Τα Gay Apps στην Ελλάδα Είναι Τίγκα στην Ομοφοβία

Ξέρεις κάτι; Το να ζεις μια ζωή μέσα στους αποκλεισμούς και τις διακρίσεις είναι κάτι που δε θα ευχόμουν σε κανένα άτομο καθώς τα έχω φάει όλα με το κουτάλι από την παιδική ηλικία. Κάθε χρόνο, κάθε μήνα, κάθε βδομάδα, κάθε μέρα, κάθε ώρα και λεπτό να πρέπει να μπαίνω στη διαδικασία να υπερασπίζομαι το δίκαιο και να διεκδικώ το αυτονόητο. Με όλο αυτό ως καθημερινότητα ή φλιπάρεις και σε νοιάζει μόνο η πάρτη σου ή γίνεσαι η πιο ισχυρή διεκδικητική φιγούρα του τόπου. Δεν υπάρχει μέση λύση. Όταν όμως όλη αυτή την καταπίεση, τις διακρίσεις και την περιθωριοποίηση τα βιώνεις και μέσα στην κοινότητα που αισθάνεσαι ότι ανήκεις, κι αναφέρομαι στην LGBTQ+, ε τότε κάτι δεν πάει καλά και κάτι πρέπει να αλλάξει χθες. Μια μικρή έρευνα στα βασικά sites και applications δικτύωσης, γνωριμιών κι εύρεσης σεξ για γκέι άνδρες ή/και άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες, θα σε κάνει να καταλάβεις ότι είναι γεμάτα περιπτώσεις εσωτερικευμένης ομοφοβίας.

Το Σις / cis (αλλιώς βρίσκεται και ως cisgender) είναι η ταυτότητα με την οποία αυτοπροσδιορίζονται τα άτομα όπου το φύλο που τους αποδόθηκε από την κοινωνία κατά τη γέννα τους έρχεται σε αντιστοιχία με αυτό που νιώθουν τα ίδια άτομα για το φύλο τους (ταυτότητα φύλου). Τα άτομα που δε βιώνουν αυτήν την αντιστοιχία είναι τα τρανς* άτομα. Έτσι, λοιπόν, η ανατροφή σε ένα περιβάλλον πατριαρχικό, σεξιστικό, σις-ετεροκανονικό (όπου οι μόνες ταυτότητες που θεωρούνται οκέι είναι το να είσαι ένα άτομο σις και ετεροφυλόφιλο), δηλαδή σε ένα περιβάλλον που δεν αφήνει τα άτομα να εξερευνούν ελεύθερα τη μοναδικότητά τους, είναι αναμενόμενο να δημιουργήσει ένα αρχικό σοκ σε έναν γκέι, μια λεσβία, ένα μπάι, ένα τρανς* άτομο κλπ.

Αυτό το σοκ οδηγεί στις περισσότερες περιπτώσεις στην απόκτηση εμπειριών (διστακτικών αρχικά), στο ξεκλείδωμα του ατόμου στη συνέχεια, στη γνώση κι εν τέλει στο λεγόμενο coming out και στη δημιουργία μιας υπερήφανης ζωής. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις όμως, αυτό το αρχικό σοκ οδηγεί στη συντήρηση της άγνοιας, στην υποκρισία, στην αναπαραγωγή στερεοτύπων και ίσως ακόμη και στο μίσος. Τη λεγόμενη εσωτερικευμένη ομοφοβία, αμφιφοβία, τρανσφοβία κλπ.

Με μια έρευνα στα βασικά sites και applications δικτύωσης της γκέι κοινότητας, διακρίνεται πολύ εύκολα, τόσο απο τα πολλά «ακέφαλα» προφίλ όσο και απο τη στάνταρ ομοφοβική ρητορική που χρησιμοποιείται σε πολλές περιπτώσεις, ο ιδιαίτερος βαθμός εσωτερικευμένης ομοφοβίας που υφίσταται στην Ελληνική κοινότητα των Gay και Bi ανδρών.

