Οι Παρτιζάνοι των Αθηνών Έβγαιναν από το Σπίτι και Έβλεπαν Παντού Πτώματα

Αυτή η τόσο σκληρή εποχή που έχει μείνει -ως όφειλε- ανεξίτηλη στις μνήμες εκείνων που τη βίωσαν, αλλά και στις συνειδήσεις των επόμενων γενιών, έρχεται και πάλι στο προσκήνιο σαν ένα, τουλάχιστον απαραίτητο, μάθημα Ιστορίας. Τα συσσίτια της Εθνικής Αλληλεγγύης, οι μάχες του ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), του ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) και της σχεδόν άγνωστης μέχρι σήμερα ΟΠΛΑ (Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών) στις συνοικίες της Αθήνας ενάντια στους Ναζί και τους δωσίλογους, τα συνθήματα που γέμιζαν τους τοίχους της Αθήνας από έφηβους ακόμη παρτιζάνους, οι παράνομες προκηρύξεις που συντάσσονταν βράδυ, οι φωνές όλων εκείνων που έβγαιναν καθημερινά στους δρόμους της Αθήνας με το χωνί για να διατηρήσουν ζωντανό το πνεύμα ανυποταγής στον κόσμο, το αίμα που πλημμύρισε τους δρόμους μετά την εκτέλεση των 200 αριστερών αντιστασιακών στην Καισαριανή, η μάχη ενάντια στους χίτες και τους ταγματασφαλίτες της εποχής: Όλα ξεδιπλώνονται μέσα από 14 πρόσωπα, 14 αφηγήσεις αγωνιστών που έλαβαν μέρος στην Αντίσταση. Όπως λένε και οι σκηνοθέτες του ντοκιμαντέρ, Ξενοφώντας Βαρδαρός και Γιάννης Ξυδάς, «είναι ένα ντοκιμαντέρ για τη συλλογική μνήμη». Οι αφηγήσεις των πρωταγωνιστών φτάνουν μέχρι το 1945, όταν και οι ναζιστικές κατοχικές δυνάμεις ηττήθηκαν, αλλά και στις άγριες διώξεις που συνέβησαν ενάντια στους αριστερούς αγωνιστές μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας.

Οι μαρτυρίες που καταγράφονται είναι πολύτιμες όχι μόνο για ιστορικούς λόγους. Καταφέρνουν μέσα από τη γλαφυρότητα των διηγήσεων να μεταφέρουν το πνεύμα και τις σκέψεις εκείνης της εποχής. «Δεν ήμασταν δυστυχισμένοι», θα πει μια από τις αντάρτισσες που αφηγήθηκε εκείνα τα χρόνια στο ντοκιμαντέρ. Αυτή, αλλά και οι υπόλοιπες 13 ιστορίες, σε κάνουν ίσως να καταλαβαίνεις όσο πιο ρεαλιστικά γίνεται το πώς ήταν να ζεις σε μια εποχή που ο θάνατος ήταν κάτι το καθημερινό, αλλά και το πως είναι να ανακαλύπτεις εκείνη την εσωτερική δύναμη που σου επιτρέπει να συνεχίζεις να αγωνίζεσαι.

Οι Παρτιζάνοι των Αθηνών είναι ένα ανεξάρτητο εγχείρημα που ολοκληρώθηκε χάρη στο μεράκι των δυο βασικών συντελεστών, του Γιάννη Ξυδά και του Ξενοφώντα Βαρδαρού, σε παραγωγή της ομάδας «Συλλογική Μνήμη», χωρίς οικονομική ενίσχυση από κανένα φορέα. Μετά την επιτυχημένη συμμετοχή στο 20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης, το φιλμ προβλήθηκε στον κινηματογράφο «Μικρόκοσμος», (Λεωφόρος Συγγρού 106, Φιξ, στάση Μετρό Συγγρού-Φιξ). Αν και αρχικά είχαν προγραμματιστεί μόνο τρεις προβολές, το ενδιαφέρον και η προσέλευση του κοινού ήταν τέτοια, που συνεχίστηκε. Συναντήσαμε τους δυο βασικούς δημιουργούς του ντοκιμαντέρ στα Εξάρχεια, για να μας πουν πώς είναι να καταγράφεις την Ιστορία.

