Κόψε το Αλάτι και το Chat αν Θέλεις να Γλιτώσεις το Νοσοκομείο

Παραδέξου το, λίγες ημέρες προτού βγεις στην παραλία δεν μπορείς να κάνεις πολλά, για να αποκτήσεις σώμα περιοδικού - και μπορώ να σου πω και αρκετούς λόγους ότι δεν χρειάζεται. Φαντάζομαι, θα έχεις διαβάσει άρθρα για το πώς να αγαπάς τον εαυτό σου, ακόμη και με λίγα κιλά παραπάνω από αυτό που κάποιοι θεωρούν ιδανικό. Από τη στιγμή, όμως, που θες να ασχοληθείς με τη διατροφή σου, καν’ το τουλάχιστον για να αποκτήσεις μακροπρόθεσμα καλές διατροφικές συνήθειες, που θα προστατέψουν την υγεία σου και όχι για να αποκτήσεις σώμα μοντέλου με δίαιτες εξπρές. Ειδικά αν σκεφτείς ότι σύμφωνα με μελέτη, οι διατροφικές μας συνήθειες στην Ελλάδα είναι τόσο καλές, όσο μοα μερίδα κατεψυγμένες πατάτες δύο ημέρες αφότου τις παρήγγειλες, ήρθε μάλλον η ώρα να κόψεις το fast food και να παίρνεις ταπεράκι, αλλά και να ξεκινήσεις επιτέλους αυτά τα μαθήματα πολεμικών τεχνών που λες εδώ και δύο χρόνια.

Η Πανελλαδική Μελέτη Διατροφής και Υγείας (ΠΑΜΕΔΥ) που διεξήχθη σε δείγμα 4.600 ατόμων με αντιπροσωπευτικό δείγμα του ελληνικού πληθυσμού, από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών -με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Διατροφής του Ανθρώπου στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής, κ. Αντώνη Ζαμπέλα-, έδειξε ουσιαστικά ότι αυτά που τρώμε μπορεί και να μας στείλουν στο νοσοκομείο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο ελληνικός πληθυσμός έχει διατροφικές συνήθειες που προσδίδουν λίπος, κορεσμένα λιπαρά και πρωτεΐνη πάνω από τις συστάσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κορεσμένα λιπαρά πρέπει να μειωθούν κατά 30% στον υγιή γενικό πληθυσμό και κατά περίπου 50% στα άτομα υψηλού κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων, όπως όσοι έχουν υπερχοληστερολαιμία και οι διαβητικοί ασθενείς. Αντίθετα, η πρόσληψη θετικών πολυακόρεστων λιπαρών οξέων θεωρείται χαμηλή. Χαρακτηριστικά, η μελέτη έδειξε ότι η πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων ήταν περίπου 5% επί της ενέργειας, όταν συστήνεται πρόσληψη 6-10%. Η πρόσληψη φυτικών ινών ήταν για το συνολικό δείγμα της μελέτης περίπου 25 γραμμάρια την ημέρα, όταν η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι 25-35 γραμμάρια, ενώ το 60% του πληθυσμού προσλάμβανε ποσότητες κάτω από την κατώτατη συνιστώμενη πρόσληψη.

Με βάση τα στοιχεία, περίπου 5% των ανδρών και 2% των γυναικών έχουν υποστεί κάποιο καρδιαγγειακό επεισόδιο, ενώ ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η εμφάνιση της νόσου δεν είναι πια προνόμιο της τρίτης ηλικίας, αλλά εμφανίζεται σε άτομα πολύ νεότερων ηλικιών, ακόμα και μικρότερα των 35 ετών. Ο σακχαρώδης διαβήτης επιπολάζει περίπου στο 6-7% του πληθυσμού, ενώ υπερβάλλον βάρος/παχυσαρκία παρατηρείται στο 60% των ανδρών και στο 40% των γυναικών. Ένας στους πέντε Έλληνες ακολουθεί πλήρως καθιστική ζωή, ενώ μόλις το 40% των ανδρών και των γυναικών έχει επαρκή επίπεδα σωματικής δραστηριότητας. Περίπου ένας στους τέσσερις άνδρες και γυναίκες είχε έναν τουλάχιστον από τους κλασσικούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, ενώ στα άτομα άνω των 40 ετών το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 50% του ελληνικού πληθυσμού. Το μόνο παρήγορο είναι το γεγονός ότι οι καπνιστικές συνήθειες φαίνεται να έχουν σταθεροποιηθεί σε ποσοστά <40%, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, έναντι ποσοστών 50% και άνω, που διαπιστώνονταν τις προηγούμενες δεκαετίες. Ανησυχητικό είναι, όμως, το φαινόμενο ότι η πλειοψηφία των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι ξεκίνησαν το κάπνισμα από την ηλικία των 15 ετών.

