Με την υπογραφή του τέταρτου μνημονίου προ των πυλών, συλλέξαμε επτά ιστορίες εργαζόμενων ανθρώπων των οποίων η νεότητα συνέπεσε με τις πολιτικές λιτότητας. Η νέα εργατική τάξη στην Ελλάδα μπορεί να μη δουλεύει με φόρμα εργασίας, προσφέρει, ωστόσο, τις υπηρεσίες της σε πολύ χαμηλή τιμή.Διαβάστε ακόμη: Πέθανε η Γενιά των 700 Ευρώ, Πάει και η Γενιά των 300 Ευρώ, Ζήτω η Γενιά των 100 Ευρώ
Χρύσα Τσιτροπούλου, 30 ετών, καθηγήτρια αγγλικών
«Δούλευα και ως φοιτήτρια. Τα λεφτά που έβγαζα ήταν ασύγκριτα καλύτερα»
Στο φροντιστήριο το ωρομίσθιο είναι σαφώς μικρότερο από εκείνο των ιδιαίτερων μαθημάτων, αλλά τουλάχιστον είσαι ασφαλισμένος, παίρνεις ένα επίδομα ανεργίας το καλοκαίρι και ένα πετσοκομμένο δώρο Πάσχα.Πριν από το μνημόνιο τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Το θυμάμαι, επειδή δούλευα και ως φοιτήτρια. Τα λεφτά που έβγαζα ήταν ασύγκριτα καλύτερα. Δεν υπήρχε αυτό το μόνιμο αίσθημα ανασφάλειας, αυτή η μόνιμη απειλή ότι μπορεί να χάσεις τη δουλειά σου ανά πάσα στιγμή. Αλλά ακόμη και αυτό να συνέβαινε, δεν υπήρχε ο φόβος του τι θα γίνει μετά. Ήξερες ότι ακόμη και αν απολυόσουν, θα έβρισκες σύντομα κάποια άλλη δουλειά.«Ποιος μπορεί να διατηρήσει τη δημιουργικότητα, το μεράκι και τη φαντασία του, όταν νιώθει ότι ο κόπος και η προσπάθεια που καταβάλλει δεν εκτιμάται από κανέναν;»
Μαρία Μπαρούτα, 27 ετών, πωλήτρια
Θέλω να ασχοληθώ με το θέατρο όσο τίποτα στον κόσμο, αλλά η κατάσταση είναι τέτοια που δεν σε αφήνει. Το επάγγελμα του ηθοποιού, όπως χιλιάδες άλλα, ήταν και είναι πολύ αβέβαιο. Δεν ξέρεις κάθε μήνα πού θα βρίσκεσαι, αν θα έχεις δουλειά, αν και πότε θα πληρωθείς. Έχει τύχει πολλές φορές να βγαίνουμε με την ομάδα μετά τις παραστάσεις και να μοιραζόμαστε τα λεφτά μας, για να μπορούμε να πιούμε μία μπίρα.«Αν μπορώ να πληρώνω το νοίκι και το σούπερ μάρκετ μου, θα είμαι ευτυχισμένη. Έχουμε αναγκαστεί να νιώθουμε ευτυχισμένοι με τα απολύτως απαραίτητα»
Το μεγάλο μου όνειρο είναι να μπορώ να ζήσω από το θέατρο. Αν μπορώ να πληρώνω το νοίκι και το σούπερ μάρκετ μου, θα είμαι ευτυχισμένη. Έχουμε αναγκαστεί, δηλαδή, να νιώθουμε ευτυχισμένοι με τα απολύτως απαραίτητα.Σκέφτομαι συχνά να μεταναστεύσω. Αν δεν υπήρχαν οι γονείς μου, θα είχα φύγει ήδη. Η Ελλάδα μας τρώει, μας καταστρέφει. Υπάρχουν εκεί έξω άνθρωποι με πτυχία, μεταπτυχιακά, διδακτορικά. Άνθρωποι με δημιουργικότητα, φαντασία και απίστευτες ικανότητες. Είναι ντροπή να υπάρχει τόσο καλό υλικό και να μένει αναξιοποίητο. Αυτή τη στιγμή είναι πολυτέλεια να μπορείς να μείνεις στη χώρα σου.Υπάρχει τεράστια ανισότητα και υπάρχει μια φωνή που δεν βγαίνει προς τα έξω. Μας έχει ρουφήξει η απογοήτευση. Οι κραυγές εγκλωβίζονται στα σώματά μας. Είμαστε όλοι γερασμένοι, μας έχουν γεράσει πριν την ώρα μας. Μας έχουν πηδήξει τα όνειρα.«Μας έχουν γεράσει πριν την ώρα μας. Μας έχουν πηδήξει τα όνειρα»
