Άστεγοι Χρήστες στο Κέντρο της Αθήνας

Αθήνα, κέντρο: Στα στενά που πλέκουν τον «λαβύρινθο» της Ομόνοιας (συνήθως), 1.500-2.000 τοξικοεξαρτημένοι «κοπανιούνται» όλη μέρα στις πιάτσες. Πέριξ της Πλατείας Καραϊσκάκη, πίσω από την Πλατεία Αττικής, στην Ιάσωνος, στη Σατωβριάνδου, στη Βίκτωρος Ουγκώ, στη Μασσαλίας δίπλα στη Νομική. Περίπου 350-400 από αυτούς είναι, επίσης, άστεγοι. Κοιμούνται σε καβάτζες, σε γωνιές πεζοδρομίων, παρκάκια και στοές, ή καταρρέουν μοναχικοί στις εισόδους κτιρίων. Ο αριθμός τους δεν μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια επειδή υπάρχει, επιπλέον, κρυφός πληθυσμός που βγάζει τη νύχτα σε εγκαταλειμμένα κτίρια (squats).

«Την πέφτουμε εκεί με έναν φίλο για να μην είμαστε χύμα στα πεζοδρόμια, για προστασία κάπως», μου είχε πει πριν λίγους μήνες ο Ρ. «Σκατά, κοιμόμαστε με το ένα μάτι ανοιχτό, μην μπούνε μέσα και μας σφάξουν. Ας μας βγάλουν από την “άνεσή” μας» (αυτολεξεί: fuck the comfort zone). «Μπας και ζήσουμε σαν άνθρωποι, όχι κτήνη».

Παρόλα αυτά, οι τοξικοεξαρτημένοι δεν γίνονται δεκτοί στους ξενώνες γενικότερης αστεγίας. Περίπου έναν χρόνο πριν, δημιουργήθηκε επί τούτου από τον Δήμο Αθηναίων (Δ.Α.), σε συνεργασία με ΟΚΑΝΑ και ΚΕΘΕΑ, ο πρώτος ξενώνας άστεγων χρηστών στο ξενοδοχείο «Ιονίς» στην Χαλκοκονδύλη. Και είναι ζήτημα ημερών να ξεκινήσει τη λειτουργία του το Κέντρο Ημέρας και Υπνωτήριο του ΟΚΑΝΑ, στην οδό Σουρμελή. Η ζωή σε γειτονιές του κέντρου της πόλης έξυνε για χρόνια τον πάτο. Τελικά, σε μια ατελεύτητη κάθοδο, ξεπέρασε τα τοιχώματά του. Τους τελευταίους μήνες φαίνεται να υπάρχει μια αυξημένη κινητικότητα δράσεων και σχεδίων. Όχι μόνο η δημιουργία των ξενώνων/δομών, αλλά και οι Χώροι Εποπτευόμενης Χρήσης που αναμένεται στους επόμενους μήνες να «βάλουν μπρος», αρχικά ως κινητές μονάδες.

Τα streetworks εξακολουθούν να συνδράμουν. Βρέθηκα στο streetwork του ΚΥΑΔΑ (Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων). Ο Βασίλης Παπαθανασόπουλος, κοινωνικός λειτουργός, βγαίνει καθημερινά στους δρόμους του κέντρου με το βανάκι του Δ.Α. για την υποστήριξη των αστέγων. Οι χρήστες δεν εξαιρούνται.

Η ομάδα του ΚΥΑΔΑ μοιράζει τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης, ενημερώνει για επιδόματα που οι άστεγοι χρήστες δικαιούνται, όπως και για τους ξενώνες όπου μπορούν να απευθυνθούν. «Παίρνουμε ένα σύντομο κοινωνικό ιστορικό, ρωτάμε για την οικογενειακή τους κατάσταση, αν υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που τους βοηθάνε», μου λέει. «Και τους ωθούμε να έρθουν στο ΚΥΑΔΑ (Πειραιώς 35), να πάρουν τη βεβαίωση αστεγίας για να λάβουν το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης».

Σε ένα «πάρκο τσέπης» κάτω απ’ την Ομόνοια, τρεις άνθρωποι έχουν στήσει την τέντα τους και ένα μίνιμαλ νοικοκυριό πακεταρισμένο σε μπόγους. Ο Χ. είναι χτυπημένος στο πρόσωπο, με φρέσκα αίματα και εκδορές. «Μου την “πέσανε”, δεν είμαι στα καλά μου τώρα», λέει. «Είμαι σε υπερδιέγερση, δεν νιώθω». Τον ρωτάω γιατί κοιμάται στον δρόμο, αν έχει δοκιμάσει να φιλοξενηθεί στο «Ιονίς». «Πήγα», μου λέει. «Στον 4ο όροφο ήταν το δωμάτιό μου. Στο παράθυρο είχε κάγκελα, δεν το δέχομαι αυτό. Φυλακή είναι και δεν το ομολογούνε. Για μένα αυτό είναι χειρότερη ξεφτίλα από τον δρόμο». Η ομάδα του Δ.Α. έχει καλή σχέση μαζί τους, γνωρίζονται και μιλάνε φιλικά, γίνεται μια κουβέντα, ενώ οι τρεις άνθρωποι είναι εμφανώς σε πολύ κακή κατάσταση. Παίρνουν τις μερίδες catering που μοιράζουν οι κοινωνικοί λειτουργοί, αλλά όταν ξεκινούν να τους ενημερώνουν για τα επιδόματα, ο Χ. τους «κόβει». «Δεν θέλω επίδομα», λέει. «Χαρτιά (νομιμοποιητικά έγγραφα) θέλω, μου έκλεψαν την ταυτότητα. Θα πεθάνω εδώ κάνα βράδυ και δεν θα ξέρουν ποιος είμαι, πού να με θάψουν».

Οι τρεις άνθρωποι μάλλον έχουν κάνει χρήση σίσα, το ναρκωτικό που «βασιλεύει» τα τελευταία χρόνια στις πιάτσες. Η επίδρασή του θυμίζει το κρακ - πιο ψυχωτικό, πιο απρόβλεπτο από την ηρωίνη. Το επόμενο βράδυ στο νυχτερινό streetwork του ΟΚΑΝΑ στην πιάτσα σίσα, Νικηφόρου και Σατωβριάνδου, όπως αυτές «εκβάλλουν» στη Μάρνης, το σκηνικό είναι hardcore και θλιβερά απόκοσμο αντάμα. Δεκάδες χρήστες συρρέουν στο βανάκι για να πάρουν σνακ (γλυκά) και χυμούς.

