Σαλπάροντας με τους Social Waste για τη Γιορτή της Ουτοπίας με μια Πειρατική Γαλέρα

«Οι Social Waste ήταν κάποια ανήσυχα παιδιά όταν ξεκίνησαν και τελικά διατήρησαν αυτή την ανησυχία τους. Αυτή η ανησυχία είχε κυρίως πολιτικό και κοινωνικό περιεχόμενο. Και ξέρουμε πολύ καλά ότι μπορεί να είσαι επαναστάτης στα 15 και στα 20, αλλά έχουμε δει το σχέδιο με την αναρχία, δίπλα το σήμα της ειρήνης και δίπλα το σήμα της Μερσεντές. Εμείς και διατηρήσαμε και εξελίξαμε το κοινωνικοπολιτικό στοιχείο που είχαμε εξαρχής, χωρίς να φοβόμαστε να παίρνουμε θέση για ό,τι συμβαίνει γύρω μας, είτε στην Ελλάδα είτε παγκοσμίως». Αυτό είναι με λίγα λόγια, όπως το συμπυκνώνει ο Γιάννης, ένα από τα μέλη των Social Waste, το χιπ χοπ συγκρότημα που δημιουργήθηκε το 1999 στο Ηράκλειο της Κρήτης από μια παρέα δεκαεφτάχρονων τότε μαθητών, που ξεχωρίζει τόσο για τον κοινωνικοπολιτικό στίχο όσο και για τον μεσογειακό ήχο.

Τους φέρνει στην Αθήνα η παρουσίαση του νέου τους δίσκου «Με μια Πειρατική Γαλέρα». Το ερχόμενο Σάββατο 19 Μαρτίου, στον νέο συναυλιακό χώρο του ΙΛΙΟΝ plus, Πατησίων και Κοδριγκτώνος, θα τραγουδήσουν μαζί με τα Antipoina και τον Dj Magnum / Βαγγέλης D.St8 καλύπτοντας όλη τους τη δισκογραφία. Ανάμεσα στις πρόβες για το live τούς συνάντησα για να τους ρωτήσω πού έχει στηθεί η γιορτή της ουτοπίας, για πού ταξιδεύει η πειρατική γαλέρα κι αν τελικά, όπως αναφέρουν και οι ίδιοι με τους στίχους του Ρασούλη, πιστεύουν ότι «κι όμως αλλάζει, Κεμάλ. Κι όμως αλλάζει».

VICE: Ένας φίλος μου ζήτησε να σας ρωτήσω πού γιορτάζεται η ουτοπία, γιατί πολλή δυστοπία έχει πέσει τελευταία.
Λεωνίδας: Εμάς γιορτάζει στους στίχους μας βασικά. Και το τραγούδι είναι εμπνευσμένο από μέρη που γιόρταζε ή γιορτάζει η ουτοπία. Πού γιορτάζει σήμερα; Στην Τσιάπας θα έλεγα εγώ. Στις ζαπατιστικές κοινότητες, γιατί οι άνθρωποι εκεί έχουν ξεκινήσει ένα project εντελώς αυτόνομο, χωρίς κάποιο βιβλίο συνταγών μαγειρικής για το πώς θα οργανωθούν αμεσοδημοκρατικά.
Γιάννης: Η ουτοπία είναι ούτως ή άλλως κάτι άπιαστο, δεν το βρίσκεις πουθενά, υπάρχει στο μυαλό σου. Ουσιαστικά δεν ψάχνεις αυτό, ψάχνεις τον τρόπο που σε οδηγεί σε αυτό. Άρα μη σε απασχολεί τι και πού είναι η ουτοπία. Σημασία έχει να την κυνηγάς.
Χρήστος: Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, αν προσπαθήσουμε να δούμε πού γιορτάζει η ουτοπία στην Ελλάδα, θα έλεγα σε κάποιες γειτονιές που λειτουργούν μερικές δομές αλληλεγγύης και προσπαθούν αυτόνομα και αμεσοδημοκρατικά να βοηθήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο, όπως π.χ. σε θέματα υγείας τα κοινωνικά φαρμακεία και ιατρεία. Και προσφέρουν χωρίς χρηματικό αντίτιμο τον χρόνο και τη γνώση τους σε αυτούς που τα χρειάζονται.
Γιώργος: Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τις καθημερινές γιορτάζει στα εργοστάσια όπως η ΒΙΟΜΕ, στο εργοστάσιο ξυλείας στη Βέροια. Επίσης θα μπορούσε να γιορτάζει κάθε Σαββατοκύριακο στα γήπεδα. Με τον Τηγανίτη από το Ηράκλειο, τον Αστέρα Εξαρχείων, την Προοδευτική Τούμπας, τον Απείθαρχο από τα Ιωάννινα. Και σίγουρα γιορτάζει στα μυαλά των προσφύγων, που ψάχνουν να βρουν πώς θα φύγουν από εκεί που έχουν κλειδωθεί και θα κάνουν κάτι καλύτερο για τη ζωή τους.