VICE: Ποια ήταν η αφετηρία, για να φτιάξετε τους Παρτιζάνους των Αθηνών; Πώς γεννήθηκε η ιδέα;
Γιάννης Ξυδάς: Εγώ μέχρι τότε, για να είμαι ειλικρινής, δεν είχα και πάρα πολλή εικόνα του τι συνέβαινε στην πόλη της Αθήνας την περίοδο της Κατοχής. Ήξερα τα πολύ βασικά και αυτά νεφελωδώς. Ήξερα, για παράδειγμα, για τον Δεκέμβρη του ’44 και ότι υπήρχαν μαυραγορίτες στην Κατοχή. Η αφετηρία ήταν ένας φίλος που μας μίλησε για έναν ΕΛΑΣίτη, ο οποίος είναι στην Αθήνα. Πήγαμε να του πάρουμε συνέντευξη και εκεί μας γεννήθηκε η ιδέα. Είπαμε με τον Ξενοφώντα και με άλλα παιδιά να πάρουμε και άλλες συνεντεύξεις και έτσι ξεκινήσαμε να μαζεύουμε μαρτυρίες. Συναντήθηκα με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη και τον Ιάσονα Χανδρινό, οι οποίοι ήθελαν να μας βοηθήσουν, αλλά μας είπαν ότι οι περισσότεροι που θα μπορούσαν να μας προσφέρουν τη μαρτυρία τους δεν είναι πια στη ζωή. Το επόμενο βήμα ήταν να πάω στο Μουσείο ΕΑΜικής Αντίστασης, όπου εκεί μας έφεραν σε επαφή με τον Νίκο Σφακιανάκη. Από εκεί και πέρα, επειδή ήταν πολύ σημαντική η μαρτυρία του Νίκου Σφακιανάκη, καθώς ήταν ο πρώτος που μίλαγε από την ΟΠΛΑ στην κάμερα, ξεκινήσαμε να παίρνουμε διάφορες μαρτυρίες. Έψαχνα σε σχετικά ιστορικά βιβλία τα ονόματα των ανθρώπων που έχουν δώσει προφορικές μαρτυρίες και τους αναζητούσα μέσω τηλεφωνικού καταλόγου.

Στο ντοκιμαντέρ παίρνουμε για πρώτη φορά τόσες πολλές πληροφορίες για την ΟΠΛΑ. Ήταν ένας από τους στόχους σας να καλύψετε αυτό το κενό;
Ξενοφώντας Βαρδαρός: Ήταν διάσπαρτες ιδέες. Θέλαμε να σώσουμε μαρτυρίες. Ο πρώτος άνθρωπος που μας μίλησε στην κάμερα ήταν ο Σφακιανάκης. Επίσης, η ΟΠΛΑ είναι ένας χώρος αχαρτογράφητος για πολλούς λόγους, οπότε μας πέρασε κάποια στιγμή από το μυαλό να κάνουμε κάτι για την ΟΠΛΑ. Όμως το προσπεράσαμε γρήγορα, καθώς χάρη στην ενδελεχή έρευνα του Γιάννη, κυρίως, καταλάβαμε ότι όλα συνδέονται και πως όλες οι οργανώσεις είναι εξίσου σημαντικές. Κάπως έτσι διαμορφώθηκε σιγά-σιγά το πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσονται οι συνεντεύξεις. Συμφωνήσαμε εν τέλει να γίνει μια συνολική καταγραφή για το τι έγινε στην Αθήνα, με όλες τις οργανώσεις και όλους τους ανθρώπους της Αντίστασης.

