Τα Ανυπολόγιστα Ψυχολογικά Τραύματα των Ανήλικων Προσφύγων στη Λέσβο

Εκτεθειμένα σε κακομεταχείρηση, ψυχολογική δυσφορία, άγχος, κατάθλιψη, πονοκεφάλους, αϋπνίες, ανορεξία, ακόμα και αυτοτραυματισμούς, είναι ανήλικοι που ζουν στη Λέσβο, όπως καταγράφεται σε δήλωση της μη κηβερνητικής οργάνωσης Human Rights Watch (HRW). Σύμφωνα με τις δηλώσεις των ίδιων των παιδιών αναφορικά με τα συναισθήματά τους, υποδηλώνουν ότι η κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει στην Ελλάδα προκαλεί ψυχολογικά τραύματα και επιδείνωση υφιστάμενων παθήσεων ψυχικής υγείας.

«Τα παιδιά που είναι καταγεραμμένα ως ενήλικες πρέπει να τα βγάλουν πέρα μόνα τους και είναι ευάλωτα, αφού διατρέχουν κίνδυνο εκμετάλλευσης, εμπορίας ανθρώπων και άλλης κακομεταχείρισης. Διαμένουν σε επίσημες και ανεπίσημες δομές, με ενήλικες άνδρες με τους οποίους δεν έχουν συγγενική σχέση, εκτίθενται σε απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης, όπως ο συνωστισμός, οι ανθυγιεινές συνθήκες, με συχνά περιστατικά βίας και δεν μπορούν να φοιτήσουν σε σχολεία ή να έχουν πρόσβαση στην παιδεία με άλλο τρόπο. Έχουν ελάχιστη ή μηδενική πρόσβαση σε φροντίδα, προστασία ή εξειδικευμένες υπηρεσίες και αποκλείονται από τις δομές για ασυνόδευτα παιδιά», αναφέρει η οργάνωση.

Η έρευνα της Eva Cossé από τη Human Rights Watch στη Λέσβο, εντόπισε επίσης ότι τουλάχιστον 60 άτομα έχουν καταγραφεί ως ενήλικες τα οποία όμως ισχυρίζονται ότι είναι παιδιά.

Τα ασυνόδευτα αυτά παιδιά μετανάστες στη Λέσβο ταυτοποιούνται εσφαλμένα ως ενήλικες, γεγονός που τα καθιστά ευάλωτα στην κακομεταχείριση και τους στερεί την πρόσβαση στην ειδική φροντίδα που χρειάζονται, όπως αναφέρει η Human Rights Watch. «Η εσφαλμένη ταυτοποίηση των ασυνόδευτων παιδιών μεταναστών ως ενήλικες στη Λέσβο δημιουργεί πραγματικά προβλήματα, όπως το ότι τα στεγάζουν μαζί με ενήλικες, μη συγγενικά τους πρόσωπα, και τους στερούν την φροντίδα που χρειάζονται», ανέφερε η Eva Cossé, ερευνήτρια της Human Rights Watch, υπεύθυνη για την Ελλάδα. «Οι ελληνικές Αρχές πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για τη σωστή ταυτοποίηση των ασυνόδευτων παιδιών και να τους παράσχουν την προστασία και την φροντίδα που χρειάζεται κάθε παιδί».

Σε επισκέψεις στη Λέσβο από τις 22 έως τις 28 Μαΐου και από τις 27 έως τις 30 Ιουνίου του 2017, η Human Rights Watch μίλησε με 20 παιδιά, κάποια από τα οποία ήταν έως 15 ετών, που είχαν καταγραφεί εσφαλμένα ως ενήλικες από τις ελληνικές Αρχές. Σύμφωνα με την ελληνική και τη διεθνή νομοθεσία, τα ασυνόδευτα παιδιά δικαιούνται ειδική φροντίδα και προστασία. Αλλά οι ελλιπείς διαδικασίες αξιολόγησης της ηλικίας που ακολουθούνται στην πράξη έχουν σαν αποτέλεσμα ορισμένα παιδιά να χαρακτηρίζονται εσφαλμένα ως ενήλικες κατά την καταγραφή τους, παρά τη διαβεβαίωση των ελληνικών αξιωματούχων προς τη Human Rights Watch ότι ακολουθήθηκε η σωστή, διεπιστημονική διαδικασία.

Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο που παρουσιάζει η HRW είναι ότι υπάρχουν παιδιά που ισχυρίζονται στις αρχές ότι είναι ενήλικες, πιστεύοντας ότι θα καταφέρουν να αποφύγουν την κράτηση ή επειδή ακολούθησαν τις κακές συμβουλές ενηλίκων, στη συνέχεια όμως αντιλαμβανόμενα το λάθος τους προσπαθούν να πείσουν τις Aρχές να τα καταγράφουν σωστά. Μπορεί να περάσουν μήνες προσπαθώντας να αλλάξουν το επίσημο καθεστώς τους, ενώ εν τω μεταξύ αντιμετωπίζονται σαν ενήλικες ή ενηλικιώνονται περιμένοντας να προσδιοριστεί η σωστή ηλικία τους – γνωστό ως «aging out».

