Τα Φύλλα Κόκας Γίνονται η Νέα Υπερτροφή της Κολομβίας

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Munchies.

Κανένα άλλο φυτό στην ανθρώπινη ιστορία δεν έχει δαιμονοποιηθεί όσο η κόκα.

Το 1961, το φυτό συμπεριλήφθηκε στα ναρκωτικά Α' κατηγορίας στο πλαίσιο της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα ναρκωτικά, όπου αναφέρεται ότι, «Τα συμβαλλόμενα μέρη πρέπει να επιβάλλουν, στον βαθμό που μπορούν, τον ξεριζωμό όλων των άγριων θάμνων κόκας. Οφείλουν να καταστρέψουν τους θάμνους κόκας που καλλιεργούνται παράνομα». Το φυτό αποτελεί υπ' αριθμόν ένα δημόσιο κίνδυνο εδώ και δεκαετίες, αφότου κηρύχθηκε ο παγκόσμιος Πόλεμος Κατά των Ναρκωτικών.

Αν και χώρες όπως το Περού και η Βολιβία αγωνίστηκαν κατά της επιβολής αυτών των κοντόφθαλμων και νεοαποικιακών νόμων, μέχρι που τελικά κατάφεραν να νομιμοποιήσουν το φυτό εντός των συνόρων τους, ζητώντας μάλιστα από τον ΟΗΕ να αλλάξει τις απόψεις του παγκοσμίως, η Κολομβία συμμορφώνεται εδώ και χρόνια με τη νομοθεσία. Αν και πάντα τιμούσε το δικαίωμα καλλιέργειας και χρήσης της κόκας των αυτόχθονων πληθυσμών της, η Κολομβία επιτρέπει εδώ και δεκαετίες στις ΗΠΑ να ψεκάζουν από αέρος τις καλλιέργειές της με παρασιτοκτόνα και να χρηματοδοτούν βίαιες στρατιωτικές επιχειρήσεις σε πολλές από τις βασικές περιοχές καλλιέργειας του φυτού.

[VICE Video] Έτσι Φτιάχνουν τα Πλαστά Δολάρια οι Συμμορίες στο Περού

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Όταν όμως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε πέρυσι ότι το παρασιτοκτόνο της Monsanto glyphosate, ήταν άκρως καρκινογόνο, οι μέρες που η Κολομβία «θυμιάτιζε» την Αμερική έφτασαν στο τέλος τους. Αλλάζοντας απότομα στάση, ο Πρόεδρος της Κολομβίας, Juan Manuel Santos, αμφισβητεί πλέον πλήρως τον Πόλεμο Κατά των Ναρκωτικών. Αυτό αντανακλά τη νοοτροπία μιας χώρας που έχει επωμιστεί για χρόνια το βάρος αποτυχημένων πολιτικών και είναι έτοιμη για μια πραγματική αλλαγή.

Πουθενά δεν είναι πιο εμφανής αυτή η αλλαγή από ό,τι στους δρόμους της Μπογκοτά, της μοντέρνας πρωτεύουσας της χώρας, της οποίας το υψόμετρο ξεπερνά τα τρία χιλιόμετρα. Σε νέες επιχειρήσεις, όπως η Embajada de la Coca (Η Πρεσβεία της Κόκας), το πράσινο φύλλο επανακτά τη θέση που δικαιωματικά του ανήκει, ως ένα ισχυρό φαρμακευτικό φυτό και μια υπερτροφή, που θα έπρεπε να εγκωμιάζεται και όχι να δυσφημίζεται.

«Προσπαθούμε να προωθήσουμε τη σωστή χρήση του φυτού, καθώς έχει διαστρεβλωθεί εδώ και αιώνες και θέλουμε να δείξουμε πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπως στην παράδοση των ιθαγενών», λέει η Ximena Robayo, η οποία διευθύνει το εστιατόριο/καφέ/κατάστημα υγιεινής διατροφής στην καρδιά της μποέμικης περιοχής Λα Καντελαρία της πόλης.

«Αυτό που ξεκινάει να συμβαίνει τώρα είναι ότι πέρα από την παραδοσιακή, εγχώρια χρήση της κόκας, υλοποιούμε project στα οποία το φυτό καλλιεργείται βιολογικά, ως τροφή για όλους».

