Kettingzagen en naaldhakken: we bezochten een houthakkerswedstrijd en een dragqueenwedstrijd

FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

Kettingzagen en naaldhakken: we bezochten een houthakkerswedstrijd en een dragqueenwedstrijd

Dit weekend streden de mannelijkste mannen van Nederland tegen elkaar op het Houthakkersfeest, een dag later namen de vrouwelijkste mannen het tegen elkaar op tijdens de Hartjesdagen.

Deze week vonden er binnen drie dagen twee wedstrijden plaats waarbij om twee schijnbaar totaal tegenovergestelde dingen gestreden werd: bij het Houthakkersfeest streden mannen om de mannelijkste man van Nederland te worden, en bij de Hartjesdag streden mannen om de vrouwelijkste man van Nederland te worden. In het eerste geval streden stronken van mannen tegen elkaar met bijlen en kettingzagen, in het tweede geval streden eveneens stronken van mannen tegen elkaar met naaldhakken, jurken en neptieten.

Advertentie

In het kader van 'er in de zomer lekker op uit trekken' en het maximale uit het leven halen door waar mogelijk het kantoorleven te ontvluchten, bezocht ik beide evenementen om er dit dubbelverslag over te maken. Zie het als een studie naar hoe we in Nederland in 2015 tegen genderconstructen aankijken. Of als een serie foto's van houthakkers en gezellige nichten in vrouwenkleren.

Het Houthakkersfeest vond voor de 29e keer plaats in recreatiekuil Drakenstein, in het dorpje Lage Vuursche. Tijdens het tweedaagse evenement vond het Nederlands kampioenschap sculptuurzagen plaats, waarbij er met kettingzagen van een dikke boomstam een zo fraai mogelijk beeld moest worden uitgekettingzaagd. Ook was er, voor de minder creatieve maar sterkere kerels, de houthakkerswedstrijd, waarbij er bomen en stammen zo snel mogelijk aan stukken moesten worden gehakt en gezaagd. De winnende sculpturen werden bepaald door een jury.

De Hartjesdag vond plaats op de Zeedijk in Amsterdam. Het feest werd al in de Middeleeuwen gevierd, maar het hele idee dat mannen zich als vrouw verkleden en vrouwen zich als man verkleden is er pas in de twintigste eeuw bijgekomen. Er was een verkiezing van de mooist uitziende dragqueen, en een hartjesverkiezing – waarbij het ging om de foutst verklede mannen met baarden en foptieten, en de foutst verklede vrouwen met tieten en fopbaarden.

Op bovenstaande foto treedt Hello Klitty op voor de jury, onder anderen bestaande uit politiewoordvoerder (en mijn favoriete vrouw) Ellie Lust.

Advertentie

Terug naar het oermannelijke Houthakkersfeest, waar de vibes extreem goed waren. Naast het continue oorverdovende geluid van tientallen kettingzagen waren er ook schapen en herders, een linedancewedstrijd, een braderie en werd er voortreffelijke gerookte gans uitgedeeld. Aangezien het feest zich afspeelde in een dorp, er heel veel mannen van boven de veertig op afkwamen en het thema 'houthakken' was, laat het zich raden dat er sprake was van een oneindige overdaad aan geblokte overhemden. Ik heb me nog nooit in mijn leven zo underdressed gevoeld vanwege het ontbreken van ruiten op mijn kleding.

Op de Hartjesdag waren deze scherpe mantelpakken het enige dat nog een klein beetje in de buurt van geblokte overhemden kwam. Het regende trouwens pijpenstelen, maar dat weerhield niemand ervan om op willekeurige momenten volksliederen in te starten over diverse onderwerpen, zoals Amsterdam, de Jordaan, Mokum, de Amsterdamse grachten, de Westertoren, Parijs ('liever in Mokum zonder poen dan in Parijs met een miljoen'), en de Amsterdamse Zeedijk. Soms werd er een woord (zoals 'hart') vervangen door een iets schunniger woord ('doos'), omdat de sfeer er naar was.

De Houthakwedstrijd was een soort parcours: eerst moest er een dennenboom zo worden omgezaagd dat-ie precies op een paaltje viel, waar vervolgens één gladde stam en één in de lengte doorgezaagde stam van moesten worden gemaakt. Daarna moesten er van een rechtop staande stam vijf plakjes hout worden gezaagd zonder de plakjes aan te raken (foto), en tot slot moest er gewoon een hele dikke boomstam bruut doormidden worden gehakt. Dat laatste was het zwaarst, maar je kon het maar beter goed doen…

Advertentie

…want toen een van de deelnemers – een tengere, jonge jongen – te lang over het hakken deed, werd deze man kwaad. Hij schreeuwde: "KOM EENS OP JOH, IK HEB HET VROUWEN SNELLER ZIEN DOEN!"