Οι περισσότεροι αλληλεπιδρούν εντελώς διεκπεραιωτικά, ίσα για να πάρουν το μερίδιό τους από τη διανεμόμενη δωρεάν γλυκόζη που έχουν ανάγκη - και απομακρύνονται. Λίγο-πολύ, τελούν διαρκώς σε ένα αυξομειούμενο ψυχωσικό επεισόδιο. Παραληρήματα, αντανακλαστικές, ασυνάρτητες κινήσεις, εναλλαγές διάθεσης. Εδώ η φάση μπορεί απ’ το τίποτα να πάρει «φωτιά».

Στις πιάτσες σίσα, οι ομάδες του ΟΚΑΝΑ δεν μοιράζουν το συνηθισμένο kit με τα σύνεργα χρήσης (σύριγγα, φυσιολογικό ορό, «ξινό» διάλυμα, φιλτράκι, μαντιλάκι και τσιρότο) - αυτά προορίζονται για τις πιάτσες ενέσιμης χρήσης. Η Μασσαλίας, στη Νομική, είναι μάλλον η πιο απομακρυσμένη από την Ομόνοια. Εδώ «τη βγάζουν» συνήθως χρήστες ηρωίνης, που είναι πιο λειτουργικοί από τους εξαρτημένους στη σίσα. Το βανάκι του ΟΚΑΝΑ σταματάει και ξεκινά η διανομή του kit, αλλά και ειδών πρώτης ανάγκης- οι άνθρωποι του Οργανισμού εδώ μπορούν να επικοινωνήσουν ουσιαστικότερα με τους ωφελούμενους άστεγους/χρήστες. Συναντώ τον Μ. σε ένα παγκάκι στην «όχθη» της Ακαδημίας και μου λέει την ιστορία του.

«Σαρανταπέντε χρονών είμαι και έχω στα ναρκωτικά από τα 14. Μπήκα πολύ γρήγορα στην ηρωίνη, ενέσιμη. Το 2000 έκοψα τα ναρκωτικά μετά από μεγάλη προσπάθεια, μόνος μου. Δούλευα, παντρεύτηκα, έκανα οικογένεια. Για μεγάλα διαστήματα -έχω φτάσει και πέντε χρόνια- “έκοβα”. Όμως ξανάπινα μετά, κόλλαγα πάλι. Ο ΟΚΑΝΑ δίνει αυτό το φάρμακο (σ.σ. μου δείχνει το μπουκάλι της μεθαδόνης) που σε αποτρέπει να κλέψεις, να είσαι συνέχεια στο ψάξιμο. Έχεις αυτό και δεν πονάς».

Κλαίει. «Έχω βγάλει τέσσερις φυλακές, έχω περάσει πολλά, αλλά μη με βλέπεις για σκληρό».

«Πιάνουν τα χέρια μου, είμαι καλός μάστορας. Ανακαινίσεις, αλουμίνια, τζαμάς έχω κάνει. Έμεινα άνεργος και βρέθηκα στον δρόμο. Δεν ξέρει τίποτα η οικογένειά μου - ο γιος μου δηλαδή, αυτός είναι η μόνη μου οικογένεια».

«Στον δρόμο είμαι δέκα μέρες τώρα. Ούτε στον χειρότερό μου εχθρό δεν το εύχομαι. Κοιμάμαι όπου βρω. Μακριά από πολύ κόσμο, μακριά από μπελάδες και αρρώστιες που κυκλοφορούν. Ούτε sleeping bag δεν έχω, ούτε κουβέρτα. Κοιμάμαι με τα ρούχα που φοράω, μαζεύω χαρτόνια και τα στρώνω κάτω - σε καμιά στοά να κόβει λίγο ο αέρας, σε κανά παγκάκι».

«Δεν φοβάμαι, μόνο τον Θεό. Αλλά βγάζω δρόμο, κίνδυνοι υπάρχουν. Προχθές μου ΄κλέψαν στον ύπνο το τσαντάκι, όλα εκεί τα είχα, κινητό, κάρτες, λίγα χρήματα, τα γυαλιά μου».

«Δεν θέλω να με βλέπουνε οι άλλοι (άνθρωποι). Περπατάω, όλη μέρα και δεν ξέρω πού πάω. Φίλους στον δρόμο δεν έχω. Οι άνθρωποι συχνά μιλάνε άσχημα, σε διώχνουν. Κάποιοι χρήστες δεν προσέχουν κι αυτοί καθόλου, κοιμούνται μες στις κατσαρίδες και τον νου τους τον έχουν μόνο στα νταλαβέρια».

«Είδα τον γιο μου χθες, μετά από μέρες. Με αγαπάει πολύ. Απέφευγα να τον συναντήσω γιατί δεν ήθελα να με δει βρόμικο, δεν είχα ένα καθαρό παντελόνι να φορέσω. Κοίτα τα παπούτσια μου πώς έχουν γίνει, μαύρα. Με λυπήθηκε ο θεός, πήγα σε ένα ξενοδοχείο προχθές, πλήρωσα 30 ευρώ και έκανα πέντε φορές μπάνιο. Δεν θέλω να τον στενοχωρώ, να με βλέπει χάλια».

Τον ρωτάω αν θα έμπαινε σε ξενώνα. Το «Ιονίς» λέει ότι δεν το ξέρει. Βαραιανασαίνει, το σκέφτεται λίγο. «Θα ‘μπαινα. Τρέχοντας. Αλλά δεν είναι λύση για πολύ. Να βρω μια δουλειά θέλω, να βγάλω ένα επίδομα».

Λίγες μέρες μετά: Οδός Σουρμελή, κάτω από την 3ης Σεπτεμβρίου. Στη στάση του λεωφορείου, ένας άνθρωπος σωριασμένος: ανάκατα λυμένο, πεταμένο κουβάρι. Λιπόθυμος. Η Λίτσα Λαγάκου, συντονίστρια των μονάδων άμεσης πρόσβασης του ΟΚΑΝΑ, τον πλησιάζει, του μιλάει. Τον σκουντάει. Ο άνθρωπος δεν κοιμάται βαριά, δεν είναι «κομμάτια», ούτε απλώς «βαράει ντάγλες». Κείτεται αναίσθητος. Η Λαγάκου καλεί ομάδα από τον ΟΚΑΝΑ. Επικοινωνεί, επίσης, με το ΕΚΑΒ. To ασθενοφόρο τελικά δεν θα χρειαστεί. Οι διασώστες του ΟΚΑΝΑ θα καταφέρουν να τον ξυπνήσουν, να τον επαναφέρουν σχεδόν. Όταν έπιασαν τον σφυγμό του, ήταν αργός, ανεπαίσθητος χτύπος κάτω από το φθαρμένο δέρμα, απειροελάχιστος. Τον Καλίντ από το Μαρόκο, 29 ετών, τον ξύπνησαν με τον μοναδικό τρόπο που δουλεύει: Δυναμικά, επώδυνα. Φωνές κλιμακούμενης έντασης. Νερό στο πρόσωπο, τσιμπήματα με βελόνα, ιατρικοποιημένα χαστούκια. Δύσκολα ένιωσε. Συνήλθε αργά, ανασκουμπώθηκε μουδιασμένος- στον χρόνο που διήρκεσε το αβέβαιο, ασταθές στύλωμά του, σκεφτόμουν τους χτύπους της καρδιάς του να ανεβάζουν ρυθμό: μπαπ-μπαπ, μπαπ-μπαπ. Με τις απότομες, βίαιες -υπολογισμένα- κινήσεις τους οι άνθρωποι του ΟΚΑΝΑ επανέφεραν τη ζωή στο σαρκίο του Καλίντ.