Καθώς τα πορίσματα της έρευνας δείχνουν ότι μάλλον δεν έχουμε πάρει στα σοβαρά τη διατροφή μας και τις συνέπειες στην υγεία μας, ρωτήσαμε τον καθηγητή κ. Αντώνη Ζαμπέλα τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό.

VICE: Tι συμπεράσματα βγάζουμε για τις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων από την έρευνά σας;
Αντώνης Ζαμπέλας: Με λίγες λέξεις, η ΠΑΜΕΔΥ έδειξε ότι οι διατροφικές συνήθειες που ακολουθούμε δεν προάγουν την υγεία.

Πώς έχει επηρεάσει η κρίση τις διατροφικές μας συνήθειες;
Αν και δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία πριν από την κρίση σε αντιπροσωπευτικό δείγμα όλων των ηλικιακών ομάδων, από έρευνες όπως είναι η ΠΑΜΕΔΥ, θεωρώ ότι η κρίση θα τις έχει επηρεάσει σημαντικά, καθώς πολλά από τα υγιεινά τρόφιμα είναι πιο ακριβά, σε σχέση με τα φαγητά των fast food που είναι φθηνότερα. Επίσης, επηρεάζει τις διατροφικές συνήθειες η κατάθλιψη, που πολλές φορές συνοδεύει την ανεργία, αλλά ακόμη και τον κίνδυνο ανεργίας.

Τροφή, ο Χειρότερος Εχθρός μου

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Ποιο είναι το πιο ανησυχητικό από όσα προκύπτουν από τη μελέτη σας;
Νομίζω ότι το ανησυχητικό είναι ότι υπάρχει μια γενικότερη ανισορροπία στη διατροφή, αλλά και χαμηλή σωματική δραστηριότητα. Το γεγονός ότι νοσεί περισσότερο κόσμος από ασθένειες, όπως η καρδιαγγειακή νόσος, που επηρεάζονται σημαντικά από τη διατροφή, δείχνει ότι κάτι πρέπει να κάνουμε, για να αντιστραφεί αυτή η τάση.

Όπως γίνεται γνωστό από την έρευνά σας, ο ελληνικός πληθυσμός έχει διατροφικές συνήθειες που προσδίδουν λίπος, κορεσμένα λιπαρά και πρωτεΐνη πάνω από τις συστάσεις, ενώ η πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων θεωρείται χαμηλή. Θα μας δώσετε κάποια παραδείγματα για το τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει ότι η πρόσληψη ζωικών προϊόντων, όπως το κόκκινο κρέας και τα προϊόντα του, είναι υψηλή, ενώ η πρόσληψη ανάλατων καρπών και σπόρων, αλλά και φυτικών ελαίων είναι χαμηλή. Τέτοιου τύπου προσλήψεις αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά, ο διαβήτης, αλλά και η υπέρταση και κάποιοι τύποι καρκίνου. Όμως, δεν είναι μόνο αυτές οι προσλήψεις που παρατηρήθηκε ότι είναι προβληματικές. Στην ΠΑΜΕΔΥ παρατηρήθηκαν, επίσης, χαμηλές προσλήψεις σε ορισμένες βιταμίνες όπως η βιταμίνη D, η Ε και το φυλλικό οξύ. Χαμηλές προσλήψεις παρατηρήθηκαν, επίσης, για το ασβέστιο και το κάλιο, ενώ οι γυναίκες είχαν και χαμηλή πρόσληψη σιδήρου. Αντίθετα, η πρόσληψη νατρίου, που είναι συστατικό του αλατιού, ήταν ιδιαίτερα υψηλή για ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού. Το ευχάριστο, όμως, ίσως είναι ότι έχει ξεκινήσει να μειώνεται κάπως το κάπνισμα.

Ποια φαγητά πρέπει να αποφεύγουμε και ποια πρέπει να βάλουμε στην καθημερινότητά μας;
Πρέπει να αυξήσουμε την πρόσληψη φρούτων και λαχανικών, να εντάξουμε σαλάτα με ελαιόλαδο στο κύριο γεύμα και όσπρια στις εβδομαδιαίες συνήθειές μας, να αντικαταστήσουμε τα επεξεργασμένα δημητριακά με δημητριακά ολικής άλεσης, να μειώσουμε την πρόσληψη κόκκινου κρέατος και των προϊόντων του, αλλά και τυριών υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος και αλάτι. Να μην αλατίζουμε το φαγητό. Όταν παραγγέλνουμε από έξω, να κάνουμε σωστές επιλογές, να τρώμε πιο συχνά μαγειρεμένο φαγητό και να μάθουμε να διαβάζουμε τις ετικέτες τροφίμων, να τις συγκρίνουμε και να επιλέγουμε σωστά.

