Οι Ζωγραφιές των Παιδιών που Ξέφυγαν από τον Πόλεμο

Ένα παιδί κοιτάζει τον ήλιο, φοράει γυαλιά και χρωματιστά ρούχα, προτάσσοντας ένα τεράστιο κόκκινο χαμόγελο. Κάπως έτσι φαντάζεται την καθημερινότητα ένα τετράχρονο παιδί από το Πακιστάν, ενώ ένα άλλο εννιάχρονο παιδί, επίσης από το Πακιστάν, ζωγραφίζει κίτρινα ηλιοτρόπια μέσα σε ένα βάζο, καταφέρνοντας να γίνει ένας μικρός Van Gogh.

Αυτές είναι μόνο δύο από τις δημιουργίες των παιδιών προσφύγων που μπορεί να βρει κανείς στην Έκθεση Ζωγραφικής που ξεκινά με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα για τα Δικαιώματα των Παιδιών, σήμερα 20 Νοεμβρίου, από την Εστία Προσφύγων της ΑΡΣΙΣ. Η έκθεση πραγματοποιείται στον Πολυχώρο Μύρτιλλο και θα παραμείνει εκεί για πέντε ημέρες, ενώ η Εστία ΑΡΣΙΣ ψάχνει τρόπο να ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα, ώστε να δουν όσοι περισσότεροι άνθρωποι είναι δυνατόν τις δημιουργίες των παιδιών. Όσοι παρεβρεθούν θα έχουν την ευκαιρία να αγοράσουν και τα ημερολόγια της εστίας για το 2018, στα οποία συμπεριλαμβάνονται ζωγραφιές παιδιών που φιλοξενούνται στις δομές της ΑΡΣΙΣ.

Τελικά, τι ζωγραφίζουν τα προσφυγόπουλα που ξέφυγαν από τον πόλεμο; Ίσως κανείς να περίμενε βόμβες, μαχητικά αεροπλάνα και κακούς πολεμιστές. Όμως οι ζωγραφιές τους, όπως και τα ίδια, έχουν αποδράσει πια από τις αιματηρές συρράξεις και τον κίνδυνο. Αντιθέτως, αυτό που παρατηρεί κανείς είναι ανθρώπους χαμογελαστούς, ήλιους, φυτά, θάλασσες, ζώα, σπίτια. Με λίγες μπογιές και περίσσευμα φαντασίας, τα παιδιά πρόσφυγες ζωγραφίζουν τη ζωή. Όπως επισημαίνει στο VICE η Ειρήνη Γαϊτάνου, εργαζόμενη της Εστίας Προσφύγων ΑΡΣΙΣ, «Οι ζωγραφιές των παιδιών είναι επηρεασμένες από τις χαρούμενες στιγμές στο σχολείο, είναι ελπιδοφόρες και αισιόδοξες. Έχουν βέβαια μια παιδική ματιά και δείχνουν πως μέσα από τις δύσκολες καταστάσεις που έχουν περάσει, υπάρχει ακόμη μέλλον».

Στον ξενώνα της εστίας προσφύγων ΑΡΣΙΣ φιλοξενούνται προσωρινά κυρίως μονογονεϊκές οικογένειες. Ο πατέρας συνήθως είτε βρίσκεται σε κάποιο άλλο σημείο της Ευρώπης περιμένοντας την επανένωση, είτε δεν κατάφερε να εγκαταλείψει τη χώρα προέλευσης, είτε υπάρχουν τραγικές περιπτώσεις στις οποίες δεν ζει. Αυτήν τη στιγμή, στη δομή της ΑΡΣΙΣ διαμένουν 27 άτομα, από τα οποία 16 είναι παιδιά, σε οκτώ οικογένειες. Όλα τα παιδιά παρακολουθούν μαθήματα σε σχολείο και έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε δημιουργικά εργαστήρια, ένα εκ των οποίων είναι και το εργαστήριο ζωγραφικής. Στην έκθεση θα υπάρχουν έργα 36 παιδιών που συμμετείχαν στο έτος 2016-2017.