Έρευνες της ψυχολογίας (Forstein , 1988; Maylon , 1982; Shidlo , 1994.) προτείνουν ότι η «εσωτερικευμένη ομοφοβία» είναι ένα φυσικό μέρος της διαδικασίας του "coming out", δηλαδή της ανοιχτής αποδοχής της ταυτότητας ενός ατόμου. Οι γκέι, οι μπάι και οι λεσβίες μεγαλώνουν σε έναν ετεροφυλόφιλο κόσμο ο οποίος συνεχώς τους τονίζει ότι κάνουν λάθος. Μεγαλώνουμε πιστεύοντας ότι η ετεροφυλοφιλία είναι η μοναδική επιλογή και η ομοφυλοφιλία είναι διαστροφή. Έτσι, πολλά νεαρά άτομα πέφτουν θύματα του ορισμού του Shidlo (1994) που ορίζει την εσωτερικευμένη ομοφοβία: «Μία σειρά από αρνητικές στάσεις και επενέργειες κάποιου ή κάποιας προς την ομοφυλοφιλία άλλων ατόμων και προς ομοερωτικά στοιχεία του/της εαυτού του/της». Αυτά τα συναισθήματα μπορούν σοβαρά να εμποδίσουν την διαδικασία της αυτο-αποδοχής από την οποία πολλές λεσβίες, μπάι και γκέι άτομα πρέπει να περάσουν έτσι ώστε να «βγουν απ' τη ντουλάπα».

Επίσης είναι δυνατόν να υπάρχει και άλλος τύπος εσωτερικευμένης ομοφοβίας. Οι ερευνητές ψυχολογίας Fassinger και Miller (1996) εξηγούν ότι υπάρχουν δύο μοντέλα ανάπτυξης της ταυτότητας για λεσβίες και γκέι άντρες. Πρώτον, η ανάπτυξη της σεξουαλικής ταυτότητας σε ατομική βάση η οποία συμπεριλαμβάνει την αποδοχή του ομοερωτικού προσανατολισμού, και δεύτερον η ανάπτυξη μίας ταυτότητας ως μέλους μίας ομάδας, που εμπεριέχει την αποδοχή της ιδιότητας του μέλους μίας καταπιεσμένης ομάδας και η οποία αναπτύσσει σχέσης μέσα στην ομάδα (Fassinger & Miller , 1996; όπως αναφέρεται στο Mayfield (2001). Έτσι, θα μπορούσε κάποιος ή κάποια να αποδεχτεί τον/την εαυτό του/της, αλλά να μην αποδέχεται την λεσβιακή και γκέι κοινότητα γενικότερα. Η αρνητική στάση απέναντι στην γκέι κουλτούρα μπορεί να ειδωθεί ως ένας εναλλακτικός τύπος της εσωτερικευμένης ομοφοβίας.

Στη ίδια λογική και ο Θανάσης Θεοφιλόπουλος, κοινωνιολόγος και υπεύθυνος έργου «Πες το σ' εμάς» για την Colour Youth σημειώνει πως «η εσωτερικευμένη ομοφοβία είναι αποτέλεσμα της ευρύτερης ομοφοβίας που υπάρχει στην κοινωνία η οποία οδηγεί τους ΛΟΑΤΚΙ+ συνανθρώπους μας στο να νιώθουν τύψεις και πολλές φορές ακόμη και σε ακραίες περιπτώσεις να στρέφονται κατά του ίδιου τους του εαυτού. Γι' αυτό το λόγο υπάρχει ανάγκη για ολοκληρωμένη ψυχοκοινωνική στήριξη ακόμη και μέσα στις σχολικές μονάδες και σε ένα βαθμό εμείς οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών προσπαθούμε να καλύψουμε αυτό το κενό». Επίσης, η Εύα Σπίνου, ψυχολόγος εξειδικευμένη σε θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου λέει πως «η εσωτερικευμένη ομοφοβία προκύπτει από την ευρύτερη σεξιστική θεώρηση της κοινωνίας καθώς τα στερεότυπα της κοινωνίας στην οποία μεγαλώνουμε υπάρχουν κι εντός της κοινότητας. Η ομοφοβία που υπάρχει παντού και υπάρχει κι εντός της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας», ξεκαθαρίζει.

