Ο Philip Seymour Hoffman Ήταν Τόσο Μόνος Όσο Εσύ

Image by Marta Parszeniew

Στο θέατρο, οι ρόλοι που παίζει ένας ηθοποιός, σηματοδοτούν τη ζωή του. Ο νεαρός Άμλετ του σήμερα θα είναι αύριο ένας Lear, ρημαγμένος από τον χρόνο. Ο λόγος που οι παλιοί ηθοποιοί λατρεύουν να λένε ιστορίες, είναι επειδή όλα προχωρούν τόσο γρήγορα. Ο Philip Seymour Hoffman, ο οποίος βρέθηκε χθες νεκρός στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη, πιθανώς μετά από υπερβολική δόση ηρωίνης, ήταν ένας ηθοποιός γειωμένος στο θέατρο, ένας άνθρωπος που μπορούσε να συγκινήσει ένα ακροατήριο, που θα μπορούσε να του δείξει κάτι πραγματικό. Ένας ηθοποιός που θα μπορούσε να εξαντλήσει τον ρόλο του Lear.

Ο Philip Seymour Hoffman ήρθε στο προσκήνιο σε μια στιγμή που έμοιαζε υποχρεωτικό να έχει κανείς τρία ονόματα ώστε να θεωρείται πραγματικά πολλά υποσχόμενος ηθοποιός. Μαζί με τον John C Reilly και τον William H Macy, εμφανίστηκε στην ταινία του Paul Thomas Anderson Boogie Nights, το 1997, παίζοντας τον Scotty J, το unhip αγόρι που ήταν δυστυχώς ερωτευμένο με τον Dirk Diggler, τον προρνοστάρ με το πέος που έμοιαζε με πύθωνα, τον οποίο υποδυόταν ο Mark Wahlberg. Ήταν μια πρώιμη ένδειξη ότι ήταν ένας ηθοποιός που θα μπορούσε να μας δείξει -σε δυσάρεστο και μερικές φορές σχεδόν αφόρητο βαθμό-  πώς είναι να είσαι εγγενώς ανθρώπινος και ταυτόχρονα ξένος, πώς είναι να αγωνίζεσαι με το πρόβλημα της επικοινωνίας, αλλά και την αδυναμία να βρεις την ευτυχία. Σε αυτή τη σκηνή, ο Scotty φέρνει τον Dirk έξω για να του δείξει το νέο του αυτοκίνητο, το οποίο έχει αγοράσει αποκλειστικά για να τον εντυπωσιάσει. Του δείχνει το αυτοκίνητο και στη συνέχεια του ρίχνεται.

Μιλώντας πάρα πολύ γρήγορα, σκοντάφτοντας στις λέξεις του, σε εκείνες τις στιγμές προτού ο Dirk τον απορρίψει ευγενικά, ο Philip Seymour Hoffman καταφέρνει να ενσαρκώσει οποιονδήποτε έχει αγαπήσει ποτέ κάποιον, χωρίς ανταπόδοση. Είναι μεθυσμένος και απελπισμένος και στη συνέχεια ρίχνει το φταίξιμο στο ότι είναι μεθυσμένος και απελπισμένος, σαν να μην σημαίνει τίποτα, ενώ στην πραγματικότητα αυτό σημαίνει τα πάντα. Εκτός αυτού, είναι η σεξουαλικότητα του χαρακτήρα του - ένα δύσκολο και μοναχικό μυστικό - και ο φόβος και η φαντασίωση που προέρχεται από αυτήν, τα οποία ο Seymour Hoffman μας δείχνει ενώ κάθεται μόνος στο αυτοκίνητό του, με σφιγμένο το πηγούνι, μυξοκλαίγοντος και ψελλίζοντας τις λέξεις,  «Είμαι ηλίθιος», ξανά και ξανά. Είμαστε όλοι ηλίθιοι, όταν προσπαθούμε να δείξουμε στους ανθρώπους που αγαπάμε αυτό που αισθανόμαστε, και κανείς δεν θα μπορούσε να μας το δείξει όπως ο Philip Seymour Hoffman.