Λέει ότι «είναι» στα χάπια, μπούμπλε και υπνοστεντόν πήρε - είναι και το ραμαζάνι, γυρνάει νηστικός όλη μέρα. «Παλικάρι είσαι ρε Καλίντ, πρόσεχε. Κρίμα να πεθάνεις», του λένε.

Του δίνουν χυμό πορτοκάλι και κάτι να φάει. «Θέλω να πεθάνω», απαντάει αυτός. Καταπίνει αργά τις μπουκιές του, μαζεύει μια σακούλα με τα πράγματά του και εξαφανίζεται στο στενό δεξιά.

Αυτήν τη φορά ήταν τυχερός ο Καλίντ, γλίτωσε την ανακοπή διότι κατέρρευσε ακριβώς κάτω από το νέο Κέντρο Ημέρας και Υπνωτήριο του ΟΚΑΝΑ στο κέντρο της Αθήνας. Η λειτουργία του είναι θέμα ημερών αλλά στελέχη του Οργανισμού παρίστανται συχνά στο σημείο, εποπτεύοντας τις εργασίες που μεταμορφώνουν ταχύτητατα το άδειο κτίριο που κάποτε στέγαζε μεγάλο ιδιωτικό ΙΕΚ σε σύγχρονη δομή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και φιλοξενίας.

«Η μέγιστη δυναμικότητα φιλοξενίας της δομής είναι 90 άτομα και θα λειτουργεί καθημερινά σε 24ωρη βάση: Το Ανοικτό Κέντρο Ημέρας Αστέγων από 09:00 ως τις 21:00 και το Υπνωτήριο τις υπόλοιπες 12 ώρες (21:00- 9:00)», σημειώνει ο Πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ, Αθανάσιος Θεοχάρης.

«Στον υπόγειο χώρο βρίσκονται οι χώροι φροντίδας της ατομικής υγιεινής των ωφελούμενων, ενώ στο ισόγειο θα λειτουργεί ιατρείο πρωτοβάθμιας υγείας», λέει ο πρόεδρος.

«Σε ό,τι αφορά το Υπνωτήριο, οι κοιτώνες χωρίζονται ανά όροφο και είναι προσαρμοσμένοι στις ανάγκες των ανθρώπων που θα φιλοξενήσουν. Είναι διακριτοί για άνδρες και γυναίκες, αλλά ο χώρος θα έχει τις προδιαγραφές και για τη φιλοξενία παιδιών μαζί με τους γονείς τους», σημειώνει ο κ. Θεοχάρης.

«Το Ανοιχτό Κέντρο Ημέρας Αστέγων θα βρίσκεται στον πρώτο όροφο - εκεί θα γίνεται η σίτιση των ωφελούμενων και θα διεξάγονται ατομικές/ή ομαδικές υποστηρικτικές συναντήσεις, όπως και ψυχοεκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Διαμορφώνονται για αυτό το το σκοπό αίθουσες παραμονής και δημιουργικής απασχόλησης καθώς και ένα αμφιθέατρο όπου θα λαμβάνουν χώρα σεμινάρια και εκδηλώσεις για τους ωφελούμενους και την κοινότητα», προσθέτει.

«Θα παρέχονται επίσης», συμπληρώνει ο πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ, «υπηρεσίες νομικής συνδρομής και θα διασυνδέουμε τους ωφελούμενους με άλλες δομές, κοινωνικής και εργασιακής επανένταξης. Προσπαθούμε έτσι να αντιμετωπίσουμε ολιστικά το πρόβλημα της εξάρτησης και της αστεγίας».

«Διότι αυτός είναι ο απώτερος σκοπός του Κέντρου Ημέρας και του Υπνωτηρίου στην Σουρμελή: Να πλαισιώσει το δίκτυο των παρεχόμενων υπηρεσιών και δράσεων  του ΟΚΑΝΑ προς τους συνανθρώπους μας που είναι εξαρτημένοι αλλά και άστεγοι. Απευθυνόμαστε τόσο σε άτομα που βρίσκονται σε θεραπευτικό πρόγραμμα, όσο και σε αυτούς  που δεν έχουν ενταχθεί σε θεραπευτική δομή και τελούν σε καθεστώς επισφαλούς στέγης».

«Για πόσο χρονικό διάστημα θα μπορεί να διαμένει στο Υπνωτήριο ένας άστεγος-χρήστης;», ρωτάω τη Λίτσα Λαγάκου, που προετοιμάζει το πρότζεκτ της Σουρμελή από το 2018,  ενώ βρισκόμαστε στα μεγάλα δωμάτια που σταδιακά μετατρέπονται σε κοιτώνες.

«Αν το επιθυμούν, μέχρι να μπορέσουν να πραγματώσουν το επόμενο βήμα στη ζωή τους», απαντάει. «Εδώ θα τους φροντίσουμε και θα προσπαθήσουμε να τους κινητοποιήσουμε. Θέλουμε να βγουν από την πιάτσα καταρχάς - από την εξαθλίωση, τη βία, τις ουσίες. Για αυτούς τους ανθρώπους, η διαμονή εδώ θα είμαι μια επανορθωτική εμπειρία».

«Είναι μια μεταβατική δομή. Διότι δεν έχει νόημα να τον απεξαρτήσεις από τις ουσίες και τον δρόμο και να τον εξαρτήσεις από τις υπηρεσίες σου», σχολιάζει η Χριστίνα Συργκάνη, κοινωνική λειτουργός που εργάζεται στις δημόσιες σχέσεις του Οργανισμού. «Και στη λειτουργία του ξενώνα, στη ζωή των ωφελούμενων εντός του, θα βάλουμε όρια, αλλά δεν θέλουμε να κάνουμε τον “μπαμπούλα”. Σκοπός μας είναι να δουν (οι διαμένοντες) τον ξενώνα σαν δικό τους χώρο για τον οποίο είναι υπεύθυνοι. Ώστε όταν πάνε σε ένα δικό τους σπίτι, ως ενοικιαστές π.χ. να μπορούν να το φροντίσουν», τονίζει.

