Πήγαμε στην Πρώτη Δίκη για το Ελληνικό #MeToo

«Στο μικρό και αθώο μυαλό μου, η μόνη λύση ήταν να σιωπήσω και να κάνω ότι δεν συνέβη τίποτα. Έκλαψα πολύ και όταν ξύπνησα, άρχισα μία παράσταση που έληξε πριν από λίγο καιρό». Με αυτά τα συγκλονιστικά λόγια, τον Ιανουάριο του 2021, η Σοφία Μπεκατώρου αποκαλύπτει ότι είχε πέσει θύμα βιασμού σε πολύ νεαρή ηλικία, από παράγοντα της Ομοσπονδίας Ιστιοπλοΐας. Αυτό που συνέβη μετά, σίγουρα, δεν το φανταζόταν ούτε η ίδια. Η καταγγελία της σηματοδοτεί τη φωτεινή αρχή του ελληνικού #MeToo, που άργησε αλλά ήρθε.

Ακριβώς έναν χρόνο μετά, περίπου 30 άτομα παρά το ψιλόβροχο και το τσουχτερό κρύο, έχουμε συγκεντρωθεί από τις 8.30 π.μ. το πρωί έξω από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο, σε έναν παράδρομο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας.

Οι επιζώντες/επιζώσες σεξουαλικής βίας μπορεί να νιώθουν από σήμερα λίγο περισσότερο σίγουροι/ες ότι αν μιλήσουν, θα βρεθεί κάποιος να τους ακούσει. Η πρώτη δίκη υπόθεσης που έφερε στο φως η χιονοστιβάδα αποκαλύψεων μετά την καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου είναι γεγονός.

Πάμε στην ουσία: ξεκίνησε χθες μια δίκη με σπουδαίο συμβολισμό. Πρόκειται για μια δίκη-ορόσημο για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας και της σεξουαλικής κακοποίησης στην Ελλάδα, μετά την καταγγελία της αθλήτριας της ιστιοπλοΐας για σεξουαλική κακοποίηση από τον προπονητή της.

Η ατμόσφαιρα ήταν ιδιαίτερα φορτισμένη και όσοι ήμασταν παρόντες νιώθαμε ότι μετείχαμε με τον δικό του τρόπο ο καθένας σε κάτι μεγαλύτερο, στο οποίο είμαστε όλοι μαζί. Συγγενείς και φίλοι της Α., πολίτες που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για υποστήριξη της αθλήτριας, ακτιβιστικές οργανώσεις, όπως η «Διοτίμα», «Το Μωβ», η «Συνέλευση 8 Μάρτη», η «Πρωτοβουλία Νέων» και πολλοί δημοσιογράφοι.

Σύμφωνα με την καταγγελία της 21χρονης σήμερα αθλήτριας ιστιοπλοΐας, από τα 11 έως τα 14 της χρόνια, βιάστηκε κατ’ εξακολούθηση από τον προπονητή της. Παρατηρώντας την σε στιγμές, καθ’ όλη τη διάρκεια της πρώτης ημέρας της δίκης, μου έδινε την εντύπωση ενός ανθρώπου ανθεκτικού που συναισθάνεται κι ο ίδιος τη τεράστια κοινωνική σημασία που έχει η απόδοση δικαιοσύνης στην υπόθεσή της, για όλα τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.

Δεν παίζει κανένα ρόλο αν έχουν ήδη βρει το κουράγιο να μιλήσουν, αν θα βγουν κάποτε μπροστά ή αν θα το κρατήσουν μέσα τους για πάντα. Για κάποιο λόγο, πιστεύω ότι η Α. θέλει πάνω απ’ όλα να δικαιώσει τα θύματα που είναι καταδικασμένα στη σιωπή. Συχνά-πυκνά, στα μακρά διαστήματα αναμονής, την πρώτη μέρα της δίκης, κόσμος πλησίαζε την ίδια και την οικογένειά της, για να τους εκφράσει τη συμπαράστασή του.

Η ίδια έμοιαζε δυνατή και συγκροτημένη, παρά την απίστευτα ψυχοφθόρα εμπειρία του να βρίσκεται ξανά στον ίδιο χώρο με τον φερόμενο ως δράστη. Όπως είπε και η ίδια «είναι μια επώδυνη διαδικασία, είμαστε ακόμη στην αρχή αλλά είμαστε οικογένεια και είμαστε εδώ για να το παλέψουμε, όλοι μαζί και για όλους τους υπόλοιπους που ακολουθούν κι ελπίζω να ακολουθήσουν». Στη μοναδική δήλωση που έκανε για τους δημοσιογράφους, μίλησε όχι για τον εαυτό της αλλά κυρίως για τους άλλους επιζώντες που θέλει να δει να βγαίνουν μπροστά.

