In Luik maken feministen sekswerkers het leven zuur

Wil je elke week de beste verhalen van VICE België? Schrijf je in voor onze newsletter.

Door een klacht van de Franstalige Vrouwenraad CFFB is de bouw van een grote, veilige werkplek voor sekswerkers aan de rand van Luik stopgezet. Op een plek waar sekswerkers het sowieso al moeilijk hadden, gooit deze beslissing nog wat olie op het vuur. Ik sprak met de hulporganisatie voor sekswerkers en de vrouwen die hier werken over hun onzekere toekomst en hoe het zover is kunnen komen.

Eerst een beetje context: jaren geleden sloten de bordelen in Luik, en verkasten de Luikse sekswerkers naar Seraing, aan de rand van de stad. Daar zouden ze een plek krijgen in een nieuw, grootschalig bouwproject. Het ‘Eros Center’ moest 2000 vierkante meter groot worden, met 34 kamers, een medisch kantoor, een politiebureau, ontspanningsruimtes, een parkeerplaats en een binnentuin van 350 vierkante meter. Het zou geen oplossing zijn voor alle sekswerkers, aangezien enkel zelfstandige sekswerkers er welkom zouden zijn, maar volgens UTSOPI, de Belgische vereniging voor de rechten van sekswerkers, zou het center toch een grote stap vooruit zijn voor velen van hen.

Hoe wist de Vrouwenraad de onderzoeksrechter te overtuigen om de bouw van het Eros Center te annuleren? Via artikel 380 van het Wetboek van Strafrecht. Dat bestraft het ‘aanzetten tot ontucht en prostitutie’. Het zelf uitvoeren van prostitutie is namelijk legaal, maar andere mensen daartoe aanzetten is dat niet. Volgens de argumentatie van de Vrouwenraad zou het Eros Centrum juist dat doen. Maar in feite gaat Sylvie Lausberg, de voorzitter van de Vrouwenraad, vooral een ideologische strijd aan. Ze wil vrouwen beschermen voor de mensenhandel die nog steeds een realiteit is in prostitutiemilieus.

"Onze grootste angst is dat de gemeente de Marnixstraat gaan sluiten zonder de sekswerkers alternatieven te bieden”, zegt Dominique Silvestre, maatschappelijk werker bij Icar Wallonië, een vereniging die prostituees en hun gezinnen ondersteunt.” Momenteel huren de sekswerkers namelijk kamers in de vlakbij gelegen Marnixstraat, in afwachting van het nieuwe gebouw.

“Een deel van de straat is, met het oog op de komst van het Eros Center, al gesloten. En nu is de Vrouwenraad erin geslaagd dat hele project te blokkeren, zonder te zorgen voor een andere oplossing. Ze gaan ervan uit dat alle vrouwen die dit beroep uitoefenen slachtoffers zijn, of wanhopige mensen die werken in onzekere omstandigheden en dus gered moeten worden. Maar de grote meerderheid van de vrouwen hier is dat juist niet. Tuurlijk, de huizen zijn wat verouderd, maar de kamers waarin ze werken voldoen nog steeds aan de normen en blijven goed onderhouden. Sommige eigenaren van de bordelen hebben inderdaad niet meer in hun panden geïnvesteerd, omdat het Eros Center eraankwam. Nu dat niet gaat gebeuren, is het een goed moment voor hen om hun gebouwen weer in orde te brengen. We hopen dat de vrouwen hun werk er kunnen blijven uitoefenen. Mensen oordelen snel, maar op wettelijk vlak zijn deze vrouwen helemaal in orde.

Terwijl ik met haar spreek, verschijnt een dokter die hier twee keer per maand op controle komt, wat zeer gewaardeerd wordt door de sekswerkers. Dominique verwelkomt hem en gaat verder: “Bepaalde feministen beweren dat de sekswerkers hier aan hun lot worden overgelaten, en ze steeds meer seksueel overdraagbare ziektes zouden hebben, maar nee, dat klopt niet. Voor deze vrouwen is hun lichaam hun werkinstrument. Ze verzorgen het dus juist extra goed. Het is voor hen de belangrijkste manier om te voorzien in hun levensonderhoud, en te zorgen voor hun kinderen.“

“Sommigen hebben al een beter leven dan anderen, maar we kunnen ze niet allemaal over dezelfde kam scheren", vervolgt ze. "Er zijn evenveel verschillende situaties als er sekswerkers zijn. Deze vrouwen komen naar hier om met ons te praten, een koffietje te drinken, maar ook om hulp te krijgen bij administratieve procedures. Ik merk dat steeds meer vrouwen zelfstandig worden, omwille van de controles.”

