Όχι, το Χόρτο Δεν σε Κάνει Καλύτερο Οδηγό

Αν έχεις μπει ποτέ σε αυτοκίνητο, είναι πιθανό να έχεις οδηγήσει «φτιαγμένος» ή να ήταν αυτός που οδηγούσε. Σε αντίθεση με τη θεωρούμενη σχεδόν θανατηφόρα οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η οδήγηση μετά από ένα καλό «γάρο» δεν φαίνεται να κουβαλά το ίδιο κοινωνικό στίγμα. Σύμφωνα με έρευνα του Κέντρου Εξάρτησης και Ψυχικής Υγείας (CAMH) του Καναδά, ο αριθμός των ανθρώπων που καπνίζουν μαριχουάνα σχεδόν διπλασιάστηκε και από το 8% ανέβηκε περίπου στο 15%, μεταξύ του 1996 και του 2015. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι αυξήθηκαν από 1,5% το 2010, σε 3% το 2015, τα ποσοστά των οδηγών με THC (τετραϋδροκανναβινόλη – δραστική ουσία της κάνναβης και κορυφαίος γλωσσοδέτης που αδυνατεί να πει οποιοσδήποτε έχει «πιει») στον οργανισμό τους.

Αν είσαι σαν τους φίλους μου, μάλλον θα σκέφτεσαι ότι οι κίνδυνοι της οδήγησης υπό την επήρεια της κάνναβης είναι μύθος (ξέρω μάλιστα μερικά άτομα που λένε ότι τους κάνει καλύτερους οδηγούς). Για να ξεκαθαρίσω το τοπίο, ρώτησα τον δρ Robert Mann, επικεφαλής ερευνητή στο CAMH και έναν από τους κορυφαίους καναδούς εμπειρογνώμονες που μελετούν τις επιπτώσεις της οδήγησης υπό την επήρεια μαριχουάνας, αν είναι πράγματι τόσο κακό να το «σκας» πριν από την οδήγηση.

VICE: Πώς επηρεάζει το χόρτο την ικανότητά μας να οδηγούμε;
Δρ Robert Mann: Νομίζω ότι απάντηση σ' αυτό είναι απλή. Επηρεάζει τις βασικές λειτουργίες του οργανισμού που απαιτούνται για μια ασφαλή οδήγηση. Η μαριχουάνα μειώνει, όπως αναφέρει προηγούμενη έρευνα "την απόδοση όλων των λειτουργιών που σχετίζονται με την ασφαλή οδήγηση ενός οχήματος, όπως τον εντοπισμό, τις κινητικές ικανότητες, τη λειτουργία όρασης και την προσοχή"».

Κάντε το λίγο λιανά - πώς μπορώ να καταλάβω ότι αυτός που οδηγεί το αυτοκίνητο που βρίσκομαι είναι μαστουρωμένος;
Στην έρευνα που κάναμε, παρατηρήθηκαν αρκετά επαναλαμβανόμενα χαρακτηριστικά που υποδεικνύουν ότι ένας οδηγός βρίσκεται υπό την επήρεια της κάνναβης: δυσκολεύεται να κρατήσει το όχημα εντελώς ευθεία, κόβει ταχύτητα και στη συνέχεια επιταχύνει, παραβλέπει πινακίδες και γενικά έχει μειωμένα αντανακλαστικά. Είναι παρόμοιο με την οδήγηση σε κατάσταση μέθης.

Είμαι 20 και τα πιο συνηθισμένα επιχειρήματα που ακούω – από άτομα της ηλικίας μου και μεγαλύτερα – είναι είτε ότι η μαριχουάνα δεν επηρεάζει την ικανότητα στην οδήγηση είτε ότι τη βελτιώνει σε ορισμένες περιπτώσεις. Υπάρχει κάποια δόση αλήθειας σε αυτό;
Το σίγουρο είναι ότι η μαριχουάνα είναι διαφορετικό ναρκωτικό από το αλκοόλ, επομένως ίσως είναι αλήθεια ότι οι επιπτώσεις που έχει στην ικανότητα οδήγησης μπορεί να διαφέρουν από εκείνες του αλκοόλ. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η μαριχουάνα δεν επηρεάζει την οδήγηση. Σκέψου το ως εξής: Αν κάποιος σου λέει ότι μπορεί να αντισταθμίσει την επίδραση του ναρκωτικού, επί της ουσίας σου λέει ότι το ναρκωτικό έχει ήδη εξασθενίσει τις ικανότητές του.