Ζωή Λατσούδα, 27 ετών, υπάλληλος σε τηλεφωνικό κέντρο
Είσαι σε μία αίθουσα γεμάτη ανθρώπους, αλλά στην πραγματικότητα είσαι μόνος σου. Περνάς οκτώ και περισσότερες ώρες από τη ζωή σου με ένα ακουστικό στο αυτί, με τον χρόνο να κυλάει αντίστροφα και τον στόχο γραμμένο στον πίνακα να σου υπενθυμίζει τον όγκο εργασίας που πρέπει να βγάλεις καθημερινά. Επιστρέφω σπίτι στο τέλος της ημέρας και νιώθω το μυαλό μου μουδιασμένο, δεν μπορώ να σκεφτώ τίποτα. Υπάρχει μόνο κενό.Διαβάστε ακόμη: Δούλεψα για Μισή Ώρα σε ένα Τηλεφωνικό Κέντρο και Ήταν σαν να Βρισκόμουν στον Μεσαίωνα
Η αντιμετώπιση των πελατών δεν είναι πάντα η καλύτερη. Συχνά εκνευρίζονται, επειδή νιώθουν ότι εισβάλεις στον ιδιωτικό τους χώρο. Πολλοί από αυτούς γίνονται αγενείς και εριστικοί, δεν μπορούν να καταλάβουν ότι είμαστε απλώς εργαζόμενοι σε μία επιχείρηση.Στα τηλεφωνικά κέντρα θα βρεις κόσμο από 20 έως 60 χρονών. Συνήθως, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία δεν έχουν τελειώσει κάποια σχολή. Οι νεότεροι, στη συντριπτική μας πλειοψηφία, έχουμε πτυχία - έχουμε πτυχιούχους Νομικής, Φιλοσοφικής, Ψυχολογίας και Δημοσιογραφίας. Κάποιοι έχουμε και μεταπτυχιακά. Για εμάς που είμαστε πιο νέοι είναι ευκολότερο να εγκαταλείψουμε αυτήν τη δουλειά. Υπάρχει όμως κόσμος στο τηλεφωνικό κέντρο που έχει από πίσω του οικογένεια να θρέψει.Δεν μπορώ να πω ότι έχω ελεύθερο χρόνο. Το βράδυ μετά τη δουλειά σπάνια έχω όρεξη να πάω για ένα ποτό. Τα περισσότερα σαββατοκύριακα επιλέγω να μένω σπίτι και να κοιμάμαι, επειδή νιώθω εξαντλημένη από την εβδομάδα που πέρασε. Έχω χαθεί με τους περισσότερους φίλους μου, επειδή δουλεύουμε όλοι πολύ και έχουμε διαφορετικά ωράρια.«Στα τηλεφωνικά κέντρα θα βρεις κόσμο από 20 έως 60 χρονών»
«Το μόνο που με νοιάζει είναι να μπορώ να συντηρούμαι και να βοηθάω τη μητέρα μου - στο τέλος κάθε μήνα τής βάζω κρυφά ένα 50ευρο στο πορτοφόλι»
Νίκος (Γιακουμέλος), 26 ετών, δημοσιογράφος
Σε καθημερινή βάση, ανεβάζω κατά μέσο όρο 50 με 60 ειδήσεις. Υπήρξε μέρα που χρειάστηκε να ανεβάσω μέχρι και 250.Το κλίμα στον εργασιακό χώρο είναι μοναχικό. Δεν έχεις χρόνο να μιλήσεις με τους συναδέλφους σου. Είσαι όλη μέρα μπροστά από μία οθόνη. Μου είναι πιο εύκολο να μιλήσω με έναν φίλο μου στο Facebook, παρά με κάποιον συνάδελφο. Νομίζω ότι αυτός είναι και ο λόγος που δεν δημιουργείται κλίμα συλλογικότητας και αλληλεγγύης στον εργασιακό χώρο. Θυμίζει γραμμή παραγωγής. Είμαι το νούμερο «8» και δεν ξέρω τίποτα για τον διπλανό μου.«Το ερώτημα που τίθεται πλέον δεν είναι "τι θέλω να κάνω", το ερώτημα είναι "πώς θα ζήσω;"»
