Πώς να «Διαβάζεις» τα Πτώματα στη «Φάρμα των Σορών»

​Δεν ήταν μόνο η μυρωδιά. Ήταν μια δύναμη. Με την πρώτη εισπνοή σκέφτηκα καμεμπέρ. Αλλά καθώς το αυτοκίνητο του γκολφ πλησίασε, η μυρωδιά έγινε πιο γλυκιά, καταστροφικά γλυκιά. Θα μπορούσες να την πεις μυρωδιά του θανάτου, αλλά στην πραγματικότητα ήταν η μυρωδιά που ακολουθεί: μια απίστευτη έκρηξη μικροβιακής ζωής.

Στη θέση του οδηγού ήταν ο δρ. Daniel Wescott, διευθυντής του Ιατροδικαστικού Ανθρωπολογικού Κέντρου της Πολιτείας του Τέξας. Έλεγε μια ιστορία για την 4χρονη κόρη του. Τον ρώτησε μια φορά «Λοιπόν, όταν πεθάνω θα γίνω πραγματικά χοντρή; Θα σκάσω;»

«Όχι» απάντησε χαρούμενα ο 50χρονος. «Δεν σκας. Κατά κάποιο τρόπο ξεφουσκώνεις. Αλλά πρώτα πρήζεσαι».

«Σαν αυτό το σώμα» είπε.

Έδειξε το πτώμα στα πόδια μας - ένα από τα δεκάδες πτώματα δωρητών που εκτίθενται στα καιρικά φαινόμενα εδώ στα 26 στρέμματα δασών και πεδιάδων του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Τέξας, που αποτελούν τις εγκαταστάσεις αποσύνθεσης. Τα περισσότερα ντόπια παιδιά που λένε ιστορίες για φαντάσματα σχετικές με τον τόπο, την αποκαλούν «φάρμα των σορών».

«Όταν κάποιος πεθαίνει» εξήγησε ο επιστήμονας, «το πρώτο πράγμα που συμβαίνει είναι η αυτόλυση. Τα κύτταρα του σώματος φουσκώνουν με τοξίνες. Έπειτα σκάνε. Τα υγρά κάνουν το δέρμα να γλιστράει. Μοιάζει με ένα πραγματικά κακό έγκαυμα στην επιφάνεια. Το ίδιο το υγρό αποτελεί μια πηγή πλούσια σε άνθρακα για τα βακτήρια. Το σώμα είναι γεμάτο από βακτήρια, ιδιαιτέρως το έντερο, και αυτά τα βακτήρια απλά αρχίζουν να τρέφονται».

«Φυσικά, όταν έχεις βακτήρια, έχεις αέρια που προκαλούν πρήξιμο. Το πρόσωπο, έπειτα η κοιλιά και στη συνέχεια τα χέρια και τα πόδια θα αρχίσουν να πρήζονται. Έλκονται οι μύγες και εναποθέτουν τα αυγά τους. Όταν εκκολαφθούν, οι προνύμφες τρέφονται από το σώμα. Καθώς σταματάει το πρήξιμο, αρχίζει να φεύγει το υγρό, οπότε στο σώμα δημιουργείται ένας μαύρος λεκές. Και ενώ εξελίσσεται αυτή η διαδικασία, όλα αρχίζουν να καταρρέουν εντός του σώματος. Ο εξωτερικός ιστός έχει φαγωθεί από ζώα και έντομα, οπότε τελικά θα απομείνει ο σκελετός».

Έκανα ένα νεύμα δείχνοντας το πρησμένο πτώμα που ήταν μπροστά μας. «Είναι γυναίκα;».

«Στην πραγματικότητα είναι άνδρας».

Η σορός, των 11 ημερών, βρισκόταν τοποθετημένη με το πρόσωπο προς τα κάτω και ήταν καλυμμένη με προνύμφες. Το πρήξιμο στην κοιλιά, η θέση και το αστραφτερό δέρμα αμέσως μου έφεραν στο μυαλό την γαλοπούλα την Ημέρα των Ευχαριστιών. Το κλουβί κρατούσε τα μεγαλύτερα ζώα μακριά και από το να διαμελίσουν το πτώμα, αν και τα ποντίκια μπορούσαν να μπουν μέσα.

