Παρακολούθησα το Φινάλε της Δίκης Υπεξαίρεσης στη Θεσσαλονίκη

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης

Με τα χέρια διπλωμένα στο στήθος και τα μάτια κλειστά, παρατεταμένα για λίγα λεπτά, ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης Βασίλης Παπαγεωργόπουλος άκουσε την ετυμηγορία του Εφετείου για την υπόθεση του σκανδάλου υπεξαίρεσης στο ταμείο του Δήμου. Ένοχος, με ποινή 12 χρόνων κάθειρξης, πρέπει να επιστρέψει ξανά στις φυλακές Διαβατών. Από το ασφυκτικά γεμάτο ακροατήριο ακούστηκαν επιφωνήματα δυσαρέσκειας – κάποιοι φώναξαν «όχι» - κι έπειτα ο ίδιος «σκοτεινιασμένος» αγκάλιασε τη σύζυγό του, που είχε περάσει πίσω από τα έδρανα των κατηγορουμένων.

Ο «φτερωτός γιατρός» οδηγήθηκε στην κλούβα για το δρομολόγιο πίσω στη φυλακή, από τον κρυφό διάδρομο που ενώνει τη δικαστική αίθουσα με το υπόγειο των δικαστηρίων. Από την πίσω πόρτα. Το βέβαιο είναι ότι θα προσφύγει στον Άρειο Πάγο προσδοκώντας την επανάληψη της δίκης. Επίσης βέβαιο είναι ότι σήμερα το μεσημέρι έκλεισε μια πληγή στη Θεσσαλονίκη, που έχασκε ανοιχτή έξι χρόνια μετά την αποκάλυψη της υπεξαίρεσης 17,8 εκατ. ευρώ από τον Δήμο και ενάμιση χρόνο μετά την πρωτόδικη καταδίκη του Παπαγεωργόπουλου σε ισόβια κάθειρξη.

Η σημερινή απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου κρίνεται από παράγοντες της δίκης ότι αφήνει τους περισσότερους κατηγορούμενους ικανοποιημένους, τουλάχιστον ως προς την επιμέτρηση των ποινών. Κρίθηκαν ένοχοι κατά πλειοψηφία 3-2 και αναγνωρίστηκαν σε όλους ελαφρυντικά, σπάζοντας αρχικά τα ισόβια δεσμά για τους τρεις πρωταγωνιστές της υπόθεσης: Στον βασικό κατηγορούμενο, πρώην ταμία Παναγιώτη Σαξώνη, τον μοναδικό που ομολογεί την υπεξαίρεση, επιβλήθηκε ποινή κάθειρξης 20 ετών και φυλάκιση έξι μηνών. Στον πρώην γενικό γραμματέα του Δήμου, Μιχάλη Λεμούσια, κάθειρξη 13 ετών και φυλάκιση 5 μηνών. Και στον πρώην δήμαρχο Βασίλη Παπαγεωργόπουλο, κάθειρξη 12 ετών.

Οι δύο τελευταίοι, άλλοτε στενοί συνεργάτες και αχώριστοι ως το τέλος στην ίδια υπερασπιστική γραμμή, αρνούνται κατηγορηματικά όλες τις κατηγορίες. Ο Λεμούσιας ξέσπασε μετά την ανακοίνωση της απόφασης. «Στη βιβλιοθήκη της φυλακής διάβασα τις δίκες Ντρέιφους και Κολοκοτρώνη. Πίστευα ότι υπάρχουν δικαστές με σθένος, όμως η απόφαση ήταν προειλημμένη. Απολογείστε στον θεό και τη συνείδησή σας, από τον θεό να το βρείτε» φώναξε προς την έδρα, μετά κάθισε κι έβγαλε από την τσέπη ένα χάπι. Ο Παπαγεωργόπουλος δίπλα του ήταν αμίλητος. Μόνο μια στιγμή, λίγο πριν, όταν το δικαστήριο ανακοίνωση την ενοχή του, μονολόγησε φωναχτά: «Αυτό είναι λάθος».

