H Sue Webster, καθισμένη μπροστά από την Ναζιστική της γραφομηχανή
H τέχνη της Sue Webster δεν είναι για ευαίσθητες ψυχές. Η δουλειά της παραγωγικότατης καλλιτέχνιδος, την οποία δημιουργεί σε συνεργασία με τον συνεργάτη της Tim Noble -με τον οποίο μέχρι πριν λίγο καιρό διατηρούσε σχέση- έχει ακολουθήσει έναν σουρεαλιστικό και πολύ προσωπικό δρόμο από την ώρα που «αποφοίτησε» από τον ρόλο της ως assistant των Gilbert & George στα τέλη της δεκαετίας του '90. Οι Sue και το Tim αποκαλούνται punks εδώ και χρόνια και ο όρος, όσο γραφικός κι αν ακούγεται, τους ταιριάζει απόλυτα.
Οι δύο τους είναι ίσως περισσότερο γνωστοί για τα shadow work έργα τους. Αν δεν τα έχετε δει, είναι τεράστιες στοίβες από εφήμερα αντικείμενα -σκουπίδια, παλιά κουτάκια μπύρας, σπασμένα κομμάτια ξύλου, νεκρά ποντίκια και γλάροι- που μεταμορφώνονται μέσω φωτισμού στις σκιές των καλλιτεχνών, δείχνοντάς τους να απολαμβάνουν ένα ποτήρι σαμπάνιας, ή ξέρετε, να κατουράνε. Καμιά φορά μπορεί τη θέση της στοίβας σκουπιδιών να την παίρνει μια στοίβα δονητές και η σκιά που βλέπεις να δείχνει τα κομμένα κεφάλια των καλλιτεχνών με τις γλώσσες τους να κρέμονται. Είναι εξαιρετικά, μαγικά έργα τα οποία καταλαμβάνουν έναν ολόκληρο δωμάτιο και πρέπει κανείς να τα δει για να τα πιστέψει.
Η Webster, γέννημα-θρέμμα του Leicester και περήφανη γι' αυτό, έχει το ελαφρύ πάτημα και το σκαρί ενός μποξέρ κατηγορίας φτερού και κάποια στιγμή μου είχε πει ότι όταν ήταν μικρή ήθελε να παντρευτεί τις τηγανητές πατάτες επειδή τις αγαπούσε τόσο πολύ. Τώρα, αποφάσισε να κάνει κάτι που δεν έχουν κάνει πολλοί καλλιτέχνες. Να γράψει ένα βιβλίο μαγειρικής. Απλά μην περιμένετε να δείτε κλασσικές φωτογραφίες και χαμόγελα τύπου Jamie Oliver. Έγραψε όλο το βιβλίο σε μια παλιά ναζιστική γραφομηχανή, αντικαθιστώντας κάθε "s" με "SS".
«Jesus Rabbit», από το The Folly Acres Cookbook
Οι συνταγές τις περιλαμβάνουν ζώα σκοτωμένα από αυτοκίνητα, ένα πόδι κότας που παράτησε μια αλεπού, αλλά και πιο βαρετά πράγματα όπως καροτόσουπα και αρακάς. Το βιβλίο, με τίτλο The Folly Acres Cookbook, είναι εμπνευσμένο από την ομότιτλη φάρμα τους, μια μεγάλη έκταση 49 στρεμμάτων στο Gloucester, την οποία επισκέπτονται συχνά μαζί με τις δύο ημιάγριες γάτες τους.
Το VICE συνάντησε την Webster στο σπίτι της στο Λονδίνο για μια μικρή κουβέντα.
VICE: Γεια σου Sue. Πόσο άλλαξε η συγγραφή αυτού του βιβλίου την σχέση σου με το φαί;
Sue Webster: Στο Leicester μεγάλωσα με κατεψυγμένα. Ο πατέρας μου δούλευε για το εργοστάσιο της Findus και έφερνε ντουζίνες κατεψυγμένων τροφών χωρίς ετικέτες. Κάθονταν στον καταψύκτη για καιρό, μέχρι που λέγαμε «τι είναι αυτό», οπότε και το βγάζαμε, περιμέναμε να αποψυχθεί και το τρώγαμε. Είμαι σίγουρη ότι είχαμε φάει και σκυλοτροφή. Δεν είχα την Linda McCartney να μου μαγειρεύει. Η Mary McCartney μόλις έκανε ένα βιβλίο μαγειρικής και είναι γεμάτο με εικόνες των παιδιών της να μαζεύουν φράουλες. Η μητέρα μου δεν ήταν έτσι. Εγώ μεγάλωσε με την εντύπωση ότι τρως απλά κονσέρβες και κατεψυγμένα και ότι το μαγείρεμα διαρκεί όσο και ο χρόνος που χρειάζεται για να φας.
Γιατί χρησιμοποίησες μια γραφομηχανή των ναζί;
Πίστευα πως η γραφομηχανή θα ήταν ένα μεγάλο θέμα. Αρχικά έλεγα σε ανθρώπους πως θα γράψω ένα βιβλίο μαγειρικής και μου έλεγαν ότι ήταν μια θαυμάσια ιδέα, ότι ακολουθούσε τα βήματα του βιβλίου μαγειρικής του Andy Warhol, τέτοια. Τότε ήταν που τους έλεγα «α ξέρεις θα γράψω το βιβλίο σε μια γραφομηχανή των Ναζί από την δεκαετία του '40 και δεν ξέρω γιατί, αλλά λέω να αντικαταστήσω όλα τα "S" με "SS"». Ο κόσμος που το άκουγε ανησυχούσε κάπως. Αλλά όταν το δεις γραμμένο, αντιλαμβάνεσαι ότι με την υπερβολική χρήση του συμβόλου, ουσιαστικά αυτό χάνει την δύναμή του.
