Η «Εγκυκλοπαίδεια» των Τατουάζ στις Φυλακές της Ρωσίας

Στη φυλακή, τα τατουάζ σημαίνουν πάντα πολλά περισσότερα από όσο νομίζεις. Ναι, ο δράκος του Κομόντο που έκανες στον αστράγαλό σου για να θυμάσαι τις δύο αξέχαστες μέρες που πέρασες στην Ινδονησία πίνοντας είναι καλή φάση, αλλά αντιπροσωπεύει κάτι το οποίο θα σε ορίζει για το υπόλοιπο της ζωής σου; Όχι.

Στην φυλακή, τα τατουάζ αποτελούν έναν σημαντικό κομμάτι της εμφάνισης ενός κρατούμενου, καθώς δείχνουν τα εγκλήματα για τα οποία έχει φυλακιστεί, ενώ ταυτόχρονα του παρέχουν και ένα μέσο επικοινωνίας με τους υπόλοιπους. Ένα μαχαίρι περασμένο στον λαιμό για παράδειγμα, δείχνει πως ο κρατούμενος έχει σκοτώσει κάποιον στην φυλακή και μπορεί να αναλάβει συμβόλαια δολοφονίας και για άλλους. Με άλλα λόγια, αν δεις αυτόν τον τύπο να έρχεται προς τα εσένα όταν έχουν φύγει όλοι οι φρουροί, εξαφανίσου.

Ο Arkady Bronnikov, που θεωρείται ο κορυφαίος ειδικός σε θέματα εικονογραφίας των τατουάζ, κυκλοφόρησε πρόσφατα μια συλλογή 180 φωτογραφιών με εγκληματίες από τις Ρωσικές φυλακές. Το βιβλίο του με τίτλο "Russian Criminal Tattoo Police Files" εκδόθηκε από την FUEL και κατά πάσα πιθανότητα είναι η μεγαλύτερη συλλογή τατουάζ των φυλακών που έχει κυκλοφορήσει ποτέ.

Ήρθα σε επαφή με τον Damon Murray, συνιδρυτή της FUEL, ώστε να μιλήσουμε για το βιβλίο.

VICE: Γεια σου Damon. Γιατί θέλατε να βγάλετε αυτό το βιβλίο;
Damon Murray: Είχαμε κυκλοφορήσει αρχικά την σειρά Russian Criminal Tattoo Encyclopaedia, καθώς και το Drawings from the Gulag and Soviets, οπότε αποτελεί μια φυσική συνέχεια. Τα βιβλία αυτά, στηρίχθηκαν στα σχέδια του Danzig Baldaev, έναν φρουρό φυλακών που κατέγραψε το φαινόμενο του Ρωσικού φυλακόβιου τατουάζ κατά την διάρκεια της καριέρας του.

Όταν πραγματοποιούσαμε την έρευνα για να «στήσουμε» το Soviets, διαβάσαμε ένα άρθρο για έναν αστυνομικό, τον Arkady Bronnikov, έναν ειδικό στην εγκληματολογία, ο οποίος στο πλαίσιο της δουλειάς του για το Υπουργείο Εσωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης, επισκεπτόταν συχνά φυλακές στα Ουράλια και την Σιβηρία. Κατά την διάρκεια των επισκέψεών του στην δεκαετία του '80, μίλησε, φωτογράφησε και συνέλεξε πληροφορίες για τους κρατούμενους και τα τατουάζ τους, χτίζοντας έτσι ένα λεπτομερέστατο αρχείο

Ξέραμε ότι αυτή η μοναδική συλλογή μπορούσε να αποτελέσει την βάση για ένα εξαιρετικό βιβλίο, το οποίο θα έδενε ιδανικά με τις προηγούμενες εκδόσεις μας. Ασχολείται με το ίδιο θέμα, αλλά νιώθω ότι το κάνει με έναν πολύ πιο ωμό τρόπο.

Έχετε κάποιες πληροφορίες σχετικά με τους κρατούμενους στις φωτογραφίες;
Αν εξαιρέσουμε ένα μικρό κομμάτι στις αρχές του βιβλίου, που αναπαράγει έναν μικρό αριθμό αστυνομικών φακέλων, όλες οι υπόλοιπες πληροφορίες προέρχονται από την ανάγνωση των τατουάζ των κρατουμένων. Τα εγκλήματα τους κυμαίνονται από τα πιο σοβαρά, όπως ο φόνος και ο βιασμός και φτάνουν μέχρι τα μικρότερα όπως κλοπές και διαρρήξεις.

Κάθε φωτογραφία συνοδεύεται από μια αναλυτική λεζάντα που εξηγεί πως τα τατουάζ που απεικονίζει η εικόνα συνδέονται με συγκεκριμένα εγκλήματα. Για παράδειγμα, ένα τατουάζ που απεικονίζει μια γυμνή γυναίκα καρφωμένη σε έναν φλεγόμενο σταυρό, συμβολίζει την δολοφονία μιας γυναίκας. Τα κούτσουρα που βρίσκονται στην φωτιά, καταδεικνύουν τα χρόνια της ποινής.