Και γιατί πιστεύετε έχει πέσει τόση δυστοπία τελευταία;
Χρήστος: Αν το πάρουμε πολιτικά, σε πολύ κόσμο έχει πέσει δυστοπία λόγω της απαξίωσης της Αριστεράς από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Περνάτε κι εσείς την κατάθλιψη των αριστερών αυτή την περίοδο;
Χρήστος: Όχι. Εμείς ήμασταν προετοιμασμένοι.

Άρα δεν απογοητευτήκατε από τον ΣΥΡΙΖΑ;
Χρήστος: Το περιμέναμε. Μακάρι να μη γινόταν, προφανώς, αλλά ήμασταν προετοιμασμένοι.

Ακούγοντας τους στίχους από τα τραγούδα αναρωτιέμαι αν είναι αποτέλεσμα συνεχούς μελέτης ή αν πριν γράψετε ένα τραγούδι ερευνάτε το θέμα. Όπως για παράδειγμα για το τραγούδι για τον Άρη Βελουχιώτη.
Λεωνίδας: Το συγκεκριμένο τραγούδι για τον Άρη, όπως και για τον Χρόνη, είναι αποτέλεσμα μελέτης και όχι μόνο μελέτης αλλά και ενεργούς έρευνας. Για τον Άρη όταν γράφτηκε, επειδή το είχα γράψει εγώ, έκανα τότε συνεντεύξεις με παλιούς μαυροσκούφηδες και ΕΛΑΣίτες. Είχα χωθεί πολύ σε αυτό το πράγμα. Είχα τρελαθεί. Ήταν για εμένα πολιτισμικό σοκ να ανακαλύπτω αυτά τα πράγματα και προέκυψε από εκεί. Προέκυψε όμως. Δεν είπα «ας γράψω ένα τραγούδι για τον Άρη, α να πάω να κάνω έρευνα για τον Άρη». Όπως επίσης και για το τραγούδι του Χρόνη. Πάντα διαβάζαμε τα βιβλία του Μίσσιου, παρακολουθούσαμε συνεντεύξεις και κάποια στιγμή προέκυψε το τραγούδι. Και όταν προέκυψε, είχαμε το υλικό. Γράφουμε όταν υπάρχει αυτή η ανάγκη και κάποια στιγμή βγαίνει. Και όταν βγει θα προκύψουν τα βιώματα, αυτά που έχεις διαβάσει ή ζήσει και ναι, θα προσθέσεις και κάποια άλλα πράγματα. Θα κάτσεις να ψάξεις για να το γεμίσεις το τραγούδι.

Με εσάς, το τραγούδι για τον Άρη και το ΚΚΕ τι παίχτηκε;
Λεωνίδας: Δεν έχει παιχτεί κάτι συγκεκριμένο. Εμείς στο τραγούδι αυτό προσπαθήσαμε να θέσουμε τα πράγματα όπως ήταν, ή τουλάχιστον όπως από την έρευνά μας προκύπτει ότι ήταν. Σίγουρα αυτό έχει δυσαρεστήσει κάποιους ανθρώπους από τον χώρο του ΚΚΕ. Οι οποίοι βέβαια δεν λένε ότι λέμε μαλακίες, αλλά ότι «ναι μεν, αλλά τον Άρη τον δικαίωσε το ΚΚΕ πολιτικά αλλά όχι κομματικά», 60 χρόνια μετά ας πούμε. Και για κάποιο λόγο νομίζουν ότι είμαστε αντι-ΚΚΕ συγκρότημα. Που δεν έχει καμία σχέση. Δεν είναι ότι ασχολούμαστε κιόλας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, για τον συγκεκριμένο έπρεπε να πούμε αυτά τα πράγματα. Τελείωσε. Όπως μπορεί να ασκήσουμε κριτική σε άλλα τραγούδια στη Νέα Δημοκρατία, στον ΣΥΡΙΖΑ, σε οποιονδήποτε. Δεν έχουμε κάποια κόντρα εμείς με το ΚΚΕ.