Γ.Ξ.: Δεν θέλαμε να μείνουμε μόνο στην ΟΠΛΑ. Είναι αυτό που είπε και ο Ξενοφώντας, πως αν δεν υπήρχε η μία οργάνωση, δεν θα υπήρχε ούτε η άλλη. Ήταν ένα σώμα και είναι και οι ίδιοι άνθρωποι σε πολλές περιπτώσεις: Ένα παιδί το οποίο είναι στην ΕΠΟΝ μπορεί να είναι στην ΟΠΛΑ και να πολεμάει στον ΕΛΑΣ και να είναι και στο εργατικό ΕΑΜ.Ο Σφακιανάκης, για παράδειγμα, εκτός από την ΟΠΛΑ, ήταν και στο εργατικό ΕΑΜ στα λιγνιτωρυχεία Περιστερίου, όπου έγινε τεράστιος αγώνας εκεί πέρα, κάτι το οποίο έχει ένα πολύ ουσιαστικό ενδιαφέρον.

Οι πιο συνηθισμένες εικόνες που έχουμε για την Αντίσταση στην Κατοχή είναι αυτές στο βουνό. Η Αντίσταση στην πόλη και στις συνοικίες της Αθήνας είναι ένα κομμάτι σχετικά πιο άγνωστο. Ήταν μέσα στις σκέψεις σας να καλύψετε αυτό το κενό;
Ξ.Β.: Είμαστε και παιδιά της πόλης. Η Αθήνα είναι ο τόπος μας. Είμαστε Αθηναίοι και έχοντας ως πολιτικά υποκείμενα ένα ενδιαφέρον για το τι συνέβη τότε, το πρώτο πράμα που θέλαμε να μάθουμε είναι το τι έγινε στον τόπο μας. Είναι γεγονός ότι για την Αντίσταση στην Αθήνα δεν υπήρχε καταγεγραμμένο κάτι σε εικόνα. Επίσης, έπαιξε ρόλο και η ανάγκη μας να εκφραστούμε πολιτικά και σε σχέση με ό,τι μας ενδιαφέρει. Δεν είναι ένα ντοκιμαντέρ που έγινε κατά παραγγελία. Ήταν κάτι που μας ενδιαφέρει, το οποίο το κάναμε ντοκιμαντέρ.

Γ.Ξ.: Την αγαπάμε την Αθήνα, οι δρόμοι μάς θυμίζουν κάτι. Όπως εδώ στα Εξάρχεια είναι το μνημείο του Καλτεζά ή το σημείο που σκοτώθηκε ο Γρηγορόπουλος. Τα κτίρια κάτι μας λένε. Μπορεί να είναι πυροβολημένα, μπορεί να έχουν σφαίρες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι η πρώτη βασική ερώτηση που κάνει ο Ξενοφώντας σε σχέση με το τι συνέβη με τους πέντε κρεμασμένους στην πλατεία Αλέξ, επειδή ο ίδιος είναι από του Ζωγράφου. Δεν πήγαμε να κάνουμε τη διαφορά. Δεν ήταν αυτός ο στόχος. Δεν είπαμε, «θα κάνουμε ένα ντοκιμαντέρ το οποίο να μην έχει γίνει ξανά». Παράλληλα όμως, επειδή διαβάζαμε αρκετά -καθώς διαβάσαμε αυτοβιογραφίες, μελέτες, κάναμε έρευνα σε αρχεία, ρωτούσαμε κάποιους ιστορικούς και βλέπαμε ντοκιμαντέρ-, συνειδητοποιήσαμε ότι δεν υπάρχει κάτι σχετικό. Σκοπός μας δεν ήταν να κάνουμε τη διαφορά, απλά αυτό το κενό λειτούργησε ως κίνητρο στις αναζητήσεις μας.