Στη λειτουργία του Κέντρου Ημέρας και του Υπνωτηρίου στη Σουρμελή αντιδρούν σύλλογοι κατοίκων της περιοχής, όπως αυτός του Αγίου Παύλου.

«Ως ΟΚΑΝΑ δεν θέλουμε να ανοίξουμε πόλεμο με τη γειτονιά, κάθε άλλο», λέει η κ. Λαγάκου. «Μας ενδιαφέρει ο εξωτερικός χώρος των δομών να είναι σε καλή κατάσταση. Έξω από τη δομή της Σουρμελή θέλουμε να είναι όλα καθαρά, να υπάρχουν δέντρα και επαρκής φωτισμός για να νιώθουν καλά και οι άνθρωποι που μένουν τριγύρω. Θέλουμε η οδός Σουρμελή να αναβαθμιστεί και στα events που θα πραγματοποιούνται εδώ να συμμετέχουν και οι κάτοικοι».

«Όμως, οι χρήστες δεν θα μετακινηθούν αυτοβούλως για να πάνε σε μια δομή στο Χαλάνδρι, για παράδειγμα. Εμείς τους βρίσκουμε στις πιάτσες, στον χώρο τους. Εκεί φτιάχνουμε μια σχέση μαζί τους, ώστε να μας εμπιστευτούν, να έρθουν στο Κέντρο Ημέρας και εκεί να τους φροντίσουμε, να τους παραπέμψουμε, να τους κινητοποιήσουμε. Λειτουργούμε έτσι γιατί είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος. Με αυτόν τον τρόπο φροντίζουμε και την πόλη. Και δεν είναι δική μας πατέντα - αυτή είναι η διεθνής πρακτική», λέει η κ. Λαγάκου.

«Έχει υπάρξει αποκέντρωση δομών του Οργανισμού. Αλλά, αν όλες οι δομές στο κέντρο της Αθήνας έκλειναν, οι ίδιοι άνθρωποι που αντιδρούν τώρα για την δομή της Σουρμελή, θα πούνε “μα τι κάνει ο ΟΚΑΝΑ”»;

Στην κοντινή πλατεία του Αγίου Παύλου συναντώ τις κυρίες Παναγιώτα Λιάκου και Λίνα Παπούλια, αντιπρόεδρο και γραμματέα του Συλλόγου Κατοίκων του Αγίου Παύλου. Καταλαβαίνω πολύ γρήγορα ότι δεν έχουν «πνευματική συγγένεια» με άτομα σαν τους χρυσαυγίτες/χρυσαυγίτισες που είχαν «καπελώσει» τον γειτονικό Άγιο Παντελεήμονα.

«Έχουμε επιλέξει να παραμείνουμε στη γειτονιά που μεγαλώσαμε. Και προσπαθούμε να υποστηρίζουμε τους γείτονές μας, οποιασδήποτε εθνικότητας. Πως αλλιώς θα μπορούσαμε; Είναι οι φίλοι μας, οι συμμαθητές των παιδιών μας. Στη γειτονιά μας έχουμε πολλούς και διαφορετικούς πολιτισμούς - και συνυπάρχουμε αρμονικά», μου λένε.

Είναι σφόδρα ενάντιες στη δομή της Σουρμελή, όπως και στον ξενώνα του «Ιονίς». Συζητάω μαζί τους στην πλατεία, με την μπάλα των παιδιών που παίζουν να γκελάρει στο πλακόστρωτο. Ήρεμο, relax αστικό σκηνικό. Αντιδιαμετρικό του μεγαλύτερου προβλήματος της περιοχής, που όντως είναι η χρήση και το εμπόριο ναρκωτικών. Ρωτάω τις δύο κυρίες πως νιώθουν για τους τοξικοεξαρτημένους, αλλά και ποιά είναι η καθημερινότητα που διαμορφώνει το φαινόμενο (της χρήσης) στη γειτονιά τους. Γιατί αντιδρούν στη δημιουργία δομών, όπως αυτή στη Σουρμελή ή το «Ιονίς»;

«Στο σχολείο ένας φίλος, μου ζητούσε τηλεκάρτα για να “σπάσει” τη σκόνη - και αργότερα βοήθεια στις τουαλέτες με το λάστιχο για να κάνει την δόση του», λέει η Λίνα Παπούλια. «Είναι από τα καλύτερα παιδιά που έχω γνωρίσει. Εκείνος τα κατάφερε, κάποιοι άλλοι όχι. Έχουμε χάσει συγγενείς, φίλους και γείτονες. Έχουμε νιώσει περήφανοι για εκείνους που τα κατάφεραν και προσπαθούμε να είμαστε δίπλα στα παιδιά που παλεύουν ακόμα. Εμείς είμαστε μεγαλωμένοι στο κέντρο της Αθήνας και έχουμε βιώσει ή αντικρίσει πολλές φορές τις εικόνες που άλλοι, εκ του μακρόθεν, αποκαλούν “σκληρές”».

«Πώς να νιώσεις βλέποντας νέα κορίτσια σε άθλια κατάσταση να τρώνε γατοτροφή; Όταν βλέπεις ανθρώπους που (από τις ουσίες) δεν τους κρατάνε τα πόδια τους, να ψάχνουν στα σκουπίδια. Πονάμε. Προσπαθούμε να βοηθήσουμε όσο μπορούμε. Τους αγοράζουμε φαγητό ή αφήνουμε καθαρό αυτό που μας περισσεύει. Σε κάποιους (που είναι σε καλύτερη κατάσταση) μιλάμε, ακούμε τις ιστορίες τους. Για μας είναι άνθρωποι που υποφέρουν, άνθρωποι που έμπλεξαν για διαφορετικούς λόγους και παλεύουν να επιβιώσουν». 

«Ταυτόχρονα όμως υπάρχει και ο φόβος. Επειδή με κάποιες ουσίες γίνονται επιθετικοί», λέει η Παναγιώτα Λιάκου. «Κάνουν χρήση στα σκαλιά της πολυκατοικίας μας και προσπαθώντας να τους απομακρύνουμε ώστε να μπούμε στα σπίτια μας, έχουμε αντιμετωπίσει βρισιές, απειλές, μέχρι και ξύλο. Ηλικιώμενοι γείτονες φοβούνται να κατεβάσουν τα σκουπίδια τους. Καθημερινά βρίσκουμε παραβιασμένα τα αυτοκίνητά μας και σπασμένα τα τζάμια».