Η Έλενα-Όλγα Χρηστίδη, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια από την δική της πλευρά σχολιάζει πως: «Είναι πολύ χαρακτηριστικός ο τρόπος που φαίνεται σε sites όπως αυτά που συζητάμε η εσωτερικευμένη ομοφοβία. Είναι σημαντικό να δούμε ότι πίσω από την ομοφοβία – εσωτερικευμένη ή μη – κρύβεται μια άλλη πολύ ισχυρότερη έννοια και ακόμη πιο καθολική: ο σεξισμός. Ζώντας σε μια κοινωνία όπως αυτή που ζούμε, σεξιστική και πατριαρχική ή πατριαρχικά δομημένη με κάθε τρόπο καταδεικνύεται ότι η έννοια άνδρας είναι ανώτερη, ισχυρότερη, λειτουργικότερη από την έννοια γυναίκα. Οπότε δεν είναι περίεργο να καταβάλλονται προσπάθειες από τους ίδιους τους άνδρες να διαφυλάττεται αυτή η έννοια του άνδρα όπως την ενσαρκώνουν, δηλαδή της αρρενωπότητας τους με ό,τι στερεοτυπικό την ακολουθεί με χαρακτηριστικά όπως αυτά της σκληρότητας, της δύναμης, της ισχυρής θέσης κλπ. Άρα, οτιδήποτε νιώθουν πως αποτελεί έκπτωση σε αυτή την αρρενωπότητα και στην επιτελεστικότητα του ανδρισμού τους, είναι κάτι που νιώθουν ότι τους απειλεί».

«Έτσι λοιπόν, αυτό που κάνει ένας άντρας όταν βρίσκεται σε ένα site γνωριμιών αλλά και σε μια τετ-α-τετ γνωριμία, είναι να δείξει ότι εκείνος υπερασπίζεται την ταυτότητα του άνδρα, δεν κάνει εκπτώσεις σε αυτήν, δεν ξεφεύγει από το στερεότυπο που τον θέλει δυνατό, αυστηρό, δραστήριο, πιο υπεύθυνο – ικανό να πάρει αποφάσεις και ό,τι άλλο μπορούμε στερεοτυπικά να κολλήσουμε σε αυτή την ταυτότητα», προσθέτει η κ. Χρηστίδη.

Με ποιον τρόπο εξηγεί όμως το φαινόμενο με τα ακέφαλα προφίλ που κατακλύζουν τα apps; Η κ. Χρηστίδου λέει πως: «Η μη ορατότητα προφυλάσσει την έννοια του ανδρισμού, "διασφαλίζει" στα άτομα που συμμετέχουν ανώνυμα σε αυτά τα sites πως με κανέναν τρόπο δε θα θιγεί ο ανδρισμός μέσω της επώνυμης ή με πρόσωπο συμμετοχής σε οτιδήποτε μπορεί να αγγίζει αυτή την αρρενωπότητα πόσω μάλλον σε ένα site με αντικείμενο την ομόφυλη γνωριμία και το ομόφυλο σεξ».

Τελικά, όμως, πώς απελευθερώνεται ένας LGBTQ+ άνθρωπος από την εσωτερικευμένη καταπίεση; Η κ. Χρηστίδη πιστεύει πως: «Πρώτα από όλα πρέπει να εστιάσουν τα ίδια τα άτομα στις επιθυμίες τους. Είναι σημαντικό να εστιάσουν που πιέζονται, που νιώθουν καταπίεση, που νιώθουν πλήγωμα βιώνοντας με αυτόν τον τρόπο μια ταυτότητά τους κι εκεί ακριβώς που το νιώθουν να δουλέψουν. Να δουν που συμπεριλαμβάνει αυτό το πλήγωμα πράγματα που έχουν εσωτερικεύσει που δεν τα θεωρούν λογικά, που θεωρούν ότι προωθούν την ανισότητα, ότι είναι άδικα, ότι είναι στερεοτυπικά, ότι είναι φορείς διάκρισης και οτιδήποτε άλλο. Άρα να δουλέψουν ό,τι μπορεί να πληγώνει εσωτερικά. Θέλει δουλειά με τον εαυτό, είναι δύσκολη, είναι χρονοβόρα και πολύ πολύ σταδιακή».

Περισσότερα από το VICE

Αυτές οι Γυμνές Φωτογραφίες Είναι η Καλύτερη Απάντηση στα Στερεότυπα για το Σώμα

Παίξαμε Πόλεμο με τους Γερμανούς στα Σύνορα Ελλάδας – Βουλγαρίας

Τι Έμαθα Από την Ομιλία της Judith Butler Για τα «Σώματα» στο Μέγαρο Μουσικής