Έχει ενδιαφέρον να κάνουμε μια αναδρομή στην επιστημονική έρευνα προ εικοσαετίας. Υπήρξαν μια-δυο ανασκοπήσεις της επιστημονικής βιβλιογραφίας, που είχαν καταλήξει ότι δεν υπήρχαν αρκετά στοιχεία για να πούμε ότι η κάνναβη λειτουργεί αρνητικά στην οδήγηση. Αυτό είχε γίνει θέμα συζήτησης τότε και υπήρχαν πολλές αναφορές στον Τύπο ότι η κάνναβη δεν αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων. Αυτό μπορεί να ριζώθηκε στη δημόσια συνείδηση, παρά το γεγονός ότι διαψεύσθηκε από την έρευνα που ακολούθησε.

Πιστεύετε ότι ένας από τους λόγους που πολλοί άνθρωποι δεν θεωρούν προβληματική την οδήγηση υπό την επήρεια κάνναβης, είναι και επειδή έχει αρχίσει να αντιμετωπίζεται ως θαυματουργό ναρκωτικό, στη σύγχρονη κουλτούρα τουλάχιστον;
Δεν ξέρω αν αυτός είναι απαραίτητα ο λόγος. Πρώτα από όλα, όταν κάνεις κάτι, προσπαθείς να το εκλογικεύσεις, είναι μια βασική ψυχολογική διαδικασία. Νομίζω όμως, ότι υπάρχει και κάποια ειλικρίνεια σε όλο αυτό. Ένα από τα πράγματα που αναφέρθηκε στην έρευνα είναι ότι τα άτομα που κάνουν χρήση κάνναβης και οδηγούν τείνουν να οδηγούν σε χαμηλότερες ταχύτητες. Ίσως ο κόσμος να σκέφτεται, «Οδηγώ πιο αργά, άρα είμαι πιο ασφαλής». Στην πραγματικότητα όμως, η χρήση κάνναβης μπορεί να παίξει ρόλο σε ατυχήματα, καθώς δεν είσαι σε θέση να αντιδράσεις με την ταχύτητα που απαιτείται για να αποφύγεις πιθανούς κινδύνους στον δρόμο.

Σκέψου ότι πριν από 40 με 50 χρόνια, ο κόσμος έλεγε «Θα πιώ ένα-δυο ποτά γιατί με χαλαρώνουν, που σημαίνει ότι μετά θα οδηγώ με μεγαλύτερη ασφάλεια, εφόσον θα είμαι πιο ήρεμος».

Παρ' όλα αυτά, οι άνθρωποι εξακολουθούν να τηρούν αυτόν τον κανόνα, π.χ. υπάρχει ένα όριο για το αλκοόλ που μπορείς να καταναλώσεις και να οδηγήσεις. Πώς μπορείς να προσδιορίσεις ότι κάποιος είναι πολύ μαστουρωμένος για να οδηγήσει;
Αυτή είναι μια πιο δύσκολη ερώτηση. Η βιβλιογραφία δείχνει γενικά ότι όταν τα επίπεδα της THC στο αίμα κυμαίνονται ανάμεσα στα 3,5 και τα 5 νανογραμμάρια/χιλιοστόλιτρο, η εξασθένιση των ικανοτήτων του ατόμου ισοδυναμεί με εκείνη που επέρχεται όταν κάποιος είναι πολύ μεθυσμένος για να οδηγήσει – στο Κολοράντο και την Ουάσιγκτον έχουν ορίσει τα 5ng/ml ως το νόμιμο όριο.