«Τα πρωινά, πηγαίνουμε τα παιδιά μας στα σχολεία και αντιμετωπίζουμε τις ερωτήσεις των παιδιών μας - βλέπουν τη χρήση ναρκωτικών, οικειοποιούνται τέτοιες εικόνες. Μαμάδες μαζεύουν τις σύριγγες από την παιδική χαρά. Έχουμε περιστατικά έξω από σχολεία και επιθέσεις σε ανήλικα παιδιά ή μαχαιρώματα σε μεταξύ τους διαφωνίες. Νιώθουμε ανήμποροι να βοηθήσουμε και να βοηθηθούμε». 

«Για εμάς, δομές όπως του “Ιονίς” και της Σουρμελή είναι πρόχειρες και αποτυχημένες», μου λένε. «Οι άνθρωποι που φιλοξενούνται εκεί το βράδυ, την ημέρα κάνουν χρήση στις εισόδους των πολυκατοικιών και έξω από τα σχολεία μας. Προσπαθούν (οι υπεύθυνοι των οργανισμών/δομών) να μας πείσουν ότι αυτές πρέπει να υπάρχουν εκεί που είναι οι πιάτσες των ναρκωτικών. Εμείς θεωρούμε ανεπίτρεπτο ο ΟΚΑΝΑ, ο Δήμος Αθηναίων και οποιοσδήποτε άλλος κρατικός φορέας να αναγνωρίζουν επίσημα πιάτσες ναρκωτικών. Νομιμοποιούμε έτσι τη ναρκωκουλτούρα σε συνοικίες της Αθήνας».

«Οι χρήστες που θα φιλοξενούνται στη δομή της Σουρμελή, όπως και σε αυτή του “Ιονίς” (που απέχει ελάχιστα), είναι ευάλωτα άτομα, εξαρτημένα στη χρήση ουσιών. Θα γίνονται εύκολη λεία στους εμπόρους και τα βαποράκια που θα καραδοκούν έξω από τη δομή, όπως ήδη συμβαίνει στο “Ιονίς”».

«Οι δομές φροντίδας άστεγων χρηστών θα πρέπει να έχουν κύριο μέλημά τους την απεξάρτηση και την προστασία των χρηστών από τα κυκλώματα. Για αυτό ζητάμε τέτοιες δομές να είναι αποκεντρωμένες από τον αστικό ιστό και να παρέχουν ουσιαστική θεραπεία και προοπτικές επανένταξης».

«Τελικά, στο κέντρο της Αθήνας δημιουργούνται (οι δομές/ ξενώνες) προς όφελος των χρηστών, ή αυτό που ενδιαφέρει τους ιθύνοντες είναι να μην “φαίνονται” οι εξαρτημένοι»;

«Δεν διεκδικούμε τίποτα παραπάνω από το δικαίωμά μας να ζήσουμε με ασφάλεια και ηρεμία στη γειτονιά μας. Μια περιοχή που δεν αντέχει άλλο, απέχουμε οριακά από τη γκετοποίηση». 

Η περιοχή τους έχει γίνει όντως σάκος του μποξ που απορροφά τους κραδασμούς αυτής της πόλης. Φοβούνται ότι η γειτονιά τους θα καταντήσει αβίωτη, όπως η Βερανζέρου ή η Ακομινάτου, που είναι «πέντε λεπτά δρόμος», δίπλα. Δικαιολογημένη αγωνία. Εδώ η ηρεμία, η «κανονικότητα», απέχει ελάχιστα- λίγα μέτρα ή μια γωνιά του ίδιου δρόμου- από τον δυνητικό κίνδυνο και μια αλόγιστη βία που κλιμακώνεται αστραπιαία. Υπάρχουν στο κέντρο της Αθήνας δρόμοι- «νεκρές ζώνες», γειτονιές χωρίς κατοίκους.

Στο «Ιονίς», στην Χαλκοκονδύλη, συναντώ τη Φωτεινή Λεομπίλλα, υπεύθυνη του ξενώνα και αντιπρόεδρο του ΚΕΘΕΑ - κοινωνιολόγος με μεταπτυχιακές σπουδές στον κοινωνικό αποκλεισμό που, όμως, προέρχεται από την κοινότητα των χρηστών. «Υπήρξα χρήστρια οπιοειδών για 18 χρόνια», μου λέει.

«Με το πρώτο lockdown, αρχές Μαρτίου πέρσι, ο δήμαρχος μου ζήτησε να βρούμε “σπίτι” για τους άστεγους χρήστες. Είχαμε ήδη έναν σχεδιασμό και προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε τον κατάλληλο χώρο για τη δημιουργία μιας τέτοιας δομής. Αλλά η πανδημία επιτάχυνε τις εξελίξεις».

«Στις 16 Απριλίου, πέρσι, άδειασε το ξενοδοχείο “Ιονίς”. Στις 22 Απριλίου ήταν έτοιμο να υποδεχτεί τους πρώτους άστεγους χρήστες. Όλες οι ομάδες streetwork -ΚΕΘΕΑ, ΟΚΑΝΑ, Δήμου Αθηναίων- αλλά και ΜΚΟ (Γιατροί του Κόσμου, Θετική Φωνή, Praksis, Steps, Προμηθέας) είχαν συντονιστεί και ενημέρωναν τους άστεγους χρήστες ότι ξεκίνησε η λειτουργία του ξενώνα. Κάποιους χρήστες τους συνόδευαν μέχρι εδώ».

«Μέσα σε μια βδομάδα ο χώρος καθαρίστηκε, απολυμάνθηκε, μπήκαν κάμερες για λόγους ασφαλείας, κάγκελα για την ασφάλεια πάλι των φιλοξενούμενων: εδώ φιλοξενούμε ενεργούς χρήστες ουσιών. Τα καγκελα λοιπόν ήταν εκ των ουκ άνευ».

«Για να μη φουντάρουν;» αναρωτιέμαι. «Ναι. Κατά λάθος ή εξ επίτηδες», μου λέει.

«Είναι η πρώτη προσπάθεια στην Ελλάδα, ίσως και πανευρωπαϊκά για τη λειτουργία δομής με τόσους πολλούς χρήστες. Συνήθως είναι υπνωτήρια που φιλοξενούν τέτοιους αριθμούς ανθρώπων. Εδώ έχουμε μέσο όρο, ακατέβατα 70-75 άτομα/μήνα. Σχεδόν οι μισοί φιλοξενούνται εδώ 9-12 μήνες».

«Είναι δύσκολη προσπάθεια αλλά αξίζει. Από αυτή τη δομή έχουν περάσει περίπου 185 άνθρωποι. Αυτή τη στιγμή φιλοξενούμε 71».

