Τελικά τι Έκανε η Πολιτεία για να μην Ξαναγίνει Tραγωδία σαν Αυτή στο Μάτι;

Εν μέσω αντιπυρικής περιόδου κι έναν χρόνο από την τραγωδία στο Μάτι, το ερώτημα διατυπώνεται έντονα: Τι έχει κάνει η Πολιτεία όλους αυτούς τους μήνες, ώστε να μην ξαναζήσουμε αντίστοιχες στιγμές; Κάποιος θα μπορούσε να απαντήσει ότι η φύση είναι τόσο ανεξέλεγκτη, που δεν μπορούμε ούτε να την προβλέψουμε ούτε να τη δαμάσουμε. Σε ένα κράτος που έχει μάστερ στο να έπεται από το να προλαμβάνει, αυτή θα ήταν μία εύκολη απάντηση. Στην πραγματικότητα όμως, υπάρχουν μία σειρά από μέτρα τόσο για την πρόληψη όσο και για τη καλύτερη δυνατή καταστολή μίας πυρκαγιάς, τα οποία θα έπρεπε να είχαν ληφθεί όλο αυτό το διάστημα. Ζητήσαμε από το Aρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος κι από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας να μας απαντήσουν τί μέτρα έχουν πάρει από πλευράς τους για τη φετινή αντιπυρική περίοδο. Παράλληλα, απευθυνθήκαμε στη WWF για έναν απολογισμό των όσων έγιναν και δεν έγιναν από την περυσινή πυρκαγιά μέχρι σήμερα. Και καταλάβαμε ότι η λίστα με όσα δεν έγιναν είναι πολύ μεγαλύτερη από την λίστα με αυτά που έγιναν. «Θα περίμενε κανείς ότι η αύξηση και ένταση των φυσικών καταστροφών τα τελευταία χρόνια, οι χιλιάδες καμένες δασικές εκτάσεις (193.816 στρέμματα κατά το 2018) και, το τραγικότερο όλων, η απώλεια 102 πολιτών, που στιγμάτισε το περσινό καλοκαίρι, θα σηματοδοτούσαν τη ριζική αλλαγή του συστήματος δασοπροστασίας. Λαμβάνοντας υπόψη την απειλή της κλιματικής αλλαγής, που κάθε χρόνο εντείνεται όλο και περισσότερο, είναι σαφές ότι η άμεση λήψη μέτρων για την αποτελεσματική πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών είναι παραπάνω από επιτακτική», σημειώνει στο VICE ο Ηλίας Τζηρίτης, υπεύθυνος τοπικών δράσεων στο δασικό τμήμα της WWF Ελλάς και συνεχίζει: «Είναι ανάγκη να διατηρήσουμε και να εξελίξουμε τις όποιες θετικές πρωτοβουλίες έχουν υπάρξει μέχρι στιγμής. Αυτές θα πρέπει να συνδυαστούν με πολλές ακόμα παρεμβάσεις, προκειμένου να διαμορφωθεί ένας αποτελεσματικός μηχανισμός δασοπυρόσβεσης που να βασίζεται στη φιλοσοφία της πρόληψης κι όχι της καταστολής».

Η WWF είχε γνωστοποιήσει μία σειρά από προτάσεις για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για το θέμα των πυρκαγιών. Κάποια από αυτά προχώρησαν, ενώ άλλα ακόμα δεν έχουν εφαρμοστεί. Ενδεικτικά σε σχέση με τις ενέργειες που έχουν γίνει, ο κύριος Τζηρίτης της WWF σχολιάζει πως: «Εκδόθηκε επιτέλους η ΚΥΑ που προβλεπόταν στο άρθρο 100 του ν. 4249/2014 για τη συνεργασία Δασικής Υπηρεσίας και Πυροσβεστικού Σώματος, κάτι που αποτελούσε τα τελευταία πολλά χρόνια πάγιο αίτημα του WWF Ελλάς. Έχουν πραγματοποιηθεί και οι σχετικές συντονιστικές συναντήσεις μεταξύ Πυροσβστικού Σώματος και Δασικής Υπηρεσίας». Επίσης, «προσφάτως πραγματοποιήθηκε η πιλοτική δοκιμή του 112, επομένως υπάρχουν εξελίξεις σε αυτό το θέμα μετά και τις πιέσεις. Θα περίμενε βέβαια κάποιος να είναι θέμα άμεσης προτεραιότητας μετά τα περσινά τραγικά γεγονότα και καθώς εκκρεμεί το θέμα από το 2011, να λυθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αξίζει επίσης να τονισθεί ότι το 112 είναι ένα πολύτιμο εργαλείο, αλλά δεν είναι η λύση για όλα τα προβλήματα, όπως έχει πρόσφατα παρουσιαστεί στα ΜΜΕ. Η αποτελεσματικότητα του θα κριθεί και από άλλα μέτρα που θα ληφθούν συνδυαστικά (εκπαίδευση προσωπικού Π.Π., ενημέρωση πολιτών, τρόπος εφαρμογής του, τεχνολογικά μέσα για την εφαρμογή του)».