Μετά από 54 συνεδριάσεις, το Εφετείο έκρινε ότι η υπεξαίρεση 17,8 εκατ. ευρώ τελέστηκε από τον ταμία Σαξώνη. Τα χρήματα ήταν εισφορές δημοτικών υπαλλήλων προς τα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ το μεγάλο κόλπο κρυβόταν με πλαστά παραστατικά πληρωμών που κατασκεύαζε ο ίδιος. Το δικαστήριο μετέτρεψε προς το ευνοϊκότερο την κατηγορία για τους Λεμούσια-Παπαγεωργόπουλο, κρίνοντάς τους ενόχους για απλή συνέργεια στην υπεξαίρεση κι επιπλέον τον πρώην γραμματέα ένοχο για απλή συνέργεια στην πλαστογραφία.

Τέλος, στους δύο πρώην διευθυντές της ταμειακής υπηρεσίας του Δήμου, Θωμά Γκόλα και Γιώργο Γκαϊδατζή, επιβλήθηκαν ποινές φυλάκισης 1 και 2 ετών, αντιστοίχως, με τριετή αναστολή, για το πλημμέλημα ότι παρέλειψαν να ελέγξουν τον υφιστάμενό τους κι αφέθηκαν ελεύθεροι.

Νωρίς το μεσημέρι, ο Παπαγεωργόπουλος μετήχθη στα δικαστήρια Θεσσαλονίκης με την κλούβα της Αστυνομίας. Φορούσε λευκό πουκάμισο και ριγέ κόκκινη γραβάτα κι έκρυβε με το σακάκι του τις χειροπέδες. Φαινόταν περισσότερο ευδιάθετος από άλλες φορές, είχε στο πρόσωπο ένα ανεπαίσθητο χαμόγελο και χαιρέτισε τους δημοσιογράφους. Στην είσοδο βρίσκονταν μόνο τηλεοπτικά συνεργεία και φωτογράφοι. Ο πρώην δήμαρχος ευελπιστούσε να αθωωθεί και αυτή την προσδοκία καλλιεργούσε το περιβάλλον του όλο το προηγούμενο διάστημα. «Πάγωσε» όταν άκουσε την απόφαση, αρχικά επί της ενοχής. Κοιτούσε ευθεία μπροστά το έδρανο και άλλοτε έκλεινε για ώρα τα μάτια, ένας θεός ξέρει τι ακριβώς αναλογιζόμενος. Δεν τσέκαρε ούτε μία φορά τον κόμπο της γραβάτας του, δεν κοίταξε καθόλου το σπορ ρολόι χειρός με το πλαστικό λουράκι.

Έξι χρόνια μετά την αποκάλυψη της υπόθεσης, παραμένει αναπάντητο το βασανιστικό ερώτημα «πού πήγαν τα 17,8 εκατ. ευρώ» του δημοτικού ταμείου. Ποσό 1,7 εκατ. ευρώ (το 10%) ομολογεί ότι κράτησε ο Σαξώνης, ενώ τα υπόλοιπα αγνοούνται. «Αποκρύφτηκαν σε άγνωστες οικονομικές περιοχές» είχε πει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του πρωτόδικου δικαστηρίου. Στη σημερινή εκφώνηση της εφετειακής απόφασης, δεν ειπώθηκε το παραμικρό για τα χαμένα χρήματα, καθώς η διαδικασία έτρεξε γρήγορα.

Στη διακοπή της σημερινής συνεδρίασης, όταν η ενοχή των κατηγορούμενων είχε πια κριθεί και αναμενόταν η ανακοίνωση των ποινών, ο Παπαγεωργόπουλος συνέταξε από το κρατητήριο μια δήλωση σε ένα κομμάτι χαρτί. Γράφοντας κάποιες φράσεις με κεφαλαία και άλλες με πεζά, υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει κανένα αποδεικτικό στοιχείο σε βάρος του, χαρακτηρίζει τη δικαστική κρίση ως «απόφαση σκοπιμότητας» και ευχαριστεί όσους τον στήριξαν το διάστημα «της εξορίας, της απομόνωσης και της λάσπης».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.