Έχουμε κάνει ένα ντοκιμαντέρ στο VICE για τη ΒΙΟΜΕ, στο οποίο οι εργαζόμενοι μας δείχνουν το video clip που γυρίσατε εκεί. Είστε δίπλα σε κοινωνικοπολιτικούς αγώνες, είτε μέσα από τα live σας είτε από τους ίδιους τους στίχους. Πώς η μουσική μέσα σε αυτή την κατάσταση μπορεί να εξαπλώσει και να γιγαντώσει ένα μήνυμα;
Λεωνίδας: Είναι λίγο αμφίδρομη η σχέση. Τα κοινωνικά κινήματα μπορεί να μας εμπνέουν, αλλά μπορεί να τα εμπνέουμε κι εμείς με τα τραγούδια μας και μπορεί και να τα ντύνουμε μουσικά και μπορεί να τα στηρίζουμε με μια συναυλία ή μπορεί να μας στηρίζουν εκείνοι μέσω ενός αυτοοργανωμένου ραδιοφώνου που μπορεί να παίξει το σποτάκι της συναυλίας μας επειδή εμείς τους είχαμε στηρίξει κάποια άλλη στιγμή. Ή μπορεί, για παράδειγμα, το βίντεο κλιπ που λες να είναι μιας άλλης μορφής παρέμβαση. Το τραγούδι δεν λέει τίποτα για τη ΒΙΟΜΕ. Δεν έχει κανέναν στίχο για τη ΒΙΟΜΕ. Το μήνυμα το περνάει το βίντεο. «Παιδιά, αυτό είναι το κατειλημμένο εργοστάσιο της ΒΙΟΜΕ, ψάξτε βρείτε το».
Γιάννης: Αυτήν τη στιγμή δεν μου έρχεται στο μυαλό ένας μεγάλος κοινωνικός αγώνας ούτε καν παγκόσμια που να μην έχει βοηθηθεί από τέχνες και μουσική. Κι εδώ κοντά μας θυμόμαστε το Πολυτεχνείο με Μίκη Θεοδωράκη, Νίκο Ξυλούρη κ.λπ. Δηλαδή πάντα η μουσική σε τέτοιες περιόδους βοηθάει στην έπαρση και στη δυνάμωση του κινήματος. Και πριν και μετά. Δηλαδή οι αγώνες και στη Λατινική Αμερική και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα έχουν τραγουδηθεί. Και κατά τη διάρκεια των αγώνων αλλά και μετά, σαν αποτέλεσμα των αγώνων, για να πουν για μια νίκη κοινωνική.

Ναι, όμως στα τελευταία έξι μνημονιακά χρόνια…
Γιάννης: Ρωτάς γιατί δεν υπάρχει;

