H Άνοδος και η Πτώση του Nokia 3310, του πιο Διασκεδαστικού Τηλεφώνου που Έχει Υπάρξει

FYI.

This story is over 5 years old.

Τεχνολογία

H Άνοδος και η Πτώση του Nokia 3310, του πιο Διασκεδαστικού Τηλεφώνου που Έχει Υπάρξει

Πώς μια ομάδα Φινλανδών 20άρηδων δημιούργησε μία εμβληματική συσκευή που δεν καταστρέφεται με τίποτα.
KG
Κείμενο Katherine Gillespie
BT
εικονογράφηση Ben Thomson

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VIC Australia.

Ίσως να είναι τρελό να σε πιάνει νοσταλγία για την τεχνολογία. Στο κάτω-κάτω, αντικαθιστούμε διαρκώς τις συσκευές μας που γίνονται ξαφνικά παρωχημένες, με εκδόσεις που υπερέχουν και είναι γρηγορότερες, ευκολότερες στη χρήση και έχουν καλύτερη εμφάνιση. Αυτό ισχύει κυρίως για τα κινητά – το 2017, είναι δύσκολο να λειτουργήσεις στον κόσμο των επιχειρήσεων και της διασκέδασης, χωρίς να έχεις ένα κινητό που βγήκε από το εργοστάσιο μέσα στην τελευταία διετία.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Διαβάστε ακόμη: Η Ίδια η Apple Ισχυρίζεται ότι η Εγγυημένη Διάρκεια Ζωής του iPhone Είναι Μόνο Ένας Χρόνος

Όμως, παρόλο που το ελαφρώς ραγισμένο μου iPhone 6 είναι αντικειμενικά καλύτερο από οποιοδήποτε μοντέλο είχα πριν από αυτό, πάντα βουρκώνω λίγο, όταν σκέφτομαι τις τάσεις της τεχνολογίας στα νιάτα μου. Στο μυαλό μου έρχεται το Motorola Razr, όπως και όλα τα κινητά με συρόμενο πληκτρολόγιο QWERTY. Την πιο ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου, όμως, έχει το Nokia 3310: η πλήρης αντίθεση του smartphone και ταυτόχρονα ο προκάτοχος που του άσκησε τη μεγαλύτερη επιρροή.

Έχοντας κυκλοφορήσει τον Σεπτέμβριο του 2000, το 3310 κυριάρχησε κατευθείαν στον κόσμο, χάρη στον συνδυασμό του σχήματος και της λειτουργίας του, τα οποία δεν θύμιζαν σε τίποτα Steve Jobs. Ήταν όμορφο στην όψη και την ίδια στιγμή εύκολο στη χρήση, ενώ διέθετε πολλές περίεργες και χρήσιμες καινοτομίες, τις οποίες οι χρήστες δεν είχαν σκεφτεί καν να ζητήσουν.

Οι προβλέψεις για τον αριθμό των συσκευών 3310 που θα πωλούνταν έφταναν στα 20 εκατομμύρια, όμως τελικά πωλήθηκαν 126 εκατομμύρια κομμάτια.

«Ήταν το πρώτο μου μωρό», λέει η Lone Tram Middleton, πρώην διευθύντρια προϊόντος του Nokia 3310 και, ουσιαστικά, η εφευρέτης του τηλεφώνου. Η Middleton ήταν μόλις 20 ετών, όταν της ανέθεσαν να δημιουργήσει και να κυκλοφορήσει το τηλέφωνο – ήταν ακόμη «φρέσκο αίμα» που μόλις είχε αποφοιτήσει από τη σχολή διοίκησης επιχειρήσεων. Επί δύο χρόνια, ηγούνταν μιας ομάδας 40 ατόμων που ήταν υπεύθυνη για την ανάπτυξη του τηλεφώνου και έβαλε την υπογραφή της στο Snake ΙΙ και στη «σύνθεση ήχων κλήσης», ενώ επέλεξε και τα χρώματα για τις προσόψεις του τηλεφώνου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Την εντόπισα στο LinkedIn. Έχει εγκαταλείψει προ πολλού τη Nokia, όμως οι αναμνήσεις της από εκείνη την εποχή είναι πολύ όμορφες. «Είναι μέσα στην καρδιά μου. Θυμάμαι ακόμη την ημέρα που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά, μετά το δελτίο Τύπου. Είναι κάτι παρόμοιο με το να είσαι καλλιτέχνης ή τραγουδιστής – όταν κάτι κυκλοφορεί για πρώτη φορά, εσύ το παρακολουθείς από κοντά, επειδή είναι πολύ προσωπικό», λέει.