Sekswerker Carine zit al zo’n tien jaar in de sector, maar de Vrouwenraad heeft nog nooit contact met haar opgenomen. "Ik denk dat de vrouwen van het CFFB een nogal speciale, afwijkende mening over prostitutie hebben. Maar hier komen heel veel mannen, dus denk ik dat ons werk belangrijk is. Prostitutie zal nooit verdwijnen, zelfs als men het probeert te verbergen. Als ze onze bezigheden uit het zicht willen houden, zal dat het risico op mensenhandel enkel verhogen.” Carine lacht om het feit dat het Eros Center acht miljoen euro zou hebben gekost. “Het was eigenlijk al genoeg geweest als ze een beetje zouden zorgen voor orde en netheid in de Marnixstraat. Bezoekers hebben nu zelfs geen vuilbakken om lege blikjes of sigarettenpakjes in te dumpen. Ze hadden ook wat verlichting en camerabewaking kunnen voorzien. Dat kost allemaal niet veel: het zijn simpele aanpassingen. Een klein politiebureau zou ook geen fortuin kosten.”

Volgens Dominique van Icar is de slechte staat van de straat vooral te wijten aan de vele sluikstortingen. “Mensen van buiten de wijk geven deze buurt daarmee een eng, ongezond en onveilig imago." Om de muren op te vrolijken heeft Icar daarom een tijdje graffitikunstenaars ingehuurd. Nu staan er op de muren sterke, vrouwelijke figuren uit de hiphopcultuur afgebeeld. Net zoals Carine, weet Dominique dat het niet altijd zo was hier: “Vroeger waren er winkels, huizen en scholen in deze straat. Nu niet meer. Wie hier komt, weet wat te verwachten.”

Alessandra verliet Luik acht jaar geleden om te hier te komen werken. “Ik vond snel werk in de Marnixstraat. Maar als ze het gaan sluiten, weet ik niet wat er met ons zal gebeuren. Ik ben zelfstandige en betaal dus gewoon belastingen. Waarom zouden ze dan mijn levensonderhoud van mij afnemen? Ik heb niet eens recht op een werkloosheidsuitkering. Wij sekswerkers leven net als andere mensen. We hebben kinderen. We hebben partners. We werken voor onszelf. Er zijn geen pooiers meer Maar als ze het Eros Centrum gaan sluiten, gaat de prostitutie niet verdwijnen. Dan ga je dat juist meer op straat zien gebeuren. En dat ga je heel snel weer pooiers zien.

Dan rest ons enkel nog de Villa Tinto in Antwerpen: om daar op tijd te geraken, zouden we om vier uur 's ochtends moeten opstaan en pas thuiskomen om negen uur 's avonds. Dan kan je enkel nog werken en slapen: pure slavernij. En trouwens is er sowieso niet genoeg plek in de Villa Tinto voor ons allemaal."

De kamer waar Alessandra haar klanten ontvangt, ziet er comfortabel uit. Er is een koelkast, een magnetron en een lavabo. En voor de veiligheid: een brandblusser en paniekknop. “Er kunnen altijd problemen ontstaan, eender waar. Ik heb het gelukkig nooit meegemaakt, maar straatprostitutie is gevaarlijker dan wat ik hier doe. Hier ben ik continu omringd door andere mensen. We praten veel met de mensen die hier komen, en onze klanten zijn heel respectvol. Ik heb alleen heel aardige mensen als klant gehad. Ook zij zijn gewone mensen. Wij krijgen hier steeds meer jonge mensen over de vloer, en die schamen zich minder. Die weten gewoon wat ze willen. Op feestjes willen ze geen vrouwen meer versieren, maar gewoon feesten. En daarna zeggen ze ‘Awel, laten we eens langs de Marnixstraat gaan.' Zo zit de nieuwe generatie in elkaar."

De sekswerkers en de Vrouwenraad staan duidelijk lijnrecht tegenover elkaar. “We laten ons niet doen", verklaart Alessandra. "We zullen ons verenigen en de burgemeester hierover aanspreken. De meesten van ons zijn zelfstandige sekswerkers. Die zogenaamde 'feministen' van de Vrouwenraad willen dat het gedaan is met prostitutie, maar dat gaat nooit gebeuren. Ze zien ons als ellendige meisjes, maar klopt gewoon niet.”

Volg VICE België razendsnel op Instagram.