To θέμα δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.
Ως ένας νεαρός φωτορεπόρτερ, το 1991, ξεκίνησα για τη Γιουγκοσλαβία, καθώς οι φήμες για την επικείμενη κατάρρευση της χώρας άρχισαν να κυκλοφορούν. Κατά την άφιξή μου, πήρα ένα τρένο με προορισμό τη Σλοβενία, όπου συνάντησα μια νεαρή γυναίκα. Ήταν καθισμένη στο τρένο και έκλαιγε. Απαντώντας στην ερώτησή μου «Είσαι καλά;», είπε με μετρημένα και προφητικά λόγια: «Έχει αρχίσει. Πρώτα η Σλοβενία, στη συνέχεια η Κροατία, μετά η Βοσνία και ακόμα πιο πέρα. Η Γιουγκοσλαβία δεν υπάρχει πια». Απάντησα αφελώς, «Μην ανησυχείς. Ο κόσμος δεν θα το αφήσει να συμβεί». Στη συνέχεια, πέρασα πέντε -από τα επόμενα δέκα- χρόνια της ζωής μου καταγράφοντας όλα όσα είχε προβλέψει. Στο τέλος όλων των πολέμων δημιούργησα ένα βιβλίο και μια ταινία μικρού μήκους με τίτλο Blood and Honey: A Balkan War Journal (Αίμα και Μέλι: Ένα Οδοιπορικό στον Βαλκανικό Πόλεμο), προκειμένου να υπενθυμίσω σε όλους τι συνέβη και γιατί.
Videos by VICE
– Ron Haviv
Έχεις ποτέ παρέμβει ώστε να βοηθήσεις κάποιον, σε κάποιο θέμα; Πέρασες ποτέ αυτή τη διαχωριστική γραμμή επαγγελματικών και προσωπικών;
Υπάρχουν σίγουρα στιγμές που άνθρωποι έχουν βοηθηθεί από μένα, είτε επειδή απλά υπήρχα στον χώρο είτε επειδή πραγματικά βοήθησα. Έχω «δέσει» πληγές, έχω πάει θύματα στο νοσοκομείο και έχω μεταφέρει ανθρώπους σε πιο ασφαλή μέρη. Δυστυχώς, υπήρξαν φορές που δεν υπήρχε τίποτα που θα μπορούσα να κάνω και άνθρωποι εκτελέστηκαν μπροστά μου. Η προσωπική μου πεποίθηση είναι να βοηθάω όποτε και όπου μπορώ, δεδομένου ότι θα εξασφαλίσω την επιβίωσή μου. Όταν είναι προφανές ότι δεν μπορώ να παρέμβω, θα φροντίσω να κάνω το καλύτερο που μπορώ καταγράφοντας τι συνέβη και ελπίζοντας ότι έτσι θα μπορέσω να «κρατήσω» στο χέρι τους υπεύθυνους δράστες.
Ο μοναδικός επιζών της σφαγής, βρίσκει το σπίτι του ερείπιο μετά την ανακατάληψη του χωριού του από τον βοσνιακό στρατό, το φθινόπωρο του 1995. Ο ίδιος στέκεται εκεί που πιστεύεται ότι είναι ένας ομαδικός τάφος 69 ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένης και της οικογένειάς του. (Όλες οι φωτογραφίες είναι του Ron Haviv / VII)
Τι σε παρακίνησε να ξεκινήσεις το φωτογραφικό πρακτορείο VII, το οποίο ανήκει στους φωτογράφους-μέλη του;
Η επιχείρηση της φωτογραφίας και ο ρόλος του freelance φωτογράφου έχουν περάσει από πολλές αλλαγές όλα αυτά τα χρόνια. Πρακτορεία όπως το Magnum, δημιουργήθηκαν και ανήκουν σε φωτογράφους ώστε να προστατεύουν και να βοηθούν ο ένας τον άλλον να πετύχει. Χρόνια αργότερα, άλλα πρακτορεία όπως τα SYGMA, Sipa και Gamma δημιουργήθηκαν με βάση παρόμοιες ιδέες. Καθώς περνούσε ο καιρός, ολοένα και περισσότερα πρακτορεία φωτογραφίας εμφανίστηκαν.