«Πριν ξεκινήσει η φιλοξενία, τους κάνουν διαγνωστικές εξετάσεις: ακτινογραφία για να αποκλειστεί η ενεργή φυματίωση (που είναι μεταδιδόμενη σε κλειστούς χώρους) και Covid test. Και εξετάζονται από την ψυχίατρο του ξενώνα, ώστε να κρίνουμε αν μπορούν να συμβιώσουν με άλλους ανθρώπους, αν χρήζουν άλλης νοσηλείας, αν χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή. Θέλουμε κάθε άνθρωπος να λαμβάνει τη φροντίδα που του αναλογεί. Και του πρέπει».

«Έχουμε τρεις βασικούς κανονισμούς. Αν παραβιάσεις έναν από αυτούς, με συνοπτικές διαδικασίες έχεις φύγει από τον ξενώνα. Δεν επιτρέπεται η χρήση ουσιών, ούτε νταλαβέρια και συναλλαγές εντός της δομής. Απαγορεύεται η άσκηση βίας, λεκτικής ή σωματικής, εναντίον άλλου ωφελούμενου ή του προσωπικού. Και επειδή μεγάλο ποσοστό των χρηστών πάσχουν ταυτόχρονα από κάποια ψυχική πάθηση (συννοσηρότητα), απαρέγκλιτος όρος της διαμονής τους εδώ, είναι να συνεχίζουν την φαρμακευτική τους αγωγή».

«Αν κάνουμε έναν έλεγχο στο δωμάτιο ενός φιλοξενούμενου για να δούμε αν είναι καλά, αν ζει (γιατί έχουμε συνεχώς αυτή την αγωνία) και διαπιστώσουμε ότι παραβιάζει τον κανονισμό, το άτομο αυτό θα απομακρυνθεί. Εδώ δεν είναι πιάτσα, ούτε τεκές».

VICE Video: Συντροφική Βία

VICE: Έχει συμβεί;
Φωτεινή Λεομπίλλα: Πολλές φορές. Ογδόντα περίπου ωφελούμενοι έχουν απομακρυνθεί για αυτούς τους λόγους. Μπορούν να κάνουν ξανά αίτηση επανεισαγωγής. Δεν κλείνουμε την πόρτα σε κανέναν, εκτός κι αν έχει κάνει κάτι πολύ «χοντρό». Ένας ωφελούμενος μαχαίρωσε (έξω από τον ξενώνα), άλλον συνωφελούμενό του. Αυτόν δεν μπορώ να τον δεχτώ ξανά. Κάποιον που είναι «ανοιχτό» ψυχιατρικό περιστατικό, δεν μπορώ να τον φιλοξενήσω εδώ. Αν δεν έχει κάπως ρυθμιστεί η κατάστασή του με την ψυχιατρική αγωγή, δεν θα μπορώ να τον υποστηρίξω. Θα είναι επικίνδυνη η παραμονή του στον ξενώνα για τον ίδιο και τους υπόλοιπους.

Καθένας φιλοξενείται σε δικό του δωμάτιο. Κρίναμε πως για να έχει επιτυχία το εγχείρημα στέγασης του συγκεκριμένου πληθυσμού, καθένας πρέπει να μένει μόνος του. Ένας χρήστης όσο καλές σχέσεις και αν έχει τη σύντροφό του ή με τον φίλο του έξω στην πιάτσα, θα έρθει η στιγμή που για τη χρήση και την ουσία, θα τσακωθούνε. Προκειμένου να αποφύγουμε τέτοια περιστατικά, καθένας/καθεμία πήρε το δωμάτιο του/της.

Απώτερος στόχος δεν είναι να παριστάνουμε εδώ την “περιστρεφόμενη πόρτα”, να κρατάμε έναν άνθρωπο έξι μήνες και μετά να τον διώχνουμε στο δρόμο. Το στοίχημά μας είναι να τον κινητοποιήσουμε και να αναζητήσει θεραπεία και μια διέξοδο από τη χρήση.

Η επιτυχία του «Ιονίς» μέχρι σήμερα είναι ότι από τα 185 άτομα που διέμειναν εδώ, τα 2/3 έχουν διασυνδεθεί με πρόγραμμα του ΟΚΑΝΑ. Ακόμα και κάποιοι από αυτούς που έπρεπε να απομακρύνουμε. Όσοι ερχόντουσαν εδώ, μπαίνανε κατ’ εξαίρεση στον ΟΚΑΝΑ, δεν περίμεναν σε λίστα. Αυτή ήταν η συμφωνία που είχαμε κάνει, γιατί ξέραμε ότι δεν μπορείς απλά να λες σε έναν ενεργό χρήστη «μην πιεις». Αυτό θα ήταν «ηθικολογία». Πρέπει να του δώσεις κάτι, μια εναλλακτική.

Άρα και το κάθε άτομο ήταν σε καλύτερη κατάσταση και η λειτουργία του ξενώνα  εφικτή.
Ακριβώς. Από όσους δε διασυνδέθηκαν με τον ΟΚΑΝΑ, κάποιοι έχουν βρεθεί σε «στεγνά» προγράμματα, πάνω από δέκα άτομα βρίσκονται δηλαδή σε κοινότητες πλέον. Κάποιοι άλλοι, οι πιο λειτουργικοί και σταθεροποιημένοι, που δεν έκαναν παράλληλη χρήση (ή έστω περιορισμένη εκτός του υποκατάστατου) και αφού ξεκίνησαν να λαμβάνουν κάποιο επίδομα, νοίκιασαν δικά τους σπίτια. Ή επανασυνδέθηκαν με την οικογένειά τους. 

Από τη στιγμή που ξεκίνησε η λειτουργία του ξενώνα, έχετε διαπιστώσει αύξηση της επιβάρυνσης της περιοχής όσον αφορά τη χρήση και τα παρεπόμενά της; Γιατί αυτή είναι μια διαρκής ένσταση και διαμαρτυρία πολλών κατοίκων της περιοχής.
Οι κάτοικοι ξεχνάνε κάτι πολύ βασικό. Δεν δημιουργήσαμε εμείς και ο ξενώνας τις πιάτσες, τις βρήκαμε εδώ, προϋπήρχαν. Εμείς θέλουμε να ανακουφίσουμε αυτή την κατάσταση, να αποσυμφορήσουμε τις πιάτσες. Μιλάμε για μια περιοχή και έναν δρόμο (Χαλκοκονδύλη) που μέχρι τις αρχές του 2020, δε μπορούσες να περπατήσεις σχεδόν, δεν περνούσες.