Oι προσόψεις που άλλαζαν, τα ενσωματωμένα emoticon, η μπαταρία με την εκπληκτική διάρκεια ζωής (μία φόρτιση την εβδομάδα) και η τεράστια ανθεκτικότητά του.

Οι προβλέψεις για τον αριθμό των συσκευών 3310 που θα πωλούνταν έφταναν στα 20 εκατομμύρια, όμως τελικά πωλήθηκαν 126 εκατομμύρια κομμάτια. Συγκριτικά, το πρώτο iPhone πούλησε 35 εκατομμύρια συσκευές. Ακόμη και τώρα, μία δεκαετία μετά την κυριαρχία των smartphone στην αγορά, έξι από τα δέκα κινητά τηλέφωνα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις όλων των εποχών εξακολουθούν να είναι τα πρώτα μοντέλα της Nokia – το 3310 και η οικογένειά του, με τις προσόψεις που άλλαζαν, τα ενσωματωμένα emoticon, την μπαταρία με την εκπληκτική διάρκεια ζωής (μία φόρτιση την εβδομάδα) και την τεράστια ανθεκτικότητά του. Στη Φινλανδία, όπου ιδρύθηκε η Nokia, το 90% του πληθυσμού είχε κάποτε στην κατοχή του τηλέφωνα της εταιρείας. Το 2000, η εταιρεία τηλεπικοινωνιών ήταν υπεύθυνη για το 4% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας.

Παρόλο που ο προκάτοχος του 3310, το Nokia 3110, είχε ελαφρώς μεγαλύτερες πωλήσεις (ήταν το πρώτο Nokia με ενσωματωμένη κεραία, κάτι που λάτρεψαν οι μεγαλοαστοί επιχειρηματίες του τέλους της δεκαετίας του 1990) οι κατασκευαστές του δεν απογοητεύτηκαν καθόλου. Πίστευαν, ορθώς, ότι η συσκευή τους είχε καταφέρει να δημιουργήσει μια επανάσταση και να απευθυνθεί σε μια ολοκαίνουργια αγορά.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Είχαμε πολύ συγκεκριμένη ομάδα-στόχο», εξηγεί η Middleton. «Θέλαμε να προσελκύσουμε πιο νεανικό κοινό σε σχέση με τα προηγούμενα μοντέλα της Nokia».


[VICE Video] Το VICE Συναντά τον Συνιδρυτή της Wikipedia

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.


Όσον αφορά τη φιλοδοξία τους αυτή, τα κατάφεραν. Το 3310 πλέον έχει αποκτήσει μια νοσταλγική πολιτισμική αξία που καμία άλλη συσκευή δεν έχει. Ένας από τους λόγους που την απαθανατίζουν τα meme σήμερα, είναι η περιβόητη ανθεκτικότητά του, κάτι που λείπει από τις σημερινές εύθραυστες, γυάλινες συσκευές. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι το 3310 ήταν το πρώτο τηλέφωνο που σχεδιάστηκε αποκλειστικά για 20άρηδες και εφήβους. Ξεκίνησε μια επανάσταση με τη γρήγορη αποστολή SMS, τις προσαρμοσμένες ταπετσαρίες, τις προσόψεις και τις απαρχαιωμένες, μονοφωνικές εκδοχές των αγαπημένων σου τραγουδιών.

