Μια Απάνθρωπη Κατάσχεση Ακινήτου που Έφερε Ένα Ζευγάρι στα Πρόθυρα του Θανάτου

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο VICE US.

Τα λόγια του δικαστή Christopher Klein προλογίζουν μια απίστευτη καταδικαστική απόφαση σε ομοσπονδιακό πτωχευτικό δικαστήριο της California την περασμένη εβδομάδα εναντίον της Bank of America (BoA) για τον εφιάλτη που προκάλεσε στο ζευγάρι των Erik και Renee Sundquist, απειλώντας να τους κατασχέσει το σπίτι. Ο Klein διέταξε την BoA να καταβάλει το ποσό των 46 εκατομμυρίων ως αποζημίωση, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων θα διατεθεί σε δικηγορικές οργανώσεις υπέρ των καταναλωτών και δημόσιες νομικές σχολές, με την ελπίδα ότι δεν θα συμβεί ξανά μια τέτοιου είδους παρενόχληση ή, τουλάχιστον, ότι θα ελαττωθούν οι περιπτώσεις.

Η απόφαση παραδίδει αμέτρητα μαθήματα στον απόηχο της αμερικανικής κρίσης πλειστηριασμών που κατέστρεψε εκατομμύρια ζωές. Καταρχάς, ο δικαστής επέρριψε ευθύνες σε κορυφαία στελέχη της τράπεζας και όχι σε εργαζόμενους χαμηλότερων θέσεων. Δεύτερον, το μέγεθος και μόνο του προστίμου –για μία μόνο κατάσχεση– καταδεικνύει την αποτυχία του αμερικανικού ρυθμιστικού συστήματος και του συστήματος επιβολής του νόμου, καθώς δεν κατάφεραν να προστατέψουν τους ιδιοκτήτες ακινήτων, παρά το γεγονός ότι ο χρηματοπιστωτικός κλάδος είχε εκτεθεί ανεπανόρθωτα απέναντι στον νόμο.

Τα φριχτά γεγονότα της υπόθεσης είναι τα εξής: το ζεύγος Sundquist αγόρασε ένα σπίτι στο Λίνκολν της Καλιφόρνια το 2008, όμως άρχισε να αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, όταν η επιχείρηση του Erik παρουσίασε προβλήματα λόγω της κρίσης. Όπως και τόσοι άλλοι, οι Sundquist ενημερώθηκαν από το τμήμα εξυπηρέτησης στεγαστικών δανείων της BoA ότι θα έπρεπε να παραλείψουν εσκεμμένα την καταβολή τριών δόσεων, ώστε να μπορέσει να γίνει τροποποίηση των όρων του δανείου. Παρ' όλο που ανησύχησαν ότι αυτό θα κατέστρεφε την καλή πιστοληπτική ικανότητά τους, το έκαναν.

Η BoA σύντομα απέρριψε περίπου 20 αιτήσεις για τροποποιήσεις δανείων. Την ίδια στιγμή, η τράπεζα επεδίωξε την κατάσχεση, μια αμφίβολη πρακτική, γνωστή ως «dual-tracking».

Οι Sundquist τελικά κήρυξαν πτώχευση τον Ιούνιο του 2010, κάτι που αυτόματα ανέστειλε τη διαδικασία, εμποδίζοντας την τράπεζα να προχωρήσει στην κατάσχεση, μέχρι να κλείσει η υπόθεση. Ωστόσο, η BoA πούλησε το σπίτι σε πλειστηριασμό και διέταξε την έξωση των ιδιοκτητών. Οι επιθεωρητές της τράπεζας ξεκίνησαν να επισκέπτονται το σπίτι, χτυπούσαν τις πόρτες και παρακολουθούσαν την οικογένεια μέσα από τα αυτοκίνητά τους, τρομοκρατώντας το ζευγάρι.

Επί έξι μήνες, η τράπεζα δεν προσπάθησε να διορθώσει την παραβίαση και τελικά οι Sundquist, έχοντας τρομάξει από τη συνεχή παρακολούθηση και θεωρώντας ότι θα τους γίνει έξωση, μετακόμισαν σε άλλη κατοικία την οποία ενοικίασαν. Η Bank of America τελικά ακύρωσε τον πλειστηριασμό, όμως αυτό επανάφερε το πρόβλημα της πληρωμής του ενυπόθηκου δανείου και των εξόδων συντήρησης για το ζευγάρι.

Όταν οι Sundquist πήραν πίσω τα κλειδιά του σπιτιού τους τον Απρίλιο του 2011, ανακάλυψαν ότι είχαν αφαιρεθεί όλα τα έπιπλα και οι ηλεκτρικές συσκευές τους, ενώ τα δέντρα τους είχαν ξεραθεί - η ένωση ιδιοκτητών ακινήτων τούς επέβαλε πρόστιμο 20.000 δολαρίων για την υποβάθμιση του τοπίου. Η BoA αρνήθηκε να αναλάβει την ευθύνη για τις ζημιές και μάλιστα εξακολούθησε να τους απειλεί με κατάσχεση. Εντωμεταξύ, οι τόκοι του δανείου είχαν φτάσει στο ποσό των 35.000 δολαρίων τον χρόνο, αυξάνοντας το συνολικό οφειλόμενο ποσό.