Ένα χρόνο αργότερα, στο Happiness του Todd Solondz,  υποδύθηκε τον Allen, ο οποίος έμοιαζε με τον χαρακτήρα του στο Boogie Nights, αλλά στην πιο διεστραμμένη εκδοχή. Ο Allen τηλεφωνεί σε γυναίκες - ιδιαίτερα σε μια - μανιωδώς, ενώ αυνανίζεται, σε μια μοναχική παντομίμα μίσους προς τον εαυτό του. Αυτός ο χαρακτήρας είναι τόσο λυπηρός και αποκομμένος από την ευτυχία όσο ο Scotty J, αλλά είναι τόσο ανατριχιαστικός και απειλητικός, όσο και απελπισμένος. Λένε ότι οι ηθοποιοί θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα εργαλεία που τους δίνονται, και ο Seymour Hoffman - με το χλωμό δέρμα του, το κουταβίσιο λίπος και τη σχεδόν κοκκινωπή χωρίστρα του - μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτά τα φυσικά χαρακτηριστικά όπως κανένας άλλος. Καθ’ όλη τη διάρκεια του Happiness φαίνεται να είναι μόνιμα ιδρωμένος και να αναπνέει βαριά. Σε αυτή τη σκηνή, η γυναίκα την οποία ενοχλεί, απαντά στην μπλόφα του και τον καλεί στο διαμέρισμά της, μόνο και μόνο για να του πει ότι δεν είναι ο τύπος της, αφού παρακολουθεί το χέρι του να διασχίζει με αγωνιώδη ρυθμό τον καναπέ προς το μέρος της.

Ο Seymour Hoffman ανατρέπει την σχεδόν αδιανόητη απογοήτευση που εκπέμπει στο Happiness με την ενσάρκωση  του νευρικού βοηθού Brandt, στο The Big Lebowski. Εδώ, ξεναγεί τον Dude στο σπίτι του πραγματικού Big Lebowski, εκστομίζοντας ατάκες όπως: «Without the necessary means for a necessary means», από τα εξαγριωμένα και σφιγμένα κωλομάγουλά του, με μεγάλη ευκολία. Στον ταλαντούχο κ. Ripley, έκανε μια πολυτελή, ελιτίστικη παραλλαγή αυτής της ερμηνείας στο χαρακτήρα του σνομπ αριστοκράτη Freddie Miles. Εδώ, πιάνει τον Matt Damon να κατασκοπεύει τον Jude Law ενώ το κάνει με την Gwyneth στη βάρκα τους. Το σπουδαίο σε αυτή τη σκηνή είναι ότι για μισό δευτερόλεπτο, υπάρχει ένα βλέμμα ανησυχίας στο πρόσωπό του. Στη συνέχεια απομακρύνεται, με τον τρόπο που θα φερόταν ένας φοιτητής του Χάρβαρντ σε έναν φοιτητή δημόσιου πανεπιστημίου: Αφήνει ένα γάργαρο γέλιο προτού πει, «Tommy, how’s the peeping?» το επαναλαμβάνει και σηκώνει το ποτήρι του, ως έσχατο εξευτελισμό προς τον εκμηδενισμένο αουτσάιντερ Damon. Είναι ένα πράγμα που σε κάνει να τρέμεις από χαρά.

Από την αρχή, ο PSH μπορούσε να είναι τόσο αστείος όσο και επιδραστικός. Πείτε ό, τι θέλετε σχετικά με τους «μεγάλους άνδρες» της ηθοποιίας, αλλά μπορεί κάποιος από αυτούς να προκαλέσει το γέλιο όπως ο Brando στο Lonely Man; O Robert De Niro μπορεί να γίνεται καρικατούρα, αλλά δεν υπάρχει ούτε μία ταινία τύπου Meet the Parents / Fockers / My Enormous Pay Cheque, στην οποία να μπορεί να σας διασκεδάσει με επιτυχία, καθώς ο Ben Stiller τον σιγοντάρει. Θα έπρεπε να είχε πάρει μερικά μαθήματα από τον Phil. Τον βλέπουμε στο Along Came Polly να φωνάζει «Raindance!», «White Chocolate!» και «Let it rain!» προτού ζητήσει εξαγριωμένος ένα Time Out, σε μία από τις καλύτερες σκηνές μπάσκετ στον κινηματογράφο. Το Along Came Polly μπορεί να μην έχει παίξει ιδιαίτερο ρόλο σε οποιαδήποτε αξιολόγηση της λαμπρής και ποικίλης καριέρας του Philip Seymour Hoffman, αλλά αυτό αποτελεί απόδειξη για το γεγονός ότι οποιαδήποτε ταινία εκεί έξω θα μπορούσε να βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό - και σε αυτή την περίπτωση να συρθεί στη σφαίρα της ψυχαγωγίας - με τη συμμετοχή του μεγάλου αυτού άνδρα.

