Moeten we ons druk maken om de post over mannenlingerie van Theo Francken?

In deze rubriek onderzoekt VICE of je je druk moet maken over ophefmakend nieuws. Deze keer: staatssecretaris Theo Francken plaatste een bijzonder niet-woke post op Facebook over mannen die speciale lingerie dragen.

"Erg sexy. Mijn vriendin vindt me onweerstaanbaar in mijn matchende lingerie-set! 👙😉” Met dat bijschrift deelt De Telegraaf (een soort Nederlandse HLN) zondagmiddag op Facebook een artikel met de titel “Nu ook sexy lingerie voor mannen” over een mannenlingeriemerk dat al sinds 2009 mannenlingerie verkoopt.

Iets later deelt N-VA’er Theo Francken - die momenteel trouwens op vakantie is - hetzelfde artikel op zijn Facebookpagina, uiteraard met een ander bijschrift:

Kort na deze eerste versie besluit Francken in een aantal edits het laatste, nuancerende deel (na de biceps-emoji) eerst tussen haakjes te zetten, en dan volledig te verwijderen. Oplettende Twitteraar en internationaal secretaris van de Jongsocialisten Yana Giovanis deelde bovendien een comment die Francken onder zijn eigen post zette:

Veel mensen waren - surprise surprise - niet zo blij met de statusupdate van Francken. Amper twintig minuten nadat zijn Facebookpost online gaat, deelt Oona Wyns, bestuurder bij de Jongsocialisten, een screenshot ervan op Twitter met als commentaar: “Staatssecretaris, van een partij die zich profileert als lgbtq+-vriendelijk. Ik walg. @de_NVA, volgend jaar geen pride dus?” Jolien Pollet, stafmedewerker Gender bij de christelijke vakbond, wijst op de voorbeeldfunctie van Francken: “als regeringslid met zoveel volgers, een groep mensen schofferen? Niet verstandig en bijzonder onrespectvol.”

Punten voor originaliteit kan ik Francken ook niet geven: een paar uur eerder retweette hij een post van de Amerikaanse conservatief Ben Shapiro (die onder andere vier jaar voor alt-right nieuwssite Breitbart heeft geschreven) over exact hetzelfde onderwerp:

Naarmate er meer en meer kritiek op zijn zondagnamiddagpostje komt, beseft Francken dat er stront aan de knikker hangt. Hij probeert te redden wat er te redden valt door de post opnieuw aan te passen met een nieuwe nuancering op het einde:

Daarna besluit hij de haakjes - en zelfs zijn geliefde fistbumpemoji - weg te halen, en zich nader te verklaren:

Opnieuw geen punten voor originaliteit: de laatste zin over “disproportionele aandacht” kopieert hij letterlijk uit een tweet van een zekere Gert Meeus, die reageerde op de kritiek van Jolien Pollet. Ergens is het wel inspirerend: om de teksten te mogen schrijven die de Belgische Staatssecretaris voor Asiel en Migratie verspreidt, volstaat het tegenwoordig om een Twitteraccount aan te maken en erop los te tweeten. En die “disproportionele aandacht” eist Francken vooral zelf op, aangezien niemand over mannenlingerie sprak tot een politiek zwaargewicht zich op zijn pikje getrapt voelde.

Uiteindelijk besluit Francken de post weer op te smukken met de fistbumpemoji, en een regenboogvlag op het einde. Goeie redding, Theo. Je intenties lijken nu super oprecht.

Vier uur en elf edits later maakt Francken zich blijkbaar toch echt zorgen en besluit hij de Facebookpost maar te verwijderen. Voor de zekerheid. “Fake news” schreeuwen gaat moeilijk worden voor zijn volgers, want naast allerlei screenshots archiveerde oplettend journalist Yorick Dupon van Tandem Tech het bericht ook op het Internet Archive.

Vandaag is de lijst critici op de Facebookpost van het NV-A-kopstuk verder blijven groeien, ook bij officiële instanties en politici. Zo heeft Çavaria, de Vlaamse koepel van holebi- en transgenderorganisaties, excuses geëist van Francken, en wil ze dat de N-VA zich distantieert van de uitspraken in de Facebookpost.

Groen-politica Petra de Sutter, die zelf de transitie van man naar vrouw maakte, vindt dat de post “de regressie [achteruitgang, red.] illustreert die we meemaken met betrekking tot LGBTI- én vrouwenrechten.” Ze sluit haar tweet af met een rijtje waarin Francken volgens haar in thuishoort: “Poetin, Erdogan, Trump, Francken #fail”

De conservatieven van vandaag zien zichzelf steeds als eenzame verzetsheld, terwijl ze eigenlijk gewoon de privileges van de meerderheid verdedigen. “Ben ik nu eigenlijk nog de enige normale hier?”, lijkt Francken te schreeuwen met zijn social postje, terwijl het tegendeel waar is: mannen die graag speciale lingerie dragen zijn een kwetsbare minderheid. Heteromannen die daarvan houden, durven het vaak zelfs niet aan hun vriendin te vertellen.

