08 (1)

FYI.

This story is over 5 years old.

Συνέντευξη

Στο Παγκράτι Λειτουργεί Ένα Ιατρείο για Κούκλες - Κυριολεκτικά

Η κυρία Ειρήνη μπορεί να «γιατρέψει» τη χαλασμένη κούκλα σου.

Μπαίνοντας στο διαμέρισμα της κυρίας Ειρήνης στο Παγκράτι, μένεις με το στόμα ανοιχτό: Σε κάθε γωνιά του θα δεις τοποθετημένες δεκάδες κούκλες, αν και σε καμία περίπτωση δεν αισθάνεσαι αποπνικτικά. Κάποιες είναι πάνινες, άλλες από πορσελάνη, κόκκαλο, ακόμη και πλαστικές. Κάθονται η μία δίπλα στην άλλη σαν μια μεγάλη παρέα και μας παρακολουθούν καθώς χαζεύουμε τον χώρο. Βρισκόμαστε σε ένα ιατρείο, που όμως δεν περιθάλπει ανθρώπους ή ζωάκια, αλλά κούκλες. Άνθρωποι από διάφορα μέρη της Ελλάδας επικοινωνούν με την κυρία Πρίντεζη-Φράγκου, με σκοπό να φέρουν τις αναμνήσεις τους για επιδιόρθωση.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η ίδια, μοιάζει πολύ νεότερη από την πραγματική της ηλικία -την οποία δεν γνωρίζω, αν θέλει να αποκαλύψω- και αυτό σίγουρα οφείλεται και στην ενασχόλησή της με αυτό που πραγματικά αγαπά. Μας υποδέχεται με ένα χαμόγελο και μας ξεναγεί στο σπίτι της. Στη συνέχεια, μας συστήνει στο καναρίνι και τις «φίλες» της. Το πιο όμορφο στην όλη υπόθεση είναι πως ενώ βρέθηκα εκεί για να μιλήσω σχετικά με το «Ιατρείο Κουκλών» που διατηρεί εδώ και χρόνια, ανακάλυψα ότι πρόκειται για μια καλλιτέχνιδα που δημιουργεί τις δικές της κούκλες, ερευνά την ελληνική παράδοση μέσω αυτών και εν τέλει πραγματοποιεί εκθέσεις σε διάφορα μέρη του κόσμου. Παρακάτω, μπορείτε να διαβάσετε όσα είπαμε. όταν κάτσαμε στους περικυκλωμένους από κούκλες διαφόρων ειδών καναπέδες του ευήλιου σαλονιού της.

1544618202671-14-2
1544605877752-10-1

VICE: Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την κατασκευή κούκλας;
Ειρήνη Πρίντεζη, Φράγκου: Μεγάλωσα στην Κωνσταντινούπολη και από μικρή ηλικία μου άρεσε να δημιουργώ. Ξεκίνησα πλέκοντας. Θυμάμαι ότι ο πατέρας μου είχε κόψει τις βελόνες στη μέση, επειδή ήταν μεγάλες για τα χέρια μου. Μου άρεσε πολύ και σιγά-σιγά, κεντώντας και πλέκοντας, ξεκίνησα να φτιάχνω τις δικές μου κούκλες. Όταν το είδαν αυτό οι γονείς μου, αποφάσισαν να με στείλουν στην Αμερικανική Σχολή Γραμμάτων και Τεχνών της Κωνσταντινούπολης, παράλληλα με το σχολείο, όπου παρακολούθησα σχετικά μαθήματα. Έχω μάθει να φτιάχνω χειροποίητες κούκλες με μια τεχνική που δεν την έχω δει στην Ελλάδα - χρησιμοποιώ βαμβάκι και κόλα. Μάλιστα, παραδίδω μαθήματα στο Πνευματικό Κέντρο Κωνσταντινουπολιτών -στην οδό Σούτσου- και οι κυρίες που έρχονται είναι πολύ ενθουσιασμένες. Όταν δημιουργείς από το μηδέν ένα ανθρωπάκι, είναι λογικό να το αγαπάς κατά κάποιον τρόπο σαν παιδί σου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Πότε ήρθατε στην Ελλάδα;
Το 1964 έδιωξαν από την Πόλη όσους είχαν ελληνική υπηκοότητα. Ήταν μια δύσκολη χρονιά, έπρεπε να δουλέψουμε όλοι και έτσι σταμάτησα να φτιάχνω κούκλες. Ασχολήθηκα με άλλα πράγματα και όταν ήρθε η σωστή στιγμή, ξεκίνησα πάλι. Μέχρι σήμερα, έχω δημιουργήσει 140 κούκλες, από τις οποίες οι 110 είναι με ελληνικές και αρμένικες παραδοσιακές φορεσιές. Επίσης, έχω κάνει και μια σειρά αφιερωμένη στα επαγγέλματα που χάνονται - όπως ο λούστρος, ο αρκουδιάρης, ο λατερνατζής και άλλα.

