intieme portretten van mensen met hun littekens
Identiteit

intieme portretten van mensen met hun littekens

De serie ‘Behind the Scars’ van Sophie Mayanne is een wonderlijke viering van de unieke schoonheid van littekens – van brandwonden door huiselijk geweld, tot wonden na een operatie – en de krachtige verhalen die hierachter schuilgaan.

In films staan littekens in het gezicht vaak gelijk aan onheil, een negatieve reflectie van de tekortkomingen van het innerlijk. Denk maar aan Scar in The Lion King, The Joker in Batman en Dr Evil en de meeste slechteriken uit de Bond-films. Maar als we voorbij het witte doek kijken, bekijken we littekens vaak met gemengde gevoelens van angst en fascinatie. Wat is dat? Hoe is dat gebeurd? Doet het nog pijn? Hoe voelt het aan? De in Cardiff geboren Sophie Mayanne gaat voorbij aan dit stereotype, en maakte de portretserie Behind the Scars – een viering van de unieke schoonheid van littekens, en de verhalen van herstel en acceptatie die erachter schuilgaan.

Advertentie

“Toen ik klein was trok ik een mok met kokend water van het aanrecht. Daardoor heb ik nu een brandwond van mijn schouder tot mijn borst en buik. Dit litteken heb ik sinds ik elf maanden oud was, ik weet dus niet beter, en kan me mijn lichaam niet herinneren zonder. Ik heb dagen met veel zelfvertrouwen waarop ik zeg, ‘het is maar een litteken.’ Maar ik heb zeker slechte dagen gekend, en meegemaakt dat ik iemand leer kennen die er met afschuw naar kijkt. Dat geeft mij het gevoel dat er iets mis is met mijn lichaam. Maar dit litteken is onderdeel van mij. Het is maar een litteken.” Bintu

“Ik heb altijd interesse gehad in het individu,” zegt Sophie. “Als fotograaf heb ik de mogelijkheid om mensen te beïnvloeden met het werk dat ik maak. Ik zou één soort schoonheid kunnen laten zien, of ik kan eerlijk en divers zijn. Behind the Scars viert littekens in alle vormen en maten, en de verhalen die erachter zitten. Mannen, vrouwen en kinderen, chirurgische littekens, incidentele littekens… Het geeft een inkijk in de veerkrachtigheid van het menselijke brein en lichaam. Het zegt iets over de reis van mensen naar zelfacceptatie en de veranderingen die je doormaakt in het leven. Voor veel van hen is de foto een trofee voor de reis die ze maakten in het leven. De verhalen tonen moed, acceptatie en schoonheid in alle vormen.”

“De afgelopen maanden zijn extreem uitdagend geweest omdat de conditie van mijn huid heel erg achteruit gaat. Toen ik achttien maanden oud was, werd de diagnose epidermolysis bullosa gesteld. Tot begin dit jaar heb ik een normaal leven kunnen leiden ondanks mijn huid, het was makkelijk te verbergen en onder controle te houden. Maar begin dit jaar werd het snel erger en nu kan ik minder dan eerst. Mijn zelfvertrouwen en zelfverzekerdheid zijn bijna verdwenen. Een groot gedeelte van mijn dag gaat om het behandelen van mijn huid of de pijn die ik heb. Maar nu, meer dan ooit, moet ik mezelf eraan herinneren dat ik nog steeds dezelfde persoon ben. Ik ben nog steeds mooi. Deze aandoening draag ik de rest van mijn leven mee en dat definieert mij niet als persoon. Het is altijd onderdeel van mijn leven maar ik laat het nooit mijn leven overnemen. EB is zo zeldzaam dat er bijna geen bewustzijn over is, en in veel gevallen is het levensbedreigend. Deze foto is dus niet alleen voor mijzelf, maar voor iedereen met deze ziekte. Omdat het zo onbekend is, is er ook weinig geld voor trajecten en onderzoek, waardoor ik waarschijnlijk nooit toegang zal hebben tot een medicijn. Hoeveel pijn me dat ook doet, ik hoop dat er kinderen in de toekomst zijn die wel toegang krijgen tot behandeling.” Maya.

De onderwerpen van Sophie variëren van baby’s zoals de mooie Faithーwiens keloïd ritssluiting-litteken een bewijs is van de liefdevolle verpleegsters en doktoren die voor haar zorgden tijdens en na haar open-hart operatie ーtot Rob, die werd gebeten tijdens een ruzie in de kroeg. “Ik probeer de persoonlijkheid van het onderwerp te vangen. Ik wil dat je kijkt naar de foto, hun glimlach ziet, hun verhaal begrijpt, en vervolgens iets meeneemt.

