niemand fotografeert naakte vrouwen zoals camille vivier dat doet

Na haar opleidingen aan de kunstacademie van Grenoble en Central Saint Martins in Londen te hebben afgerond, ging Camille Vivier aan de slag bij Purple, het modeblad dat al sinds de eerste lancering alle clichés uit de industrie probeert te verdrijven. Inmiddels heeft ze naam gemaakt als een van de meest fascinerende fotografen van haar tijd, met werk dat vol zit met verwijzingen naar film en beeldhouwkunst. Haar werk is dromerig, en haar fascinatie voor het vrouwelijk lichaam verraadt een feministische ondertoon.

Onlangs bracht ze Twist uit, een prachtig boek waarin tien jaar aan foto’s in kleur en zwart-wit samenkomen en de vrouw vanuit al haar hoeken wordt verbeeld. Ter gelegenheid van Twist maken we kennis met deze fotograaf, die met haar camera de betekenis van vrouwelijkheid herdefinieert.

i-D: Kan je me vertellen hoe dit boek is ontstaan?
Camille Vivier: De uitgever, Jurgen, had zelf contact met me opgenomen. Ik wilde al heel lang een boek maken, maar tegelijkertijd had ik niet echt de tijd om mijn werk in die vorm te gieten – het probleem is dat ikzelf nooit in series werk. We spraken af om mijn werk te bekijken, waarna we een boek samenstelden met werk uit een periode van tien jaar. Er zit een duidelijke draad in, namelijk het binaire onderscheid tussen vrouwelijke lichamen en antropomorfe vormen, sculpturen, gebouwen of objecten. Die statische objecten worden in mijn foto’s samengevoegd met het lichaam.

Is het fotograferen van naakte vrouwen voor jou een manier om afstand te nemen van het werk dat je in de mode doet?
Ik denk dat het in eerste instantie voortkwam uit een verlangen om te breken met het vastleggen van kleding, en sociale normen uit te dagen. Naaktfotografie is een vrij klassiek genre, wat ik op mijn eigen manier herinterpreteer. Ik refereer graag aan ander werk dat ik als voorbeeld zie. Keer op keer pak ik een referentie of een bestaand genre, om het vervolgens opnieuw uit te vinden.

Waar haal je je inspiratie vandaan?
Ik raak vaak geïnspireerd door lezingen, films of meer abstracte dingen, wat ik combineer met de beelden die zich in mijn hoofd vormen. Vervolgens creëer ik daar een plaatje bij op basis van de lichtval, architectuur en compositie. En met de modellen, natuurlijk.

Sommige poses van de modellen zien er op het eerste gezicht vrij conventioneel uit, maar tegelijkertijd lijk je je niks van conventies aan te willen trekken.
Ja, ik verdraai ze in zekere zin. Ze verwijzen zowel naar de popcultuur als naar oudere beelden. Het is misschien een beetje truttig, maar ook heel hedendaags. Ik vind het leuk om met verwijzingen te spelen en ze te vervormen. Om met beelden te spelen die we al kennen.

Probeer je in je werk vooral met tastbare materialen te werken?
Ja, ik vind het ook enorm frustrerend dat ik door de jaren heen gedwongen werd om digitaal te werken, enkel omdat dit vanuit economisch opzicht makkelijker was voor de industrie. Op de een of andere manier is er nu weer een trend waarbij iedereen analoog schiet. Daar ben ik blij om. Maar goed, zelfs wanneer ik geen gebruik maak van die oude technieken, is fotografie een vrij materiële bezigheid doordat je je bezighoudt met het modelleren van het beeld.

Heb je er weleens over nagedacht om te gaan beeldhouwen?
Beeldhouwen? Nee, dat niet zozeer. Maar ik zie foto’s wel als een sculptuur. Ik denk niet aan het beeld, maar aan het volume, de vorm en de ruimte. Vervolgens ga ik aan de slag met de fundering en het frame van het beeld. Ik hou niet van frames die te museaal zijn en niets zeggen. Het beeld moet af zijn, alsof je een persoon vastlegt. Wat dat betreft is Robert Mapplethorpe een grote inspiratiebron voor me.

Vanwege zijn gebruik van licht en het menselijk lichaam?
Ja, al ontstond die fascinatie bij mij pas vrij laat, doordat ik me daarvoor lange tijd met zachtere stijlen heb beziggehouden. Ik was eerst bijvoorbeeld meer fan van Man Ray. De naaktfoto’s zijn ook niet mijn favoriete werk van Mapplethorpe. Het kostte me een lange tijd voor ik in zijn werk ook die rustigere, zachtere kant begon te zien. Ik ben bijvoorbeeld dol op de foto’s die hij van Lisa Lyon [een vrouwelijke bodybuilder] heeft genomen. Ik werk momenteel ook met een meisje dat aan bodybuilding doet, waardoor ik al helemaal vaak aan het werk van Mapplethorpe moet denken.

Je fotografeert vaak op vreemde plekken, bijvoorbeeld in verlaten pretparken of naast grote sculpturen. Hoe kies je dat soort plekken?
Het lijken misschien een beetje archeologische vindplaatsen, maar in feite bevinden veel van deze locaties zich gewoon aan de rand van Parijs. Je vindt veel van dit soort sculpturen in de zuidelijke buitenwijken, met name in steden die ooit onder het communistische regime vielen. Een andere plek die ik bijzonder vind bevindt zich aan de oevers van de Marne, waar een kunstenaar beeldhouwwerken hakt uit de blokken steen van een gebombardeerde brug. Of monumentale plaatsen zoals La Scarzuola in Italië, een klooster dat is gerestaureerd door Tomaso Buzzi.

Uiteindelijk fotografeer ik vooral details en probeer ik niet zozeer rekening te houden met de ruimte als geheel, maar ik ben dol op de sculpturen die het decor van mijn foto’s vormen. Ik vind ook dat ze aan het nageslacht moeten worden doorgegeven. Mensen lopen erlangs, maar besteden er amper aandacht aan.

Waarom fotografeer je vrijwel alleen maar vrouwen?
Dat weet ik niet zo goed. Ik denk dat het een kwestie van gevoel is, en dat ik me ermee kan identificeren. Ik ben dol op mythologieën waarin de hele wereld bevolkt wordt door vrouwen. Fotografie is in zekere zin altijd een fantasmagorie. Ik ben gefascineerd door allerlei vrouwelijke personages, ook vrouwen die harig of sterk zijn – of misschien gewoon in het algemeen mannen en vrouwen die anders durven te zijn. Onlangs ben ik begonnen met het fotograferen van transvrouwen, hoewel dat eigenlijk meer iets is wat ik in samenwerking met een vriend doe.