FYI.

This story is over 5 years old.

Διασκέδαση

Όταν oι Καλλιτέχνες Καταπιάνονται με τη Φιγούρα του Ιησού, το Πράγμα Περιπλέκεται

Ας μην ξεχνάμε ότι η καλλιτεχνική έκφραση έχει μακρύτερη ιστορία από οποιαδήποτε πίστη.
AM
Κείμενο Anna Marks

Τα τελευταία χρόνια, η σύγχρονη τέχνη έχει υιοθετήσει μια ιδιαίτερα απενοχοποιημένη και ελεύθερη στάση απέναντι στη φιγούρα του Ιησού Χριστού, επιτρέποντάς μας να θέσουμε ερωτήματα σχετικά με την ηθική της θρησκείας αλλά και να εξετάσουμε προσεκτικότερα την εξουσία της, καθώς και τους σύγχρονους πολιτιστικούς της συνδέσμους. Για πολλούς καλλιτέχνες, η απεικόνιση του Χριστού δεν είναι μόνο καλλιτεχνική πρόκληση, αλλά ταυτόχρονα και πολιτική και θεολογική πρόκληση, η οποία παράγει προκλητικά αποτελέσματα, τα οποία αμφισβητούν την εγκυρότητα της θρησκείας καθώς και την πολιτική της. Αν και σίγουρα προκαλούν αντιδράσεις, οι καλλιτέχνες αυτοί μας υπενθυμίζουν πως οι θρησκευτικές πεποιθήσεις και απόψεις είναι ιδιοσυγκρασιακές έννοιες και πως στον δυτικό μας κόσμο ο καθένας έχει το δικαίωμα να αποφασίσει τι θέλει να αναδείξει και να συζητήσει.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όπως και στην περίπτωση της χριστιανικής τέχνης, η σύγχρονη τέχνη μάς έχει επιτρέψει να αναγνωρίσουμε τις κοινωνικές αλλαγές με το πέρασμα των χρόνων. Πολλοί σύγχρονοι καλλιτέχνες σχολιάζουν την υποκρισία της θρησκείας, καθώς και τη σύνδεσή της με τη βία και την πολιτική μέσα στην ιστορία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα έργα Jesus The Hunter (Michelle Castagnetti), το οποίο δείχνει τον Ιησού να κουβαλάει ένα τουφέκι, και την εγκατάσταση με τίτλοDel Paisaje y Sus Reinos, η οποία απεικονίζει τον Χριστό ως σύγχρονο αντάρτη.

Jesus the Hunter (Michele Castagnetti). Η φωτογραφία παραχωρείται από τον καλλιτέχνη

Ο Russel Oliver απεικονίζει τον Ιησού ως κομμένο κεφάλι αρνιού. Σχολιάζοντάς το στους The Creators, αναφέρει πως «το The Monstrosity of Christ είναι η δική μου κριτική προς τον χριστιανισμό ως μια σέκτα ανθρώπινης θυσίας, μια θρησκεία που ψάχνει αποδιοπομπαίους τράγους και την εξιλέωση μέσω τρίτων». Παρόμοια στάση διατηρεί και ο Cosimo Cavallaro, ο οποίο δημιούργησε ένα δίμετρο σοκολατένιο άγαλμα του Ιησού για να κριτικάρει τον σύνδεσμο ανάμεσα στον χριστιανισμό και τις παγκόσμιες καταναλωτικές τάσεις. Όπως εξηγεί ο Cavallaro στο The Creators Project: «Το My Sweet Lord είναι μια συμβολική αναπαράσταση της σχέσης του χριστιανισμού με τη βιομηχανία, την παγκοσμιοποίηση και το αμαρτωλό "μυστήριο" της σοκολάτας». Προφανώς, τα παραπάνω έργα τέχνης προκαλούν ιδιαίτερα αρνητικές αντιδράσεις. Το My Sweet Lord χαρακτηρίστηκε από τον επικεφαλής του Catholic League, Bill Donohue, ως «μια από τις χειρότερες επιθέσεις που έχουν δεχτεί τα χριστιανικά ιδεώδη».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

My Sweet Lord (Cosimo Cavallaro). Η φωτογραφία παραχωρείται από τον καλλιτέχνη

Αν και κάποιοι ίσως θεωρούν τέτοιες κινήσεις και καλλιτεχνικές δημιουργίες ακραία προκλητικές, η χρήση ανορθόδοξων μέσων και ασυνήθιστων μορφών έκφρασης χρησίμευε πάντα και θα συνεχίζει να χρησιμεύει ως εξαιρετικό εργαλείο στην προσπάθεια αμφισβήτησης διάφορων προκαταλήψεων. Μια από τις πλέον αμφιλεγόμενες απεικονίσεις της φιγούρας του Ιησού είναι το Piss Christ (Andres Serrano), μια φωτογραφία μιας πλαστικής φιγούρας του Ιησού στον σταυρό η οποία έχει βυθιστεί στα ούρα του καλλιτέχνη. Με τη χρήση των ανθρώπινων ούρων τα οποία παρουσιάζονται μαζί τη θεϊκή φιγούρα του Ιησού, ο καλλιτέχνης αναφέρεται στο θνητό σώμα και το αίμα του Χριστού. Από τότε που κυκλοφόρησε το 1989, το Piss Christ έχει δημιουργήσει σωρεία αντιδράσεων: το 1997 ο πίνακας χτυπήθηκε με σφυριά και δέχτηκε κλοτσιές ενώ εκθετόταν στην Εθνική Πινακοθήκη της Victoria στην Αυστραλία, ενώ, πιο πρόσφατα, το Associated Press το αφαίρεσε από το αρχείο του μετά τις θανάσιμες επιθέσεις στο Charlie Hebdo.