Αυτό που θεωρούν οι κάτοικοι επιβάρυνση- και την αποδίδουν στο «Ιονίς»- είναι απότοκο άλλων εξελίξεων. Η πιάτσα της ΑΣΟΕΕ «έσπασε», το Πεδίο του Άρεως επίσης. Όλοι οι χρήστες που σύχναζαν εκεί, μετά τις αστυνομικές επιχειρήσεις κατεβήκαν πιο κάτω. Κάτω από την Πατησίων, την 3ης Σεπτεμβρίου και την Μάρνης. Έχει, λοιπόν, πράγματι η περιοχή αυξημένη παρουσία και κινητικότητα χρηστών. Αλλά δεν ευθύνεται το «Ιονίς» για αυτό.

Η Χαλκοκονδύλη σε μένα πάντως φάνηκε σε καλύτερη κατάσταση, αποφορτισμένη σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.
Δεν θέλω να «κρύβομαι πίσω από τα δάχτυλό μου». Συνήθως στην περιοχή υπάρχει αστυνομική παρουσία- περνάνε μηχανες και περιπολικά ή μπορεί να υπάρχει ένα βανάκι που λειτουργεί αποτρεπτικά. Όταν «αφήνεται» η περιοχή, αρχίζει πάλι μια συσσώρευση χρηστών. Και δημιουργούνται μικροεστίες. Η περιοχή είναι συχνά «μαγική εικόνα»: μπορεί εδώ να φαίνεται μια χαρά και μόλις στρίψεις στη γωνία να αλλάζουν όλα.

Σίγουρα πάντως (η Χαλκοκονδύλη) βελτιώθηκε μετά το “Ιονίς”. Δεν προσπαθεί για αυτό μόνο το προσωπικό του ξενώνα αλλά και οι ίδιοι οι φιλοξενούμενοι: βγαίνουνε έξω και «βάζουνε χέρι» στους άλλους χρήστες, ευγενικά: «παιδιά όχι χρήση εδώ, σας παρακαλούμε». Ή καθαρίζουν με λάστιχα στο πεζοδρόμιο, οπότε δε μπορούν και οι άλλοι (χρήστες) να σπάνε λάμπες φθορίου και να φτιάχνουν σίσα μες στα νερά. Με αυτόν τον τρόπο οι φιλοξενούμενοι προστατεύουν και τον χώρο τους, τον ξενώνα.

«Κατανοώ τη θέση των κατοίκων», μου λέει. «“Όλες τις αμαρτίες του κόσμου, θα τις ξεπλύνουνε στην πλάτη μας;”. Αλλά η πραγματικότητα είναι αυτή: μόνο δημιουργώντας δομές εκεί που το πρόβλημα είναι ήδη εγκαταστημένο, μπορεί να βελτιωθεί η εικόνα και η ζωή στην πόλη».

Για τη λειτουργία του ξενώνα άστεγων χρηστών «Ιονίς» συνεργάζονται το ΚΥΑΔΑ, που παραχώρησε το κτίριο, ο Δήμος Αθηναίων που λειτουργεί σαν «ομπρέλα» λειτουργίας της δομής, ο ΟΚΑΝΑ και το ΚΕΘΕΑ που υποστηρίζουν με εξειδικευμένο προσωπικό: γιατρούς, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους.

«Ο ξενώνας είναι έργο ζωής για μένα», λέει η Φωτεινή Λεομπίλλα. «Από τους 70 φιλοξενούμενους, έχουμε μια κρίσιμη μάζα 20 περίπου ανθρώπων που συμμετέχουν εθελοντικά σε ομάδες και βοηθούν στη λειτουργία της δομής».

Στη μικρή δανειστική βιβλιοθήκη του ξενώνα γνωρίζω τον Παναγιώτη, που εθελοντικά «τρεχει» τη λειτουργία της. «Αγαπώ το κέντρο της Αθήνας, σχολείο πήγα στην πλατεία Βάθης», μου λέει. «Η γειτονιά μου είναι αυτή, δεν την φοβάμαι. Άγιος Παύλος, Άγιος Παντελεήμονας, Πλατεία Βικτωρίας, παντού με τα πόδια, νύχτα μέρα. Και γουστάραμε. Ούτε φοβόμασταν- τώρα είναι “κάπως”».

Στα ναρκωτικά ο Παναγιώτης μπήκε μικρός, «έχω στην ηρωίνη από το ’96, με κάποια off»,  λέει. Τα τελευταία δύο χρόνια ήταν “καθαρός”. «Εξακόσιες πενήντα μέρες κράτησα καθαρός, απ’ όλα. Και στην εξακόσια πενήντα (ημέρα) ήπια, αρρώστησα και μπήκα ΟΚΑΝΑ. Τώρα είμαι στη μεθαδόνη. Δε μπορούσα να πληρώνω το νοίκι μου και έμεινα στο δρόμο. Έκανα αίτηση εδώ, με δέχτηκαν. Και το πολεμάω».

VICE: Στον δρόμο εννοείς σε καβάτζα, σε εγκαταλειμμένο;
Παναγιώτης: Όχι, πεζοδρόμιο. Στα Εξάρχεια, κοντά στην πλατεία. Γιατί εκεί ξέρω κόσμο, με ξέρουν οι άνθρωποι του χώρου. Ένιωθα ασφαλέστερος από ότι σε άλλες περιοχές. Αλλά και πάλι, φόβος υπάρχει. Είχα τα μάτια μου ανοιχτά.  Με φρικάριζε ο δρόμος, μέσα στη βρώμα. Έκανα μπάνιο σε δομές του ΟΚΑΝΑ και του ΚΕΘΕΑ στο κέντρο. Δε μπορούσα, θέλω τον χώρο μου, τα ρούχα μου καθαρά. Για αυτό ήρθα στον ξενώνα.

«Είμαι μεγάλος πια για τον δρόμο», μου λέει. «Και το χάλι που υπάρχει σήμερα στις πιάτσες δεν το μπορώ, είναι χειρότερα από ποτέ. Οι περισσότεροι της γενιάς μου απομακρύνθηκαν, ή πέθαναν. Έχω χάσει πολλούς φίλους γιατί ήτανε στο δρόμο αντί σε μια τέτοια δομή. Πλέον, στις πιάτσες, αν ξέρω έναν άνθρωπο από τους εκατό».

«Παίζει βία για το τίποτα. Αυτό με ενοχλεί. Δε θέλω να φοβάμαι. Δεν θέλω ούτε να κάνω, ούτε να πάθω κακό. Κι όμως, έξω κινδυνεύεις να έρθεις με τον άλλο στα χέρια, να αμυνθείς όπως μπορείς, να φας μαχαιριά. Ποτέ δεν τα γούσταρα όλα αυτά».

