Ένα Μουσείο που Προκαλεί Τρόμο, Αφιερωμένο στο Δέρμα

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.

Το δέρμα είναι ίσως το πιο πολύπλευρο μέρος του ανθρώπινου σώματος: συντονίζει την θερμοκρασία του σώματος, μπορεί να δώσει ενδείξεις ασθένειας που εκτυλίσσονται εσωτερικά, μπορεί να γίνει τέχνη. Κάποιες φορές, το δέρμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για να «δέσει» βιβλία και να δημιουργήσει τύμπανα. Επειδή το δέρμα είναι τόσο «κουλ» λοιπόν, το Mutter Museum στην Philadlephia των Ηνωμένων Πολιτειών, αποφάσισε να του αφιερώσει μια μόνιμη έκθεση.

Το Mutter Museum είναι ιδιαιτέρως γνωστό για την συλλογή με «παράξενα» από τον χώρο της ιατρικής: ανάμεσα στα διάσημα εκθέματά του βρίσκουμε τον όγκο από το σαγόνι του Grover Cleveland, ένα κομμάτι από τον εγκέφαλο του Αλβέρτου Αϊνστάιν και έναν ανθρώπινο σκελετό ύψους 2.28, τον ψηλότερο που υπάρχει ως έκθεμα στην Βόρειο Αμερική.

Το «Our Finest Clothing: A Layered History of our Skin» ταιριάζει απόλυτα με την φήμη και το ύφος του μουσείου. Η έκθεση περιλαμβάνει μια συλλογή από κομμάτια δέρματος με τατουάζ, κέρινα ομοιώματα και σχέδια διαφόρων δερματικών ασθενειών καθώς και ένα μεγάλο βάζο από κομμάτια δέρματος, το οποίο έχει προσφέρει μια γυναίκα που πάσχει από dermatillomania, μια ψυχολογική πάθηση η οποία εκφράζεται με εμμονικό σκάλισμα του δέρματος. Ο στόχος της έκθεσης, σύμφωνα με την ανακοίνωση του μουσείου, είναι να «εξερευνήσει την βιολογία, την παθολογία και τις πολιτισμικές εκφάνσεις του δέρματος τόσο από μια ιστορική όσο και από μια σύγχρονη σκοπιά».

Επικοινώνησα με την διευθύντρια της έκθεσης Anna Dhody, για να μάθω τον λόγο που επέλεξε το ανθρώπινο δέρμα ως το κεντρικό θέμα της έκθεσης.

VICE: Πώς αντιμετωπίζεται το δέρμα στο πλαίσιο της έκθεσης;
Anna Dhody: Μιλάμε για παράδειγμα, για το τι είναι ακριβώς το δέρμα. Παρουσιάζουμε διάφορα διασκεδαστικά στοιχεία για το δέρμα. Ένα από αυτά που μου αρέσει πολύ λέει πως «μέχρι να διαβάσετε αυτό το κείμενο, το σώμα σου θα έχει ξεφορτωθεί 30,000 δερματικά κύτταρα». Μέσα σε ένα λεπτό δηλαδή – τόσο περίπου παίρνει να διαβάσεις όλο το κείμενο στο συγκεκριμένο σημείο – θα έχεις χάσει 30,000 δερματικά κύτταρα. Ένας μέσος άνθρωπος χάνει τέσσερα κιλά νεκρών δερματικών κυττάρων τον χρόνο. Είναι μια απώλεια που το σώμα σου αναπληρώνει σε περίπου ένα μήνα. Το δέρμα του ανθρώπου αναγεννιέται συνεχώς.

Ασχολούμαστε και την με την θέση του δέρματος στην κουλτούρα. Τατουάζ, piercing, scarification, τέτοια πράγματα. Σκέψου πόσα άτομα ανά τον κόσμο έχουν κάποια τρύπα ή κάποιο τατουάζ στο δέρμα τους. Νομίζω πως περίπου ένα 85% των Αμερικάνων έχει τουλάχιστον ένα piercing. Αυτά είναι πράγματα που επηρεάζουν άμεσα το δέρμα σου και γενικότερα ασχολούμαστε πολύ με αυτό το κομμάτι. Εκθέτουμε μερικά απίστευτα κομμάτια δέρματος με τατουάζ και νομίζω ότι ο κόσμος θα εντυπωσιαστεί.

Πώς καταφέρατε να φέρετε αυτά τα διατηρημένα τατουάζ στην έκθεση;
Τα τατουάζ ήταν ένα κομμάτι μιας μεγαλύτερη δωρεάς από ένα ιατρικό ινστιτούτο, την οποία αποδεχτήκαμε με μεγάλη χαρά. Δυστυχώς, όταν έφτασαν σε εμάς, είχαν είτε βρεθεί ως συλλογή, είτε απλά είχε κοπεί η όποια σύνδεσή τους με την πηγή τους, πράγμα που σημαίνει ότι το μόνο που ξέρουμε για αυτά, είναι αυτά που καταλάβαμε από την οπτική επαφή και μόνο. Ειδικοί στον τομέα των ιστορικών τατουάζ μας είπαν ότι είναι αρκετά παλαιά, ίσως και 100 χρονών. Βρισκόμαστε στην διαδικασία του να φέρουμε έναν ερευνητή στις αρχές Απριλίου, έτσι ώστε να συλλέξουμε περισσότερες πληροφορίες για αυτά.