Εκτός από τη μεγάλη επιτυχία, υπήρξε και μια αναγνώριση από ένα ευρύ πολιτικό φάσμα. Πού το αποδίδετε;
Ξ.Β.: Ο Γιάννης, όπως είπα και προηγουμένως, έχει κάνει πολύ καλή έρευνα για το τι έγινε στην Αθήνα και το έψαξε πάρα πολύ, ώστε να μην έχουμε ιστορικά λάθη. Δηλαδή, σίγουρα η οπτική μας είναι από την πλευρά των αδικημένων, από την πλευρά των χαμένων, αλλά εν πάση περιπτώσει έχει γίνει πολύ καλή έρευνα. Ό,τι έχουμε βάλει μέσα το έχουμε υποστηρίξει με ντοκουμέντα, είτε προφορικά από τους ανθρώπους που μας μιλάνε είτε οπτικά από αρχεία από τα οποία μαζέψαμε υλικό. Είναι πολύ σφιχτό και πολύ δουλεμένο, οπότε ο κόσμος βλέπει και αναγνωρίζει αυτή την ειλικρίνεια. Έχει και μεγάλη σημασία ότι μας εμπιστεύτηκαν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές. Ότι αυτά που μας εμπιστεύτηκαν μπροστά σε μια κάμερα δεν θα τα χρησιμοποιήσουμε με άσχημο τρόπο. Έπρεπε, επίσης, να μιλήσουμε για την πείνα και για την καταστολή που υπήρχε τότε. Για τις εκτελέσεις των Γερμανών και των φασιστών, ώστε να καταλάβει κανείς πώς προέκυψε αυτό το πράγμα.

Γ.Ξ.: Θα διαφωνήσω με τον Ξενοφώντα σε σχέση με το ποιος είναι ο χαμένος. Για μένα, πέρα από τη στρατιωτική ήττα, οι κερδισμένοι είναι οι ΕΑΜίτες. Αυτό που προσπαθήσαμε, επίσης, ήταν να μην υποκύψουμε στον βερμπαλισμό. Για αυτό και ήμασταν προσεκτικοί με την ΟΠΛΑ και σεβαστήκαμε τους ανθρώπους που μας έδωσαν συνεντεύξεις - και αυτό το είδαν και οι ίδιοι. Ότι, δηλαδή, θεωρούμε την Αντίσταση ως μία και αδιαίρετη, χωρίς να ανεβάζουμε ή να κατεβάζουμε καμία οργάνωση. Προσπαθήσαμε να βάλουμε τον θεατή σε μια διαδικασία, να τον μεταφέρουμε πίσω στην Ιστορία, να μην το συγκρίνει με το σήμερα και να του δώσουμε μια συνολική εικόνα.

Η ΟΠΛΑ δεν θα υπήρχε αλλιώς. Ούτως η άλλως, στη λογική ούτε του ΚΚΕ ούτε του ΕΑΜ ήταν να ανατινάζουν κτίρια. Αν θυμάσαι το πρώτο κτίριο που ανατινάζεται είναι από αστική οργάνωση, είναι από την ΠΕΑΝ. Στη λογική του ΚΚΕ δεν υπήρχε αυτό. Ο ΕΛΑΣ της πόλης παίρνει δυναμική στις γειτονιές, όταν μετά τις μεγάλες πορείες οι Γερμανοί ξεκινούν και σκοτώνουν και ξεκινούν και οι δωσίλογοι και μπαίνουν στις γειτονιές, για να χτυπήσουν και να σκοτώσουν. Είναι μια στροφή στο να πάμε τις περιοχές μας και να οργανωθούμε πάλι και περισσότερο. Επομένως, υπάρχει μια λογική. Δεν ήταν ότι βάζοντας βόμβες σε δυο γερμανικούς στόχους θα πετύχει κάτι. Η λογική ήταν να κερδίσει το στοίχημα με τον λαό, ήταν ακραία συνεπής στους στόχους του και γι αυτό πήρε και την πλειοψηφία των πολιτών.

Πάντως, από το ίδιο το ντοκιμαντέρ διαψεύδεται κάπως το ηρωικό αφήγημα που θέλει στην Αντίσταση να συμμετέχει ολόκληρος ο ελληνικός λαός. Προκύπτει ότι οι δωσίλογοι και οι συνεργάτες των Ναζί ήταν μάλλον ένα διακριτό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας.
Ξ.Β.: Ήταν πολλοί οι δωσίλογοι, αλλά ήταν και πάρα, μα πάρα πολλοί αυτοί που συμμετείχαν στην Αντίσταση. Υπήρχε ένα κενό εξουσίας εκείνη την περίοδο, το οποίο το ΚΚΕ το εκμεταλλεύτηκε πολύ καλά και δημιούργησε αυτές τις δομές. Ναι, ΟΚ, υπήρχαν οι δωσίλογοι, όμως από την άλλη υπήρχε μαζική συμμετοχή στις οργανώσεις της Αντίστασης.