Αντώνης Βαλσαμής, 29 ετών, αρτεργάτης
VICE Video: Μέρες και Νύχτες ενός Ξένου Ανταποκριτή στην Αθήνα της Κρίσης
Ο νόμος για τους αρτεργάτες είναι ο ίδιος από το 1930. Σύμφωνα με αυτόν, δικαιούμαστε ενάμισι λίτρο γάλα την ημέρα και τρία αρτοσκευάσματα της επιλογής μας, αλλά κανένας εργοδότης δεν τα παρέχει. Αντ' αυτού, υπήρχαν περιπτώσεις που μας χρέωναν ακόμη και τους καφέδες, χωρίς να μας το πουν: Σε ανύποπτο χρόνο, μας ανακοίνωναν ότι έχουμε οφειλές της τάξης των 200 ευρώ.Υπάρχει τρομερή εκμετάλλευση σε αυτό το επάγγελμα. Οι εργοδότες μάς αντιμετωπίζουν σαν ζώα, όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο μας απευθύνονται. Επιπλέον, δεν υπάρχει κανένας σεβασμός απέναντι στα εργασιακά μας δικαιώματα: δεν δίνουν τις άδειες που δικαιούμαστε, δεν πληρώνουν δώρα, δεν παρέχουν το λεγόμενο «μεροκάματο της λαγάνας». Σπάνια μάς κολλάνε ένσημα για όλες τις ώρες. Συνήθως μας ασφαλίζουν για τέσσερις και πέντε ώρες.Βέβαια, όταν πλησιάζουν οι γιορτές προσπαθούν να μας συμπεριφέρονται ευγενικά και να μας καλοπιάνουν. Όταν τελειώσουν, γυρίζουμε στην προηγούμενη κατάσταση όπου φωνάζουν και παραπονιούνται για τα πάντα. Στις γιορτές δουλεύουμε περισσότερες από 14 ώρες την ημέρα.
Ολίβια Τζιουβάρα, 26 ετών, babysitter
Δεν νιώθεις το ίδιο αναλώσιμος, όπως μπορεί να νιώθεις σε κάποια επιχείρηση, επειδή αναπτύσσεις πολύ στενή σχέση με το παιδί. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι οι εργασιακές συνθήκες είναι πάντα ιδανικές.Αντιθέτως, τα λεφτά τις περισσότερες φορές δεν είναι αντίστοιχα της ευθύνης που φέρεις όσο δουλεύεις. Δεν είναι, επίσης, αρκετά, για να βγάλεις τον μήνα. Οι babysitters είναι, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, ανασφάλιστες.Υπάρχουν πολλοί γονείς που ζητούν πτυχίο στα παιδαγωγικά, σεμινάρια στη δημιουργική απασχόληση και το θεατρικό παιχνίδι, προκειμένου να προχωρήσουν σε πρόσληψη. Κατάρτιση και δεξιότητες που προφανώς δεν προσμετρούνται στον μισθό.«Θα ήθελα να ασχοληθώ με την έρευνα και να συνεχίσω με διδακτορικό. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί να συμπληρώνω το εισόδημά μου με το babysitting για κάποια χρόνια ακόμη»
Προσωπικά, θα ήθελα να ασχοληθώ με την έρευνα και να συνεχίσω με διδακτορικό στο αντικείμενό μου. Αυτό, αν λάβουμε υπόψη τη χαμηλή χρηματοδότηση της έρευνας στην Ελλάδα, σημαίνει ότι θα χρειαστεί να συμπληρώνω το εισόδημά μου με το babysitting για κάποια χρόνια ακόμη.«Έχουμε συμβιβαστεί με τους χαμηλούς μισθούς, τα παράλογα ωράρια και την ανασφάλεια»
Ηλιάνθη Παπαρρίζου, 21 ετών, σερβιτόρα