«Μια φορά στο τόσο μπαίνει και κανένας κροταλίας μέσα στα κλουβιά» ανέφερε ο Wescott. «Μπαίνουν μέσα για να φάνε ποντίκια. Όμως παχαίνουν τόσο πολύ που δεν μπορούν να βγουν έξω».

Τα άλλα πτώματα είναι γυρισμένα ανάσκελα. Μπορείς να δεις τα μάτια τους ή τουλάχιστον τις τρύπες όπου ήταν τα μάτια τους. Αυτό που πραγματικά ξεχώριζε ήταν τα δόντια τους- η λευκότητα τους σε αντιδιαστολή με τα σκουρόχρωμα, σαν μάσκα πρόσωπα. Τα στόματά τους ήταν ανοιχτά και τα χείλια τους ήταν τραβηγμένα πίσω. Ήταν αδύνατο να μην παρατηρήσεις εκφράσεις σε αυτά τα πρόσωπα - σοκ, ντροπή, δέος.

Ο επιστήμονας μου έκανε νόημα να πάω σε ένα σωρό από απομεινάρια σκελετών. Το σώμα ήταν εκεί εκτεθειμένο για να το φάνε τα όρνια. «Παρατήρησες τα φτερά;» ρώτησε ο Wescott. «Όταν τα όρνια τελειώσουν, έχουν απομείνει οι αρθρώσεις. Αυτό εδώ έχει παντού δέρμα. Τα όρνια δεν τρώνε δέρμα. Απλώς κάνουν μια τρύπα με το ράμφος στο δέρμα και τραβάνε τα πάντα έξω».

«Όλοι αποσυντίθεται με τον ίδιο τρόπο;» ρώτησα.

«Σε γενικές γραμμές το ίδιο. Μπορεί να διαφέρει εάν κάποιος έχει κάνει πολύ χημειοθεραπεία. Αυτό μπορεί να κάνει τη διαφορά, επειδή επηρεάζει τα έντομα. Δεν δίνουμε αυτά τα πτώματα ποτέ στα όρνια γιατί τα πουλιά θα αρρωστήσουν».

Φεύγοντας από το σημείο, περάσαμε από έναν σκελετό που ήταν ριγμένος σ' ένα χωράφι. Ήταν εκεί 1,5 χρόνο. Το γρασίδι ήταν στεγνό και ξερό παντού, εκτός κάτω από τα οστά, όπου φύτρωνε πλούσιο και πράσινο στο σχήμα του σώματος.

«Η αποσύνθεση απελευθερώνει πολύ άζωτο στο έδαφος» σημείωσε ο επιστήμονας. «Τα φυτά το χρειάζονται για να αναπτυχθούν».

Στο πράσινο κομμάτι εδάφους υπήρχαν λουλούδια, κόκκινα, μπλε και κίτρινα.

Πίσω στο κεντρικό εργαστήριο, κάθισα με τον ιατροδικαστή ανθρωπολόγο την ώρα που προσεκτικά έβγαζε από κουτιά οστά και τα τοποθετούσε πάνω στο τραπέζι ανάμεσά μας, πρόθυμος να δείξει τα στοιχεία που τα σώματος μας παρέχουν και αποκαλύπτουν το πώς ζούμε και πεθαίνουμε.

VICE: Τι είδους δουλειά κάνετε εδώ;
Δρ. Daniel Wescott: Στις εγκαταστάσεις αποσύνθεσης κάνουμε έρευνα. Βασικό κομμάτι αυτής είναι να καθορίσουμε την ώρα του θανάτου. Επίσης μελετάμε πολλά ανθρώπινα υπολείμματα για χάρη της αστυνομίας ή δικηγόρων. Ένα άλλο μεγάλο πρότζεκτ είναι να ταυτοποιήσουμε τα υπολείμματα των μεταναστών που πέθαναν διασχίζοντας τα σύνορα Τέξας/Μεξικού, κυρίως στην Κομητεία Brooks. Υπάρχει και το εκπαιδευτικό κομμάτι επίσης. Έχουμε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό πρόγραμμα και εκπαιδεύουμε αστυνομικούς, ιατροδικαστές και εκπαιδευτές σκύλων.