Το ζευγάρι των δυο παγκοσμίου κλάσης αθλητών (η Renee ήταν πατινέρ ολυμπιακού επιπέδου στην Ιταλία και ο Erik ποδοσφαιριστής στο πρωτάθλημα NCAA) κατέρρευσε σωματικά και ψυχικά από αυτήν την οδύσσεια – κάτι που ο δικαστής Klein περιέγραψε ως, «μια κατάσταση εξουθένωσης και απογοήτευσης μετά από τον αγώνα που έδωσαν». Ο Erik έκανε απόπειρα αυτοκτονίας με χάπια. Η Renee υπέστη καρδιακή προσβολή που προκλήθηκε από το άγχος και διαγνώστηκε με διαταραχή μετατραυματικού στρες. Κοβόταν διαρκώς με ξυράφια στην προσπάθειά της να διοχετεύσει κάπου τον πόνο της. Σε ένα ημερολόγιο στο οποίο κατέγραφε τον εξαετή εφιάλτη τους, η Renee Sundquist μιλούσε για το διαρκές της άγχος. «Το μόνο που κάνω είναι να κλαίω», έγραφε.

Οι Sundquist κέρδισαν μια δίκη κατά της BoA σε πολιτειακό δικαστήριο τον Σεπτέμβριο του 2013, όμως η παραβίαση της αυτόματης αναστολής της διαδικασίας, το επίμαχο δηλαδή σημείο της παράνομης απαίτησης για πλειστηριασμό, έπρεπε να εκδικαστεί σε ομοσπονδιακό πτωχευτικό δικαστήριο. Εκεί, οι Sundquist, συνάντησαν έναν δικαστή που τους συμπόνεσε για τη βάναυση μεταχείρισή τους.

Σε μια γνωμοδότηση 107 σελίδων, ο δικαστής Klein διαπίστωσε ότι η BoA είχε παραβιάσει κατάφωρα την αυτόματη αναστολή της διαδικασίας και προχώρησε παράνομα σε πλειστηριασμό. «Η Bank of America λειτούργησε με πρόθεση σε κάθε της κίνηση», έγραψε ο δικαστής Klein.

Σύμφωνα με τον νόμο, οι δικαστές μπορούν να επιβάλουν αποζημίωση για υλικές και ηθικές βλάβες, καθώς και αποζημίωση τιμωρητικού χαρακτήρα σε τέτοιου τύπου υποθέσεις. Ο δικαστής Klein διέταξε την καταβολή αποζημίωσης ύψους 1,074 εκατομμυρίων δολαρίων στους Sundquist για υλικές και ηθικές βλάβες: για τα έξοδα της στέγασης, τα δικαστικά έξοδα, το χαμένο εισόδημα, την καταστροφή της περιουσίας τους και για την ψυχική οδύνη.

Για την αποζημίωση τιμωρητικού χαρακτήρα, ο δικαστής Klein τόνισε ότι το ποσό χρειαζόταν να είναι «επαρκές, ώστε να αποτρέψει την Bank of America από αντίστοιχες συμπεριφορές», κυρίως λόγω του ρόλου της ανώτατης διοίκησης και της εταιρικής κουλτούρας στην υπόθεση. Ο δικαστής επικαλέστηκε την επικοινωνία του γραφείου του διευθύνοντα συμβούλου της BoA, τόσο με τους Sundquist όσο και με Γραφείο Οικονομικής Προστασίας Καταναλωτών (CFPB), τον οργανισμό επιτήρησης που αυτήν τη στιγμή δέχεται πυρά από την κυβέρνηση Trump. Μετά την προσφυγή των Sundquist στο CFPB για την υπόθεση, ο δικαστής Klein έγραψε ότι η BoA είπε ψέματα στον οργανισμό, ισχυριζόμενη ότι ουδέποτε προχώρησε σε πλειστηριασμό.

«Η καταπίεση που δέχτηκαν οι Sundquist δεν γίνεται να δικαιολογηθεί ως μια αυθαιρεσία αδίστακτων υπαλλήλων που πρόδωσαν τον έντιμο εργοδότη τους», έγραψε ο δικαστής Klein. «Αυτό δείχνει ότι η ανώτερη διοίκηση είναι αυτή που κινεί τα νήματα».

Αυτή η ασυνήθιστη ειλικρίνεια επί του θέματος καταδεικνύει την ενοχή των στελεχών για την απάτη των πλειστηριασμών. «Ο δικαστής ανέδειξε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, το οποίο γνωρίζουν όλοι», είπε ο Eric Mains, πρώην αξιωματούχος του Ομοσπονδιακού Οργανισμού των ΗΠΑ για την Ασφάλιση των Καταθέσεων (FDIC), ο οποίος εγκατέλειψε τη θέση του, για να δώσει μάχη κατά του πλειστηριασμού δικού του ακινήτου. «Αυτή η κουλτούρα διαφθοράς μπορεί να συντηρηθεί μόνο με την έγκριση των ανώτερων στελεχών».