Όλες οι λειτουργίες του 3310 ήταν διασκεδαστικές. Σε κάθε Nokia που κατασκευαζόταν δινόταν ένα παρατσούκλι και το φιλικό στην όψη και συμπαγές 3310 βαφτίστηκε «Σκαθάρι». Το εμβληματικό Τ9 πληκτρολόγιό του, το οποίο σχημάτιζε μια ελαφριά καμπύλη προς τα πάνω, για να πλαισιώσει τη μικρή οθόνη που φωτιζόταν από πίσω, ήταν σχεδιασμένο έτσι ώστε να θυμίζει φατσούλα που γελάει. «Αφιερώσαμε μήνες ολόκληρους κάνοντας σκέψεις για το εν λόγω πληκτρολόγιο», λέει η Middleton. Κατασκευάστηκε ειδικά για την αποστολή γραπτών μηνυμάτων και ήταν σχεδιασμένο με σκοπό να προσφέρει ικανοποίηση στους χρήστες, καθώς ένιωθαν το «κλικ», ενώ πληκτρολογούσαν ένα μήνυμα ή περιηγούνταν με τα βελάκια στο μενού. «Ήταν η πρώτη φορά που μπορούσες να αλλάξεις τη θήκη μπρος-πίσω, οπότε μπορούσες να αλλάξεις εντελώς την εμφάνιση του κινητού. Ταυτόχρονα εστιάσαμε στην αποστολή μηνυμάτων, μιας και ήταν ξεκάθαρο ότι αυτό ήθελαν να κάνουν οι νέοι».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Διαβάστε ακόμη: Βλέπουμε Όλοι μια Γυναίκα να Κρατά Ένα Smartphone σε Αυτόν τον Πίνακα του 1860;

Είναι σχεδόν αδύνατον να φανταστούμε να στέλνουμε μηνύματα χωρίς να έχουμε άμεση πρόσβαση στην αλυσίδα μηνυμάτων που ανταλλάξαμε με τον ίδιο αποστολέα προηγουμένως, όμως μέχρι να βγει το 3310, τα μηνύματα εκτός νήματος ήταν ο κανόνας. Το επίσημο δελτίο Τύπου της Nokia με το οποίο ανακοινώθηκε η κυκλοφορία του 3310 την 1 η Σεπτεμβρίου 2000, προωθούσε μια «μοναδική λειτουργία chat», η οποία ήταν το μεγαλύτερο εμπορικό πλεονέκτημα του κινητού. Η Nokia συνέκρινε τη λειτουργία με τις υπηρεσίες άμεσων μηνυμάτων των υπολογιστών, όπως το MSN και το AIM, οι οποίες είχαν αρχίσει να γίνονται πολύ δημοφιλείς εκείνη την εποχή. Το 3310 δεν εφηύρε μόνο την ανταλλαγή μηνυμάτων με τον τρόπο που τη γνωρίζουμε σήμερα, αλλά έθεσε και τα θεμέλια για τη βασικότερη μέθοδο επικοινωνίας των millennials: το ομαδικό chat.

Παραδόξως, οι έφηβοι δεν το αντιλήφθηκαν αυτό το 2000. Αν και οι άλλες εφηβοκεντρικές λειτουργίες του κινητού –τα παιχνίδια, οι ήχοι κλήσεις, οι ταπετσαρίες, οι προσόψεις που άλλαζαν– έκαναν κατευθείαν επιτυχία, κανείς δεν καταλάβαινε τι ήταν το «chat».

«Δεν έπιασε στον κόσμο», θυμάται ο Henri Holm, ο διευθυντής μάρκετινγκ του 3310. Όπως η Middleton, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην επιτυχία του τηλεφώνου – εκείνη το ανέπτυξε και αυτός το πούλησε στο κοινό. Ο Holm θυμάται ότι είχε ενθουσιαστεί με τις δυνατότητες που προσέφερε το chat, όμως θλίβεται που τελικά αποδείχτηκε «πολύ προχωρημένο για την εποχή του».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η εταιρεία βασίστηκε στην επιτυχία του 3310 και κυκλοφόρησε παρόμοια δημοφιλή τηλέφωνα, τα οποία τελικά ενσωμάτωσαν έγχρωμες οθόνες, κάμερες και ξεκίνησαν να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στα πολυμέσα.

