Οι «Αρχηγοί» των Κοινοτήτων στη Βαβέλ της Μόριας

Είναι η φωνή των ανθρώπων που ζουν επί μήνες εγκλωβισμένοι στη Μόρια, στο καμπ της Λέσβου που έχει χαρακτηριστεί η «ντροπή της Ευρώπης» - μια δομή που φτιάχτηκε για να φιλοξενήσει 3.000 μετανάστες και πρόσφυγες και που σήμερα ζουν 18.000 άνθρωποι σε πολύ άσχημες συνθήκες. Οι εκπρόσωποι των κοινοτήτων ή community leaders είναι ο συνδετικός κρίκος με τη διοίκηση του καμπ, τις ΜΚΟ, την Αστυνομία, την Υπηρεσία Ασύλου και τον γιατρό. Προέκυψαν από την ανάγκη της αυτο-οργάνωσης των προσφύγων στη Μόρια. Εκλέγονται από τους ίδιους και συμμετέχουν στο συμβούλιο του καμπ μια φορά την εβδομάδα. Μεσολαβούν από το πιο απλό ζήτημα μετάφρασης έως τις σοβαρές συγκρούσεις με τραυματίες και νεκρούς. Σε περιπτώσεις όπως τα αιματηρά επεισόδια στην πλατεία Σαπφούς στη Μυτιλήνη ή την απεργία πείνας των Κούρδων προσφύγων, ο ρόλος των εκπροσώπων ήταν καταλυτικός.

Κατά καιρούς, οι εκπρόσωποι των κοινοτήτων στη Μόρια ήταν σοβαρές προσωπικότητες, που απολάμβαναν την εμπιστοσύνη όλων, όπως η Αφγανή Γκαμάλ, πρώην υπάλληλος του Υπουργείου Πολιτισμού στη χώρα της, που σήμερα ζει στο Παρίσι. Υπήρχαν βέβαια κι εκείνοι που καταχράστηκαν την εξουσία που απολάμβαναν. Η καθημερινότητα στη Μόρια δεν είναι καθόλου γραμμική ούτε μόνο άσπρο-μαύρο. Ο άτυπος θεσμός των community leaders, οι οποίοι αριθμούν 10-15 ανάλογα με τη χρονική περίοδο, ξεκίνησε στις αρχές του 2017. Το πρώτο διάστημα εμφανίζονταν στο συμβούλιο μόνο άντρες κι έτσι προέκυψε διαφορετική συνάντηση για τις γυναίκες, που σταδιακά όμως ατόνησε. To VICE παρουσιάζει τρεις από τους πιο δραστήριους σήμερα εκπροσώπους κοινοτήτων στη χαώδη Μόρια.

Ahmed Jawed Ahmady, Αφγανιστάν

Το επάγγελμά μου είναι μηχανικός και ζω τέσσερις μήνες στη Μόρια. Η κοινότητα των Αφγανών αριθμεί περίπου 11.000 άτομα, δηλαδή το 70% των ανθρώπων στο καμπ. Έχουμε ένα συμβούλιο και σε αυτό είμαι ο εκπρόσωπος των Αφγανών. Με τη σειρά μου συντονίζω 18 άτομα - οι περισσότεροι είναι ηλικιωμένοι και σεβαστοί από όλους και έχουν επιλεχθεί από την κοινότητα για να βοηθούν σε διάφορα σημεία του καμπ. Συνεργαζόμαστε με τις ελληνικές Αρχές κι επίσης τις ΜΚΟ, ώστε να μειώσουμε τα περιστατικά βίας και την κατάσταση που ισχύει σήμερα. Εργαζόμαστε βήμα-βήμα για να λύσουμε τα προβλήματα. Κυκλοφορούμε τη μέρα και τη νύχτα σε όλο το καμπ και ρωτάμε τους ανθρώπους για κάθε ένα πρόβλημα που μπορεί να έχουν, ώστε να το θέσουμε στις συναντήσεις με τους υπεύθυνους. Οι εκπρόσωποι των κοινοτήτων είναι η φωνή των ανθρώπων. Για παράδειγμα, όταν συμβαίνει κάτι, όπως ένας μικρός καβγάς, καθόμαστε να το συζητήσουμε, κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για να λύσουμε το πρόβλημα και να εξομαλύνουμε την κατάσταση – κι επίσης λειτουργούμε προληπτικά, ώστε να αποτρέψουμε αντίστοιχα περιστατικά. Εξηγούμε στους ανθρώπους ότι εδώ ζουν ως πρόσφυγες και ότι δεν είναι καλό να μπλέκουν σε καβγάδες. Πρέπει να διαβάζουν, να κάνουν το ένα ή το άλλο για το δικό τους καλό.