“Mijn littekens komen van een brand in relatie tot huiselijk geweld. Op mijn 29ste werd ik verbrand, en de reis naar acceptatie is moeilijk. Het feit dat de littekens mij maakten tot de persoon die ik nu ben is een troost voor me. Ik noem ze het meest dierbare, en een duur sieraad dat ik heb. Ik heb het overleefd en als het op de foto gaan met mijn littekens andere mensen kan helpen, vind ik dat alleen maar fijn.”

“Iedereen die meedeed aan de shoot schrijft van te voren zijn verhaal op in een schrift,” legt Sophie uit. “Soms gaat het gepaard met nerveus gegiegel, en soms gebruiken we een reflectiescherm voor wat windvlagen, waardoor we meestal wel lol hebben tijdens het schieten.” Maar toch, zelfs met haar ervaring vindt Sophie het proces soms lastig. “Maar het is een eer om hun verhalen te mogen delen. Nu het project groter wordt beginnen mensen elkaar te steunen in de reacties, en gaan ze connecties aan met anderen met dezelfde ervaringen.”

Advertentie

“Ik heb mijn littekens door mijn eigen toedoen. De littekens van zelfverminking zitten op mijn bovenbenen, en een paar op mijn arm. Ik ben een transman en ik ben anderhalf jaar geleden met medicatie gestart om in transitie te gaan. In mei 2016 ben ik geopereerd en zijn mijn borsten weggehaald. Deze littekens zijn mijn nieuwe borstkas, die ik altijd al wilde. Ze zijn mijn geslacht, mijn identiteit. Ik kan me niet herinneren dat ik een ander bovenlichaam had. Ik ben bevrijd. Deze littekens staan voor zoveel dingen die ik heb meegemaakt.” Elijah

Ze is nu een jaar bezig met het project, maar Sophie heeft nog een lange weg te gaan. Haar doel is om 1000 mensen vast te leggen, die allemaal een uniek verhaal hebben. Uiteindelijk hoopt ze een boek te maken van haar project. “Ik wil doorgaan met het delen van diverse content en inclusieve beelden maken, die mannen, vrouwen en kinderen representeren van alle leeftijden, aandoeningen, kleuren en maten… Ik wil een omgeving creëren waarin mensen samen kunnen bestaan op een foto zonder vergeleken te worden. Hopelijk vindt er een verschuiving plaats als we steeds meer beelden zien die de schoonheidsidealen uitdagen."

"In de zomer van 2015 was ik slachtoffer van een brand in huis. Mijn kleding en levensstijl gingen in vlammen op. Ik heb de zomer doorgebracht op een brandwondenafdeling aan Fulham Road. Mijn littekens en littekenweefsel veranderen steeds, maar ik heb me nog nooit zo mooi gevoeld.” Isabella.

"In 2014 werd ik gediagnostiseerd met een zeldzame en agressieve vorm van borstkanker. Na drie operaties en twee keer chemotherapie zijn dit de littekens die ik draag. Mijn laatste operatie was een innovatieve vorm van opereren wat inhield dat er een gedeelte van mijn borstbeen en ribben is weggehaald en vervangen door chirurgisch cement, spieren uit mijn rug en een huidtransplantatie. Het heeft lang geduurd voordat ik mijn littekens omarmde. Ze leggen mijn reis en moed vast en de kracht waarvan ik niet dacht dat ik die had. Onlangs is me verteld dat de kanker terug is. Ik heb er, tot mijn verrassing, vrede mee.” Barbara.

“Ik begon op mijn dertiende met zelfverminking en ik heb er altijd mee geworsteld. Het probleem van zelfverminking is dat het steeds erger wordt en je schaadt jezelf zoveel meer dan je denkt dat mogelijk is in het begin. Het is een verslaving, en je raakt op een punt waarop de chirurgen je vertellen dat plastische chirurgie niets meer kunnen doen aan de littekens. Het enige wat je dan kunt doen is zoveel van je littekens houden dat alle negatieve connotaties langzaam verdwijnen ーsamen met alle pijn. Mijn littekens vertellen mijn verhaal, en iemands gedachten of meningen gaan dat nooit veranderen.” Chloe.