Εκτός από τη μητέρα, τον πατέρα και την αδερφή της, που τη στηρίζουν αμέριστα, η αθλήτρια είχε συνεχώς στο πλευρό της, αυτή την πρώτη μέρα της δίκης, τη Σοφία Μπεκατώρου η οποία θα καταθέσει και ως μάρτυρας κατηγορίας. Η χρυσή Ολυμπιονίκης συνέβαλε καθοριστικά στο να βρει η 21χρονη τη δύναμη να μιλήσει για την κακοποίησή της.

Πρώτη η Σοφία Μπεκατώρου είχε καταθέσει στις εισαγγελικές Αρχές για την υπόθεση της αθλήτριας. Η Α. βρήκε τη δύναμη και αποφάσισε να κινηθεί δικαστικά, αφού αφηγήθηκε στον εισαγγελέα τα όσα φέρεται πως βίωσε στα χέρια του προπονητή της.

H Σοφία Μπεκατώρου, η γυναίκα-σύμβολο του ελληνικού #MeToo ήταν πολύ φορτισμένη καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας και όταν την είχα απέναντί μου, στο τέλος μια πολύ δύσκολης πρώτης μέρας, δεν μπορούσα να μην τη ρωτήσω πώς αισθάνεται που μέσα από το δικό της θάρρος, βρήκε τη δύναμη και η Α. να μιλήσει:  

«Νιώθω τουλάχιστον ευλογημένη, που κάποιος άλλος άνθρωπος θα δικαιωθεί για αυτό. Εύχομαι αυτή να είναι μια αφορμή για να αλλάξει η διαδικασία που είναι τόσο ψυχοφθόρα, καθώς πολλές φορές αναγκαζόμαστε και είμαστε στο ίδιο περιβάλλον με τον θύτη για πάρα πολλή ώρα, όπως σήμερα. Δεν είναι εύκολο. Είναι εγκλήματα τα οποία είναι ακραία και μας φέρνουν και σε ακραία συναισθηματική κατάσταση», είπε μην μπορώντας να συγκρατήσει τα δάκρυά της.

Η χρυσή Ολυμπιονίκης μίλησε για τη γενναία στάση της Α., που είναι σαν να έδωσε φωνή και σε άλλους ανθρώπους που έχουν πέσει θύματα κακοποίησης:

«Η έναρξη μιας μακράς, απ’ ό,τι φαίνεται δίκης, είναι μια συγκινητική αλλά και ψυχοφθόρα στιγμή για μας. Είμαστε εδώ για να στηρίξουμε την Α. με κάθε τρόπο. Είναι πολύ θαρραλέα και δυνατή, γιατί μιλώντας κατάφερε να κάνει και άλλα θύματα κακοποίησης να βρουν φωνή, να μιλήσουν όσο είναι καιρός», λέει στο VICE η Σοφία Μπεκατώρου και η δική της φόρτιση συγκινεί αληθινά και μένα. Για τον συνομιλητή της, ο απόλυτα ανθρώπινος τρόπος της να απευθύνεται στα θύματα, μέσα από το δικό της βίωμα, είναι συγκλονιστικός.

Η Κλειώ Παπαντολέων, δικηγόρος της αθλήτριας μάς μίλησε για την τεράστια σημασία της υπόθεσης αυτής για όλους τους επιζώντες σεξουαλικής βίας: «Η δίκη αυτή έχει ιδιαίτερο συμβολικό φορτίο και μεγάλη σημασία, όχι μόνο για την παθούσα, αλλά και για όλα τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης». Αυτό είναι κάτι που ευτυχώς το έχουμε συνειδητοποιήσει πολλοί και το βιώναμε όσο εξελισσόταν η διαδικασία.

Η δικαίωση της Α. θα στείλει ένα ηχυρό μήνυμα σε κάθε γυναίκα ότι δεν είναι πια μόνη. Η Νατάσα Κεφαλληνού, υπεύθυνη επικοινωνίας του κέντρου «Διοτίμα» λέει στο VICE ότι «η εκδήλωση αλληλεγγύης στο θύμα με κάθε τρόπο, η διεξαγωγή της δίκης με όρους που δεν θα επανατραυμαυτίζουν την επιζώσα, η απονομή δικαιοσύνης και η δικαίωση της νεαρής αθλήτριας, είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε να σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα σε κάθε γυναίκα που έχει βιώσει σεξουαλική κακοποίηση και βία ότι δεν είναι μόνη».

Έξω από τη δικαστική αίθουσα, ήταν συγκεντρωμένα πολύ νέα παιδιά κάτω των 25 ετών που συναισθάνονταν τον συμβολισμό της ημέρας. «Πιστεύω ότι ήρθε η στιγμή η Δικαιοσύνη να ανταποκριθεί στις κοινωνικές ανάγκες. Η απόφαση αυτού του δικαστηρίου θα επηρεάσει άμεσα την κοινωνία και πρέπει να φωνάξουμε ένα μεγάλο “όχι” στον σεξισμό και την πατριαρχία. Αν αυτό γίνει μέσω της Δικαιοσύνης, θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα. Ή είμαστε ενάντια στον σεξισμό, ή τον αναπαράγουμε», μου λέει η νεαρή Μελίνα, μέλος της Πρωτοβουλίας Νέων, αποφασισμένη να δίνει το παρών στη δίκη, όσες φορές κι αν χρειαστεί.

