«Έχω Βρεθεί σε Πολλούς Προσφυγικούς Καταυλισμούς, Αλλά Αυτό Δεν το Έχω Ξαναδεί»

Το VICE Greece δίνει βήμα σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άτομα, με τη δημιουργία της στήλης «Ρισπέκτ», στην οποία κάθε Δευτέρα δημοσιεύονται προσωπικές ιστορίες, άρθρα άποψης, φωτογραφίες, ρεπορτάζ ή άλλες υποθέσεις που ενδιαφέρουν την ελληνική κοινωνία. Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε το κοινό και να ανοίξουμε διάλογο για ζητήματα με τα οποία καταπιάνονται και αξίζουν την προσοχή όλων.

Το συγκεκριμένο άρθρο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, υπογράφει ο Αχιλλέας Τζέμος, ο οποίος εργάζεται τα τελευταία δέκα χρόνια με τους ΓΧΣ. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε αποστολή στο νοτιοανατολικό άκρο του Μπανγκλαντές, κοντά στα σύνορα με τη Μιανμάρ, ως συντονιστής προγράμματος.

Χτυπήθηκαν, βιάστηκαν, κακοποιήθηκαν. Δεν ένιωσαν ποτέ ίσοι στη χώρα που γεννήθηκαν. Νομικά είναι σαν να μην υπάρχουν καν. Θα έλεγε κανείς ότι η περίπτωσή τους είναι ιδιαίτερη, ίσως μοναδική. Οι πρόσφυγες Ροχίνγκια έφυγαν από τη Μιανμάρ πριν από δύο χρόνια και ζουν πλέον στον μεγαλύτερο προσφυγικό καταυλισμό του κόσμου, που βρίσκεται στο Μπανγκλαντές. Δύο χρόνια μετά τη μεγάλη έξοδο, παραμένουν απάτριδες και ζουν στο περιθώριο.

Με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα έχω βρεθεί σε πολλούς προσφυγικούς καταυλισμούς στο παρελθόν, αλλά αυτό που συμβαίνει εδώ δεν το έχω ξαναδεί. Σε κάθε ένα από τα αυτοσχέδια καταλύματα που ζουν κρύβεται και μια τραγική ιστορία απώλειας, βίας, ξεριζωμού, φρίκης. Στο κέντρο αυτού του αχανούς καταυλισμού υπάρχει ένα ύψωμα και αυτό είναι το μοναδικό σημείο όπου μπορεί κανείς να συλλάβει το μέγεθος της κρίσης. Τα αυτοσχέδια καταλύματα φτάνουν μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι σου. Εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπινα δράματα στοιβαγμένα σε 60 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Μέχρι πριν από δύο χρόνια, οι Ροχίνγκια ζούσαν στα παράλια της Μιανμάρ, στην πολιτεία Ρακάιν, μια από τις πιο φτωχές περιοχές της χώρας. Μουσουλμάνοι, σε μια χώρα Βουδιστών. Με συστηματικό τρόπο, τα τελευταία 40 χρόνια, άρχισαν να τους αφαιρούνται ολοένα και περισσότερα δικαιώματα. Μία πρώτη μαζική έξοδος εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων έγινε το 1991-1992. Οι Ροχίνγκια δεν αναγνωρίζονται ως εθνότητα από τις αρχές της Μιανμάρ, αλλά ούτε και ως προσφυγές από την κυβέρνηση του Μπανγκλαντές.

Στις 25 Αυγούστου 2017, με αφορμή μια επίθεση σε ένα σημείο ελέγχου του στρατού από άγνωστους ενόπλους, ξεκίνησε μια εκστρατεία εθνοκάθαρσης, εκτελεσμένης από στοιχεία του στρατού της Μιανμάρ: χωριά κάηκαν ολοσχερώς, χιλιάδες άμαχοι εκτελέστηκαν εν ψυχρώ, πολλές γυναίκες κακοποιήθηκαν σεξουαλικά μέσα σε μερικές μόνο ημέρες.

Μέσα σε πανικό και απόγνωση και σε διάστημα δύο εβδομάδων, περισσότεροι από 700.000 άνθρωποι πέρασαν τα σύνορα από τη Μιανμάρ στο Μπανγκλαντές με ό,τι μπορούσαν να κουβαλήσουν στα χέρια τους και εγκαταστάθηκαν σε πρόχειρα καταλύματα φτιαγμένα από μπαμπού. Τώρα, δύο χρόνια μετά, εδώ βρίσκεται ο μεγαλύτερος προσφυγικός καταυλισμός στον κόσμο, με περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους, στοιβαγμένους μέσα στις ίδιες καλύβες από μπαμπού. Ο καταυλισμός αυτός είναι ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα σημεία του πλανήτη και αυτό χωρίς να υπάρχει ούτε ένα διώροφο κτήριο.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα βρισκόμαστε εδώ από το 1991 και πλέον διευρύνουμε τις δράσεις μας, προσφέροντας ιατρικές υπηρεσίες σε τρία νοσοκομεία και τέσσερα κέντρα υγείας. Επίσης, διασφαλίζουμε την εξυγίανση και παροχή νερού σε διάφορα σημεία του καταυλισμού. Τα μεγέθη είναι εξωπραγματικά: από τον Αύγουστο του 2017 έχουμε κάνει περισσότερες από 1,4 εκατομμύριο ιατρικές συνεδρίες, με εκατοντάδες άτομα προσωπικό, ενώ κάθε μήνα παρέχουμε εκατομμύρια λίτρα καθαρού νερού.