Πώς φαίνεται να επηρεάζει η διατροφή την υγεία του ελληνικού πληθυσμού;
Η διατροφή επηρεάζει την υγεία οποιουδήποτε πληθυσμού. Για παράδειγμα να αναφέρω ότι μια άλλη μεγάλη κλινική μελέτη που έγινε στην Ισπανία σε ασθενείς υψηλού κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων, έδειξε ότι όταν ακολούθησαν μεσογειακή διατροφή με έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ή ανάλατους ξηρούς καρπούς, οι θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήματα μειώθηκαν κατά 30%. Το γεγονός ότι στη μελέτη μας παρατηρήθηκαν υψηλά επίπεδα παχυσαρκίας, αλλά και υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα και αρτηριακής πίεσης, που είναι παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων, σημαίνει ότι κάτι πρέπει να κάνουμε, για να αλλάξουμε τον τρόπο που διατρεφόμαστε. Δεν είναι, όμως, μόνο τα καρδιαγγειακά νοσήματα που επηρεάζονται. Η χαμηλή πρόσληψη βιταμίνης D και ασβεστίου μπορούν να επηρεάσουν την υγεία των οστών, η χαμηλή πρόσληψη φυλλικού οξέος σχετίζεται με κάποια προβλήματα στην εγκυμοσύνη, ενώ η χαμηλή πρόσληψη σιδήρου σχετίζεται από ήπια κόπωση ή αδυναμία στη συγκέντρωση, έως και την εμφάνιση σιδηροπενικής αναιμίας. Τέλος, η χαμηλή πρόσληψη καλίου και η υψηλή πρόσληψη νατρίου, επηρεάζουν αρνητικά την αρτηριακή πίεση. Επομένως, το να ακολουθούμε ένα υγιεινό διατροφικό πρότυπο είναι εξαιρετικά σημαντικό για την πρόληψη πολλών νοσημάτων.

Σημειώνεται στην έρευνα ότι ένας στους πέντε Έλληνες ακολουθεί πλήρως καθιστική ζωή, ενώ μόλις το 40% των ανδρών και των γυναικών είχε επαρκή επίπεδα σωματικής δραστηριότητας. Ποια είναι τα οφέλη που μπορεί να έχουμε από τη δραστηριότητα, ακόμη και αν η διατροφή μας δεν είναι άριστη;
Τα οφέλη της σωματικής δραστηριότητας είναι σημαντικότατα. Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι η σωματική δραστηριότητα βοηθά να διατηρήσουμε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος, αλλά έχει επίσης παρατηρηθεί ότι ένας άνθρωπος που έχει αυξημένο σωματικό βάρος και ασκείται, είναι πιο υγιής από έναν που έχει φυσιολογικό σωματικό βάρος, αλλά είναι σωματικά αδρανής. Η σωματική δραστηριότητα βοηθά και πολλά συστήματα του οργανισμού, όπως το καρδιαγγειακό, το αναπνευστικό, αλλά και το μυϊκό σύστημα και την οστική υγεία. Για τον λόγο αυτό, συστήνεται τρεις φορές την εβδομάδα αερόβια άσκηση και δύο φορές άσκηση με αντιστάσεις, δηλαδή βάρη. Επίσης, προσοχή πρέπει να δοθεί στην έκθεση σε οποιουδήποτε τύπου οθόνη, κυρίως στα παιδιά.

Τι θα συμβουλεύατε έναν 30χρονο με κακές διατροφικές συνήθειες;
Νομίζω ότι επιγραμματικά θα του έλεγα να διατηρήσει σε όλη του τη ζωή ένα υγιές σωματικό βάρος, να προσλαμβάνει σε καθημερινή βάση σαλάτα με ελαιόλαδο και φρούτα, να μειώσει τα ζωικά προϊόντα και το έτοιμο φαγητό απ’ έξω, να βλέπει λιγότερη τηλεόραση και να μη βρίσκεται πολλές ώρες μπροστά από έναν υπολογιστή ή ένα κινητό. Επίσης, να βρει ένα άθλημα που να του αρέσει και να το ασκεί, όχι για πρωταθλητισμό, αλλά για την υγεία του.

Περισσότερα από το VICE

Ο Vlospa Χώνει Ρίμες και στα Γαλλικά, Αφήνοντας Ράπερ «να Ψάχνουν Δουλειά»

Στα Νότια Προάστια Ζουν Ακόμα Άνθρωποι των Σπηλαίων

Billy Sio: Ο «Bασιλιάς» της Trap στην Ελλάδα μάς Ξεναγεί στον Μαχαλά του