H οργάνωση διαπίστωσε ότι οι αξιωματούχοι που καταχωρούν τις νέες αφίξεις, μερικές φορές καταχωρούν αυθαίρετα ηλικίες μεγαλύτερες εκείνων που δίνουν τα ίδια τα παιδιά. Οι Aρχές συχνά απαιτούν τα ασυνόδευτα παιδιά να περάσουν από μία συνοπτική οδοντική εξέταση στο τοπικό νοσοκομείο σαν ένα τρόπο υπολογισμού της ηλικίας και κατόπιν οι Aρχές μπορεί να επιμείνουν ότι το παιδί είναι ενήλικας και να το καταχωρήσουν κατά αυτόν τον τρόπο. Η Human Rights Watch διαπίστωσε ότι η πρακτική αυτή εφαρμόζεται παρά την Υπουργική Απόφαση του 2013 που περιγράφει τη διεπιστημονική προσέγγιση για τον προσδιορισμό της ηλικίας, με τις ιατρικές εξετάσεις να είναι η έσχατη λύση.

VICE Video: Σε Αυτήν την Πόλη Παράγονται τα Περισσότερα Ηλεκτρονικά Τσιγάρα στον Κόσμο

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με την έρευνα, «οι αξιωματούχοι της υπηρεσίας πρώτης υποδοχής συνήθως δεν αμφισβητούν τα ασυνόδευτα παιδιά που ισχυρίζονται ότι είναι ενήλικες, ακόμα κι αν η εμφάνισή τους παραπέμπει σε ηλικίες αρκετά μικρότερες των 18 ετών. Στην πράξη, οι Aρχές δεν παρέχουν στα παιδιά επαρκείς πληροφορίες για τα δικαιώματά τους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας υποδοχής και ταυτοποίησης στα νησιά και δεν λαμβάνουν μέτρα για να εξακριβώσουν εάν ένα άτομο που ισχυρίζεται ότι είναι ενήλικας είναι στην πραγματικότητα παιδί, δημιουργώντας έτσι τον κίνδυνο τα παιδιά-θύματα εμπορίας να μην ταυτοποιηθούν και να μην προστατευθούν από ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο». Παράλληλα, η οργάνωση αναφέρει πως «ενώ τα καταγεγραμμένα ασυνόδευτα παιδιά πρέπει να μεταφέρονται σε ασφαλή δομή φιλοξενίας, η Ελλάδα πάσχει από χρόνια έλλειψη χώρων. Περιμένοντας να βρεθεί μία θέση σε ξενώνα, οι αρχές συχνά κρατούν τα ασυνόδευτα παιδιά σε αστυνομικά τμήματα, σε κέντρα κράτησης για μετανάστες και σε κέντρα διεκπεραίωσης των αιτήσεων ασύλου υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα γνωστά hotspot. Στις 20 Ιουνίου, 1.149 ασυνόδευτοι ανήλικοι μετανάστες βρίσκονταν στη λίστα αναμονής για μία θέση σε ξενώνα, συμπεριλαμβανομένων 296 παιδιών υπό κράτηση σε εγκαταστάσεις τέτοιου τύπου».

Συστάσεις προς τις ελληνικές Αρχές κάνει η οργάνωση, σημειώνοντας ότι πρέπει επειγόντως να βελτιώσουν την ποιότητα των διαδικασιών προσδιορισμού της ηλικίας, προκειμένου να εναρμονιστούν με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές. «Οι ελληνικές Αρχές πρέπει να λάβουν μέτρα ώστε να ταυτοποιούν τα παιδιά, να παρέχουν το ευεργέτημα της αμφιβολίας στα παιδιά που έχουν ήδη περάσει την διαδικασία εξακρίβωσης, αλλά αμφισβητείται η ηλικία τους, και να διασφαλίσουν ότι τα ασυνόδευτα παιδιά έχουν πρόσβαση σε αξιοπρεπή στέγαση όπου μπορούν να λάβουν φροντίδα, εκπαίδευση, συμβουλευτική, νομική βοήθεια, επιμέλεια και άλλες κρίσιμες υπηρεσίες. Εκείνα που κρίνονται ότι έχουν κλείσει τα 18, πρέπει να στεγάζονται σε ειδικές δομές για νεαρούς ενήλικες και να έχουν πρόσβαση σε επαρκείς υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της ψυχοκοινωνικής στήριξης και των υπηρεσιών ψυχικής υγείας», αναφέρει η Human Rights Watch.

«Τα ευάλωτα παιδιά που υπέμειναν επικίνδυνα ταξίδια για να φθάσουν στην Ελλάδα, μακριά από τις οικογένειές τους, δεν θα έπρεπε να χρειάζονται να αγωνιστούν επί μήνες για να αποδείξουν ότι είναι παιδιά», ανέφερε η Cossé. «Η Ελλάδα πρέπει να βελτιωθεί όσον αφορά την ταυτοποίηση των παιδιών αυτών, προκειμένου να λάβουν τη φροντίδα που χρειάζονται και αξίζουν».

Περισσότερα από το VICE

«Είναι Πρόκληση Κάποιος που Βλέπει Survivor να Έρθει στην Επίδαυρο, Ενώ το Αντίστροφο Είναι Απογοητευτικό»

Ένα Απόγευμα με τους Ανώνυμους Υπερφάγους της Αθήνας που τους Ενώνει ο Ψυχαναγκασμός με το Φαγητό

Η Υπέροχη Ζωή του Επαναστάτη Δημάρχου της Τήλου που Άλλαξε την Ιστορία του Νησιού