Καθώς μεγάλωνε, ο Seymour Hoffman ανέλαβε μεγαλύτερους ρόλους, που ανέδειξαν περισσότερο το ταλέντο του. Στο The Master, με το υπερβολικό παίξιμό του καθήλωσε τους θεατές ως Lancaster Dodd - ένας χαρακτήρας εμπνευσμένος από τον L Ron Hubbard. Σε αυτή τη σκηνή, εκπέμπει κάποια vibes από τον Stanley Kubrick, ενώ ερμηνεύει το «Go No More A - Roving» με τον επιβλητικό, camp τρόπο που θα το έκανε ένας μεγάλος αστέρας του Music Hall. H ίδια επιβλητική θεατρικότητα είναι παρoύσα εδώ, στο Charlie Wilson’s War, στο οποίο λέει στο αφεντικό του πως ξέρει ότι έχει «κανονίσει» τη γυναίκα ενός άλλου «στον κώλο», προτού σπάσει το παράθυρο του γραφείου του και ορμήξει προ τα έξω. Στην Synecdoche, Νew York, o Seymour Hoffman έφερε σε πέρας μια μακρά, οφιοειδή, περιστασιακά λαμπρή και συχνά προβληματική ταινία, από την αρχή μέχρι το τέλος, παίρνοντας το βάρος της στους ώμους του, όπως ο Aτλαντας έκανε με τον κόσμο.

Αν και ήταν γνωστός ως κάπως υπέρβαρος, ο Seymour Hoffman είχε ένα δώρο το οποίο λίγοι ηθοποιοί κατέχουν. Ήταν σε θέση να αλλάξει σχεδόν μαγικά το σώμα του για να ταιριάξει σε έναν ρόλο. Όχι μέσω κάποιας εξαντλητικής δίαιτας που θα του κέρδιζε Όσκαρ, αλλά μέσα από την ερμηνεία του. Μερικά χρόνια πριν - βλέποντας τον μικρό, ελαφρύ ηθοποιό Mark Rylance στο λαμπρό έργο Jerusalem - αναρωτήθηκα πώς κατάφερε να φουσκώσει με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να φαίνεται σαν να είναι ο μεγαλύτερος άνθρωπος σε ολόκληρο το στάδιο. Το ίδιο ίσχυε και με τον μεγαλόσωμο Seymour Hoffman, ο οποίος κέρδισε Όσκαρ με την ερμηνεία του στο ρόλο του μικρόσωμου σαν σκαθάρι Truman Capote, με τέτοια συναισθηματική και σωματική ικανότητα που θα νόμιζες ότι ήταν twink και όχι bear.

Yποδυόμενος τον μεγάλο ροκ κριτικό Lester Bangs στο Almost Famous, ο Seymour Hoffman παρατηρεί ότι: «Η μεγάλη τέχνη έχει να κάνει με την ενοχή και τη λαχτάρα». Κάτι που χαρακτηρίζει την υποκριτική ικανότητα του Seymour Hoffman. Η «Αλήθεια» είναι μια λέξη που επαναλαμβάνεται συχνά όταν μιλάμε για το θέατρο. Είναι μια θολή έννοια που περιλαμβάνει πολλά πράγματα, όπως το να μην είσαι ερασιτέχνης ή επηρεασμένος ή ανασφαλής. Είναι δύσκολο να γίνουν αντιληπτά, αλλά είναι πιο εύκολο να τα δεις όταν βρίσκονται ακριβώς μπροστά στα μάτια σου. Όταν παρακολουθείς τον Philip Seymour Hoffman να υποδύεται ένα ρόλο, παρακολουθείς κάτι αληθινό. Κάποια στιγμή δήλωσε για την καριέρα του: «Εγώ απλά σκέφτηκα να οδηγήσω το ποδήλατό μου στο θέατρο. Αυτό είναι που ήταν ρομαντικό για μένα». Είναι μια δήλωση που συνοψίζει τη δυνατότητα της δημιουργίας, την αισιοδοξία του να δημιουργείς κάτι καλλιτεχνικό. Και η σκέψη ότι δεν θα το κάνει αυτό ποτέ ξανά, είναι σχεδόν υπερβολικά λυπηρή.

Ο Philip Seymour Hoffman άφησε πίσω του την εδώ και χρόνια σύντροφό του Mimi O'Donnell και τα τρία παιδιά τους, Tallulah, Willa και Cooper. Ήταν 46 χρονων.