Από το 2000 η μπίζνα της φωτογραφίας έχει προσελκύσει την προσοχή ανθρώπων, όπως ο Bill Gates, ο οποίος κατέχει το πρακτορείο Corbis, και ο Mark Getty (Getty Images). Άρχισαν να αγοράζουν μικρά πρακτορεία, μεταξύ των οποίων ένα στο οποίο ανήκαν τέσσερις από τους ιδρυτές του VII. Συνειδητοποιήσαμε ότι δεν είχαμε τον πλήρη έλεγχο της σταδιοδρομίας μας και ότι είχε έρθει η ώρα να δοκιμάσουμε κάτι νέο. Ήταν μια σημαντική συνειδητοποίηση ότι έπρεπε να είμαστε υπεύθυνοι για όλες τις πτυχές της εργασίας μας. Χρησιμοποιώντας το μοντέλο Magnum, καλέσαμε τρεις άλλους φίλους και, έτσι, ξεκίνησε το VII, στις 9 Σεπτεμβρίου του 2001.
Βόσνιοι στρατιώτες καπνίζουν και κάνουν ένα διάλειμμα στην πρώτη γραμμή, δίπλα σε μια πινακίδα που λέει «Καλώς ήρθατε στο Σαράγεβο», στο Σεράγεβο της Βοσνίας, το φθινόπωρο του 1994.
Πώς ένιωσες για την κριτική του David Shield σχετικά με τον τρόπο που καλύπτονται ορισμένες φορές οι συγκρούσεις, στο νέο του βιβλίο War Is Beautiful: The New York Time Pictorial Guide to the Glamour of Armed Conflict (Ο Πόλεμος Είναι Όμορφος: Ο Οδηγός Εικόνων του New York Time για το Γκλάμουρ της Ένοπλης Σύγκρουσης); Ποια όρια βάζεις στη φωτογράφιση μιας αγριότητας;
Έχω ιδιαίτερη επίγνωση της αισθητικής του έργου μου. Προσπαθώ να επιστήσω την προσοχή στον θεατή και να τον συνδέσω με τις εικόνες μου, μέσα από τη χρήση των χρωμάτων, του φωτός και της όλης σύνθεσης. Όταν υπάρξει αυτή η δυναμική, το ίδιο το περιεχόμενο θα είναι πολύ πιο σκληρό για τον θεατή και δεν θα το αγνοήσει. Οι περιορισμοί μου είναι πολύ απλοί: Η επεξεργασία δεν μπορεί να ξεπερνάει το περιεχόμενο, σε σημείο που κάποιος δεν καταλαβαίνει τι πραγματικά συμβαίνει στην εικόνα. Είναι μια λεπτή γραμμή, αλλά σημαντική. Με λίγα λόγια, για μένα, οι αισθητικές ιδιότητες δεν πρέπει ποτέ να θάβουν το περιεχόμενο.
Με την πανταχού παρουσία της φωτογραφίας στον πολιτισμό μας, σήμερα, πώς έχει αλλάξει το φωτορεπορτάζ; Ποια είναι μερικά χαρακτηριστικά που εξακολουθείς να πιστεύεις ότι πρέπει να παραμείνουν ίδια για τους φωτορεπόρτερ, παρά το γεγονός ότι όλοι έχουμε φωτογραφικές μηχανές τώρα;
Σήμερα, φαίνεται να υπάρχει πολλή σύγχυση σε ό,τι αφορά τον ορισμό του τι σημαίνει να είσαι φωτορεπόρτερ. Αν και ο καθένας έχει κάμερα και δημιουργεί εικόνες πλέον, υπάρχουν κάποιες κρίσιμες πτυχές στο φωτορεπορτάζ. Ο δημοσιογράφος εργάζεται για να μεταδώσει πληροφορίες, πάντα παράλληλα με την τήρηση των τεχνικών και των ηθικών κανόνων της εν λόγω δημοσιογραφικής προσπάθειας. Αυτό είναι ό,τι κάνω με τη φωτογραφία μου και τα άλλα πολυμέσα. Είναι φανταστικό ότι υπάρχουν τόσοι περισσότεροι άνθρωποι που βγάζουν φωτογραφίες και τους αρέσει. Το βλέπω ως ένα συνεχώς αυξανόμενο κοινό, ώστε οι άνθρωποι να κατανοήσουν και να εκτιμήσουν τη φωτογραφία όπως ποτέ άλλοτε.