Μερικές από τις πλέον αξιομνημόνευτες υποθέσεις που έχετε χειριστεί;
Λοιπόν, μια από τις πρώτες υποθέσεις στην οποία εργάστηκα ήταν ένα 9χρονο κορίτσι στο Κάνσας. Είχε εξαφανιστεί για λίγο. Υποτίθεται ότι ήταν η πρώτη φορά που της είχαν επιτρέψει να βγει μόνη της στο δρόμο. Και έπειτα, καταλαβαίνεις, βρήκαν το σκελετό της μίλια μακριά. Την είχαν πετάξει εκεί όπου οι αγρότες πετούσαν τα νεκρά ζώα. Έτσι έφεραν πέντε ή δέκα σακούλες σκουπιδιών με οστά και τα εναπόθεσαν πάνω στο τραπέζι. Έπρεπε να τα ψάξουμε και να βρούμε ποια ήταν τα δικά της και ποια ζώων.

Πώς σας επηρεάζει συναισθηματικά αυτή η δουλειά;
​Στα παιδιά, ιδιαιτέρως, ναι, είναι δύσκολο να πιστέψεις ότι κάποιος θα μπορούσε να το κάνει αυτό. Δυστυχώς, ανακαλύπτεις ότι κακοποιούνταν εδώ και πολύ καιρό. Μια φορά δούλεψα σε υπόθεση ενός παιδιού 19μηνών. Ο πατέρας είπε ότι σηκώθηκε να πάει στο μπάνιο στη μέση τη νύχτας, όταν γλίστρησε στο χαλί και το κεφάλι του μωρού χτύπησε στην τουαλέτα. Όμως όταν αρχίσαμε να το εξετάζουμε, το παιδί είχε πέντε διαφορετικά σημεία στο σώμα του που αποθεραπεύονταν. Είχε ράγισμα πάνω από τον καρπό του, όπου είχε στρίψει το χέρι του. Δεκαεννέα μηνών και είχε πιο πολλά κατάγματα από όσα οι περισσότεροι άνθρωποι θα πάθουν σε όλη τους τη ζωή.

Πώς το αντιμετωπίζετε αυτό;
Το αντιμετωπίζεις, γνωρίζοντας ότι συμβάλλεις στη σύλληψη εγκληματιών.

Η δουλειά σας, σας κάνει να σκεφτείτε τη δική σας θνησιμότητα;
​Θέλω να πω ότι γνωρίζω πως θα πεθάνω, αλλά δεν ανησυχώ απαραίτητα για το θάνατο. Συμβαίνει ότι και με όλα τα υπόλοιπα επαγγέλματα. Όσο περισσότερο δουλεύεις σε αυτό τον τομέα, τόσο πιο άνετα αισθάνεσαι. Εκεί που καμιά φορά το σκέφτομαι, είναι όταν φέρουν κάποιο πτώμα ανθρώπου στην ηλικία μου. Τότε λέω από μέσα μου ότι θα μπορούσα να είμαι εγώ!

Υποθέτω ότι θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε από εμάς! Αλήθεια, πώς μπορείτε να υπολογίσετε την ηλικία;
​Λοιπόν, από την εμβρυακή ηλικία έως την ηλικία των 25 ετών, αυτό το οποίο μελετάμε είναι η ανάπτυξη και στη συνέχεια βλέπουμε πως το σώμα εκφυλίζεται. Από την εμβρυακή ηλικία έως τα 25 έτη, μπορούμε πραγματικά να υπολογίσουμε με ακρίβεια την ηλικία επειδή όλοι μεγαλώνουμε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Όμως όταν μελετάμε τον εκφυλισμό του σκελετού, όλα έχουν να κάνουν με τον τρόπο ζωής.

Τι βλέπετε όταν κοιτάτε αυτά τα οστά εδώ;
​Είναι απίστευτο το πόσα πολλά μπορείς να μάθεις για τη ζωή κάποιου από τα υπολείμματα του σκελετού του. Από τα πρώτα υπολείμματα που εξέτασα ποτέ ήταν από προϊστορικούς ανθρώπους. Ένας από αυτούς κάπνιζε πίπα. Μπορούσες να το δεις αυτό στα δόντια του. Μπορούσες να βρεις πολλά για τις δραστηριότητες που συνήθιζαν να κάνουν. Τι είδους ήταν αυτές, εάν εργάζονταν σκληρά, τι είδους τροφή έτρωγαν. Μπορείς να δεις ασθένειες όπως η σύφιλη.

Επειδή κατατρώει τα οστά;
Σωστά.