Και δεν είναι η μόνη. Όλοι όσοι ένιωθαν την ανάγκη να στηρίξουν την Α. δίνουν εκ νέου ραντεβού στις 26 Ιανουαρίου, καθώς η εκδίκαση της υπόθεσης, όπως ήταν αναμενόμενο αναβλήθηκε.

Ο πρώην προπονητής τής Α. κατηγορείται για βιασμό και αποπλάνηση ανηλίκου κατ’ εξακολούθηση, και κατάχρηση ανηλίκου σε ασέλγεια. Μετά την κατάθεση του θύματος, πέρσι, ο 39χρονος άνδρας συνελήφθη με ταχύτατες διαδικασίες στο νησί που κατοικούσε και μεταφέρθηκε στην Εισαγγελία Αθηνών και στη συνέχεια, στο γραφείο της ανακρίτριας, όπου παραδέχτηκε χωρίς ντροπή ότι είχε σεξουαλικές σχέσεις με την τότε ανήλικη αθλήτριά του, αλλά αρνήθηκε την κατηγορία του βιασμού.

 Η Κλειώ Παπαντολέων, αναφερόμενη στον κατηγορούμενο, είπε στο VICE ότι «από την έναρξη της ποινικής διαδικασίας και μέχρι σήμερα έχει υπάρξει αμετανόητος. Το στοιχείο αυτό πρέπει να σταθμιστεί από το Δικαστήριο κατά τη διαμόρφωση της κρίσης του. Έχουμε μια στέρεη υπόθεση και εμπιστοσύνη στον δικαστικό μηχανισμό»

Στις 26 Ιανουαρίου, λοιπόν, η Α. θα καταθέσει τα όσα φρικτά έζησε ως 11χρονο παιδί και μέχρι τα 14 της χρόνια. Η έδρα έκανε δεκτό το αίτημα της υπεράσπισης να διεξαχθεί η κατάθεση της αθλήτριας κεκλεισμένων των θυρών «για λόγους προστασίας της και της ιδιωτικής της ζωής», όπως είπε η Κλειώ Παπαντολέων.

«Είναι μια επώδυνη διαδικασία για την ίδια η κατάθεση αυτή. Πρόκειται για αδικήματα που έχουν πλήξει τον πυρήνα της προσωπικότητας της», πρόσθεσε η συνήγορος του θύματος.

Αυτό που προσωπικά κρατάω από την πρώτη μέρα της δικαστικής διαδικασίας είναι η στάση τόσο της Α. όσο και της Σοφίας Μπεκατώρου που δεν την άφησε λεπτό από τα μάτια της. Και οι δύο στις δηλώσεις τους, είναι σαν να μίλησαν απευθείας στους ανθρώπους που κρύβουν τις πληγές τους, επειδή νιώθουν ότι δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Έμπρακτα και χωρίς πολλά λόγια, τους είπαν ότι δεν είναι μόνοι/μόνες.

Η Σοφία Μπεκατώρου πιστεύει ότι τώρα έχουν ωριμάσει οι συνθήκες στην Ελλάδα και οι επιζώντες πρέπει να μιλήσουν –αν νιώθουν έτοιμοι φυσικά– για να προχωρήσουμε προς μια κοινωνία που συμπαραστέκεται στα θύματα και δεν ευνοεί τη δράση των θυτών. Πριν φύγουμε όλοι, έξω από το δικαστήριο τής κάνω μια τελευταία ερώτηση: Τι θα έλεγε σε κάποια που έχει φτάσει πολύ κοντά στο να μιλήσει, αλλά ακόμα διστάζει;

«Αν δεν μιλήσεις τώρα, πότε; Η πολιτεία θέλει να ακούσει. Η κοινωνία μας είναι σε ένα κρίσιμο στάδιο. Αν βοηθήσουμε όλοι, θα πάμε στο επόμενο βήμα που είναι μια κοινωνία πιο συμπεριληπτική, που θα στηρίζει τα θύματα κι όχι τους θύτες. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι υπάρχει και το χρονικό όριο. Δυστυχώς, αν δεν αντιδράσεις πριν την παραγραφή, αναγκάζεσαι να ζήσεις μια ζωή με αυτό», λέει συγκινημένη και η τελευταία της φράση μοιάζει με αγκάθι στο μάτι.

Γονείς Παιδιών με Αναπηρία που Βρίσκονται Εκτός Παράλληλης Στήριξης Μιλούν για τον Καθημερινό Αγώνα τους

Πήγαμε σε Έναν Διαγωνισμό Κελαηδίσματος Καναρινιών στην Πτολεμαΐδα

Στην πιο Βόρεια Πόλη του Κόσμου Τρώνε Πολύ Τάρανδο και Άλλα «Παράξενα» Πράγματα

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.