Over een catwalk lopen op naaldhakken heb ik vrouwen ook weleens beter zien doen – al moet er wel bij gezegd worden dat de podia waarop de queens en de hartjes moesten optreden wel spekglad waren door de regen. Hier glijdt 'Jannie' op een haar uit, maar het liep net goed af.

De acts bestonden uit het doen van ingestudeerde dansjes, het zingen van liederen, paraderen en knap uitgevoerde balletvoorstellingen zoals hierboven.

Op beide evenementen had de jury flink uitgepakt om zich te kleden naar het thema, en met af en toe een goedgeplaatste grap ("past u allen op, want waar gehakt wordt vallen spaanders!" / "Krijg er gewoon een natte doos van!") droegen ze veel bij aan de algehele sfeer.

Toen deze fopsnor me vroeg of ik volgend jaar ook meedeed, vroeg ik wat de beste neptieten zijn. Een domme vraag, want "god schat dat moet je niet aan mij vragen natuurlijk – ik moet die van mij wel oprollen, maar ze zijn wel echt."

Op beide evenementen was er trouwens ook voor de kleintjes genoeg te doen. Zo konden kinderen op Houthakkersfeest op de foto met een woedende uil…

…en waren er op Hartjesdag plastic tieten voor de kids, om lekker een flinke knijp in te geven.

Dit is denk ik viriliteit in z'n klassiekste vorm: onder het zaagsel, kettingzaag in de hand, een dikke spierbal onder de mouw uitpiepend, zonnebril op, oorbeschermers tegen de vreselijke bak herrie, en dan een enorme beer of uil uit een stronk hout zagen.

Advertentie

Dit is viriliteit in z'n minst klassieke vorm, maar minstens zo interessant: het gooit de manier waarop we tegen mannelijkheid en vrouwelijkheid aankijken zo erg overhoop dat je je gaat afvragen waarom het één eigenlijk mannelijker aanvoelt dan het ander. En wat het andere eigenlijk met vrouwelijkheid te maken heeft. Geslacht is niet prediscursief, dus de manier waarop we er over nadenken kan alleen maar in concepten die al bestaan dankzij eeuwenoude kennis/machtsrelaties, bedacht ik me terwijl ik deze persoon minutenlang aanstaarde. (Wat ik trouwens ook dacht was: heheheheheh.)

Dit is de uiteindelijke finale van de houthakkerswedstrijd. Het publiek stond rijendik te kijken naar hoe de vier finalisten, de knoertsterke Ronald, Reind, Willem en Marcel, ijverig en zwetend bomen aan gort zaagden en hakten.

Ik zou graag zeggen dat het een zinderende finale was, maar dat zou gelogen zijn. Reind Beelen won de Houthakkerswedstrijd met een straatlengte voorsprong op de rest, en mag zich dit jaar de beste houthakker van Nederland noemen. Reind vertelde dat hij al meer dan 25 jaar meedoet en dat hij er zo goed in is omdat het zijn beroep is. Hij vond het wel echt iets voor mannen, hoewel hij benadrukte dat hij er absoluut niks op tegen zou hebben als er vrouwen meededen.

Op de Hartjesdag won Charité la Bustier als mooiste queen. Ook Charité is een professional. Ze treedt vaak op (op feesten, partijen en vooral veel bingo's), was in 2013 al de Nederlandse Miss Travestie, en won meerdere keren het Eurosongtravestival – met onder andere het lied De troubahoer. Charité trok als kind al soepjurken aan, en stapt tegenwoordig ook gewoon zo de tram in.

Met een strakke choreografie en een eigen tekst op In The Navy ('op de Zeedijk') werd dit fraaie vijftal verkozen tot de Hartjes van 2015.

Het was mega om naar beren van mannen te kijken die weten hoe ze een kettingzaag en een bijl moeten hanteren, en het was ook mega om mannen verkleed als vrouw te zien schitteren, voor een jury die onder andere bestond uit de politiewoordvoerder van Amsterdam. Hier zingt het Soester knollenkoor het lied Ik hou van Holland, voor een poffertjeskraam en een tent met Drentse patat/beenham. Het was een van de weinige keren dat ik een nationalistisch gevoel van trots ervoer. Tering, wat hou ik van Holland.