Σε σχέση με την ηρωική αφήγηση του βουνού που υπάρχει καταγεγραμμένη, η πόλη είχε κάποια άλλα χαρακτηριστικά. Υπήρχε μια πιο οριζόντια κατάσταση. Δεν υπήρχαν τόσο ηγετικές μορφές. Υπήρχαν, βέβαια, προσωπικότητες, αλλά κυρίως υπήρχαν οι οργανώσεις που εξαπλώνονταν σαν ένας ιστός στην πόλη, γεγονός που έχει ένα ενδιαφέρον. Αυτό έχει και σημασία για την ανταπόκριση του κόσμου, επειδή βλέπει ένα τελείως διαφορετικό σύστημα. Προφανώς υπήρχε καθοδήγηση από το ΚΚΕ, αλλά υπήρχε επίσης πολύ σημαντική δουλειά από τη βάση. Επειδή δεν ήταν ανοιχτός πόλεμος, όπως το ανταρτικό στα βουνά, υπήρχε μια οριζόντια επέκταση.

Γ.Ξ.: Διαφορετικά πράγματα κερδίζονται στο βουνό και διαφορετικά στην πόλη. Βέβαια, υπάρχουν σοβαρές προσωπικότητες όπως ο Γιάννης Ζεύγος, ο Γιώργης Σιάντος, Σπύρος Κωτσάκης, ο Ορέστης Μακρής και άνθρωποι όπως ο Δημήτρης Γληνός. Υπάρχουν επίσης όλοι οι Ακροναυπλιώτες, που όταν γυρίζουν πίσω, στήνουν όλη αυτήν την ιστορία. Πάντως, όταν λέμε για δωσιλογισμό, υπάρχουν τρεις μορφές συνεργασίας. Υπάρχει η πολιτική συνεργασία, υπάρχει η οικονομική συνεργασία και υπάρχει και η στρατιωτική. Το πλήθος του λαού οργανώνεται στον ΕΑΜ, όμως υπάρχει και πάρα πολλή συντήρηση. Υπήρχαν πάρα πολλοί συνεργάτες, ποικιλοτρόπως.

Έχει ένα ενδιαφέρον ότι μέσα από τις αφηγήσεις των πρωταγωνιστών και πρωταγωνιστριών σκιαγραφείται και ο ρόλος των γυναικών στην Αντίσταση. Η πραγματικότητα απέχει από το στερεότυπο που θέλει τον ρόλο τους να περιορίζεται στο πλέξιμο ρούχων, αφού φαίνεται πως είχαν ενεργό και ισότιμο ρόλο με τους άνδρες. Ήταν κάτι που θέλατε να αναδείξετε;
Γ.Ξ.: Νομίζω ότι έβγαινε από μόνο του αυτό. Οι ίδιο οι άνθρωποι που μιλάνε το ανέδειξαν, εμείς απλώς κάναμε την καταγραφή. Οι γυναίκες συμμετείχαν ισότιμα και ήταν παντού - από το γράψιμο συνθημάτων και τα χωνιά, μέχρι και την ΟΠΛΑ. Τόσο στην ΟΠΛΑ όσο και στον ΕΛΑΣ υπάρχουν πολλές γυναίκες, όχι μία και δύο. Δεν είναι ένα φαινόμενο μειοψηφικό. Επίσης, είναι σημαντικό ότι ανατρέπονται όλες οι δομές. Υπάρχει μια σειρά από παραδείγματα, όπου άνθρωποι αναγκάζονται, για να βρουν φαγητό, να πάνε από εδώ μέχρι τα Σπάτα να βρουν μια λαχανίδα, επειδή δεν είχε μείνει τίποτα. Πήγαιναν οι νέες γυναίκες και οι νέοι άνδρες. Αλλάζει έτσι και ο ρόλος της οικογένειας συνολικά, επειδή δεν μπορεί να πάει ο πατέρας. Δεν υπάρχουν τραμ, λεωφορεία ή τρένα. Όλα είναι επιταγμένα. Όλα είναι διαλυμένα.