«Ήταν ένα ταρακούνημα πάντως για μένα η αστεγία, ο δρόμος. Τώρα πρέπει να κουνήσω κι εγώ τα χεράκια μου. Έχω πάρει αγάπη, φροντίδα από τους ανθρώπους εδώ. Τον χώρο τον νοιάζομαι, είναι κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα. Και έχουν πέσει ιδέες στο τραπέζι για να γίνει ακόμα καλύτερος. Αλλά, μεταβατικό στάδιο είναι το «Ιονίς»- σκοπός είναι κάποια στιγμή να φύγουμε από ‘δω, να νοικιάσουμε ένα σπίτι και να συνεχίσουμε. Να πάρει τη θέση μας κάποιος άλλος που βρίσκεται στην ίδια ανάγκη. Εγώ προσπαθώ να βγάλω ένα προνοιακό επίδομα και θα  δοκιμάσω να βρω σπίτι μόνος μου».

«Ο δρόμος και η νύχτα είναι πιο άγρια από ότι είκοσι χρόνια πριν», λέει ο Αντρέας, 55 χρονών, με σπουδές στα οικονομικά. «Πια, έχουμε δει πράγματα με το σίσα... πέρα από κάθε λογική, πέρα και από τη φάση των ναρκωτικών. Δεν υπάρχει πιο διαστρεβλωτικό πράγμα για τον εγκέφαλο , άλλος κόσμος και από την πρέζα ακόμα. Πιο άγριος, πιο τρελός. Το σίσα δεν είναι ναρκωτικό, είναι διεγέρτης, σου κάνει αγρύπνια. Μέρες μπορεί να μην κοιμηθείς. Βλέπεις μια κοπέλα όμορφη, με όλα τα νιάτα μπροστά της να κάνει ψυχωτικά σχέδια στον αέρα. Και να κάθεται άλλος δίπλα της, να γελάει, να την κοροιδεύει, να τη βιντεοσκοπεί κιόλας. Πλήρης ξεπεσμός. Και τα συνθετικά ναρκωτικά που έρχονται, κοκτέιλ ουσιών, είναι ακόμα πιο ψυχωσικά και παραισθησιογόνα».  

«Στα νιάτα μας υπήρχε μια αλληλεγγύη στο δρόμο, μια κάποια αδελφότητα», μου λέει. «Τώρα είναι όλοι αγρίμια». 

«Στο “Ιονίς” μπήκα λίγο μετά τα Χριστούγεννα- είχα κάνει αίτηση από το καλοκαίρι. Εδώ έχεις τουλάχιστον κάποιον να μιλήσεις, υπάρχει μια κοινωνική ζωή αντί για μοναξιά, που είναι η χειρότερη αρρώστια της εποχής μας. Εδώ κανείς δεν είναι μόνος του».

«Δεν έχω τηλεόραση- θα μπορούσα αλλά δεν θέλω. Η ώρα στο δωμάτιο περνάει διαβάζοντας. Και μετά το διάβασμα, ονειροπολώντας. Κάνω διάφορες  σκέψεις- τι θα μπορούσα να είχα κάνει διαφορετικά, τι μπορώ να κάνω από ‘δω και πέρα. Τα βιβλία, το διάβασμα είναι πολύτιμο γιατί βλέπεις πως μυριάδες, άπειροι άλλοι άνθρωποι διαχειρίστηκαν τις δικές τους δύσκολες  καταστάσεις».

«Έχουμε τις  ωραίες στιγμές μας εδώ»,  συμπληρώνει ο Παναγιώτης. «Τρώμε μαζί, πίνουμε τον καφέ μας. Βρήκαμε παρέα, κάναμε φίλους και κάθε μέρα δημιουργούμε καινούργιες σχέσεις. Όσο περνάει ο καιρός και γνωριζόμαστε, όλα γίνονται καλύτερα».

«Οι εργαζόμενοι εδώ, οι νοσηλεύτριες καταρχήν μας φροντίζουν εξαιρετικά. Εγώ την περασμένη βδομάδα είχα πιει πολύ και με είχαν συνέχεια μαζί τους, να με τσεκάρουν για να μην πάθω τίποτα. Αυτό είναι φροντίδα- και δεν μπορώ να το περάσω στο ντούκου. Και μόνο αυτό σε κάνει να νιώθεις καλύτερα».

«Αυτό το ενδιαφέρον, αυτή η ανθρωπιά είναι η ζωή», λέει ο Αντρέας. «Η ζωή που κάνουμε μόνοι μας, είναι η ζωή που χάνουμε. Και το Ιονίς είναι ένα “σκαλοπάτι” προς τα πάνω. Το εξήγησα και στην κοπέλα μου: αν αποτύχουμε εδώ πέρα, δε θα τα καταφέρουμε και μόνοι μας μετά».

«Είμαι ήδη πολύ καλύτερα από τη μέρα που ήρθα. Δεν είμαι συναισθηματικά ανάπηρος πλέον. Πριν ήμουν μόνος μου σε τέσσερις τοίχους- ή έξω σε ένα καφενείο, όχι για την παρέα, για άλλες δουλειές».

«Αν είσαι κόσμιος, κοινωνικός, αν δε σηκώνεσαι κάθε πρωί με το λουρί σου λυμένο για καβγά... ναι, θα μείνεις εδώ».

«Υπάρχουν καποια όρια εδώ, αλλά αυτό είναι χρήσιμο για εμάς», λέει ο Παναγιώτης. «Γιατί εμείς κάναμε ανορίωτη (sic) ζωή. Εμένα δεν με ενδιέφερε αν θα ζήσω, έκανα χρήση παρότι ήξερα ότι μπορεί να είναι η τελευταία φορά. Δεν έχει καμία λογική αυτό».  

«Κι επειδή μπορεί να συμβεί και στις καλύτερες οικογένειες, καλό είναι όλοι οι άνθρωποι να δούνε την κατάσταση των χρηστών με μεγαλύτερη ενσυναίσθηση. Το καλύτερο φάρμακο για την καρδιά του ανθρώπου είναι να σκύβεις και να σηκώνεις αυτόν που έπεσε».

Περισσότερα από το VICE

Δύο Σύντροφοι που Πέρασαν Μαζί Κορονοϊό Πήγαν για το Εμβόλιο: Μόνο Ένας το Έκανε (Μάλλον Κατά Λάθος)

H Seniora Rose «Οργώνει» τους Δρόμους της Θεσσαλονίκης της με τη Μηχανή της

Δωμάτιο 703: Ημερολόγιο Καραντίνας Eνός Έλληνα Φωτορεπόρτερ στο Τόκιo

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.