Τι είδους εξαρτήματα χρησιμοποιούνται για αυτά τα τατουάζ;
Τα περισσότερα από αυτά έχουν γίνει με οδυνηρούς και πρωτόγονους τρόπους. Η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια, αν και υπάρχουν μικρότερα σχέδια που μπορεί να ολοκληρωθούν σε τέσσερις με έξι ώρες. Το βασικό εξάρτημα είναι μια ηλεκτρική ξυριστική μηχανή η οποία έχει υποστεί μετατροπές για να δέχεται τις βελόνες και το μελάνι.

Που βρίσκουν το μελάνι;
Οι βασικές πρώτες ύλες είναι το καμένο λάστιχο και τα ούρα. Συνήθως, για λόγους υγείας, αυτός που που θέλει να κάνει τατουάζ δίνει και τα ούρα του για το μελάνι. Επειδή η όλη διαδικασία απαγορεύεται, τα τατουάζ αυτά γίνονται με άκρα μυστικότητα και συχνά σε συνθήκες ιδιαίτερα κακές, που μπορούν να οδηγήσουν σε επιπλοκές όπως η γάγγραινα και ο τέτανος, αλλά το πιο συνηθισμένο πρόβλημα που συναντάται η λεμφαδενίτιδα, μια φλεγμονή που δημιουργείται στους λεμφαδένες και προκαλεί έντονο πυρετό.

Έχεις δει πολλά τατουάζ. Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα;
Υπάρχουν πολλά κοινά θέματα και ιδέες. Πολλά από αυτά έχουν θρησκευτική βάση, απεικονίζουν την Παναγία, το Θείο Βρέφος, ρωσικές εκκλησίες, σταυρούς, τέτοια. Στο πλαίσιο των ρωσικών φυλακών όμως, αυτές οι εικόνες δεν έχουν να κάνουν με την θρησκεία, γιατί ουσιαστικά συμβολίζουν έννοιες που βγαίνουν από τις παραδόσεις της φυλακής. Πηγάζουν από την ανάγκη να παρουσιαστείς ως παρίας, ως ένας άνθρωπος του οποίου η μοίρα είναι να υποφέρει και να αδικείται.

Η Παναγία και το Θείο Βρέφος είναι από τα πλέον συνηθισμένα σχέδια και μπορεί να έχει πολλαπλά νοήματα. Μπορεί να δείχνει πίστη σε μια εγκληματική φατρία, να δείχνει ότι αυτός που το έχει πιστεύει ότι η Παναγία θα τον προστατέψει από το κακό ή μπορεί και να σημαίνει ότι αυτός που το φέρει έχει ζήσει στις φυλακές από πολύ μικρή ηλικία.

Στις φυλακές, μια εκκλησία ή ένα μοναστήρι μπορεί να αποτελούν το «σημάδι» ενός κλέφτη, ενώ ο αριθμός των θόλων καταδεικνύει τον αριθμό ποινών που του έχουν επιβληθεί. Ο σταυρός συνήθως συναντάται στο πιο σημαντικό σημείο του σώματος: το στήθος. Συμβολίζει την πίστη στις παραδόσεις των κλεφτών και αποτελεί και απόδειξη ότι το σώμα του δεν έχει «μολυνθεί» από προδοσία, ότι είναι «καθαρός» στα μάτια των υπολοίπων κλεφτών. Όλοι οι σταυροί καταδεικνύουν ότι αυτοί που τους έχουν πάνω τους ανήκουν στην φατρία των κλεφτών.

Ποιος ήταν ο αρχικός σκοπός της συλλογής αυτών των φωτογραφιών;
Η συλλογή Bronnikov που περιλαμβάνεται στο βιβλίο μας έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι ο σκοπός της ήταν καθαρά λειτουργικός. Οι φωτογραφίες πάρθηκαν για αστυνομική χρήση, έτσι ώστε να γίνει πιο κατανοητή η γλώσσα αυτών των τατουάζ και να βοηθήσει στην γρηγορότερη αναγνώριση των εγκληματιών.

Η μόνη σκέψη του φωτογράφου ήταν η καταγραφή του κάθε σώματος για πρακτικούς λόγους. Χωρίς λοιπόν κάποιο καλλιτεχνικό φίλτρο, οι φωτογραφίες αποτελούν μια ειλικρινή απεικόνιση της εγκληματικής κοινωνίας, που άθελά της αφήνει έξω την ανθρώπινη πλευρά και παρουσιάζει στοιχεία του χαρακτήρα του κάθε κρατούμενου. Επιθετικότητα, μελαγχολία, έπαρση. Τα σώματα παρουσιάζουν μια ιστορία, όχι μόνο μέσω των τατουάζ, αλλά και μέσω των ουλών και των πληγών τους.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.