Τρίκαλα, το Γκρέκο Άμστερνταμ

Για όσους θέλουν να μεταναστεύσουν στην Ευρώπη προς αναζήτηση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης, ο πλησιέστερος προορισμός από την Αθήνα απέχει μόλις 4,5 ώρες με το ΚΤΕΛ. Περίπου 330 χιλιόμετρα βορειότερα από το κέντρο της Αθήνας, βρίσκουμε τα Τρίκαλα: Μια σύγχρονη και παγκοσμίως πρωτοποριακή και καινοτόμα πόλη, με μια δημοτική Αρχή που επιδιώκει να βελτιώνει διαρκώς τη ζωή στην πόλη και έχει αποδείξει το φιλόξενο πρόσωπό της σε πρόσφυγες και μετανάστες.

Επιγραμματικά, πρόκειται για την πρώτη πόλη στην Ελλάδα που έκαμψε τις αντιδράσεις και εφάρμοσε καθολικά τον αντικαπνιστικό νόμο, τρέχοντας μια οργανωμένη εκστρατεία ενημέρωσης με σλόγκαν «Τα Τρίκαλα κόβουν το τσιγάρο - Είναι θέμα πολιτισμού».

Το 2015 κυκλοφόρησε στους δρόμους των Τρικάλων το πρώτο λεωφορείο χωρίς οδηγό, κατακτώντας μια παγκόσμια πρωτιά, αφού σε αντίθεση με τις υπόλοιπες τέσσερις ευρωπαϊκές πόλεις που συμμετείχαν στην πιλοτική εφαρμογή του ευρωπαϊκού προγράμματος City Mobil 2, τα συνολικά τέσσερα (συν δύο εφεδρικά) αυτόνομα οχήματα κυκλοφόρησαν επί έξι μήνες μέσα στον αστικό ιστό και όχι σε προστατευμένο περιβάλλον, προσελκύοντας την προσοχή επιστημόνων και φορέων απ’ όλο τον κόσμο.

Τα Τρίκαλα είναι επίσης μια από τις μεγαλύτερες ποδηλατουπόλεις της χώρας. Στους δρόμους της κυκλοφορούν δεκάδες χιλιάδες ποδήλατα, αφού σχεδόν επτά στους δέκα από τους 61.653 κατοίκους της επιλέγουν αυτό το οικολογικό και οικονομικό μέσο μετακίνησης.

Επίσης, διαθέτουν Αυτοματοποιημένο Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών (e-ΚΕΠ): Τα ειδικά μηχανήματα τύπου ΑΤΜ παρέχουν νυχθημερόν τη δυνατότητα στους πολίτες να ζητούν και να εκτυπώνουν δημοτική ενημερότητα, πιστοποιητικά δημοτολογίου και άλλα σχετικά έγγραφα, άμεσα, με εύκολο και απλό τρόπο. Επίσης, πέρυσι το καλοκαίρι εγκαινιάστηκε το ντελίβερι πιστοποιητικών, μέσω του οποίου οι κάτοικοι της πόλης μπορούν να παραλαμβάνουν δωρεάν τα πιστοποιητικά που χρειάζονται, είτε στο σπίτι είτε στη δουλειά τους.

Μέσω της δωρεάν εφαρμογής για κινητά CheckApp, οι δημότες στέλνουν άμεσα τα αιτήματά τους στον δήμο και παρακολουθούν την πορεία τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από το 50% των αιτημάτων επιλύεται σε λιγότερο από μία εβδομάδα.

Τα Τρίκαλα διαθέτουν, μεταξύ άλλων, δωρεάν ασύρματη πρόσβαση στο Διαδίκτυο (από το 2005), σύστημα έξυπνου φωτισμού και στάθμευσης, σύστημα παρακολούθησης περιβαλλοντικών συνθηκών και σύντομα πρόκειται να γίνουν η πρώτη πόλη της Ελλάδας με δίκτυο τεχνολογίας 5G.

Με χρήματα από τις εισπράξεις του Μύλου των Ξωτικών -του χριστουγεννιάτικου χωριού που λειτουργεί στα Τρίκαλα κάθε Δεκέμβριο- ο δήμος αγόρασε περίπου 200 κιτ ρομποτικής και προγραμματισμού για όλα τα σχολεία των Τρικάλων.

Πρόσφατα, ο δήμος προχώρησε και σε μια άλλη πρωτοτυπία, μοιράζοντας προειδοποιητικές κλήσεις για παρκάρισμα σε πεζόδρομους και ποδηλατόδρομους.

Τα Τρίκαλα κατέχουν δικαίως τον τίτλο της τεχνολογικά πιο «έξυπνης» πόλης στην Ελλάδα, όμως κατά τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης ξεχώρισαν και ως μία από τις πιο ευαισθητοποιημένες. Τον Μάρτιο του 2016, ο δήμος Τρικκαίων παρέδωσε στους Σύριους πρόσφυγες που φιλοξενήθηκαν για λίγες ημέρες στο Κλειστό Δημοτικό Γυμναστήριο της πόλης ένα εφημεριδάκι στα ελληνικά και στα αραβικά, με τίτλο «Γράμμα στον Φίλο από την Ανατολή». Όπως έγραφε: «Οι κάτοικοι της πόλης, ο δήμος και οι Αρχές της, σε καλωσορίζουμε και σου υποσχόμαστε ότι θα κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε η παραμονή σας εδώ να είναι ασφαλής, να έχετε τις καλύτερες συνθήκες υγιεινής, να έχετε τα γεύματά σας με επάρκεια και σύντομα να σας αποχαιρετήσουμε με χαμόγελο για τη συνέχεια του ταξιδιού σας».