Πώς μπορείτε να εικάσετε τι δραστηριότητες έκαναν οι άνθρωποι;
Μελετάς τη διατομή του οστού. Πάρε για παράδειγμα αυτό το μηριαίο οστό. Μπορείς να το δεις σαν ένα δοκάρι κτιρίου. Ασκούνται διαφορετικές δυνάμεις πάνω του και στη διάρκεια της ζωής του θα προσαρμοστεί προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που υπάρχουν. Οπότε σε αυτό το οστό, έχεις μια μικρή καμπυλότητα εδώ (μεσότητα διάφυσης). Εάν είσαι δρομέας, κάνεις πολλές εμπρόσθιες και οπίσθιες κάμψεις και ως εκ τούτου, το οστό θα επεκταθεί για να καλύψει αυτό το σημείο. Εάν παίζεις ας πούμε ποδόσφαιρο, κάνεις πολλές περιστροφές και γυρίσματα, οπότε το οστό θα γίνει μεγαλύτερο σε διάμετρο.

Πώς καταπονούν οι σύγχρονοι άνθρωποι τα σώματά τους;
Κουβαλάμε υπερβολικό βάρος. Παίζει μεγάλο ρόλο στη σπονδυλική στήλη. Προκαλείται μεγάλη συγχώνευση στη σπονδυλική στήλη. Βλέπεις πολλούς ηλικιωμένους και η σπονδυλική τους στήλη έχει συγχωνευτεί.

Έχετε παρατηρήσει άλλες διαφορές μεταξύ ημών και των προγόνων μας;
​Λοιπόν, είναι απίστευτο το ότι η κορμοστασιά μας είναι εξαιρετικά πλαστική. Αλλάζει πολύ-ακόμα κι αν κάνουμε συγκρίσεις με τους προ-προ-παππούδες μας. Το κρανίο μας είναι πιο στενό, ψηλότερο και μακρύτερο. Κατά μέσο όρο είμαστε ψηλότεροι, βαρύτεροι και αυτό επηρεάζει τα οστά μας.

Πώς ερμηνεύετε την αλλαγή στις αναλογίες του κρανίου;
​Αυτό σχετίζεται κυρίως με την παιδική ηλικία. Η διατροφή μας είναι καλύτερη, ήδη από την εμβρυακή ηλικία. Εάν πάθεις κάποιου είδους μόλυνση ή κάποια ασθένεια που διαρκέσει αρκετό χρονικό διάστημα για να διαταράξει τα πρότυπα της ανάπτυξής σου, τότε δεν αναπτύσσεσαι. Τα αντιβιοτικά, ας πούμε, επηρεάζουν πολύ την ανάπτυξη. Η βάση του κρανίου, ιδιαιτέρως, μεγαλώνει πραγματικά πολύ γρήγορα στις μικρές ηλικίες και έτσι σήμερα μπορεί να αναπτυχθεί πλήρως.

Αυτό επηρεάζει το μέγεθος του εγκεφάλου και τη λειτουργία του επίσης;
​Δεν έχω ιδέα για το εάν επηρεάζει τη λειτουργία ή όχι. Αλλά σχετίζεται με την αύξηση του μεγέθους του εγκεφάλου. Το μέγεθος του εγκεφάλου δεν μεταφράζεται απαραιτήτως σε ευφυία. Οι γυναίκες έχουν μικρότερο μέγεθος εγκεφάλου από τους άνδρες, αλλά φυσικά δεν είναι λιγότερο ευφυείς.

Ποιο πιστεύετε ότι είναι το κίνητρο των δοτών;
Πολλοί θέλουν να δωρίσουν το σώμα τους στην επιστήμη, αλλά η ιατρική σχολή τους απορρίπτει. Δεν δέχονται κανέναν που να είναι πολύ βαρύς, πολύ ψηλός, πολύ κοντός. Για εμάς αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα. Οι εν ζωή δότες συνήθως είναι άτομα που έχουν υπηρετήσει στην αστυνομία, το ιατρικό πεδίο και την εκπαίδευση. Έτσι θεωρούν ότι συνεχίζουν το έργο τους στο μέλλον, συνεχίζουν να βοηθούν στην επίλυση εγκλημάτων και συνεχίζουν να εκπαιδεύουν. Επίσης έχουμε πολλούς εν ζωή δότες, οι οποίοι δεν θέλουν να είναι βάρος για την οικογένειά τους. Είναι μια εναλλακτική μορφή ταφής.

