

Ik heb er toen om gelachen, maar dit soort racistische ervaringen hebben ervoor gezorgd dat ik gehecht raakte aan een deel van mijn identiteit dat door veel mensen niet wordt herkend. Misschien werkte het feit dat Aziatische mannen als vrouwelijk worden gezien in mijn voordeel tijdens mijn transitie, maar toen ik een vrouw werd, verdwenen herkenningspunten van mijn Japanse achtergrond. Toen ik mijn naam veranderde naar Sessi koos ik ook een nieuwe tweede naam: Kuwubara, mijn oma's achternaam. Ik wilde de mogelijkheid om als wit te worden gezien doorbreken. Een vrouw worden begon zo gelijk te staan aan het behouden van mijn Japanse identiteit.

Het mag dan subtiel zijn, toch heb ik voor een deel kunnen kiezen hoe anderen mijn ras en etniciteit interpreteren. Maar of anderen me als vrouw zien, daar heb ik geen keuze in gehad. Ik moest trans zijn om als vrouw gezien te worden. Voor trans vrouwen is gewoonweg ‘er zijn’ niet genoeg om gezien te worden door anderen zoals ze zichzelf zien. Als mensen mij zien als trans, of te weten komen dat ik trans ben, dan wordt mijn verschijning als het ware voorzien van voetnoten. En dat is waarom het zo goed voelt om gewoon gezien te worden als vrouw: mijn ronde heupen, dikke dijen en zachte huid zijn van mij, en niet voor anderen om te bevragen. Ik kan eindelijk gewoon een lichaam zijn, en ik hoef aan niemand iets te verklaren.