Όταν δουλεύεις βράδυ και είσαι φοιτήτρια, αναγκαστικά οι σπουδές σου μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Μου 'χει τύχει πολλές φορές να θέλω να παρακολουθήσω μάθημα στη σχολή και να μην μπορώ να ανοίξω τα μάτια μου το επόμενο πρωί από την κούραση.Είναι μία δουλειά αρκετά κουραστική που περιλαμβάνει τρομερή ορθοστασία. Τα πόδια μου πονάνε και τα χέρια μου γεμίζουν φουσκάλες.Αυτό που με ενοχλεί περισσότερο, ωστόσο, είναι ότι πολλοί πελάτες νομίζουν ότι, επειδή δουλεύω ως σερβιτόρα, έχουν το δικαίωμα να με παρενοχλούν. Δεν μπορούν να καταλάβουν ότι βρίσκομαι εκεί, για να μπορώ να βγάλω το μήνα.«Αν μπορούσαν, δεν θα μας ασφάλιζαν καθόλου»
Σε αυτές τις περιπτώσεις, πολλοί εργοδότες δεν παίρνουν θέση, για να μη χάσουν την πελατεία τους. Δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την τσέπη τους και λιγότερο για τους υπαλλήλους τους. Προσωπικά, αυτό που με νοιάζει είναι να ξέρω ότι τέτοιου τύπου συμπεριφορές δεν θα γίνονται ανεκτές, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα επεμβαίνει ο εργοδότης, «για να προστατεύσει τα κορίτσια του». Δεν είναι ο νταβατζής μου. Μπορώ να υπερασπιστώ και μόνη μου τον εαυτό μου.Ο εργοδότης προσπαθεί συνήθως να σε ασφαλίσει για όσες λιγότερες ώρες γίνεται. Πιστεύω ότι, αν μπορούσαν, δεν θα μας ασφάλιζαν καθόλου.Σε αρκετά μαγαζιά απαγορεύεται η επαφή με τους υπόλοιπους συναδέλφους ή η χρήση του κινητού μας.Διαβάστε ακόμη: Ελληνάρες Σταματήστε να Είστε Μαλάκες με τα Γκαρσόνια
Παρατηρώ μία γενικευμένη στροφή προς τέτοιου τύπου επαγγέλματα, κυρίως από φοιτητές που δεν μπορούν πλέον να βασιστούν στην οικονομική βοήθεια της οικογένειάς τους. Φίλοι και γνωστοί με ρωτάνε κατά καιρούς αν έχω ακούσει για κάποιο μαγαζί που να ψάχνει σερβιτόρους.Το τελευταίο διάστημα πιέζομαι πολύ οικονομικά. Μπορώ να εξασφαλίσω το φαγητό ή τον καφέ μου, αλλά δυσκολεύομαι να πληρώσω τους λογαριασμούς. Ίσως χρειαστεί να βρω και μία δεύτερη δουλειά, για να συντηρούμαι λίγο πιο άνετα.Όταν μπήκα στη σχολή, είχα απορρίψει κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να φύγω στο εξωτερικό. Για την ακρίβεια, δεν ήθελα να φύγω ούτε από την Αθήνα. Τελευταία, σκέφτομαι πολύ σοβαρά την προοπτική της μετανάστευσης. Στην πραγματικότητα, δεν μου προσφέρεται η δυνατότητα της επιλογής.Περισσότερα από το VICE Όσα Έζησα στο Ματωμένο Πανθεσσαλικό Στάδιο: Απόπειρες Δολοφονίας και Λίγο Ποδόσφαιρο Η Μέρα που Πέντε Φίλοι μου Μαχαιρώθηκαν Μέχρι Θανάτου στο Πάρτι μας Αυτή Είναι η Σχέση που Έχεις με την Κάνναβη Ανάλογα με το Ζώδιό σου«Όταν μπήκα στη σχολή, είχα απορρίψει κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να φύγω στο εξωτερικό. Τελευταία, σκέφτομαι πολύ σοβαρά την προοπτική της μετανάστευσης»