Όλα τα έξοδα είναι καλυμμένα;
Σωστά. Επίσης, εδώ, κάνουμε έρευνα για τα όρνια και έχουμε πολλούς ανθρώπους που δηλώνουν συγκεκριμένα ότι θέλουν να χρησιμοποιηθούν σε αυτό το κομμάτι.

Γιατί;
Δεν γνωρίζω γιατί [γέλια], απλώς το κάνουν. Νομίζω ότι κάποιοι από αυτούς πιστεύουν ότι θα είναι ενδιαφέρον. Άλλοι νομίζουν ότι είναι ο πλέον οικολογικός τρόπος για να φύγεις από τη ζωή. Επιστρέφεις στη φύση.

Είναι φοβερή ιστορία. Δυστυχώς, δεν μπορούν να την διηγηθούν.
​Σωστά! Όμως η οικογένειά τους θα μπορούσε.

Έχετε σκεφτεί τι θα θέλατε να κάνετε με το δικό σας σώμα;
Είμαι δότης.

Σε τι είδους έρευνα θα θέλατε να χρησιμοποιηθείτε;
​Δεν θα ήθελα να το περιορίσω. Ένα από τα σπουδαιότερα πράγματα, στα οποία εστιάζουμε τώρα για να το κατανοήσουμε είναι το νεκροβιοσύστημα. Σε ένα πτώμα, υπάρχει ένα ολόκληρο οικοσύστημα. Υπάρχουν μικρόβια, βακτήρια, μύκητες, διαφορετικά είδη εντόμων, μύγα και προνύμφη μύγας, σκαθάρια και νύμφες σκαθαριών. Μερικές από τις μύγες πηγαίνουν στα πτώματα επειδή θέλουν να εναποθέσουν τα αυγά τους, ώστε η προνύμφη τραφεί από το σώμα. Άλλες μύγες έλκονται γιατί οι προνύμφες τους θα τραφούν από τα σκουλήκια. Έρχονται διαφορετικές ομάδες σκαθαριών. Κάποια έλκονται από τα σκουλήκια. Άλλα από την αφυδατωμένη σάρκα. Έρχονται πουλιά, τα οποία ενδιαφέρονται για τα έντομα που έχουν προσελκυθεί στο σώμα. Τα όρνια έλκονται από τον ιστό. Έχουμε πολλές αλεπούδες και κογιότ επίσης. Θέλουμε να γνωρίζουμε πως λειτουργεί το οικοσύστημα. Τι ελκύει αυτές τις μύγες; Πώς αλλάζουν οι κοινότητες μικροβακτηρίων στο χρόνο;

Τι έχετε ανακαλύψει μέχρι σήμερα;
Οι ερευνητές του Texas A&M ανακάλυψαν ότι τα βακτήρια στην πραγματικότητα απελευθερώνουν χημικά που έλκουν τις μύγες. Όταν προσγειώνονται, φέρνουν κι άλλα βακτήρια. Επίσης απελευθερώνουν πεπτίδια μέσω του σάλιου τους που βοηθούν την ανάπτυξη μερικών βακτηρίων και την εξάλειψη άλλων. Είναι μια πραγματικά ενορχηστρωμένη κατάσταση. Γνωρίζουμε ότι η θερμοκρασία και η υγρασία παίζουν ρόλο-η θερμοκρασία είναι ένας από τους πρωταρχικούς παράγοντες ανάπτυξης εντόμων. Όταν τα κατανοήσουμε όλα αυτά, μπορούμε να περιορίσουμε την εκτίμησή μας για την ώρα του θανάτου, από μερικές μέρες μέχρι μια εβδομάδα. Δεν είναι δύσκολο να το εκτιμήσεις αλλά όταν μιλάμε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αρχίζει να γίνεται πολύ πιο δύσκολο. Δεν πιστεύω ότι θα καταφέρουμε να είμαστε απολύτως ακριβείς ποτέ, αλλά πιστεύω ότι θα φθάσουμε στο σημείο όπου θα είναι σχετικά απλό να γίνει ένας κατά μέσο όρο ακριβής προσδιορισμός. Είναι πραγματικά μια συναρπαστική στιγμή να είναι κανείς ιατροδικαστής ανθρωπολόγος.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.