Μετά από μια μεγάλη συζήτηση γύρω από την καλύτερη δυνατή τιμωρία της BoA, ο δικαστής Klein αποφάσισε να επιβάλει αποζημίωση τιμωρητικού χαρακτήρα ύψους 45 εκατομμυρίων δολαρίων, η οποία θα πρέπει να καταβληθεί σε οργανισμούς για την καταπολέμηση της οικονομικής κατάχρησης και πέντε νομικών σχολών της Καλιφόρνια. Ο Klein προσέθεσε ότι οι Sundquist έπρεπε να προστατευτούν, ώστε να μη χρειαστεί να αποπληρώσουν την υποθήκη τους, μέχρι να καταβάλει η BoA τα 46 εκατομμύρια δολάρια.

«Σίγουρα αυτή η απόφαση είναι μια προειδοποιητική βολή κατά των υπηρεσιών ενυπόθηκων δανείων», είπε ο Alan White, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο City της Νέας Υόρκης.

Σε δήλωσή της, η Bank of America τόνισε ότι το δάνειο των Sundquist εκδόθηκε το 2010: «Οι διαδικασίες εκείνης της περιόδου στη συνέχεια τροποποιήθηκαν. Δυστυχώς, οι επιδόσεις μας στη συγκεκριμένη υπόθεση δεν ήταν ικανοποιητικές». Η δήλωση καταλήγει: «Πιστεύουμε ότι ορισμένες από τις αποφάσεις του δικαστηρίου είναι αυθαίρετες και άνευ προηγουμένου και σκοπεύουμε να ασκήσουμε έφεση».

VICE Video: Το Μπλοκάκι

Αν όμως μια τράπεζα υποχρεώνεται να πληρώσει 46 εκατομμύρια για έναν μόνο πλειστηριασμό, τότε τίθεται το ερώτημα κατά πόσο η ομοσπονδιακή κυβέρνηση πιάστηκε κορόιδο, όταν διεξήγαγε έρευνες στις μεγαλύτερες χρηματοοικονομικές εταιρείες της Αμερικής, μετά το κραχ του 2008. «Το ρυθμιστικό σύστημα της κυβέρνησης δεν κατάφερε να προστατέψει τους Sundquist», έγραψε ο δικαστής Klein και αυτό ισχύει διπλά για τα εκατομμύρια νοικοκυριά που είχαν την ίδια μοίρα, όμως δεν προσέφυγαν στη δικαιοσύνη ή δεν βρήκαν κάποιον δικαστή που να ήταν διατεθειμένος να ενεργήσει εξ ονόματός τους.

Η κυβέρνηση Obama απάντησε στην κρίση των πλειστηριασμών επιτρέποντας ουσιαστικά στις τράπεζες να τη γλιτώσουν με μια σειρά συμβιβασμών. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι καυχιόνταν συνεχώς για αυτές τις ενέργειες, ακόμη και όταν ο μετέπειτα έλεγχος αποκάλυψε ότι οι αριθμοί που αναγράφονταν στα πρωτοσέλιδα ήταν σκανδαλωδώς φουσκωμένοι ή τουλάχιστον παραπλανητικοί. Αν όμως η «ταρίφα» για τις νομικές παρατυπίες των τραπεζικών κολοσσών είναι στα 46 εκατομμύρια ανά πλειστηριασμό, τότε σίγουρα οι ομοσπονδιακοί διαχειρίστηκαν τελείως λάθος την κατάσταση. Η επίρριψη των ποινικών ευθυνών σε κορυφαία στελέχη και όχι σε εργαζόμενους χαμηλών θέσεων από τη μεριά του δικαστή ντροπιάζει το σύστημα επιβολής του νόμου, που ακόμη μια φορά δεν κατάφερε να φέρει ενώπιον του νόμου κάποιο κορυφαίο στέλεχος, για τη διάπραξη εγκλημάτων που σχετίζονται με την οικονομική κρίση.

«Δεν πρόκειται απλώς για ένα κατηγορητήριο εναντίον μιας μεγάλης τράπεζας, αλλά εναντίον όλων εκείνων που συνεχίζουν αυτού του είδους την παράνομη πρακτική υπό το καθεστώς ατιμωρησίας και έλλειψης απαραίτητης κυβερνητικής εποπτείας που θα τους σταματούσε», είπε ο Mains.

Περισσότερα από το VICE

«Της Ελλάδος τα Παιδιά» - Μιλήσαμε με τους Πρωταγωνιστές της Σειράς που Άλλαξε την Ελληνική Τηλεόραση

«Έκανα και τους Αλήτες να με Σέβονται» - Μία Συζήτηση με την Κατερίνα Στανίση για την Ευρώπη, την Εκκλησία και τους Παντρεμένους

Ο Ληστής Κρυβόταν στην Ντουλάπα, την Οποία δεν Άνοιξε καν η Αστυνομία - Το Μεγάλο Φιάσκο στο Φάληρο