Τέλος, σε σχέση με το πόρισμα της Επιτροπής για τις Προοπτικές Διαχείρισης Πυρκαγιών Υπαίθρου και Δασών στην Ελλάδα» (Επιτροπή Goldammer) ο ίδιος σημειώνει ότι «έγινε μια πρώτη προσπάθεια εφαρμογής των προβλέψεων του πορίσματος. Είναι η έκδοση της Υπουργικής Απόφασης (Υ.Α.) ΥΠΕΝ/ΓΔΔΔΠ/61420/447 (ΦΕΚ Β΄2863, 5-7-2019), η οποία προβλέπει χρηματοδότηση 140 εκατ. ευρώ για τρία χρόνια για δράσεις πρόληψης δασικών πυρκαγιών και ενίσχυσης της δασικής υπηρεσίας. Η Υπουργική Απόφαση πρέπει να εφαρμοστεί». Μπορεί, λοιπόν, σε κάποια ζητήματα να φαίνεται ότι προχωράμε, όμως σε κάποια έχουμε μείνει στάσιμοι. Η WWF έχει μία σειρά από αιτήματα, τα οποία μας απέστειλε κι ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά από αυτά. Ένα από τα βασικά ζητήματα είναι ότι «το σύστημα δασοπυροπροστασίας εξακολουθεί να μην δίνει καμιά πολιτική και επιχειρησιακή προτεραιότητα στην πρόληψη, μέσα και από την έγκαιρη δασική διαχείριση. Χρειάζεται άμεσα μετακίνηση του ειδικού βάρους από την καταστολή στις πολιτικές και δράσεις πρόληψης, με ταυτόχρονο συντονισμό μεταξύ πρόληψης και καταστολής», όπως σχολιάζει ο κύριος Τζηρίτης.

VICE Video: Η Επόμενη Μέρα του Προσφυγικού

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Ένα ακόμα βασικό ζήτημα είναι η διαχείρηση από τους Δήμους. «Καταγράφεται χρηματοδότηση περίπου 17 εκατ. ευρώ για γενικούς σκοπούς πυροπροστασίας για τους 332 Δήμους της χώρας, χωρίς, ωστόσο, να υπάρχει επαρκής έλεγχος χρήσης για τον σκοπό που προορίζονται. Αν κάτι μας δίδαξαν οι πυρκαγιές του 2018 ήταν ότι φέτος αυτά τα χρήματα θα έπρεπε να δοθούν αποκλειστικά και μόνο για τη σύνταξη σύγχρονων και λειτουργικών σχεδίων πυροπροστασίας σε όλους τους ΟΤΑ. Δεν έχει αλλάξει τίποτα προς αυτή την κατεύθυνση», σχολιάζουν από την οργάνωση. Κι αν κάποιος περίμενε να έχουν αυξηθεί οι πόροι προς την δασική υπηρεσία, φαίνεται να μειώνονται. Όπως εξηγούν από τη WWF: «Συνεχίζεται η μείωση των πιστώσεων στη Δασική Υπηρεσία για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών (3 εκατ. ευρώ το 2012, 2,5 εκατ. ευρώ το 2013, 1,6 εκατ. ευρώ το 2019), που σήμερα μετά βίας καλύπτουν το 10% των αιτούμενων ετήσιων αναγκών και κατά κανόνα αποδίδονται αργοπορημένα, λίγες μέρες πριν την έναρξη της αντιπυρικής - για φέτος στις 10 Απριλίου 2019. Αν εφαρμοστεί η Υπουργική Απόφαση, ίσως να αλλάξει η εικόνα σε αυτό τον τομέα. Είναι αναγκαίο να αυξηθούν οι πιστώσεις για την πρόληψη. Σε μεσογειακό επίπεδο το 80% των πόρων χρησιμοποιείται στην καταστολή και μόνο το 20% στην πρόληψη».