Ναι. Θεωρείς ότι υπάρχει στην Ελλάδα;
Γιάννης: Εγώ θεωρώ ότι εμείς κάνουμε αυτό που θέλουμε να κάνουμε. Γιατί δεν το κάνουν άλλοι, ρώτα άλλους. Δεν θα απολογηθούμε γιατί δεν υπάρχουν μουσικά σχήματα. Υπάρχουν. Και διάσημα και αρκετά μικρά που δεν φαίνονται. Σέβομαι πάρα πολύ τον Αλκίνοο, που ενώ ήταν ένας τραγουδιστής –χωρίς να το λέω μειονεκτικά– που τραγουδούσε κυρίως την αγάπη τόσα χρόνια, όταν άρχισε αυτή η κρίση και ο βομβαρδισμός στην Ελλάδα πήρε ξεκάθαρα κι αμέσως θέση και συνεχίζει να παίρνει θέση. Δεν είναι μόνο αυτός. Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, πολλοί. Και διάσημοι αλλά και μικρότεροι σε ηλικία που είναι αφανείς. Αν πας σε καταλήψεις και πολιτικούς χώρους θα βρεις και χιπ χοπ σχήματα που έχουν κάτι να πουν και ροκ μπάντες. Τώρα γιατί υπάρχει αυτή η έλλειψη; Πραγματικά ρώτα τους.
Γιώργος: Και πες μας κι εμάς γιατί το να μην παίρνεις πολιτική θέση είναι πολιτική άποψη σε αυτή την κοινωνία που ζούμε και τα βιώματα που έχουμε τα τελευταία 6 χρόνια. Όπως βγαίνεις στην παρέα σου και λες το μετερίζι σου, αυτό που σε ενοχλεί, γιατί να μην το πεις στα τραγούδια σου; Φοβάσαι μην ενοχλήσει; Δεν θα έπρεπε.
Λεωνίδας: Εμείς παίρναμε θέση και παλαιότερα. Δεν ανακαλύψαμε το πολιτικό τραγούδι με την κρίση. Το κάναμε και τη δεκαετία του '90 και τα πρώτα χρόνια του 2000. Όλα μας τα τραγούδια πάντα είχαν μήνυμα τέτοιο. Εμένα λίγο με ενοχλεί κάτι που γίνεται επί τούτου. Δηλαδή υπάρχουν αρκετοί τραγουδιστές, του έντεχνου κυρίως, που ξαφνικά στα χρόνια της κρίσης άρχισαν να βγάζουν και τραγουδάκια που είναι ψιλοθεματικά γι' αυτή την κατάσταση. Πού ήταν πριν, ας πούμε; Τι έκαναν πριν; Όλα καλά ήταν πριν; Με ενοχλεί λίγο.

Βρίσκεις μια υποκρισία;
Λεωνίδας: Ναι. Μια μεγάλη υποκρισία. Ότι γίνεται κι αυτό για εμπορικούς σκοπούς.
Γιάννης: Τώρα θυμήθηκα έναν που γκρίνιαζε τότε με τις πορείες για τον Ρωμανό ότι δεν μπορούσε να πάει σε ένα παγκάκι, αλλά τώρα νομίζω παίζει σε κάποια φεστιβάλ για τους μετανάστες, αν δεν κάνω λάθος.
Χρήστος: Έβγαλε τραγούδι για τους πρόσφυγες.
Λεωνίδας: Έχει και τα καλά η κρίση. Πολλοί ξεμπροστιάζονται. Βγαίνουν κι αναγκαστικά παίρνουν θέση, ή βλέπεις την κενότητα κάποιων ανθρώπων.