Η Ximena τοποθετεί τα προϊόντα της κόκας δίπλα σε παραδοσιακές υπερτροφές των Άνδεων, όπως η μάκα και η κινόα. Όλα είναι εξαιρετικά θρεπτικά φυτά που καλλιεργούνταν από τους αρχαίους πολιτισμούς οι οποίοι κατοικούσαν στην απέραντη οροσειρά, τη δεύτερη υψηλότερη στον κόσμο, μετά τα Ιμαλάια.

Εκτός από το μάσημα φύλλων κόκας και την παρασκευή τους ως αφέψημα, σαν τσάι, μπορεί να παραχθεί μεγάλη ποικιλία μαγειρεμένων και ψημένων πιάτων με βασικό συστατικό την κόκα, αλέθοντας τα φύλλα και δημιουργώντας ένα είδος αλευριού, το οποίο ονομάζεται χαρίνα. Η χαρίνα μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε χυμούς και smoothies, καθώς και σε πράσινα ροφήματα όλων των ειδών.

Μία από τις σπεσιαλιτέ της Embajada de la Coca είναι η κρέπα κόκας, την οποία παρασκευάζει η Ximena στη μικρή κουζίνα της επιχείρησης. Αναμειγνύοντας τη χαρίνα με αλεύρι κινόας, η Ximena απλώνει τη ζύμη στο τηγάνι και στη συνέχεια προσθέτει τα συστατικά της επιλογής σου: φρέσκα λαχανικά ή κοτόπουλο κάρι.

Το αποτέλεσμα είναι ένα νόστιμο, βαθυπράσινο πιάτο, το οποίο δεν είναι απλώς πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, αλλά σε γεμίζει ενέργεια για το υπόλοιπο απόγευμα.

«Η χρήση των φύλλων κόκας ως αλεύρι μας προσφέρει έναν διαφορετικό τρόπο να τα χρησιμοποιήσουμε ως φάρμακο», εξηγεί η Ximena, «καθώς μπορούν να αποτελέσουν βασικό συστατικό πολλών φαγητών που έχουν τις ίδιες θρεπτικές ιδιότητες».

Οι τελευταίες εις βάθος μελέτες πάνω στη θρεπτική αξία των φύλλων κόκας, μάλιστα, οι οποίες έγιναν στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ το 1975, προτού απαγορευτούν οι περαιτέρω έρευνες, έδειξαν ότι το φυτό αποτελεί μία από τις πλουσιότερες πηγές βιταμινών και μετάλλων.

Σύμφωνα με τον συντάκτη της έρευνας του Χάρβαρντ, τον παγκοσμίου φήμης επιστήμονα εθνοβοτανικής, καθηγητή James A. Duke, τα φύλλα κόκας δεν είναι απλώς πλουσιότερα σε πρωτεΐνες, σίδηρο, βιταμίνη Α, ίνες, ριβοφλαβίνη, φώσφορο και θερμίδες από ό,τι οι υπόλοιπες 50 φυτικές τροφές με τις οποίες έγινε σύγκριση, αλλά δεδομένης της αναλογίας των 2.000 χιλιοστόγραμμων ανά 100 γραμμάρια, περιέχουν περισσότερο ασβέστιο από οποιαδήποτε άλλη τροφή στον Πίνακα Σύνθεσης Τροφίμων INCAP – τη διεθνή βάση δεδομένων θρεπτικών συστατικών των τροφών.

Αυτό εξηγεί τη φήμη της κόκας ως το «φυτό της αθανασίας» στην περιοχή των Άνδεων, καθώς το ασβέστιο είναι γνωστό ότι προστατεύει από πολλές εκφυλιστικές ασθένειες που σχετίζονται με τη γήρανση του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένης της οστεοπόρωσης.

Ο γηραιότερος άνθρωπος που έχει καταγραφεί μάλιστα στην ιστορία, είναι ένας άνδρας από τη Βολιβία, ο οποίος έφτασε στην ηλικία των 123 ετών, μασώντας φύλλα κόκας όλη μέρα, κάθε μέρα της ζωής του.