Υποθέτω ότι μελετάτε αρκετά την Ιστορία, για να φτιάξετε μια κούκλα;
Εννοείται. Η παραδοσιακή φορεσιά πρέπει να έχει τα ίδια χρώματα, να φτιαχτεί από τα ίδια υλικά και να έχει τα ίδια κοψίματα. Δεν μπορείς να τη δεις από μια φωτογραφία και να την αντιγράψεις. Προσωπικά, όταν θέλω να φτιάξω μια κούκλα με παραδοσιακή φορεσιά, πάω σε μουσεία, σπίτια ανθρώπων που έχουν στην κατοχή τους κάποιες τέτοιες στολές, για να δω πώς κάθονται στο σώμα και φυσικά να δω το ύφασμα τους.

Η τεχνική που μου αναφέρατε προηγουμένως είναι τουρκική;
Ναι, πρέπει να είναι τουρκική. Σε μια έκθεση που είχα κάνει στη Σίφνο, είχε έρθει μια κυρία μεγάλης ηλικίας και μου είπε ότι βλέποντας τις κούκλες θυμήθηκε αυτές που έφτιαχνε η μαμά της, που ήταν από την Τουρκία. Επίσης, μου είχαν χαρίσει μια κούκλα απ’ την Πόλη και ήταν της ίδιας τεχνικής. Στην Ελλάδα τις έφτιαχναν κυρίως με χαρτοπολτό και ξυλοπολτό, ενώ πολλές ήταν πήλινες και ξύλινες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
1544606230427-07-1

Από όσα βλέπω στον χώρο σας, πλέον χρησιμοποιείτε και άλλες τεχνικές.
Ναι. Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης που λένε (γέλια)!

Πώς ξεκίνησε η ιδέα για το «Ιατρείο Κουκλών»;
Κάποια στιγμή με προσέγγισε μια φίλη, η οποία είχε μια κούκλα που ήθελε επιδιόρθωση και με ρώτησε αν γνώριζα κάποιον. Ήξερα έναν άνθρωπο που αναλάμβανε τέτοιες δουλειές, αλλά είχε πεθάνει, οπότε σκέφτηκα ότι εφόσον όσες κούκλες φτιάχνω είναι δύσκολες, ίσως να μπορούσα να επιδιορθώσω αυτή της φίλης μου. Ήταν μια παραδοσιακή κούκλα και τα κατάφερα. Μετά από λίγο καιρό και ενώ βρισκόμουν στο γραφείο που δουλεύουν κάποιοι φίλοι, ο ένας με ρώτησε τι κάνω με τις κούκλες. Του είπα, «Ιατρείο Κουκλών» και γέλασαν. Τους είπα, «Μην γελάτε, οι άνθρωποι έχουν γιατρούς, οι κούκλες να μην έχουν;».

Γιατί «Ιατρείο» και όχι «Νοσοκομείο»;
Επειδή από το ιατρείο βγαίνεις, από το νοσοκομείο δεν είναι και τόσο σίγουρο.

Αυτήν τη στιγμή, τι «περιστατικά» αντιμετωπίζετε;
Χθες, μου έφεραν έναν πάνινο κούκλο που θέλει γενική επισκευή. Επίσης, έχω μια πολύ παλιά -πάνω από 100 ετών- πορσελάνινη κούκλα, στην οποία πρέπει να βάλω μαλλιά, να τη στοκάρω -επειδή είχε χτυπήσει και έχει ανοίξει- και να της φτιάξω ρούχα.

