Waarom er geen einde komt aan de Fappening

Rosario Dawson (foto door Georges Biard, via); Emma Watson (foto door David Shankbone, via); en Amanda Seyfried (Foto door Courtney, via)

Drie jaar geleden werden met de zogenaamde "Fappening" naaktfoto's opeens wereldnieuws. De iCloud van een hele rits Hollywoodsterren, waaronder Scarlett Johansson en Jennifer Lawrence, waren gehackt. Bijna vijfhonderd foto's – voornamelijk van vrouwen, en voornamelijk naakt – die niet voor het grote publiek bestemd waren, werden gelekt.

Nu zitten we midden in de Fappening 2.0, een nieuwe reeks gestolen foto's die gepost worden op 4chan, Reddit en alle andere plekken in cyberspace waar je gehackte naaktfoto's kan verwachten. Halverwege maart waren Amanda Seyfried en Emma Watson, die al jaren het doelwit is van seksueel gefrustreerde Potter-fans, het slachtoffer. Nu zijn Rosaria Dawson, Suki Waterhouse, en Miley Cyrus aan de beurt.

De trolls hebben altijd al geroepen dat er nog meer foto's zouden volgen na de eerste Fappening-golf. Deze nieuwe beelden zijn misschien opgeduikeld uit de verzameling van de oorspronkelijke hacker, of ze zijn gestolen door heel iemand anders, of ze zijn het resultaat van een collectief dat samenwerkte. Watson en Seyfried hebben al juridische stappen genomen tegen Celeb Jihad, een site die momenteel weigert om de foto's eraf te halen.

Na de eerste Fappening beschreven beroemdheden het lek als "verschrikkelijk" en "vernederend" (Scarlett Johansson) en een "zedenmisdrijf" (Jennifer Lawrence). Apple benadrukte dat de iCloud veilig was, en dat de hackers zich specifiek op de actrices hadden gericht. De FBI traceerde de hack naar een aantal bronnen, en wees uiteindelijk Ryan Collins aan als de schuldige. Collins kreeg achttien maanden celstraf voor de phishingpraktijken waar hij zich tussen 2012 en 2014 mee bezighield.

Maar het online leger van naaktfotojagers laat zich hier niet door afschrikken. Er is een levendige wereld van Fappening gerelateerde blogs en forums, en de nieuwe hack gaat vrolijk verder waar de vorige gebleven was: gebruikers delen de foto's als vanouds, beoordelen ze op hun authenticiteit en teasen de volgende "beloofde" golf foto's.

Wat me verbaast aan deze "Fappenings" – afgezien van de schokkende minachting voor de privacy van deze beroemdheden, en het feit dat mensen het geen enkel probleem vinden om die zo grondig te schenden – is dat veel van deze vrouwen al eerder naakt hadden geposeerd. We kenden Emily Ratajkowski als de topless ster van de video voor Blurred Lines; Rosario Dawson deed jaren geleden al een naaktscène in Danny Boyle's film Trance; Paz de la Huerta was in vrijwel al haar bekendste rollen naakt.

Voor mij is dit een teken van een verschuiving weg van de pornografie van content – waarbij een naaktfoto meer waard is dan eentje waarop het onderwerp alleen topless is – en richting pornografie van context. Een gestolen plaatje is het dubbele waard; de vrouw is naakt en de kijker hoort niet te zien wat ze zien.

4chan heeft er een gewoonte van gemaakt om naaktfoto's op te speuren van zelfs niet-beroemde vrouwen waar ze zich aan ergeren. Gebruikers vragen onder foto's vaak om "sauce", slang voor "bron", als in, de persoonlijke gegevens van de vrouw op de foto. Waar komt de foto vandaan? Komt-ie uit een gehackte account, tegen de wil van het onderwerp in? Hoe lastiger het was om aan de foto te komen, hoe meer deze waard is. Als de vrouw op de foto ook nog gezien wordt als vervelend, een feminist of een "SJW", dan is de "sauce" nog smakelijker.

Het dialoog rondom Emma Watson is hier relevant. Wat maakt het idee van haar naaktfoto's zo aantrekkelijk? Ja, ze is mooi, en beroemd, en het nalatenschap van haar rol als Hermoine Granger spreekt Potter-fans aan. Maar er zit meer achter. Watson heeft in het verleden openlijk gepraat over de impact van roem op haar jeugd, hoe de tabloids niet konden wachten om haar te seksualiseren en hoe fotografen op haar achttiende verjaardag buiten op de grond lagen om upskirt-foto's te schieten. Ze heeft zichzelf ook herhaaldelijk geschaard achter een gematigde en mediavriendelijke vorm van feminisme, wat de n00d-hunters nog meer prikkelt.

En nu zijn haar foto's gelekt, alleen niet echt: de "privéfoto's" zijn van een doorpassessie een paar jaar geleden, en de actrice heeft gewoon een badpak aan. Dit was niet de eerste keer dat Watson het doelwit is van een tease die achteraf onzin bleek te zijn: in 2014 verscheen er een site met een countdownklok en het bericht "Emma You Are Next" online. Het bleek een hoax die bedacht was door een viralmarketingbedrijf.

Een van de beelden die werd aangekondigd als een "hack" op meerdere Fappeningsites, maar eigenlijk een coverfoto voor het tijdschrift Candy was

Conventionele porno heeft al jaren geleden z'n verzadigingspunt bereikt, toen vrouwen het begonnen te claimen en er openlijk van begonnen te genieten (sommigen herinneren zich dit als een tijdperk van empowerment, anderen als een tijd van "Female Chauvinist Pigs"). Misschien als reactie hierop, en gedreven door de afstomping waar pornoverslaafden het vaak over hebben, begaven fap-connaisseurs zich op gevaarlijker terrein. Thema's als "cucking", agressie, vernedering, en verkrachtingssimulatie werden een vast onderdeel van het pornorepertoire.

En ook buiten conventionele porno blijkt vernedering voor velen opwindend. Wraakporno, gehackte beelden en "creepshots" zijn krachtiger dan massa-geproduceerde porno, omdat ze werden genomen zonder dat het onderwerp het wist of toestemming heeft gegeven.

Het is veelzeggend dat gedurende zijn rechtszaak bleek dat Ryan Collins – de man achter de eerste Fappening-hack – ook regelmatig deed alsof hij een modellenscout was en zo jonge vrouwen overhaalde om hem naaktfoto's te sturen. Gewone meisjes waren voor hem net zo goed als beroemdheden, zolang ze maar op de een of andere manier geschonden en gekrenkt werden.

Sommigen zullen zeggen dat deze vrouwen die foto's überhaupt niet hadden moeten maken – maar dan kan je net zo goed roepen dat ze ook geen smartphone meer moeten hebben. Door dingen als sexting, flirten, datingapps, DM's en eindeloze appjes tussen stelletjes is technologie tegenwoordig onlosmakelijk verbonden met onze seksualiteit. En dat zal ook door blijven gaan. Dat deze mensen beroemd zijn, betekent niet dat ze moeten stoppen met de dingen die wij ook allemaal doen.

Waarschijnlijk zal het hacken en lekken van foto's ook door blijven gaan. Maar wat wel kan veranderen, is hoe we naar degenen kijken die ze publiceren en delen, en hoe we tegen de privacy van de slachtoffers aankijken. Neem bijvoorbeeld een van de "gelekte" foto's van Miley Cyrus, die gewoon uit een fotoshoot voor een tijdschrift bleek te komen. Op de foto draagt Miley Cyrus een wit badpak, hoog uitgesneden en strak op een bijna pornografische manier. Op het badpak staat een slogan gedrukt: "My pussy my choice."