Menselijke portretten van geestelijk zieke gevangenen in de VS

De Cook County Jail in Chicago is met een oppervlakte van bijna tachtig voetbalvelden een van de grootste detentiecentra van de VS. De meeste van de ongeveer achtduizend gevangenen die er verblijven zijn in afwachting van hun rechtszaak. En volgens het Office of Mental Health Policy and Advocacy is ongeveer een derde van de gevangenen geestelijk ziek.

Tussen 2009 en 2012, heeft de staat Illinois, waar Chicago in ligt, 100 miljoen euro bezuinigd op geestelijke gezondheidszorg, wat resulteerde in de sluiting van acht klinieken voor geestelijke gezondheidszorg. In dezelfde periode nam het aantal mensen dat met acute psychische klachten naar de eerste hulp kwam met 19 procent toe, aldus de National Alliance on Mental Illness (NAMI). In plaats van gespecialiseerde zorg te ontvangen, worden geestelijk zieke inwoners van Chicago die aangeklaagd worden voor een misdrijf achter de tralies behandeld. Cook County Jail, is met afstand de grootste aanbieder van geestelijke gezondheidszorg in de Verenigde Staten geworden.

Eind 2015 bezocht fotograaf Lili Kobielski gedetineerden in de gevangenis van Cook County. Ze documenteerde het lot van gevangenen met een psychische aandoening. Haar nieuwe boek, I Refuse for the Devil to Take My Soul: Inside Cook County Jail, is een indrukwekkend onderzoek naar de kruispunten tussen armoede, geestelijke ziektes, massale opsluiting en ras.

Onlangs sprak Kobielski met VICE over het belang van het laten horen van de stemmen en verbeteren van de leefomstandigheden van de meest kwetsbare burgers van Amerika.

VICE: Wat heeft jou geïnspireerd om foto’s te maken van gevangenen in de Cook County Jail? Kobielski: Het begon met een oproep voor pitches voor de website Narratively, die samenwerkte met het Vera Institute of Justice. Ze zochten verhalen over gevangenissen. Ik deed onderzoek en kwam Cook County Jail tegen. Op hun website vermelden ze welk percentage van de gedetineerden een geestelijke aandoening heeft, omdat het daar zo’n groot probleem is.

Psychische aandoeningen hebben meerdere mensen in mijn omgeving getroffen, en het is iets waar ik echt om geef. Het bijzondere aan Cook County Jail is dat de maatschappelijk werkers elke arrestant op geestesziektes controleren. Ze scheiden hen van de rest: psychotische en ernstig geesteszieke mensen worden naar de ziekenhuisvleugel Cermak gebracht. Division Two, een hele afdeling voor licht geesteszieke mensen, loopt op dit moment helemaal over.

Division Two is een fijnere plek om te leven. Er zijn geen cellen. Er is een volledig open slaapzaal met stapelbedden. Iedereen volgt een programma en er zijn verschillende therapeuten, artsen en PhD’s in maatschappelijk werk die proberen mensen te helpen met therapieën, behandelingen en medicatie.

Hoe zorgde je ervoor dat je toegang tot de gedetineerden kreeg?
Tom Dart, de sheriff van Cook County Jail, respecteert het Vera Institute en dat gaf mij toegang die ik anders niet had gehad. Ik had altijd iemand van de persafdeling bij me, maar het duurde een tijdje voordat ze me mensen wilden laten interviewen zonder dat er meerdere bewakers bij waren. Het was een proces van vertrouwen, en toen ze eenmaal aan mij gewend waren geraakt, lieten ze me mijn ding doen. Ik heb me nooit ongemakkelijk of onveilig gevoeld.

De eerste keer dat ik er was, werden gedetineerden geselecteerd die ik mocht spreken, maar toen ze de eerste resultaten van mijn werk zagen, ging het al makkelijker. Daarna kreeg ik een afdeling aangewezen met zo’n vijftig tot honderd gevangenen. Ze zeiden: “Hier is een fotograaf. Ze wil jullie interviewen en fotograferen. Wie wil meewerken?” Meestal wilde ongeveer negentig procent van de gedetineerden deelnemen.

Ik fotografeerde alleen mensen die toestemming gaven. Ik heb ze nooit gefotografeerd zonder dat ze dit in de gaten hadden. Op verzoek van hun advocaten heb ik de gevangenen nooit gesproken over lopende zaken. Ze zitten in voorlopige hechtenis, dus ze zijn nergens voor veroordeeld; meestal hebben ze zelfs nog geen rechter gezien.

Hoe maakte je het verhaal dat je wilde vertellen?
Het belangrijkste was om de verhalen rechtstreeks van de mensen te horen. Elk interview is een direct transcript van de interviews die ik heb opgenomen. Ik vroeg iedereen hun verhaal te vertellen op de manier waarop zij willen dat het verteld wordt; over hun kindertijd, ervaringen, leven, ziektes – alles wat de wereld volgens hen moet weten. Ik wilde dat het een veelheid aan stemmen zou worden, die hun eigen verhalen in hun eigen woorden vertellen.