Οι συσκευές αλκοτέστ είναι ένας αρκετά αξιόπιστος τρόπος για τη μέτρηση του αλκοόλ, όμως ο έλεγχος των επιπέδων της THC εξακολουθεί να είναι περίπλοκος.
Σχετικά ναι. Υπάρχουν φυσικά οι αιματολογικές εξετάσεις, όμως είναι δύσκολο να γίνουν και πολύ σπάνια εμφανίζονται στο δικαστήριο. Η έρευνα έχει δείξει ότι η τεχνολογία εξέτασης στοματικών υγρών είναι σχετικά αποτελεσματική στον προσδιορισμό του επιπέδου της δυσλειτουργίας που έχει προκληθεί στον οργανισμό.

Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι αυτήν τη στιγμή εξετάζουμε εργαστηριακά τις επιπτώσεις του αλκοόλ και τις συγκρίνουμε με το επίπεδο δυσλειτουργίας στον οργανισμό που επιφέρει η κάνναβη. Ξεκινάμε επίσης μια έρευνα πάνω στην αλληλεπίδραση που έχουν οι δύο ουσίες όταν χρησιμοποιούνται μαζί κατά την οδήγηση, καθώς σε πολλά από τα θύματα δυστυχημάτων εντοπίζεται τόσο κάνναβη όσο και αλκοόλ στον οργανισμό τους.

Τι ισχύει για άλλες εργασίες; Είναι ασφαλές να κάνεις οτιδήποτε απαιτεί τεχνικές δεξιότητες υπό την επήρεια κάνναβης;
Θα έλεγα ότι αν πρόκειται για μια επικίνδυνη δουλειά, με το να υπολειτουργείς αυξάνεις τον κίνδυνο για εσένα και τους γύρω σου. Ένα επάγγελμα που έχει μελετηθεί συγκεκριμένα είναι αυτό των πιλότων και ακολουθείται καθολικά μια πολιτική μη ανοχής ουσιών για τους χειριστές αεροσκαφών.

Σίγουρα πάντως υπάρχει κόσμος που οδηγεί συνεχώς υπό την επήρεια συνταγογραφούμενων φαρμάκων, όπως οπιοειδών, όμως σπάνια ακούμε γι' αυτό στις ειδήσεις.
Σύμφωνα με τον νόμο, δεν υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ των παράνομων ουσιών και των συνταγογραφούμενων. Αν σταματήσει η αστυνομία κάποιον στον δρόμο και διαπιστωθεί η ύπαρξη ουσιών που επηρεάζουν την ικανότητα οδήγησης στον οργανισμό του, τότε το άτομο αυτό θα υποστεί τις ίδιες συνέπειες με τον οποιονδήποτε. Το να πει ότι η ουσία ήταν συνταγογραφημένη δεν αποτελεί, τουλάχιστον στον Καναδά, στοιχείο υπεράσπισης. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχει ένα σχετικό παραθυράκι στον νόμο, εφόσον μπορείς να αποδείξεις ότι χρησιμοποίησες την ουσία όπως σου υποδείχθηκε.

Πιστεύετε ότι τα ατυχήματα θα αυξηθούν όταν νομιμοποιηθεί η μαριχουάνα;
Δεν το γνωρίζω. Παρέχουμε βοήθεια και συμβουλές στην επιτροπή της κυβέρνησης που είναι υπεύθυνη για τη μαριχουάνα, για ζητήματα νομιμοποίησης που θεωρούμε σημαντικά και ένα από αυτά είναι ότι η μαριχουάνα θα έπρεπε να υπάγεται στην ίδια νομοθεσία με το αλκοόλ. Έχουμε δει ότι οι καμπάνιες κατά της οδήγησης υπό την επήρεια του αλκοόλ και των κινδύνων του καπνίσματος είναι πολύ αποτελεσματικές. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, είμαστε υπέρ της νομιμοποίησης της μαριχουάνας. Είναι ξεκάθαρο ότι το τρέχον νομοθετικό πλαίσιο για την απαγόρευσή της δεν λειτουργεί.

Περισσότερα από το VICE

Φωτογραφίες Από τη Ζωή σε Μια Κατάληψη Ναρκωτικών στη Βαρκελώνη

Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης Λύνει Εγκλήματα, Μελετώντας Σύμβολα και Αριθμούς

Όσα Έζησα στις Εκλογές ως Γραμματέας Δικαστικού Αντιπροσώπου σε Ένα Χωριό