Diego, Κονγκό

Είμαι ο αρχηγός της κοινότητας του Κονγκό. Είμαι εδώ από την προηγούμενη χρονιά. Προσπαθούμε ως κοινότητα να συζητάμε την καθημερινότητά μας, τα προβλήματα των οικογενειών ή αυτά μεταξύ των ζευγαριών. Οργανωνόμαστε για τις καινούριες αφίξεις και βρίσκουμε χώρο για να μείνουν. Όταν υπάρχουν προβλήματα με τα χαρτιά, τους φέρνουμε σε επαφή με δικηγόρους ή δημόσιους λειτουργούς όταν υπάρχει θέμα υγείας. Συνοδεύουμε ασθενείς στο νοσοκομείο. Η κοινότητά μου είναι γαλλόφωνη και λινγκαλόφωνη (Lingala, η γλώσσα Κονγκό). Δεν ξέρουμε να μιλάμε Αγγλικά και προσπαθούμε να βρίσκουμε μεταφραστές. Είναι εθελοντικό όλο αυτό και γίνεται μόνο για να βοηθήσουμε τους νέους και να βρούμε λύσεις στα προβλήματά τους. Την ώθηση για να το κάνω την παίρνω από τον εθελοντισμό. Ακόμα και αν κάποιος άνθρωπος χρειαστεί βοήθεια από άλλη κοινότητα, θα του απλώσουμε το χέρι μας. Είμαστε σε ένα καμπ με 15-17.000 ανθρώπους. O καθένας έχει την ευθύνη του εαυτού του. Υπάρχει το πρόβλημα της στέγασης. Δεν μπορούμε να περιμένουμε πότε θα μας βρουν στέγη. Πρέπει να προσπαθούμε να κάνουμε τα απαραίτητα για εμάς. Κι όλα αυτά παίρνουν χρόνο.

Yasmin Said, Σομαλία

Σπούδασα Νοσηλευτική στη Μογκαντίσου. Ο πατέρας μου είναι φωτογράφος κι άρχισε να εργάζεται τη δεκαετία του ‘80 στην Κρατική Υπηρεσία Κινηματογράφου της Σομαλίας και αργότερα στο θέατρο. Έφτασα στη Λέσβο στις 8 Ιουλίου 2019, με τη μητέρα και τις τρεις μικρότερες σε ηλικία αδερφές μου. Φύγαμε από τη Σομαλία γιατί δεν ήμασταν ασφαλείς εκεί. Η Αλ-Σαμπάμπ (σσ: εξτρεμιστική ισλαμική οργάνωση) μας επιτέθηκε, διότι είχε βάλει στο στόχαστρο τον πατέρα μου. Θέλαμε να φθάσουμε σε ένα ασφαλές μέρος για το υπόλοιπο της ζωής μας. Όταν έφθασα εδώ, είδα ότι δεν υπήρχε επικοινωνία μεταξύ των Σομαλών και των τοπικών Αρχών, της Αστυνομίας και των ΜΚΟ. Ήθελα να βοηθήσω και να στηρίξω τα μέλη της κοινότητάς μου. Δεν μιλούν άλλη γλώσσα από το Σομαλικά, εγώ γνωρίζω Αγγλικά και Αραβικά. Όταν ήρθα στη Μόρια, δεν υπήρχαν πολλοί Σομαλοί, ενώ σήμερα είμαστε περίπου 1.000 άνθρωποι. Οι πιο πολλοί αντιμετωπίζουν ιατρικά ζητήματα κι έτσι τους βοηθάω. Είναι πρόκληση να είσαι εθελοντής για το σύνολο της κοινότητάς σου, εδώ ζουν άνθρωποι διάφορων εθνικοτήτων που έχουν αντίστοιχα προβλήματα. Δοκιμάζομαι και επίσης διδάσκομαι από όλο αυτό, γίνομαι πιο ώριμη.

Η Συμβολή του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού

O Edourd Wiegert είναι protection team leader στη Λέσβο για τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ICRC). Ο ίδιος γνωρίζει από πρώτο χέρι τα προβλήματα των ανθρώπων που ζουν εγκλωβισμένοι στη Μόρια, καθώς βρίσκεται δίπλα στους εκπροσώπους των κοινοτήτων στο καμπ. «Παρέχουμε υποστήριξη για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, την επικοινωνία με συγγενείς τους και την προώθηση των διαδικασιών ασύλου», είπε ο Wiegert στο VICE. «Το ICRC ξεκινά επίσης ένα πρόγραμμα για την ανθρωπιστική διαμεσολάβηση, που έχει στόχο τα μέρη που αντιμετωπίζουν μια κατάσταση σύγκρουσης να βρουν από μόνα τους μια αμοιβαία αποδεκτή λύση», σημείωσε ο ίδιος. Η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, σε συνεργασία με το ελληνικό τμήμα, τρέχει επίσης το πρόγραμμα επανένωσης όσων φθάνουν στη Λέσβο και αναζητούν μέλη των οικογενειών τους στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη, το πρόγραμμα εντοπισμού αγνοούμενων μεταναστών, καθώς και μια σειρά από προγράμματα ψυχοκοινωνικής υποστήριξης.

Περισσότερα από το VICE

H Εξομολόγηση Ενός Χούλιγκαν στο Κέντρο της Αθήνας

Ένα Διονυσιακό Έθιμο με Προβιές και Μάσκες Αναβιώνει Κάθε Χρόνο στη Δράμα

Σε Ένα Μαγαζί στη Δράμα Σερβίρουν Ένας Τυφλός και μια Κοπέλα με Σύνδρομο Down