Η χρήση των φύλλων κόκας στο φαγητό, όπως σε νόστιμες ζύμες που συνδυάζονται υπέροχα με τσάι από φύλλα κόκας, για παράδειγμα, δεν αυξάνει απλώς την πρόσληψη σημαντικών θρεπτικών συστατικών, αλλά τονώνει τον εγκέφαλο και τον οργανισμό, λόγω της παρουσίας της κοκαΐνης – η οποία είναι απλώς ένα από τα 12 αλκαλοειδή που περιέχουν τα φύλλα κόκας.

Για να φτάσεις σε κατάσταση ευφορίας, όμως, πρέπει να μασάς το φύλλο με κάτι αλκαλικό, ώστε να ενεργοποιηθούν και να απομονωθούν τα αλκαλοειδή. Σε χώρες όπως η Βολιβία και το Περού, οι λάτρεις των φύλλων κόκας χρησιμοποιούν μια ουσία που είναι γνωστή ως «λίπτα», η οποία παρασκευάζεται από τις στάχτες των φύλλων ή του φλοιού, αναμειγμένες με φύλλα μέντας ή με στέβια. Στην Κολομβία, ο παραδοσιακός καταλύτης είναι το «καλ», μια σκόνη που παράγεται από κονιοποιημένα θαλάσσια όστρακα.

Σε περίπτωση ανάγκης, μπορείς να χρησιμοποιήσεις επίσης την παλιά καλή μαγειρική σόδα.

«Πιστεύουμε ότι στο μέλλον, τα φύλλα κόκας θα εδραιωθούν ως ένα είδος φαγητού και φαρμάκου για τους ανθρώπους», εξηγεί η Ximena, κρατώντας ένα μπουκάλι με ρούμι φτιαγμένο από φύλλα κόκας, έτοιμη να το ελέγξει. «Η Κολομβία έχει ξεκινήσει να συνειδητοποιεί τη δύναμη αυτής της κληρονομιάς και ελπίζουμε να συμβεί το ίδιο και με τον υπόλοιπο κόσμο».

«Η εξάλειψη της κόκας είναι μια στρατηγική στο πλαίσιο της κήρυξης του "Πολέμου Κατά των Ναρκωτικών" από τις κυβερνήσεις της Κολομβίας και των ΗΠΑ, η οποία σιγά-σιγά πεθαίνει», λέει. «Καιρός ήταν».

«Τώρα που η εξάλειψη της κόκας στις αναπτυσσόμενές περιοχές της Κολομβίας έχει ξεκινήσει να αμφισβητείται έντονα λόγω των κοινωνικοοικονομικών και των περιβαλλοντικών επιπτώσεών της, έχει έρθει η κατάλληλη στιγμή», λέει η Ximena. «Μπορούμε να γίνουμε όπως η Βολιβία, όπου η καλλιέργεια της κόκας προωθείται από την κυβέρνηση του Προέδρου Evo Morales».

Καθώς η θρεπτική αξία της ανακαλύπτεται ακόμη, η εισαγωγή του φυτού της κόκας στην κυρίαρχη κουλτούρα της Κολομβίας –της πιο πολυπληθούς και αστικοποιημένης χώρας από τις χώρες των Άνδεων– φαίνεται να είναι πλέον αναπόφευκτη. Αυτός είναι ένας λόγος για να γιορτάσουν όλοι όσοι έχουν δοκιμάσει ένα από τα γλυκά αλφγιόρες με κόκα της Ximena.

Το επόμενο βήμα είναι να ξυπνήσουν οι ΗΠΑ και ο υπόλοιπος κόσμος και να αναγνωρίσουν ότι η κόκα είναι ένα ιερό φάρμακο και μια ισχυρή υπερτροφή που θα μπορούσε να συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην καταπολέμηση του υποσιτισμού στον κόσμο.

Δυστυχώς όμως, αυτή η αφύπνιση μπορεί να πάρει καιρό.

Περισσότερα από το VICE

Μέσα στο Μεγαλύτερο Καμπ Προσφύγων στην Ευρώπη

Χατζηκυριάκειο Σημαίνει Ψάρι, Πόρτο Λεόνε και Ρεφρέν του Μπαγιαντέρα

Το Χρήμα Δεν το Λογαριάζω, τη Σπάνια Πινακίδα Κυκλοφορίας μου σαν Κοιτάζω