Wat Theo Francken doet, wat hij zo vaak doet, is dus een minderheid aanvallen. In dit geval mannen die graag speciale lingerie dragen, en dat kunnen ook LGBT+’ers zijn. Volgens Çavaria is zijn aanval “bijna de essentie van holebifobie en transfobie.” En dat kan gewoon niet voor iemand uit een partij die zich als LGBT+-vriendelijk profileert.

Amper twee weken voor de post van Francken volgde ik de N-VA op de Antwerp Pride. De N-VA’ers die meeliepen, leken me oprecht begaan met rechten van LGBT+’ers. Een van hen is Piet de Bruyn, Vlaams parlementslid en coördinator van het N-VA Regenboognetwerk. “Ik kan natuurlijk niet in het hoofd van Theo kijken,” benadrukt hij aan de telefoon. “Maar het is wel een feit dat hij van op zijn vakantieadres heeft gemerkt: ‘oei, dit roept een hoop commotie op, dit was waarschijnlijk niet verstandig, niet genuanceerd, niet gemodereerd. Dus ik verwijder die post weer. Ik denk dat dat de juiste beslissing was.” Met andere woorden: Francken beseft wel dat hij een fuckup heeft begaan - dan moet hij niet verder gekruisigd worden.

Ik vraag De Bruyn hoe het zit met die excuses. “Theo heeft de bewuste post verwijderd, en onze partijvoorzitter [Bart De Wever, red.] heeft vandaag opnieuw gesteld: seksuele identiteit en ontwikkeling moet je in alle vrijheid, veiligheid en gelijkheid kunnen doen - dat is en blijft waar wij als partij voor staan. En dat is duidelijk iets anders dan wat Theo leek te suggereren. Zo is ons standpunt heel duidelijk gemaakt, en daarmee is de zaak voor mij ook gesloten.” Theo zei iets doms, verwijderde het en Bart zei whoopsie, dus what’s the big deal!?

Er lijkt ook beterschap op komst volgens De Bruyn. “Theo vroeg me zelf: ‘Zullen we het hier binnenkort nog eens over hebben?’ En dat gaan we ook doen, want het complexe debat over identiteit, seksuele identiteit en identiteitsexpressie is een debat dat nuance vraagt, en dat zat niet in die post. Ik zal hem proberen uitleggen hoe gevoelig dit is, en ook hoe pijnlijk verkeerde uitspraken voor mensen kunnen zijn.”

Iedereen is dus boos, maar Francken bedoelt het allemaal niet zo slecht als de post doet denken. De Bruyn: “Je kan niet met elk onderwerp even veel affiniteit hebben, en bij dit thema zijn er echt wel een aantal mensen in de partij die die affiniteit missen. Wanneer ze onzorgvuldig taalgebruik of foute vergelijkingen gebruiken, gaan ze daarmee onbewust mensen kwetsen, en de verdere [seksuele, red.] ontwikkeling van die mensen daarmee afremmen.”

Niet iedereen bij N-VA is dus woke genoeg om over LGBT+’ers en minderheden te praten zonder mensen te schofferen. Het is bijna te belachelijk voor woorden dat dan net die mensen beslissen om dat juist wél te doen. Het valt niet te ontkennen dat een deel van de achterban van Francken smult van zo’n uitspraken, en dat maakt die uitspraak juist zo schandalig - eender of ze nu goed of slecht bedoeld was.

Kijk, de Facebookpost van Francken is definitief extra brandstof voor een cultuur waarin het oké is om mensen die anders zijn uit te sluiten. Bijvoorbeeld omdat ze als man speciale lingerie dragen, of omdat ze LGBT+ zijn. Zo’n soort uitspraken zijn de restanten van een verouderd, angstig gedachtegoed, en daar mogen we gerust boos om zijn. Al helemaal wanneer die uitspraak komt van de populairste politicus van Vlaanderen.

Ook De Bruyn, die zelf openlijk homo is, weet dat we de voorbeeldfunctie van politici niet mogen onderschatten. “Ik herinner me hoe dat bij mezelf was. Wanneer er weer een botte, domme, dwaze uitspraak op TV werd gemaakt; dan betekende dat weer een aantal extra maanden de kast in. Dan ga je echt niet de dag erna tegen je ouders zeggen: ‘Mama, papa, ik moet iets vertellen: ik val op jongens.’” Hij besluit: “Als iemand met een publieke functie een uitspraak doet die kort door de bocht is en nuance mist, heeft dat een reële impact op mensen die zoekende zijn. Ik zeg niet dat die zoekende dat dan nooit gaat overwinnen, maar je kan daar niet zeker van zijn, dus laten we dat risico dan ook niet nemen.” Als je je dus druk maakt om de post van Francken, dan is dat volledig terecht.

Volg VICE België razendsnel op Facebook - en mis niets meer van alles wat we maken.