Rissotica
Ναι, αλλά εσύ το έβγαλες και από σύνηθες πλαίσιό του. Δεν περιμένεις να δεις το σύμβολο των SS σε μια σελίδα που μιλάει για σούπα σπανάκι.
Όταν το δεις, καταλαβαίνεις πόσο γελοίο φαίνεται. Είναι δύο αστραπές. Πρέπει να βάλεις το μυαλό σε διαδικασία να σκεφτεί τι ακριβώς σημαίνει αυτό που βλέπεις.
Πιστεύεις ότι η τέχνη πρέπει να σοκάρει;
Σαν καλλιτέχνης νομίζω ότι σε τραβούν κοντά τους πράγματα στον κόσμο τα οποία είναι λάθος, πράγματα που ο περισσότερος κόσμος δεν ξέρει ότι συνέβησαν. Νομίζω ότι είναι πιο επικίνδυνο να προσποιείσαι ότι κάτι δεν συνέβη, από το να θυμάσαι ότι κάτι κακό πραγματικά έλαβε χώρα. Είναι σχεδόν χρέος να διατηρείς σύμβολα του κακού, για να θυμίζεις στους ανθρώπους ότι όντως υπήρξαν. Ξέρεις ότι οι μεγαλύτεροι συλλέκτες ενθυμίων του Ολοκαυτώματος είναι Εβραίοι;
Απίστευτο. Αλήθεια; Γιατί πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό;
Είναι κάτι που τους συνεπαίρνει, τους συγκλονίζει. Είναι άνθρωποι που θέλουν να διατηρήσουν αυτά τα σύμβολα του κακού για να αποδείξουν ότι υπήρχε. Έχω μια Γερμανίδα φίλη που ήταν ενθουσιασμένη που θα χρησιμοποιούσα αυτήν την γραφομηχανή. Μου έδωσε ένα βιβλίο, το In Memory's Kitchen, που γράφτηκε από γυναίκες που ήταν κρατούμενες στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Terezin. To αυθεντικό χειρόγραφο υπάρχει μόνο σε πάπυρο ή κάτι τέτοιο και περιέχει τα φαγητά που έτρωγαν οι κρατούμενες όσο καιρό ήταν εκεί. Όταν ελευθερώθηκαν έγραψαν τις συνταγές όπως τις θυμόντουσαν.
HMS Punk
Πώς έχει αντιδράσει ο κόσμος που το έχει δει;
Ο κόσμος σοκάρεται. Ξέχνα το σύμβολο των SS όμως, το θέμα τους είναι πως εγώ γράφω βιβλίο μαγειρικής! Πήγα στο καθαριστήριο τις προάλλες και ο ιδιοκτήτης με ρώτησε πως περνάω. Του είπα πως μόλις είχα γυρίσει από τη Νέα Υόρκη όπου είχα μια δουλειά και πως θα δημοσίευα ένα βιβλίο μαγειρικής. Με κοίταξε με ύφος «τι στο διάολο». Κοίταξε την γυναίκα του, με ξανακοίταξε και με ρωτάει: «τι σόι συνταγές;».
«Σκοτωμένα ζώα από τον δρόμο», του λέω. «Ξέρεις, βρίσκεις κάτι στο δρόμο που χτύπησες με το αμάξι σου, το πας σπίτι και το μαγειρεύεις». Με κοίταξε αηδιασμένος, αλλά την ίδια στιγμή μου είπε ότι το έβρισκε καλή ιδέα. Ξέρεις, σε φάση γιατί δεν το κάνουν περισσότεροι αυτό;
Πόσο διαφορετικά είναι αυτά που τρώτε στο Folly από αυτά που τρώτε στο Λονδίνο;
Δεν μπορώ να κάτσω να ασχοληθώ με το μαγείρεμα στο Λονδίνο. Πνίγομαι συνήθως στην δουλειά. Όταν είμαι εκεί, τις περισσότερες φορές θυμάμαι τα παλιά και την βγάζω με κατεψυγμένο ψάρι. Στο Folly έχω ελεύθερο χρόνο και έτσι ανυπομονώ να δημιουργήσω ένα πιάτο, κάτι που δεν γίνεται στο Λονδίνο, αν και μια φορά όταν είχαμε μόλις μετακομίσει, είχα κάνει το τραπέζι σε κάποιους φίλους. Θα έφτιαχνα κάτι με ρύζι και έβαλα ένα ολόκληρο πακέτο στην κατσαρόλα και τετραπλασιάστηκε σε μέγεθος και μετά δεν το ξέπλυνα με ζεστό νερό, οπότε τους σέρβιρα λαπά. Θυμάμαι την Isabella Blow να γυρίζει προς τον Tim και να του ψιθυρίζει: «H Sue δεν μαγειρεύει συχνά έτσι;»
Μετά ήρθε ο Mark Hix και μαγείρεψε ένα μανιτάρι που είχε βρει σε ένα γήπεδο γκολφ, απλά με λάδι, αλάτι και πιπέρι. Ήταν πεντανόστιμο. Βέβαια το διαμέρισμα γέμισε από μια βρώμα που προερχόταν από ένα μάτι κουζίνας που δεν είχε χρησιμοποιηθεί ποτέ. Το είχαμε ανάψει ενώ είχε πάνω του ακόμα το πλαστικό του κάλυμμα.
Οπότε όχι, δεν μαγειρεύω πολύ στο Λονδίνο. Για να σου πω την αλήθεια, μου πήρε δέκα χρόνια μόνο και μόνο για να μάθω πως λειτουργούν όλα τα μέρη του φούρνου.