Ως Συντονιστής Προγράμματος είμαι υπεύθυνος για τον στρατηγικό σχεδιασμό του προγράμματος και τη συνεχή αξιολόγηση των δραστηριοτήτων μας, ώστε να διασφαλίζεται η υψηλή ποιότητα υπηρεσιών που θέλουμε να παρέχουμε στις δύο 24ωρες κλινικές που λειτουργούν σε καθημερινή βάση, αλλά και σε όλες τις υποστηρικτικές λειτουργίες. Πολύ σημαντική ευθύνη είναι και η ασφάλεια του προσωπικού, περίπου 400 άτομα, και η διαρκής επικοινωνία με τους ηγέτες της κοινότητας των Ροχίνγκια, με τις τοπικές Αρχές, τις δυνάμεις ασφαλείας κλπ.

H Iθαγενής Ακτιβίστρια των Μάγια στην Αθήνα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Γενικά κάθε μέρα είναι διαφορετική, με μικρές ή μεγάλες κρίσεις, ξαφνικές αλλαγές ή εντάσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα. Ουσιαστικά η δουλειά μου είναι να κάνω ό,τι χρειάζεται ώστε η ομάδα μας να μπορεί να εργάζεται αποτελεσματικά, με ασφάλεια και με καλή ψυχολογία.

Αυτό που σκέφτομαι πολύ συχνά ενώ βρίσκομαι σε αυτή τη γωνιά του πλανήτη, είναι τον φανατισμό και τη μισαλλοδοξία που έχουν φτάσει πια να ορίζουν την εποχή μας. Η καλλιέργεια της οργής και του θυμού εναντίον του άλλου, διανθισμένη με ρητορική μίσους είναι πλέον μια καθιερωμένη πολιτική πρακτική. Βλέπουμε όλο και περισσότερα κράτη να ορθώνουν τείχη, άλλες φορές πραγματικά και άλλες γραφειοκρατικά, ώστε να σταματήσουν την είσοδο είτε προσφύγων, είτε μεταναστών.

Η ανησυχητική τάση αυτή εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους και μορφές. Αυτό όμως που μένει σταθερό είναι τα χαρακτηριστικά των θυμάτων της: ως επί το πλείστων άνθρωποι φτωχοί και διωγμένοι από τον τόπο καταγωγής τους, άνθρωποι που έτυχε να γεννηθούν στον λάθος τόπο τη λάθος στιγμή. Άνθρωποι που θεωρούνται εγκληματίες γιατί τόλμησαν να προσπαθήσουν για ένα καλύτερο αύριο για τους ίδιους και τις οικογένειές τους ή επειδή προσπάθησαν να σωθούν από τις βόμβες και τις θηριωδίες.

Μέσα σε αυτή τη δυσώδη, σκοτεινή εποχή, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα βρισκόμαστε σε όλα αυτά τα σημεία. Όχι για να αλλάξουμε τον κόσμο, αυτό είναι ευθύνη των πολιτών και των εκλεγμένων αντιπροσώπων τους. Βρισκόμαστε όμως εδώ γιατί πιστεύουμε σε συγκεκριμένες αξίες: ότι κάθε άνθρωπος, από όπου και αν προέρχεται, όσο φτωχός και να είναι, έχει δικαίωμα πρόσβασης σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και στις ελάχιστες έστω αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης. Βρισκόμαστε εδώ για να βοηθήσουμε αυτούς που δεν θα βοηθήσει κανένας άλλος. Βρισκόμαστε εδώ ώστε να φέρουμε με τις αξίες μας ένα αντίβαρο στη μισαλλοδοξία και τη βαναυσότητα που όλο και αυξάνεται γύρω μας.

Περισσότερα από το VICE

Όντως, Υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού Έστειλαν την Αστυνομία στον «Τζόκερ»

Ο Θάνατος του Λάμπρου Φούντα Δεν Ερευνήθηκε Αποτελεσματικά

Η Γωγώ του «Γο-Γο» Μπαρ Είναι η Εξομολογήτρα Όλων των Διασήμων