1544606389645-03-1

Πόσες σας φέρνουν κάθε μήνα;
Για να πω την αλήθεια, παλιά έφερναν περισσότερες, αλλά πλέον, λόγω και των οικονομικών δυσκολιών, έχει μειωθεί ο αριθμός. Μάλιστα, κάποιοι τις φέρνουν και δεν έρχονται ποτέ να τις πάρουν πίσω. Μπορεί σε έναν μήνα να έρθουν πέντε και στον επόμενο καμία. Ωστόσο, ασχολούμαι και με άλλα δημιουργικά πράγματα παράλληλα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όπως;
Φτιάχνω μάσκες, γαντόκουκλες για κουκλοθέατρο, μαζεύω ξύλα από τη θάλασσα και φτιάχνω καράβια, διάφορα. Δεν μπορώ να κάθομαι και να μην κάνω τίποτα.

Οι άνθρωποι που σας φέρνουν «ασθενείς», είναι κυρίως συλλέκτες;
Είναι και συλλέκτες, αλλά οι περισσότεροι είναι μεγάλοι άνθρωποι που θέλουν να αφήσουν μια κούκλα στα εγγόνια τους ή στο παιδί τους. Για παράδειγμα, πριν από λίγες μέρες με πήρε μια κυρία από τον Βόλο που είχε μια κούκλα της οποίας τα χέρια και τα πόδια κρέμονταν και δεν είχε μαλλιά. Δεν μπορούσε να τη δώσει έτσι. Τα άκρα σε κάποιες κούκλες δένονται με λάστιχα στο σώμα και αν αυτά κοπούν με την πάροδο του χρόνου, ξεχαρβαλώνονται και κρέμονται χέρια και πόδια.

1544618218991-06-2
1544618227429-09-2

Σας φέρνουν κούκλες που να είναι συλλεκτικές και ακριβές;
Βέβαια.

Είναι ακριβή η επιδιόρθωση;
Εξαρτάται από το πρόβλημα και τα υλικά που θα χρειαστούν.

Πώς αισθάνεστε, όταν δίνετε επιδιορθωμένη μια κούκλα στον ιδιοκτήτη της;
Μια φορά είχε έρθει ένα ζευγάρι και μου είχε φέρει μια διαλυμένη κούκλα μέσα σε μια σακούλα. Ο άνδρας πίστευε πως δεν θα φτιαχτεί, ενώ η γυναίκα φαινόταν πως την ήθελε πολύ. Την κοίταξα και τους είπα πως μπορώ να την επιδιορθώσω. Ο άνδρας παρέμεινε σκεπτικός. Όταν ήρθαν να την πάρουν, η γυναίκα ενθουσιάστηκε τόσο, που γύρισε και είπε στον σύζυγό της: «Είδες που δεν το πίστευες;». Μια άλλη φορά, ήρθε μια κυρία που ήταν λίγο παχουλή και επειδή φοβόταν τα ασανσέρ, ανέβαινε από τις σκάλες. Τη μέρα που θα την έπαιρνε, έκανε πολλή ζέστη και έφτασε στο διαμέρισμά μου λαχανιασμένη. Μου ζήτησε να κάτσει για λίγο, προτού της δείξω την κούκλα. Με το που την είδε, όμως, πετάχτηκε όρθια, την πήρε αγκαλιά και είπε: «Αγάπη μου, τι όμορφη που έγινες;». Από αυτές τις αντιδράσεις παίρνω τρομερή ικανοποίηση και χαρά. Κάποιες φορές, βέβαια, ξετυλίγονται και ιστορίες που δεν είναι ευχάριστες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Δηλαδή;
Κάποια στιγμή είχε έρθει ένας κύριος, για να του φτιάξω μια κούκλα. Ήταν πολύ ταλαιπωρημένη, σαν δαρμένη, με τα μαλλιά τραβηγμένα. Άνηκε σε ένα κοριτσάκι τεσσάρων-πέντε χρονών που είχε βιαστεί. Αυτό, έπαιρνε την κούκλα και έλεγε πως θα της κάνει όσα είχαν κάνει στην ίδια. Όταν συνήλθε το παιδάκι από το σοκ, θέλησε να φτιάξει και την κούκλα.