Έγιναν πράγματα που ξεπέρασαν τα δεδομένα της εποχής. Πιστεύω ότι για μια συντηρητική κοινωνία, όπως η ελληνική πριν από το ’40, αυτό που έγινε ήταν μια πάρα, μα πάρα πολύ σημαντική ιστορία. Ήταν μια παρακαταθήκη, που παρά τη στρατιωτική ήττα του ΕΑΜ, λειτούργησε ευνοϊκά για τις επόμενες γενιές και αυτό καταγράφηκε.

Ξ.Β.: Μιλάμε για έναν πόλεμο. Στον πόλεμο βλέπεις γενικά ότι αναβαθμίζεται ο ρόλος της γυναίκας. Προφανώς όμως, μιλάμε και για ένα προοδευτικό κίνημα όπως ήταν το ΕΑΜ, ιδίως σε σχέση με τη μαυρίλα της εποχής.

Όποιος δεν διδάσκεται από την Ιστορία, είναι καταδικασμένος να τη ζήσει ξανά. Σε σχέση με το σήμερα, τι είναι αυτό που θα πρέπει να κρατήσουμε από εκείνην την εποχή;
Ξ.Β.: Νομίζω ότι είναι σημαντικό να μην κάνουμε ευθείες αναγωγές από το σήμερα στο χθες ή από το χθες στο σήμερα. Όμως είναι πολύ σημαντικό να ειπωθεί η Ιστορία και οι απαντήσεις θα βγουν από την κάθε εποχή. Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι δεν έχει ειπωθεί η Ιστορία. Προτού ψάξουμε τις απαντήσεις για το σήμερα, πρέπει να δούμε τι έγινε. Αυτό είναι το βασικό βήμα.

Γ.Ξ.: Είναι αυτό το οποίο έχουμε αναφέρει ξανά: Όταν ένας λαός βρίσκεται σε κρίση, γυρνά στο παρελθόν του. Οι πρώτες κινήσεις που έκανε ο κόσμος, την 25 Μαρτίου για παράδειγμα, ήταν ότι πηγαίνανε στο Πεδίο του Άρεως και βάζανε στεφάνια στους ήρωες της Φιλικής Εταιρίας. Το κίνημα της Αντίστασης ήταν ταξικό, αλλά είχε και πάρα πολλά εθνικά χαρακτηριστικά. Επειδή, για να ενώσεις έναν λαό, πρέπει να μιλήσεις τη γλωσσά του. Συγχρόνως όμως, οι πατριώτες του ΕΑΜ ήταν και διεθνιστές. Οι πατριώτες του ΕΑΜ ήταν αυτοί που έκρυψαν Γερμανούς, Αυστριακούς και Ιταλούς στρατιώτες που λιποτακτούσαν. Γερμανοί στρατιώτες τυπώνανε εφημερίδες και προκηρύξεις στα γερμανικά, ενώ οι Ιταλοί πολέμησαν στο πλευρό του ΕΛΑΣ, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Αυτός είναι ο διεθνισμός στην πράξη.