Πώς ήρθε η ιδέα σε ένα τσούρμο 20άρηδες να δημιουργήσουν το chat με τη μορφή που το ξέρουμε σήμερα; Τα περισσότερα μέλη της ομάδας ανάπτυξης του 3310 ήταν γύρω στα 25 και μόλις ξεκινούσαν την καριέρα τους. Όμως στη Nokia επικρατούσε ενθουσιασμός στην ατμόσφαιρα, λέει ο Holm. Η εταιρεία έδινε την ελευθερία στους εργαζόμενους να καινοτομήσουν.

«Μπορούσες να πάρεις ρίσκα», λέει ο Holm. «Μπορούσαμε να προσθέσουμε μικρές, ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες στο προϊόν, οι οποίες μπορεί να μη σήμαιναν τίποτα για κάποιον άλλο, όμως σήμαιναν πολλά για εμάς. Όμως, αυτές οι λειτουργίες που καταφέραμε να δοκιμάσουμε, όπως τα παιχνίδια και το chat, έγιναν καθιερωμένες λειτουργίες αργότερα».

Η ειδικότητα της Middleton ήταν η συγκέντρωση πληροφοριών για τις προτιμήσεις του καταναλωτή –εξακολουθεί να εργάζεται σε αυτόν τον τομέα και σήμερα– και ηγήθηκε σχολαστικών ερευνών, ώστε να ανακαλύψει τι ήθελαν οι νέοι χρήστες κινητών και τι μπορεί να προτιμούσαν στο μέλλον. Αυτό ήταν ένα ακόμη από τα δυνατά σημεία της Nokia: μια ουσιαστική προσπάθεια για πρόβλεψη και δημιουργία νέων τάσεων.

«Τα τηλέφωνα δεν είναι πια τηλέφωνα. Είναι συσκευές ζωής» - Henri Holm, διευθυντής μάρκετινγκ του 3310

«Καταφέραμε να αποκτήσουμε αυτήν τη γνώση ως εταιρεία κινητών τηλεφώνων», λέει ο Holm. «Κάναμε έρευνα. Δεν μπορούσες να πάρεις μια τέτοια πληροφορία από άλλες εταιρείες – κανείς άλλος δεν το γνώριζε. Η Nokia ήταν ένα πραγματικό σχολείο, από το οποίο αποφοιτούσες και αργότερα είχες τη δυνατότητα να πας σε άλλες εταιρείες και να διεκδικήσεις τη θέση που σου ανήκε».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το Nokia 3310, όσο ανεπιστρεπτί ξεπερασμένο και αν είναι πλέον, μπορεί να δώσει ένα μάθημα σε όποιον βρίσκεται στη Σίλικον Βάλε»ι. Όσο τεχνολογικά προηγμένο και αν είναι το προϊόν σου, θα πρέπει πρώτα να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του πελάτη. «Όταν δουλεύεις με την τεχνολογία, είναι εύκολο να παρασυρθείς από τις δυνατότητες που υπάρχουν», εξηγεί η Middleton. «Δεν πρέπει να ξεχνάς, όμως, ότι χρειάζεται το προϊόν να σχετίζεται με το κοινό».

Η Nokia συνέχισε να σχετίζεται με το κοινό για μια δεκαετία, κατά την οποία τα τηλέφωνά της κυρίευσαν τον κόσμο. Η εταιρεία βασίστηκε στην επιτυχία του 3310 και κυκλοφόρησε παρόμοια δημοφιλή τηλέφωνα, τα οποία τελικά ενσωμάτωσαν έγχρωμες οθόνες, κάμερες και ξεκίνησαν να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στα πολυμέσα. Υπήρχε το Nokia 3330, το οποίο υποστήριζε ήχο σε mp3 και το Nokia N-Gage – ουσιαστικά ένα τηλέφωνο συγχωνευμένο με φορητή συσκευή παιχνιδιών. Όταν η Nokia επικρατούσε στην αγορά, δεν είχε κάποιον πραγματικό ανταγωνιστή - και όταν τελικά η Nokia αποχώρησε από την αγορά, τα τηλέφωνά της εξακολουθούσαν να είναι οι καλύτερες εκδοχές αυτών που ήταν: συσκευές για κλήσεις και μηνύματα. Απλώς οι καταναλωτές είχαν ξεκινήσει να αντιλαμβάνονται ότι έβγαιναν καινούργιες συσκευές, που μπορούσαν να κάνουν περισσότερα πράγματα.