The Real Greek Survivors: Ο Εξαρχειώτης Μελισσοκόμος του Ταΰγετου

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.


Είναι υπερβολή να πούμε ότι μια κούκλα για τον ιδιοκτήτη είναι σαν μέλος της οικογένειάς του;
Καθόλου. Υπάρχουν περιπτώσεις που μου φέρνουν μια κούκλα Δευτέρα πρωί και με παίρνουν τηλέφωνο το ίδιο βράδυ, για να ρωτήσουν πώς είναι. Με παίρνουν ξανά την επομένη το πρωί και πάει λέγοντας. Εντάξει και εγώ αγαπάω τις κούκλες, αλλά υπάρχει και ένα μέτρο.

Τι τους λέτε;
Τους λέω πως κάνει παρέα με τις άλλες και πως περνάει καλά.

Μπορούν να φτιαχτούν όλες οι κούκλες;
Κατά την άποψή μου, ναι. Παλιότερα μπορούσα να βρω περισσότερα υλικά, όπως χέρια ή κεφάλια, όμως τώρα έχουν κλείσει πολλά μαγαζιά και είναι πιο δύσκολο να αντικαταστήσω ένα μέλος. Ωστόσο, αν δεν βρω αυτό που ψάχνω, συνεννοούμαι με τον ιδιοκτήτη και βρίσκω τρόπο να το επιδιορθώσω.

1544607041513-15

Έχετε κάνει και αρκετές εκθέσεις, σωστά;
Ναι, πάνω από 40, σε Ελλάδα και εξωτερικό. Βέβαια, όταν τις δίνω σε κάποιον χώρο και μένει το σπίτι άδειο, με πιάνει η ψυχή μου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Σας έχουν κάνει κάποιο σχόλιο που να σας έχει μείνει;
Σε μια έκθεση είχε έρθει μια κυρία και μου είχε πει, «Μπράβο, έχεις καταφέρει να κλείσεις όλη την Ελλάδα σε μια αίθουσα». Πολύ μου άρεσε αυτό.

Θα χαθεί η κούκλα στο μέλλον ως αντικείμενο;
Δεν νομίζω. Μάλιστα, βλέπω ότι το τελευταίο διάστημα επιστρέφουμε λίγο στις ρίζες μας. Είναι ένα πράγμα με το οποίο ο κόσμος δένεται από μικρή ηλικία, ειδικά τα κορίτσια. Σίγουρα, οι νέες γενιές ασχολούνται περισσότερο με τους υπολογιστές και αυτό είναι μέσα στην εξέλιξη της ζωής. Ωστόσο, έρχονται και μικρά παιδάκια με την κούκλα αγκαλιά, την οποία θέλουν να επιδιορθώσουν. Μάλιστα, πολλές φορές δεν με αφήνουν να την πάρω από τα χέρια τους, επειδή δεν θέλουν να την αποχωριστούν. Μια κυρία με έβαλε κάποτε να υπογράψω πως δεν θα την κρατήσω ή πως δεν θα τη χάσω. Βέβαια, όταν είδε το αποτέλεσμα, μου ζήτησε συγνώμη.

Αν έχετε μια κούκλα που χρειάζεται επιδιόρθωση μπορείτε να επικοινωνήσετε με την κυρία Ειρήνη στο 210 7513 355.

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες:

1544704669902-02
1544704657015-01
1544607285114-11
1544607390620-04-1
1544607768851-13
1544608179077-12
1544609202790-16
1544608859094-17
1544609270585-18

Ακολουθήστε τον Αντώνη Κωνσταντάρα στο instagram.

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.

Περισσότερα από το VICE

Δέκα Ερωτήσεις που Πάντα Ήθελες να Κάνεις σε Ένα Μοντέλο Χεριών

Μερικοί Άνθρωποι Ζουν Ξανά τα Ψυχεδελικά τους Τριπ Πολλά Χρόνια Αργότερα

Η Ελένη Δολοφονήθηκε Επειδή Είπε «Όχι»

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.