Piss Christ (Andres Serrano). Η φωτογραφία παραχωρείται από τον καλλιτέχνη

Η δημιουργία τέτοιων έργων που σκοπό έχουν την αναζήτηση πνευματικών και κοινωνικών απαντήσεων πολλές φορές απογοητεύει τους ίδιους τους δημιουργούς τους, ο σκοπός των οποίων συχνά παρεξηγείται. Ο Mideo Cruz δημιούργησε έναν Ιησού Χριστού με αυτιά Mickey Mouse καθώς και ένα γλυπτό ενός σταυρού με πέος. Όπως σχολιάζει χαρακτηριστικά: «Σε κάποιους αρέσει η δουλειά μου, αλλά ο περισσότερος κόσμος ψάχνει ακόμα συμβατικές μορφές έκφρασης, κάτι που κάνει τη ζωή μου πιο δύσκολη». Παρόμοιες σκέψεις αποτυπώνονται και από τον γλύπτη Kendell Geers, ο οποίος δημιούργησε ένα γλυπτό του Ιησού, το οποίο κάλυψε με τη φράση «Fuck Only». Όπως μας εξηγεί ο Geers: «Οι αντιδράσεις ήταν αρνητικές και θετικές, ανάλογα με τις προκαταλήψεις του εκάστοτε θεατή. Η λέξη Fuck έχει ακόμα τη δύναμη και την ισχύ να προξενεί συναισθηματικές αντιδράσεις. Είναι μια λέξη που έχει δύο αντίθετα νοήματα, ανάλογα με το πώς το βλέπει ο καθένας. Η ζωή δημιουργείται από τη διαδικασία της συνουσίας (fucking) και όλη η ζωή θα τελειώσει αν δεν σταματήσουμε να πηδάμε (fucking) τους κύκλους της ζωής και της φύσης».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η φωτογραφία παραχωρείται από τον Mideo Cruz

Δεν είναι όλες βέβαια οι αντιδράσεις προς τέτοια παραδείγματα χριστιανικής τέχνης αρνητικές. Το Pieta (The Empire Never Ended) του Paul Fryer είναι μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση. Το έργο απεικονίζει τον Ιησού να εκτελείται με ηλεκτροσόκ και, όπως εξηγεί ο Fryer: «Είναι μια πιο μοντέρνα μορφή της σταύρωσης. Πριν από δύο χιλιάδες χρόνια, δέναμε τους ανθρώπους σε ξύλινες κατασκευές και τους σκοτώναμε». Αν και είναι προκλητικό, τo Pieta έχει δημιουργήσει ένα θετικό debate σε θρησκευτικούς αλλά και μη θρησκευτικούς κύκλους. Όπως τονίζει ο Fryer στο The Creators Project: «Είδα δύο άτομα να κλαίνε μπροστά του. Μπροστά μου. Ήταν δύο άγνωστοι και δεν νομίζω ότι ήξεραν ότι είμαι ο δημιουργός. Όταν το Pieta εκτέθηκε στο Cathedral of Gap το 2009, oι αντιδράσεις ήταν φοβερά θετικές. Μου έκανε εντύπωση, γιατί πίστευα πως η Καθολική Εκκλησία ήταν πιο συντηρητική. Σε γενικές γραμμές, πάντως, οι αντιδράσεις ήταν πιο έντονες στην Ευρώπη παρά στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου απ' ό,τι φαίνεται η θρησκευτική εικονογραφία δεν λαμβάνεται και τόσο σοβαρά».

Jesus Fucking Christ (Kendell Geers). Η φωτογραφία παραχωρείται από τον καλλιτέχνη

Είτε κάποιο άτομο δέχεται, καταλαβαίνει ή αντλεί ευχαρίστηση από αυτές τις απεικονίσεις είτε όχι, τα προκλητικά αυτά έργα τέχνης μας θυμίζουν πως ως ανεκτική κοινωνία πρέπει να προστατεύουμε το δικαίωμα της έκφρασης, τις απόψεις και τα πιστεύω τόσο εκείνων που πιστεύουν όσο και αυτών που δεν πιστεύουν. Άλλωστε, η καλλιτεχνική έκφραση έχει ουσιαστικά μακρύτερη ιστορία από οποιαδήποτε πίστη.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Pietà (The Empire Never Ended) (Paul Fryer). Η φωτογραφία παραχωρείται από τον καλλιτέχνη

The Monstrosity of Christ (Russell Oliver). Η φωτογραφία παραχωρείται από τον καλλιτέχνη

Περισσότερα από το VICE

Τι Συμβαίνει αν Κάποιος Συλληφθεί με Μικροποσότητα Κάνναβης στην Ελλάδα;

Πως Ήταν να Είσαι ο Βοηθός του Stanley Kubrick επί Τρεις Δεκαετίες

Ρωτήσαμε Ένα Μάτσο 10χρονα Πώς Θα Ήταν Το Ιδανικό Τους Πάρτι

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.