Uit dit onderzoek blijkt dat sommige landen emoji’s totaal anders interpreteren

De betekenis van emoji’s fascineert me. Ik denk best vaak dat ik me scherp uitdruk met emoji’s. Bij mijn vrienden waardeer ik dat ook. Er zit NUANCE in onze emoji-geladen gesprekken. We weten wat we bedoelen als iemand een reguliere smiley antwoord op de vraag of iemand bier mee kan brengen, we weten dat het als antwoord op een matig gelukte woordgrap uitermate sarcastisch kan zijn, we ervaren het allemaal als zeer pijnlijk als na het versturen van een doorwrochte liefdesverklaring pas een halve dag later een schamele smiley terugkrijgen.

Maar buiten onze groep, hoe zit het daar? Als ik een gewone smiley typ als antwoord op iemands mislukte woordgrap, ervaart die ander dat dan ook zo? Misschien niet. Dat blijkt uit recent gepubliceerd onderzoek van drie Japanse wetenschappers. Ze concludeerden dat het voor de interpretatie van de betekenis van een emoji uitmaakt uit welke cultuur je komt.

Kohske Takahashi, Takanori Oishi en Masaki Shimada onderzochten in hun vergelijkend cultuuronderzoek het verschil in interpretatie van de ☺-emoji tussen mensen uit Japan, Kameroen en Tanzania. Gekeken werd naar de reacties van boeren, stadsbewoners en jagers-verzamelaars uit die landen. Zo kon worden uitgezocht hoe mensen uit verschillende culturen en met verschillende vormen van ‘computergeletterdheid’ emotionele betekenis aan emoji’s toekennen.

De mensen die meewerkten aan het onderzoek werd de volgende emoticons voorgelegd:

Vervolgens werd gevraagd hoeveel blijdschap de tekens voor hen uitdrukten. Dat konden ze dan op een tablet aangeven.

De respondenten uit Japan, stadsbewoners, begrepen wel dat een lachende smiley een lach uitdrukte, terwijl mensen in Kameroen en Tanzania die als jagers-verzamelaars of boeren leefden en bijna nooit toegang tot een computer hadden dat niet begrepen. Maakt dit, behalve als je een whatsappgesprek met een Tanzaniaanse jager zou willen voeren, iets uit? Toch wel: De context voor de studie is het langlopende wetenschappelijke debat over de interpretatie van gezichtsuitdrukkingen. Er is geen twijfel over dat het gezicht het meest primaire middel is om emoties mee te communiceren.

De vraag is echter hoe universeel de interpretatie van de uitgedrukte emoties is. Wordt iemands lach overal ter wereld hetzelfde geïnterpreteerd? Dat staat dus al best lang ter discussie. Darwin dacht bijvoorbeeld al dat gezichtsuitdrukkingen en de bijbehorende emoties evolutionair zijn gevormd en daardoor universeel waren, maar volgens sommige onderzoeken zijn gezichtsuitdrukkingen juist cultureel bepaald en dus aangeleerd.

Bekjk ook: Algorave: coden in de club.

Bijna overal ter wereld wordt een glimlach geïnterpreteerd als een vriendelijk, open gebaar. Maar er zijn aanwijzingen dat bepaalde gezichtsuitdrukkingen minder helder worden herkend door mensen die niet tot dezelfde cultuur behoren. Maar, dachten de Japanse onderzoekers, hoe zit dat dan met de emoji-representatie van een glimlach? Wordt je ☺ overal hetzelfde opgevat? Nee dus. En dat betekent dat onze interpretatie van gezichtsuitdrukkingen voor gebaseerd is op cultuur.

Daar zijn eerder ook al aanwijzingen voor geweest. Volgens onderzoek letten mensen uit Oosterse culturen bijvoorbeeld meer op de vorm van het oog bij het bepalen van emoties, terwijl mensen uit Westerse culturen meer op de vorm van de mond letten.

Daarnaast is uit onderzoek naar twittergebruik in verschillende culturen vastgesteld dat in meer individualistische culturen emoji’s werden gebruikt die waren gefocust op horizontale, mond-georiënteerde smiles (:|) terwijl mensen uit meer collectieve culturen eerder naar verticale, oog-georiënteerde smilies grepen.

Wat dit allemaal betekent, weet ik ook niet precies, Maar de betekenis van emoji’s is voor mezelf in elk geval vrij vloeibaar, en ik merk dat ik erg gevoelig ben voor wie precies wat gebruikt en in welke situatie. Vaak heb ik aan een halve emoji al genoeg om er een afkeer van te krijgen. Ik hoef bijvoorbeeld maar een keer een tante zes roflol-emoji’s achter elkaar te zien gebruiken in een whatsappbericht om nooit hetzelfde te willen doen. Mijn coole vriendin uit Londen die daarentegen casual een Duivelmaskertje gebruikt in een bericht in een vriendengroepsapp? Intrigerend, die ga ik vaker gebruiken.