Πού ταξιδεύει αυτή η πειρατική σας γαλέρα;
Χρήστος: Κυριολεκτικά τα τραγούδια μπορούν να ταξιδέψουν παντού λόγω του ίντερνετ. Εμείς ταξιδεύουμε λίγο παραπάνω μιας και ραπάρουμε στα ελληνικά, αλλά έχουμε υποτιτλίσει στο YouTube στα αγγλικά τα τραγούδια, και μερικά στα ιταλικά και τα ισπανικά, ώστε να καταλαβαίνει ο κόσμος και σε άλλες χώρες, εφόσον τον ενδιαφέρει.
Γιάννης: Εγώ θα σου πω ότι μαζευτήκαμε ο καθένας από εδώ κι από εκεί κουβαλώντας τα πράγματά του, που τα κουβαλούσε άλλος από το Μεξικό, άλλος από το χωράφι του, άλλος από την πόλη του κ.λπ. και ανεβήκαμε πάνω στη γαλέρα. Ξεκίνησε κάπου από την Κρήτη; Από την Αθήνα; Τέλος πάντων ξεκίνησε κι απλώς δεν ξέρουμε πού θα μας πάει, γιατί είναι ένα ακόμα ταξίδι που ξεκινάμε. Τα κομμάτια και τα cd όταν τα βγάζεις, λέμε και μεταξύ μας καμιά φορά, είναι σαν να γεννάς. Κάνεις ένα παιδί και το ταξιδεύεις και βλέπεις μετά πού θα φτάσει, πού θα πάει και πού θα σε πάει κι εσένα. Είτε με συναυλίες είτε στα αυτιά άλλου κόσμου, οπότε αυτή η γαλέρα δεν ξέρουμε ούτε πού θα πάει ούτε από πού θα περάσει. Ξέρουμε ότι θέλουμε να περάσει από παντού και να πάει όσο πιο μακριά μπορεί.
Λεωνίδας: Αυτό που λέει ο Γιάννης είναι αλήθεια. Δεν ξέρεις πού θα φτάσει και πού θα πάει να σε βρει. Το προηγούμενο άλμπουμ «Η Γιορτή της Ουτοπίας» έφτασε σε μέρη που δεν τα είχαμε φανταστεί καν. Για παράδειγμα, έφτασε να γίνει διάλεξη στο Πανεπιστήμιο UNAM στο Μεξικό. Το «Χιπ Χοπ της Μεσογείου» έγινε θέμα στο τμήμα Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Το τραγούδι «Φράουλες στη Μανωλάδα» έγινε έκθεση στο σχολείο ενός 10χρονου στη Θεσσαλονίκη. Είναι ωραίο αυτό, αλλά το πού θα φτάσει δεν ξέρω. Θα το δούμε μετά.
Γιώργος: Επίσης, να πούμε ότι σε αυτήν τη γαλέρα το πλήρωμα είναι ποικιλόμορφο. Είναι όλοι ίσοι, δεν υπάρχουν καπετάνιοι και μούτσοι, είναι όλοι το ίδιο. Και ο καθένας με τα δικά του βιώματα θα ταξιδέψει και κάπου αλλού. Έχει μέσα έναν κλόουν, έναν πληροφορικάριο, έναν διδάκτορα, πολλούς ανθρώπους διαφορετικής κάστας με έναν κοινό σκοπό. Ελπίζουμε να πάει λίγο παραπέρα από τη «Γιορτή της Ουτοπίας» σαν δίσκος και να μας δώσει κι άλλα βιώματα.
Γιάννης: Επίσης, σε αυτήν τη γαλέρα δεν είμαστε μόνο εμείς. Υπάρχει και ο Γιάγκος για παράδειγμα, ο Βαγγέλης. Υπάρχει και ο Νίκος από το Ηράκλειο, υπάρχουν κι άλλοι που είναι φίλοι μας. Υπάρχει ο Κωνσταντής Παπακωνσταντίνου. Όλοι μαζί βοήθησαν να ξεκινήσει αυτή η γαλέρα και όλοι μαζί ήταν μέσα όταν ξεκίνησε. Ελπίζουμε να μπούνε κι άλλοι.

Τελικά ο κόσμος «κι όμως αλλάζει»;
Γιάννης: Πιστεύουμε ότι αξίζει η προσπάθεια. Ξεκινώντας μπορεί να είσαι ηττοπαθής και να λες «δεν θα αλλάξει τίποτα, άρα γιατί να παλεύω». Από την άλλη, αν λες «θα αλλάξουν όλα» κι έχεις την τόση άνεση ότι θα τα αλλάξεις, μπορεί να φας τα μούτρα σου. Οπότε το θέμα είναι να ξεκινήσεις να αλλάζεις και ό,τι καταφέρεις. Γιατί το να βλέπεις το αποτέλεσμα προτού δοκιμάσεις μπορεί να σου αλλάξει τη ροή του αγώνα ή της αλλαγής.
Λεωνίδας: Εγώ πιστεύω ότι δεν κάνει τίποτα άλλο από το να αλλάζει. Ο κόσμος αλλάζει εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Το θέμα είναι να κάνεις παρέμβαση ώστε να αλλάξει προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Εκεί πρέπει να χτυπήσουμε.
Χρήστος: Συνεχίζοντας τη σκέψη του Λεωνίδα, επειδή όντως ο κόσμος αλλάζει, το θέμα είναι ότι έχουμε υποχρέωση αυτοί που είμαστε από τη μια πλευρά -γιατί καλώς ή κακώς υπάρχουν πλευρές- να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αλλάξει προς την κατεύθυνση των πολλών.
Γιώργος: Σίγουρα αλλάζει. Διαλέγεις πλευρά. Βοηθάς, βοηθιέσαι και το πράγμα αλλάζει.

Περισσότερα από το VICE

Πώς το Ύψος και το Βάρος σας Επηρεάζουν τον Μισθό σας

Αυτή η Φωτογράφος Τοκετών Μάχεται Κατά της Λογοκρισίας των Social Media

Ποια Αμφίπολη; Η Μεγάλη Αρχαιολογική Ανακάλυψη της Χρονιάς Είναι τα Αρχαία Memes