Διαβάστε ακόμη: Η Λειτουργία Αναγνώρισης Προσώπου του iPhone X Ξεγελάστηκε από μια Μάσκα

Κάπου στην πορεία, η αίσθηση της ατρόμητης καινοτομίας της Nokia εξαφανίστηκε. Για να κάνουμε την αναπόφευκτη σύγκριση, η Apple τελικά αποχωρίστηκε το clickwheel του iPod και πιο πρόσφατα, το κεντρικό κουμπί του συστήματος πλοήγησης του iPhone. Όμως ακόμη και όταν η Nokia ξεκίνησε, την τελευταία στιγμή, να παράγει smartphone, έμεινε πιστή στο ίδιο interface με το 3310, το οποίο της είχε προσφέρει την αρχική της επιτυχία.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Τα τηλέφωνα δεν είναι πια τηλέφωνα», λέει ο Holm μελαγχολικά. «Είναι συσκευές ζωής. Παλιά, αν ήθελες να μιλήσεις σε κάποιον, έπρεπε να πληκτρολογήσεις το νούμερό του. Τώρα, τα τηλεφωνικά μας νούμερα είναι απλώς για ταυτοποίηση».

Καθώς οι μετοχές της Nokia στην αγορά της Δύσης έπεσαν προς το τέλος του 2000, η λειτουργικότητα του 3310 εξακολουθούσε να βάζει την εταιρεία σε πλεονεκτική θέση στον αναπτυσσόμενο κόσμο – όπου το χαμηλό κόστος του τηλεφώνου, η ατελείωτη διάρκεια ζωής της μπαταρίας και η ανθεκτικότητά του έπαιζαν πολύ σημαντικό ρόλο. Όμως, όταν η εταιρεία εξαγοράστηκε από τη Microsoft, στο τέλος του 2013, η βασιλεία της τελείωσε. H Nokia –η οποία έχει μια εντυπωσιακά μεγάλη ιστορία, έχοντας ξεκινήσει το 1865 ως χαρτοβιομηχανία και εργοστάσιο ελαστικών– έγινε μια σκιά του παλιού εαυτού της. Ακόμη και η φετινή, νοσταλγική απόπειρα επανακυκλοφορίας του 3310 με έγχρωμη οθόνη και κάμερα ήταν αποτυχία.

Δεν μπορείς να την κατηγορήσεις που προσπαθεί, όμως. Το 3310 ήταν ένα από τα πρώτα τηλέφωνα που ένιωθες ότι είναι εθιστικό, όμως ταυτόχρονα ήταν ένα από τα τελευταία που είχε εκείνη την αθωότητα που πλέον έχει χαθεί – ήταν η ενσάρκωση του πνεύματος μιας τεχνολογίας που ο ρόλος της ήταν να εξυπηρετεί και όχι να σκλαβώνει, μιας τεχνολογίας που είχε σχεδιαστεί, για να διαρκέσει για χρόνια και όχι για να αναβαθμίζεται συνεχώς, με μεγάλο κόστος. Θυμηθείτε, για μια στιγμή, εκείνη την αίσθηση του να κρατάς ένα προϊόν προηγμένης τεχνολογίας στο χέρι σου, ενώ ταυτόχρονα είσαι σε θέση να μπορείς να το αφήσεις και πάλι.

Περισσότερα από το VICE

«Φανταστική Κόκα, Όμως Αργή Εξυπηρέτηση» - Έτσι Πωλούνται τα Ναρκωτικά στο Dark Net

Ο Αλβανός Γόης της Στυλίδας και ο Αφόρητος Τηλεοπτικός Ρατσισμός των 90s

Μια Οικογένεια στη Νίκαια Αρνείται να Παραδώσει το Σπίτι της στην Τράπεζα κι «Ας Χυθεί Αίμα»

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.