«Στις 20 Νοεμβρίου είναι η Παγκόσμια Μέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού. Παρόλο που έχει γίνει πρόοδος, με σημείο τομής την υπογραφή της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού το 1989, στις σύγχρονες κοινωνίες πρέπει να διανυθεί ακόμα πολύς δρόμος για να διασφαλιστεί η τήρηση των δικαιωμάτων αυτών - ειδικά σήμερα, σε μια περίοδο εμπόλεμων συρράξεων αλλά και διευρυμένης φτωχοποίησης. Τα βασικά δικαιώματα του Παιδιού έχουν κατηγοριοποιηθεί σε δικαιώματα επιβίωσης, προστασίας, ανάπτυξης-εξέλιξης και συμμετοχής. Ενώ φυσικά αποτελεί κρίσιμη πρόκληση η τήρηση και διεύρυνση των δικαιωμάτων αυτών για όλους τους πληθυσμούς, οι ευάλωτες κατηγορίες είναι ακόμα πιο εκτεθειμένες στην παραβίαση δικαιωμάτων, και σε αυτές ανήκουν αναμφισβήτητα οι πρόσφυγες. Σήμερα στην Ελλάδα, οι σοβαρές δυσκολίες στην κοινωνική ένταξη των προσφύγων και η ανεπάρκεια των σχετικών πολιτικών στρατηγικών θέτουν υπό περιορισμό στοιχειώδη δικαιώματα των παιδιών, μεταξύ των οποίων και εκείνα της πρόσβασης στην εκπαίδευση και την υγεία. Και φυσικά, οι σημαντικές δυσκολίες των γονιών τους να μπορέσουν να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνία, να βρουν εργασία και να μπορέσουν να αυτονομηθούν, κυρίως εξαιτίας του ανεπαρκούς ισχύοντος πλαισίου και των σχετικών πρωτοβουλιών, επηρεάζουν άμεσα τα ίδια τα παιδιά», τονίζει η Ειρήνη Γαϊτάνου

Παιδιά πρόσφυγες που διαμένουν στον ξενώνα και φοιτούν στο διαπολιτισμικό σχολείο του Παλαιού Φαλήρου, έλαβαν μέρος στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου και καταχειροκροτήθηκαν από τον κόσμο και τους δασκάλους τους. Οι κοινές και φυσιολογικές δραστηριότητες που καταφέρνουν άλλωστε να εντάξουν τα παιδιά της προσφυγιάς στην καινούρια τους ζωή, μόνο θετικά αποτελέσματα μπορούν να έχουν για τα ίδια, τις οικογένειές τους, αλλά και όσους χαίρονται για την ανάσα ελπίδας που υπάρχει πια στην καθημερινότητά τους. «Τα παιδιά χαίρονται πολύ για την έκθεση, είναι χαρούμενα και το έχουν πάρει πολύ ζεστά. Συμμετέχουν στις ετοιμασίες και μάλιστα φτιάχνουν διάφορα αναμνηστικά. Εκτός από τις ζωγραφιές, η έκθεση θα είναι και γεμάτη από μουσικές από τις χώρες των παιδιών. Οι παρευρισκόμενοι θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν και μια από τις μητέρες που θα βγάλει λόγο κατά τη διάρκεια της έκθεσης», αναφέρει η κ. Γαϊτάνου.

Πριν από λίγο καιρό, η μικρή Σελίνα, ένα 11χρονο κορίτσι εγκλωβισμένο τότε στην Ειδομένη, που κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει, ζωγράφισε τόσο ανατριχιαστικά όλα όσα έζησε στον πόλεμο. Οι μπογιές της απεικόνισαν νεκρούς από βόμβες, βάρκες, πνιγμένους, λασπότοπους και αίμα, σε ένα μικρό μπλοκ ζωγραφικής που έκλεισε μέσα του όλο τον οδυρμό της προσφυγιάς. Θυμάσαι αναπόφευκτα τις ζωγραφιές της όταν βλέπεις άλλα πιτσιρίκια που ήρθαν από μια εμπόλεμη ζώνη.

Τα παιδιά της ΑΡΣΙΣ καταφέρνουν προσπαθούν να ζήσουν πια κανονικά, με ένα από τα κυρίαρχα αγκάθια να παραμένει το αίτημα της επανένωσης με τις οικογένειές τους, που καθυστερεί, όπως καθυστερεί γραφειοκρατικά και το αίτημα τόσων άλλων προσφύγων. Πολλά απ’ αυτά περιμένουν να πάνε σε κάποια άλλη χώρα της Ευρώπης κι άλλα είναι γεμάτα προσμονή να συναντήσουν τους πατεράδες τους ή τα αδέρφια τους. Έχουν όμως καταφέρει να ξεφύγουν εν μέρει από τη δυστοπία. Σε αντίθεση με τη μικρή Σελίνα, φτιάχνουν άλλες εικόνες, αναίμακτες και χαρούμενες. Σε αντίθεση με τα παιδιά που βρίσκονται ακόμη σε κάποιο hot spot κάτω από τέντες ενόψει του Χειμώνα, με πολύ κόπο καταφέρνουν να σκαρώσουν ζωγραφιές που δείχνουν ανθρώπους να μετρούν άστρα και όχι πληγές.

Περισσότερα από το VICE

Μιλήσαμε με τους Έλληνες που Υποστηρίζουν ότι ο Σπύρος Λούης Ίσως να Έκλεψε την Πρωτιά του Μαραθωνίου το 1896

Σας Παρουσιάζουμε τον Άνδρα που Έχει 7.000 Match στο Tinder

Η Ζωή Πάνω σε Ένα Πετρελαιοφόρο Πλοίο Mέσα από τον Φακό Ενός Ναυτικού