Στην έκθεση βρίσκουμε και ένα βάζο με κομμάτια δέρματος. Μιλήστε μας για αυτό.
Αυτό είναι λίγο έξω από τα συνηθισμένα εκθέματα που μπορεί να βρει κάποιος στην έκθεσή μας. Δεχτήκαμε ένα email από μια ευγενέστατη νεαρή κυρία που μας πληροφόρησε πως η «συγκάτοικός» της έχει φύγει από σπίτι που μοιράζονταν και έχει αφήσει πίσω της μόνο αυτό το βάζο με κομμάτια από δέρμα. Μας ρώτησε αν το θέλαμε. Αμέσως σκεφτήκαμε «αλήθεια τώρα; Η «συγκάτοικός» σου;» και δεν απαντήσαμε αμέσως. Μετά από μια μικρή έρευνα όμως της απαντήσαμε θετικά. Μερικές εβδομάδες αργότερα, δεχτήκαμε ένα μικρό πακέτο από τον ταχυδρόμο. Ήταν τελικά δύο βάζα μαρμελάδας που μέσα τους είχαν δέρμα, τα οποία συνόδευε ένα σημείωμα που έγραφε: «ναι ξέρετε που σας είπα για την συγκάτοικό μου; Εγώ είμαι».

Απίστευτο. Γιατί έκοβε κομμάτια από το δέρμα της όμως;
Η συγκεκριμένη γυναίκα πάσχει από dermatillomania και το γνωρίζει. Σύμφωνα με εκείνη, έχει περιορίσει το σκάλισμα του δέρματός της στις πατούσες της. Αν παρατηρήσεις, κάποια από τα κομμάτια του δέρματος είναι πιο σκούρα από άλλα και αυτό συμβαίνει γιατί τους χειμερινούς μήνες φορούσε μαύρες κάλτσες. Μας έγραψε ένα ιδιαίτερα λεπτομερές γράμμα, που είχε μεγάλο ενδιαφέρον.

Τι γίνεται με τι δερματικές ασθένειες που δεν βλέπουμε πια τόσο πολύ, όπως η σύφιλη ή η ευλογία;
Πριν από εκατό χρόνια, υπήρχαν πολλά άτομα που κυκλοφορούσαν με σημάδια της σύφιλης στο δέρμα τους. Και σήμερα βέβαια μπορεί να πετύχεις άτομα να κυκλοφορούν με σημάδια παθήσεων στο δέρμα τους, όπως λεύκη, ιχθύαση ή πέμφιγα. Μάλιστα στην έκθεση έχουμε ένα εξαιρετικό κέρινο ομοίωμα μιας περίπτωσης πέμφιγα (σημείωση: ο πέμφιγας είναι μια σπάνια δερματική πάθηση που χαρακτηρίζεται από φουσκάλες στο δέρμα γύρω από την περιοχή του στόματος ή των γεννητικών οργάνων).

Έχετε δεχθεί δωρεές δέρματος από ζωντανούς ανθρώπους; Θέλω να πω, έχει έρθει κόσμο σε εσάς, θέλοντας να σας δείξει τα τατουάζ του;
Μας έχουν πλησιάσει διάφορα άτομα, αλλά μετά συνειδητοποιούν πως το οικονομικό και λογιστικό βάρος πρέπει να το επωμιστούν οι ίδιοι. Προφανώς υπάρχουν άτομα που θέλουν να δώσουν μεγάλα κομμάτια του σώματός τους, αλλά αυτό πολύ απλά είναι αδύνατον. Μετά μας λένε «καλά, πάρτε αυτό το κομμάτι» και τους λέμε «δεν έχουμε τις κατάλληλες επιστημονικές και ιατρικές εγκαταστάσεις για να κάνουμε κάτι τέτοιο». Εν τέλει τους ενημερώνουμε πως αν θέλουν να το κάνουν τότε θα πρέπει να αναλάβουν την διαδικασία μόνοι τους.

Μας τυχαίνουν βέβαια και περιπτώσεις όπως «έχω την χοληδόχο κύστη του άντρα μου», που είναι κάπως πιο εύκολες και αυτές συνήθως προσπαθούμε να τις πετύχουμε. Τώρα όσο έχει να κάνει με το να μας αφήσουν κάτι σε μια διαθήκη, συνήθως το αποφεύγουμε γιατί πρέπει να ξεδιαλύνουμε πάρα πολλά πράγματα σε λογιστικό επίπεδο. Ο κόσμος καμιά φορά πιστεύει ότι αξίζει παραπάνω από όσο πραγματικά αξίζει και δεν το λέω με κακία αυτό. Δεν μου αρέσει να το λέω αυτό σε κόσμο, αλλά καμιά φορά πρέπει να πεις «ξέρεις τι; Δεν θα πάρω ευχαριστώ».

Περισσότερα από το VICE

Για Αυτά τα Παιδιά η Κατάληψη Είναι Κάτι Περισσότερο από Απλή Επιβίωση

«Προσγειώθηκε Μυστηριώδες Διαστημόπλοιο στον Νέστο»

Αλλάζουν Ποτέ οι Έφηβοι;