Kun je een gewone werkdag beschrijven?
Ik fotografeerde en interviewde van negen tot vijf, afhankelijk van de beschikbaarheid van de persafdeling. Het eerste onderdeel, waar ik twee weken aan werkte, bestond uit 40 uur per week. Ik kwam binnen, maakte kennis met mensen, deed papierwerk, legde interviews af en hield fotosessies. Ik deed er zoveel mogelijk per dag. Natuurlijk voelt het altijd alsof je te weinig tijd hebt.

Ik probeerde open, respectvol en luisterend te zijn. Ik probeerde zo min mogelijk te regisseren. Ik stelde niet eens veel vragen tijdens de interviews. Gevangenen zitten op zo’n strak schema; er wordt hen constant verteld wat ze moeten doen en hoe ze zich moeten gedragen, dus ik probeerde het omgekeerde te doen en gaf hen de leiding over hoe ze over wilden komen.

Welke verhalen die ze je hebben verteld hebben je het meest geraakt?
De verhalen van mannen en vrouwen verschilden weinig van elkaar. Mensen kwamen uit dezelfde wijken in Chicago, meestal de South Side. Ze groeiden op in arme gezinnen met alleenstaande ouders of in pleeggezinnen en gingen gebukt onder trauma’s, misbruik, geweld en een gebrek aan kansen.

Bijna alle mannen zaten bij bendes. Ze hadden alleenstaande moeders en broertjes en zusjes. Het ging steeds zo: “Toen ik elf was, wilde ik graag een man zijn dus besloot ik me aan te sluiten bij een bende, om mijn moeder financieel te ondersteunen.” Zo begint het. Op hun dertiende worden ze gearresteerd en krijgen ze een strafblad. Dat verhaal hoorde ik steeds weer. Er zaten geen seriemoordenaars of psychopaten tussen.

De vrouwen hadden een soortgelijk verhaal, maar veel vaker was er bij hen drugs en alcohol in het spel. Veel van hen waren prostituees. Midden in dit project kreeg ik een baby. Toen ik in gesprek ging met de vrouwen, en ze me vertelden over hun kinderen en gezinnen, raakte dat me heel erg.

Er waren dagen waarop mijn stem en handen trilden aan het eind van de dag, omdat het heel intens was. Iedereen die ik heb gesproken heeft het boek gehaald, omdat ze allemaal heel open en vrijgevig waren over hun, vaak erg moeilijke, levensverhalen.

Hoe heb je de stereotypes over de gevangenis vermeden in je werk?
Elke fotosessie was een samenwerking. Elke persoon regisseerde zijn eigen fotoshoot. Ik probeerde de iconografie van opsluiting, zoals mijn eigen perspectief, waaraan we niet kunnen ontsnappen, te vermijden. Ik heb bijna alles met flits geschoten, om de gevangenisverlichting te neutraliseren en meer een individueel portret te maken.

Sommigen hadden een idee en regisseerden mij. Dat was geweldig! Anderen begonnen verlegen, dus deed ik een aantal suggesties om een begin te maken. Meestal waren ze verbaasd, maar op een goede manier.

Wat viel je op aan de uitdagingen waar gedetineerden mee te maken krijgen?
Het is bijna onmogelijk om te ontsnappen. Ik sprak veel oudere gedetineerden die de tel kwijt waren van hun aantal arrestaties. Het wordt een manier van leven. Het is ontzettend schadelijk voor de gemeenschap. Het zijn gebroken gezinnen en kinderen die zonder ouders opgroeien. Ze denken dat dit het enige mogelijke pad is. Vastzitten is traumatisch, en therapeuten en maatschappelijk werkers zullen zeggen dat vastzitten de minst therapeutische oplossing is. Het constante trauma en de stress maken het alleen maar erger.

Het probleem is dat wanneer mensen behandeld zijn en ze het beter doen, ze na hun vrijlating heel weinig ondersteuning krijgen vanuit de maatschappij. Het is heel lastig om medicatie te krijgen, omdat veel klinieken gesloten zijn, en daardoor blijven deze mensen in dezelfde cyclus zitten. Sommigen stoppen met hun medicijnen, slapen op een bankje in een park of jatten frisdrank – meestal gaat het om kleine criminaliteit – en zo eindigen ze weer in de gevangenis. Sommige bewakers noemen gevangenen bij voornaam, omdat ze zo vaak terugkeren. Er zijn verschillende mensen die een kleine misdaad hebben gepleegd, om behandeld te worden in de gevangenis, omdat ze niet wisten waar ze anders terecht moesten.

De honderd miljoen euro die was ‘bespaard’ is helemaal op. Illinois heeft meer dan honderd miljoen uitgegeven aan de explosief gestegen hoeveelheid mensen met psychische stoornissen in de gevangenis. Het is gewoon een verschrikkelijk beleid. Het is op geen enkele manier zinvol en zorgt voor systematisch racisme en armoede. Ik heb het voorrecht om hoogopgeleid te zijn en heb veel familie die me steunt, maar als je een fout maakt en niemand hebt die je kan opvangen, is dit wat er gebeurt. Dat had mij ook kunnen overkomen.