Περισσότερα από το VICE
Μιλήσαμε με Γυναίκες που τη «Βρίσκουν» Κάνοντας Σεξ με Παρθένους
Πέρασα ένα Βράδυ Ακούγοντας Ραδιοφωνικούς Σταθμούς στα AM
Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.
Μια Βόσνια επισκέπτεται τον τάφο του συζύγου της σε ένα νεκροταφείο στο Bihac, της Βοσνίας, το οποίο είναι γεμάτο με ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του πολέμου της Βοσνίας.
Βόσνιοι και Κροάτες κρατούμενοι πολέμου, στο στρατόπεδο κράτησης στην Trnopolje της Βοσνίας, το 1992. Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Αρκετοί διοικητές τους, αργότερα, κατηγορήθηκαν για εγκλήματα πολέμου.
Ένας Σέρβος προσπαθεί να σβήσει μια φωτιά που προκλήθηκε από Σέρβους εμπρηστές στο προάστιο του Σεράγεβο, την Grbavica, το 1996. Οι εμπρηστές προσπαθούσαν να αναγκάσουν τον άνθρωπο να εγκαταλείψει την πόλη και όχι να τον αφήσουν να μείνει υπό την ηγεσία της μουσουλμανικής βοσνιακής κυβέρνησης.
Οι επιζώντες της σερβικής επίθεσης στη Srebrenica, στην Tuzla της Βοσνίας, το 1995. Περισσότεροι από 7.000 Βόσνιοι άνδρες σκοτώθηκαν και δεκάδες χιλιάδες άλλοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν κατά τη διάρκεια της επίθεσης.
Οι Τίγρεις του Αρκάν σκοτώνουν Βόσνιους μουσουλμάνους πολίτες κατά την πρώτη μάχη για τη Βοσνία, στη Bijeljina της Βοσνίας, στις 31 Μαρτίου, 1992. Η σερβική παραστρατιωτική μονάδα ήταν υπεύθυνη για τη δολοφονία χιλιάδων ανθρώπων κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία και ο Αρκάν αργότερα κατηγορήθηκες για εγκλήματα πολέμου. Αυτή η εικόνα και η σειρά που τη συνοδεύει χρησιμοποιήθηκαν για αποδεικτικά στοιχεία στο Διεθνές Δικαστήριο Εγκλημάτων Πολέμου, για το κατηγορητήριο και την καταδίκη των ηγετών της Σερβίας.
Μια παραμορφωμένη φωτογραφία που βρέθηκε από μια οικογένεια Βοσνίων, όταν επέστρεψαν στο σπίτι τους σε ένα προάστιο του Σαράγεβο, το 1996. Οι Σέρβοι που είχαν καταλάβει το σπίτι έφυγαν, όταν η πόλη επανενώθηκε υπό τη μουσουλμανική βοσνιακή κυβέρνηση, παίρνοντας τα έπιπλα της οικογένειας και τα υπόλοιπα αντικείμενα από το σπίτι, αφήνοντας μόνο τη φωτογραφία.
Ένας μουσουλμάνος στη Bijelina, ικετεύει για τη ζωή του μετά τη σύλληψή του από τους Τίγρεις του Αρκάν, την άνοιξη του 1992.