Η κριτική απέναντι στην Πυροσβεστική για την διαχείρηση της πυρκαγιάς στο Μάτι ήταν έντονη. Για να μάθουμε τις πρωτοβουλίες που έχει πάρει η Υπηρεσία από την περσινή τραγωδία, ζητήσαμε να μας πουν τα βασικά μέτρα που έχουν λάβει για τη φετινή αντιπυρική περίοδο πανελλαδικά. Οι ενέργεις αυτές, σύμφωνα με τις αναλυτικές απαντήσεις που μας έδωσε η Υπηρεσία και παρουσιάζουμε σε συντομία, αφορούν μεταξύ άλλων την ενίσχυση του πυροσβεστικού προσωπικού, αλλά και του στόλου (κυρίως με μικρά υδροφόρα οχήματα), καθώς και την κάλυψη της χώρας με εναέρια μέσα πυρόσβεσης. Σχετικά με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό και τη συνεργασία με άλλους φορείς, όπως σημειώνουν από το Αρχηγείο, οι ενέργειες αφορούν «την ενίσχυση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των κατά τόπους Υπηρεσιών, μέσω ασκήσεων, αλλά και εκπαιδεύσεων σε κεντρικό επίπεδο, την ενίσχυση των επιχειρησιακών λειτουργιών του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων (Ε.Σ.Κ.Ε.) και την πραγματοποίηση συσκέψεων ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να αξιολογείται ο βαθμός αποτελεσματικότητας της εφαρμογής του σχεδιασμού, και τέλος, την ενίσχυση του αναγκαίου επιπέδου συνεργασίας, μέσω συνεχών συσκέψεων, με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στον τομέα της πολιτικής προστασίας με την Σύγκληση Τοπικού Οργάνου (ΣΤΟ) ή την Σύγκληση Οργάνου Πολιτικής Προστασίας, (ΣΟΠΠ)». Επίσης, τo Πυροσβεστικό Σώμα, όσον αφορά τις δασικές πυρκαγιές, σημειώνει πως: «εκτός από τον επιχειρησιακό του σχεδιασμό, ο οποίος εκπονείται προ της αντιπυρικής περιόδου και υλοποιείται κατά τη διάρκειά της με την εφαρμογή σε πλήρη ετοιμότητα όλου του πυροσβεστικού μηχανισμού, ενεργεί και προληπτικά στο βαθμό που το επιτρέπει το πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του». Συγκεκριμένα για την αντιπυρική περίοδο έτους 2019 ολοκληρώθηκαν τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Επίσης, συνυπογράφηκε Κ.Υ.Α. για την συνεργασία του Πυροσβεστικού Σώματος με την Δασική Υπηρεσία για θέματα συνεργασίας σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο. Τέλος, δίδονται συνεχώς οδηγίες στις τοπικές Υπηρεσίες μέσω εγκυκλίων και διαταγών που εκδίδει το Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Σε μία εννιασέλιδη απάντηση, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας παραθέτει στο VICE τις προπαρασκευαστικές δράσεις για τη φετινή αντιπυρική περίοδο. Οι ενέργειες αυτές χωρίζονται σε ξεχωριστές παραμέτρους. Η πρώτη αφορά την ενημέρωση του πληθυσμού. Ενδεικτικά, να αναφέρουμε ότι έγινε προώθηση μέσα από καμπάνιες ενημέωσης στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο και το διαδίκτυο. Κάτι ιδιαίτερα σημαντικό ήταν η προσθήκη υποτίτλων στα ενημερωτικά σποτ των δασικών πυρκαγιών, ώστε να είναι προσβάσιμα από άτομα με αναπηρίες, ενώ η καμπάνια μεταφράστηκε και στα αγγλικά για την ενημέρωση των τουριστών και των ατόμων που δεν μιλούν ελληνικά. Επίσης, για πρώτη φορά φέτος κατόπιν συμφωνίας με τους διευθυντές ειδήσεων των τηλεοπτικών σταθμών συμφωνήθηκε ο Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς να προβάλλεται από τα δελτία ειδήσεων.

Σε σχέση με την πρόληψη προσωπικού, μεταξύ άλλων, έγινε διορισμός 56 επιτυχόντων - επιλαχόντων υποψηφίων Δοκίμων Πυροσβεστών Γενικών Καθηκόντων στο Πυροσβεστικό Σώμα, διορίστηκαν 876 επιτυχόντες επιλαχόντες υποψηφίοι ως πυροσβέστες πενταετούς υποχρέωσης και προκηρύχθηκε διαγωνισμός 962 ιδιωτών ως πυροσβεστών εποχικής απασχόλησης με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου. Επίσης, ιδρύθηκε το Μηχανοκίνητο τμήμα με έδρα την 1η Ε.Μ.Α.Κ., που ως αποστολή έχει την ενίσχυση του επιχειρησιακού έργου μέσω της άμεσης κινητοποίησης. Ένα επίσης σημαντικό μέτρο ήταν η ίδρυση και λειτουργία Πυροσβεστικών Κλιμακίων σε περιοχές όπου υπήρχε ιδιαίτερη επιχειρησιακή ανάγκη. Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας στην απάντησή της αναφέρεται και στο σημαντικό μέτρο της συνεργασίας μεταξύ του Πυροσβεστικού Σώματος και της Δασικής Υπηρεσίας.