Το ντοκιμαντέρ είναι δική σας παραγωγή και αυτοχρηματοδοτούμενο. Τι οικονομικές ή τεχνικές δυσκολίες αντιμετωπίσατε; Πόσο εύκολο είναι να φτιάξει κανείς ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ, χωρίς καμιά χρηματοδότηση;
Ξ.Β.: Καμιά οικονομική δυσκολία, επειδή από την αρχή είμαστε σίγουροι ότι θα ξεπαραδιαστούμε! Το είχαμε ως δεδομένο. Δεν πήραμε χρηματοδότηση από κάπου και δεν το προσπαθήσαμε. Εν μέρει δεν θέλαμε, εν μέρει δεν το προσπαθήσαμε. Το να μην πάρεις χρηματοδότηση έχει τα καλά και τα κακά του. Με χρηματοδότηση από κάποιον φορέα μπορείς να κάνεις μια πιο καλογυαλισμένη δουλειά. Από την άλλη, αν δεν πάρεις και κάνεις τη δουλειά με τη βοήθεια φίλων και συντρόφων, αποκτάς μια εμπιστοσύνη. Το ότι αυτοχρηματοδοτηθηκε νομίζω ότι είχε ένα αποτέλεσμα: Είχαμε μια πιο άμεση επαφή με τους ανθρώπους, δεν υπήρχε μια εταιρεία παραγωγής που να μεσολαβεί και να κανονίζει τις συνεντεύξεις. Οι άνθρωποι μας εμπιστεύτηκαν. Βέβαια, έχει κόστος αυτό. Αφήνεις πράγματα και δουλειές πίσω, ενώ για εξοπλισμό και μετακινήσεις επίσης επιβαρύνεσαι ο ίδιος. Ναι μεν δεν είχε χορηγούς, ναι μεν είμαστε οι δυο μας οι βασικοί συντελεστές, αλλά υπήρχε ένα πλήθος ανθρώπων που μας στήριξε.

Γ.Ξ.: Υπήρξαν πάρα πολλοί άνθρωποι που μας στήριξαν. Υπήρξαν πολλοί φίλοι που μεσολαβούσαν, για να βρούμε τους ανθρώπους που θα μας δώσουν συνέντευξη. Οι Drog A Tek που μας έδωσαν τη μουσική τους, o Ανδρέας Γκόβας που μας έκανε τον ήχο, ο Χρήστος Πανάγος που βοήθησε σε κάποιες συνεντεύξεις και η Σέβη Σαλαγιάννη που μας βοήθησε με πολλούς τρόπους και κυρίως με την επικοινωνία. Βοήθεια πολύτιμη, που χωρίς αυτήν δεν θα γινόταν τίποτα. Υπήρξε πολύς κόσμος που μας στήριξε. Είχαμε, επίσης, πολύ μεγάλη βοήθεια από τα κεντρικά γραφεία της ΠΕΑΕ-ΔΣΕ.

Οι Παρτιζάνοι των Αθηνών προβλήθηκαν και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, προτού μεταφερθούν στον κινηματογράφο «Μικρόκοσμος». Τι έγινε στο Φεστιβάλ και που θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ μετά τον «Μικρόκοσμο»;
Γ. Ξ.: Πήγαν πολύ καλά και οι δυο προβολές. Ακούσαμε πολλά θετικά σχόλια. Το ότι το βλέπει πολύς κόσμος, από μόνο του δεν λέει τίποτα. Το θέμα είναι που ακούσαμε πολλά καλά λόγια. Ακόμη και αν υπάρχουν διαφωνίες ή αν θεωρεί κάποιος ότι υπάρχουν ελλείψεις, βλέπουν όλοι και αναγνωρίζουν την έντιμη διάθεση.

Ξ.Β.: Όταν ολοκληρωθεί ο κύκλος προβολών στον κινηματογράφο «Μικρόκοσμος», θα το προβάλουμε σε κάποια δημοτικά σινεμά και σε κοινωνικούς χώρους. Θα συνεχίσουν οι προβολές και θα ενημερώνουμε και μέσα από τη σελίδα μας. Έχει προβληθεί ήδη σε διαφορές επαρχιακές πόλεις, σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και είναι μεγάλη χαρά για μας.

Απόσπασμα μαρτυρίας που δεν περιλαμβάνεται στο ντοκιμαντέρ:

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες, αλλά και αποσπάσματα μαρτυριών που δεν περιλαμβάνονται στο ντοκιμαντέρ εδώ.

Περισσότερα από το VICE

Ο Στηβ Γιατζόγλου Δεν θα Ξεπεράσει Ποτέ τη Χρυσή Αυγή

Η Πραγματικά Άβολη Κουβέντα που Πρέπει να Κάνουμε για την 22χρονη που Παράτησε το Παιδί της

87 Μέρες, 23 Ώρες, 2 Λεπτά και 39 Δευτερόλεπτά στον Ευαγγελισμό Μεταξύ Ζωής και Θανάτου