Ο 44χρονος δήμαρχος Δημήτρης Παπαστεργίου είναι ένας φρέσκος και άμεσος άνθρωπος, με χιούμορ, ευαισθησίες και πάνω απ’ όλα κοινή λογική και ορθολογισμό. Μιλήσαμε μαζί του, για να μας εξηγήσει πώς είναι να φέρνει κανείς νέα ήθη στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Ο διάλογός μας ξεκίνησε με μια χιουμοριστική διευκρίνιση από την πλευρά του: «Θέλει λίγο προσοχή, διότι καλό είναι να λένε καλά πράγματα για εμάς, αλλά δεν τα κάνουμε όλα αυτά που λένε ότι κάνουμε. Για παράδειγμα τις προάλλες, σε εκδήλωση που συμμετείχα, μια κυρία έλεγε ότι στα Τρίκαλα έχουμε θερμαινόμενα πεζοδρόμια», λέει και γελάει.

Τι είναι αυτό που τον κάνει να διαφέρει από τους υπόλοιπους δημάρχους; «Δεν μπορώ να πω ότι ξεχωρίζω, αυτό που ξεχωρίζει είναι η κοινωνία η ίδια. Επίσης, θεωρώ ότι έχω μια ξεχωριστή ομάδα, δεν είναι “one man show” οι δήμοι και οι δημοτικές Αρχές. Έχουμε, λοιπόν, μια ωραία ομάδα η οποία ξεκίνησε αντισυμβατικά. Όταν κατεβήκαμε στις εκλογές, δεν ακολουθήσαμε την πεπατημένη, να δούμε, δηλαδή, ποιοι είναι αυτοί που συγκεντρώνουν τις πιο πολλές ψήφους, αλλά κάναμε μια ομάδα η οποία γούσταρε! Νέα παιδιά, ως επί τω πλείστον, για να μπορέσουμε να είμαστε αποτελεσματικοί και μετά. Δεν ξέραμε αν θα βγει το παιχνίδι ή όχι, αλλά τελικά βγήκε μια χαρά και μας εμπιστεύθηκε η κοινωνία. Όμως αυτό δείχνει ότι η κοινωνία η ίδια είναι διαφορετική. Μια κοινωνία η οποία είναι ανοικτή και παρά τις όποιες διαφωνίες, είναι δεκτική στο να δοκιμάσει και να αλλάξει γνώμη, αν πρέπει».

Αυτό που επίσης διαφέρει στα Τρίκαλα είναι ότι «αν έρθεις σε ένα δημοτικό συμβούλιο, θα δεις πιθανώς αντεγκλήσεις και πειράγματα, αλλά δεν θα δεις αναχρονιστικές εικόνες, με τους μεν να κατηγορούν τους δε ως κλέφτες και απατεώνες. Μπορεί να τσακωθούμε, αλλά στο πλαίσιο της κοσμιότητας, έχουμε πολιτικές διαφωνίες μεν, αλλά στα δύσκολα υπάρχει ομοφωνία και αυτό είναι κάτι που δεν συναντά κανείς πολύ συχνά».

Ποια είναι η κινητήριος δύναμη; «Ότι κανείς δεν θα αλλάξει τη ζωή μας, αν δεν προσπαθήσουμε εμείς οι ίδιοι να την αλλάξουμε. Το θέμα είναι ότι δεν ασχολούμαστε, είτε επειδή δεν προλαβαίνουμε είτε επειδή περιμένουμε να ασχοληθεί κάποιος άλλος, όμως κανείς δεν θα έρθει να σε πάρει από το χέρι να σε πάει σε μια καλύτερη ζωή, αν δεν προσπαθήσεις και ίδιος να αλλάξεις τη ζωή σου. Από τον καναπέ δεν θα αλλάξεις πολλά πράγματα. Άρα, προσπαθείς, μπαίνεις μέσα στο παιχνίδι και παλεύεις».

Τι θα δούμε στο μέλλον; «Πέρα από την τεχνολογία που μας αρέσει και μας βοηθάει να ζούμε καλύτερα, υπάρχει ένα κομμάτι που είναι πιο οραματικό και έχει να κάνει με την απασχόληση στην περιοχή. Πρόκειται για ένα σχέδιο που έχουμε αναπτύξει για την καλλιέργεια βοτάνων και αρωματικών, στα χνάρια του Ασκληπιού, του πρώτου γιατρού της ανθρωπότητας, που καταγόταν από την αρχαία Τρίκκη, δηλαδή τα αρχαία Τρίκαλα. Στην ουσία, βοηθάμε νέους αγρότες για τρία χρόνια ως προς το τι θα σπείρουν, πώς θα το καλλιεργήσουν και το τι θα κάνουν το προϊόν που θα βγάλουν. Μας ενδιαφέρει, επίσης, να προχωρήσουμε στην έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων πάνω στην αγροδιατροφή. Το άλλο κομμάτι έχει να κάνει με την ποιότητα ζωής στην πόλη, δηλαδή με τις παρεμβάσεις που κάνουμε στοχευμένα στο ποτάμι των Τρικάλων, μέσω των πρωτοβουλιών για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Εκεί “κουμπώνουμε” νέους ποδηλατοδρόμους, τελειώνουμε τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την κεντρική μας πλατεία και δημιουργούμε προσβάσεις στο ποτάμι, ώστε να αναπτύξουμε το οικοσύστημα της πόλης γύρω από αυτό. Με άλλα λόγια, θέλουμε να κάνουμε μια πολύ πιο ανθρώπινη πόλη και να χαιρόμαστε που ζούμε σε μια μικρή, αλλά χαριτωμένη πόλη, όπως τα Τρίκαλα».