Τέλος, τα μέτρα που ελήφθησαν από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασία, όπως αναφέρται στην απάντηση προς το VICE, αφορούν και την προμήθεια νέων πυροσβεστικών οχημάτων και πυροσβεστικών πλοίων, μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων και δωρεών. Όσο για τις δωρεές συνολικά; Η Γενική Γραμματεία τονίζει ότι αξιοποιούνται οι σημαντικότατες δωρεές ιδιαίτερης οικονομικής άξιας, που ξεπερνούν συνολικά το ποσό των 27.000.000 ευρώ.

Ακολουθούν τα μέτρα που έχει πάρει η Πυροσβεστική και η Γενική Γραμματεία Πολιτικής προστασίας σε αριθμούς:

• 56 επιτυχόντες - επιλαχόντες υποψηφίοι Δοκίμων Πυροσβεστών Γενικών Καθηκόντων διορίστηκαν στο Πυροσβεστικό Σώμα.
• 537 Πυροσβέστες εποχικής απασχόλησης με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου προσλήφθηκαν με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου
• 1.723 πυροσβέστες πενταετούς υποχρέωσης ανανέωσαν την θητεία τους για 5 έτη, οι οποίοι δύνανται πλέον να απασχολούνται υπερωριακά, να εργάζονται κατά τις νυχτερινές ώρες καθώς και τις Κυριακές και εξαιρέσιμες ημέρες, έως και την 31η Δεκεμβρίου 2019 κατά τα οριζόμενα στην ΚΥΑ που υπογράφηκε.
• 167 Πυροσβέστες και 42 οχήματα στελέχωσαν τη νέα δομή του Μηχανοκίνητου Ειδικού Τμήματος Πυροσβεστικών Επιχειρήσεων (ΜΕΤΠΕ) με έδρα την Αττική
• 13 μισθωμένα ελικόπτερα υπάρχουν στον εναέριο στόλο. 4 βαρέως τύπου και 9 μεσαίου τύπου.
• 19 αεροσκάφοι PZL, 9 αεροσκάφη CL-215 και 6 αεροσκάφη CL-415 διαθέτει ο Εθνικός αναέριος στόλος
• 3 ελικόπτερα CH-47 Chinook, είναι διαθέσιμα από την Αεροπορία Στρατού, ενώ θα διατεθούν 2 ιδιόκτητα ελικόπτερα AS 332 LI SUPER PUMA και 3 ιδιόκτητα ελικόπτερα ΒΚ-117 CI για εναέριο συντονισμό.
• 82 Δήμοι, με το συνολικό αριθμό του εκπαιδευμένου προσωπικού να ανέρχεται σε 1.525 άτομα ανταποκρίθηκαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα
• 850 εθελοντές εκπαιδεύτηκαν σε θέματα Δασοπροστασίας και Δασοπυρόσβεσης
• 295 άτομα από το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων εκπαιδεύτηκαν για Πυρόσβεση και Συνδρομή σε Φυσικές Καταστροφές σύμφωνα με το Σχέδιο «ΔΕΥΚΑΛΙΩΝ»
• 29 Αξιωματικποί του Πυροσβεστικού Σώματος από διάφορες γεωγραφικές περιοχές της χώρας εκπαιδεύτηκαν στη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Worchester Polytechnic Institute (WPI), με έδρα του τη Μασαχουσέτη των Η.Π.Α. και την Αμερικανική Γεωργική Σχολή.
• 27.000.000€ ήταν οι δωρεές ιδιαίτερης οικονομικής άξιας, από τις οποίες αναμένεται άμεση αναβάθμιση της υλικοτεχνικής υποδομής του Σώματος, του μηχανολογικού του εξοπλισμού, των ατομικών μέσων προστασίας και του εκπαιδευτικού πυροσβεστικού συστήματος.

Περισσότερα από το VICE Ο Καπετάνιος του Πλοίου της Γραμμής που Πήγε Πρώτος στο Μάτι Πως Είναι να Μιλάς για το Σεξ, τα Συναισθήματα και το Φύλο σε Μαθητές στην Ελλάδα Τα Χειρότερα Πράγματα που Έχουν Ζητηθεί από Ανθρώπους Κατά την Διάρκεια Συνέντευξης για Δουλειά