Podemos: Από την Πλατεία στο Κοινοβούλιο

Photo via flickr user Jesus Solana 

Το κίνημα των indignados, των αγανακτισμένων, θα πλημμύριζε τις πλατείες το 2011. Σήμερα, που πολλοί αναρωτιούνται πού βρίσκεται αυτό το κίνημα, στην Ισπανία η συνέχεια των indignados βρίσκεται στο κίνημα Podemos. Το Podemos είναι το κόμμα που γεννήθηκε στις πλατείες κι αποτέλεσε την μεγάλη έκπληξη των ευρωπαϊκών εκλογών, αφού κατάφερε να πείσει 1.200.000 πολίτες να εμπιστευτούν την ψήφο τους σε απλούς καθημερινούς ανθρώπους, εκλέγοντας πέντε ευρωβουλευτές. Ο Jesus Castillo, μέλος του Podemos γυρίζει την Ισπανία και τον κόσμο και μιλάει γι’ αυτό το κίνημα. Καθηγητής Οικολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης, ο Jesus είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Podemos κι έχει ζήσει τη διαδρομή από τις πλατείες στο κοινοβούλιο.Τον συνάντησα στην Αθήνα, όπου είχε έρθει να μιλήσει στο Φεστιβάλ του Μαρξισμού και μου εξήγησε τι ακριβώς είναι το Podemos.

H φωτογραφία είναι ευγενική παραχώρηση του Jesus Castillo

VICE: Τι είναι το Podemos;

Jesus Castillo:Podemos σημαίνει «εμείς μπορούμε να το κάνουμε». Το Podemos δεν είναι κόμμα, είναι σαν ένα εργαλείο που οι άνθρωποι έχουν τους τέσσερις τελευταίους μήνες στα χέρια τους για να κάνουν πολιτική, να συμμετάσχουν στις εκλογές και να μεταφέρουν τι λένε τα κινήματα στο κοινοβούλιο και στα media. Κανείς δεν ξέρει ακριβώς τι είναι το Podemos αυτή τη στιγμή γιατί είναι καινούριο και συνεχώς αλλάζει και βρισκόμαστε σε ένα debate για την κατεύθυνση που πρέπει να πάρουμε. Όλοι όσοι είναι στο podemos δεν θέλουν να είναι ένα κόμμα όπως είναι τα άλλα κόμματα.

Είστε η συνέχεια του κινήματος των πλατειών, σωστά;

Πολλά άτομα που συμμετέχουν στο Podemos ήμασταν και στους indignados στις πλατείες. Δεν μπορείς να κατανοήσεις το Podemos αν δεν κατανοήσεις τους indignados. Αυτό το κίνημα για την Ισπανία ήταν ένας μεγάλος σεισμός που άλλαξε το πολιτικό σκηνικό. Πολλά άτομα που ήταν ενάντια στη δικτατορία του Φράνκο κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’60 και του ΄70 και τώρα είναι απογοητευμένοι με την πολιτική, με το indignados άρχισαν ξανά να αγωνίζονται. Όμως και πολλά νέα άτομα αγωνίστηκαν για πρώτη φορά στη ζωή τους το 2011. Εκατομμύρια άνθρωποι άλλαξαν τον τρόπο που βλέπουν την πραγματικότητα και κατάλαβαν ότι η κυβέρνηση είναι εκεί για τις τράπεζες και το μεγάλο κεφάλαιο, όχι γι’ αυτούς. Όταν οι πλατείες σταμάτησαν και οι άνθρωποι επέστρεψαν στα σπίτια τους είχαν καταφέρει ήδη να αλλάξουν τον τρόπο που σκέφτονται.Χιλιάδες ανθρώποι είμαστε ακόμα ενεργοί στα κινήματα όπως για παράδειγμα στο κίνημα ενάντια στις εξώσεις κι αυτοί οι άνθρωποι  κατάφεραν να σταματήσουν πάρα πολλές εξώσεις.

Πιστεύετε ότι η κατάσταση θα αλλάξει μέσω των κινημάτων ή μέσα από το κοινοβούλιο;

Δεν νομίζω ότι η κατάσταση θα αλλάξει χωρίς να αγωνίζεται ο κόσμος, ειδικά μέσα στους χώρους εργασίας και να κάνει μία από τα κάτω επανάσταση. Όμως έχουμε μία κρίση να αντιμετωπίσουμε στο Podemos γιατί πολλά άτομα πίστευαν ότι χτίζοντας το Podemos είναι αρκετό για να καταφέρουν αυτό που θέλουν. Να ζήσουν καλύτερα, να παλέψουν την λιτότητα, και την Τρόικα και πολλά άτομα δεν μπορούν να καταλάβουν την διαφορά ανάμεσα στις κινητοποιήσεις και τις εκλογές. Αυτό είναι το στοίχημα που έχουμε τώρα κι αυτό που πρέπει να κάνουμε ξεκάθαρο μέσα στο Podemos. Χωρίς να αγωνιζόμαστε στο δρόμο και στους χώρους εργασίας, το Podemos δεν θα είναι ένα εύχρηστο εργαλείο ακόμα κι αν στις εκλογές παίρνει ποσοστά. Αλλά νομίζω ότι πρέπει να είμαστε έξυπνοι και να ξέρουμε πώς να χρησιμοποιούμε τις εκλογές και τα κοινοβούλια ως χώρους όπου μπορούμε να φωνάξουμε ενάντια στο σύστημα και κάποιοι άνθρωποι να μας ακούσουν.

H φωτογραφία είναι ευγενική παραχώρηση του Jesus Castillo

Τι ανθρώπους θα συναντήσει κανείς στους Podemos;

Δεν έχουμε επαγγελματίες πολιτικούς και στην πραγματικότητα δεν τους θέλουμε. Κάποιοι άνθρωποι συμμετέχουν στις συνελεύσεις στις γειτονιές και στους εργατικούς χώρους, αλλά κάποιοι άνθρωποι συμμετέχουν μόνο μέσω του ίντερνετ. Αυτό είναι πολύ σημαντικό αν θέλει κάποιος να καταλάβει το Podemos. Γιατί για παράδειγμα άνθρωποι με κινητικά προβλήματα ή άνθρωποι που δεν μπορούν να μετακινηθούν εύκολα ή γυναίκες που έχουν πολλές δουλειές με τα παιδιά και τη δουλειά τους ή άρρωστοι άνθρωποι ή άνθρωποι που δουλεύουν πολύ, όλοι αυτοί μπορεί να μην έχουν χρόνο να πάνε στις συγκεντρώσεις όμως μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα του ίντερνετ μπορούν να συμμετάσχουν.

Ναι αλλά έτσι δεν μπορεί να τους κατηγορεί κάποιος ως επαναστάτες του ίντερνετ; Δεν υπάρχει η αναγκαιότητα να συμμετέχουν και στην πράξη;

Το ίντερνετ έχει δύο πλευρές. Για παράδειγμα κατά τη διάρκεια της εκλογικής καμπάνιας που τα media μας έκαναν μποκοτάζ, δεν μιλούσαν για εμάς, χρησιμοποιήσαμε τα κοινωνικά δίκτυα για να φτάσουμε στον κόσμο ώστε να μας μάθει. Σε πολλά χωριά που δεν είχαμε ανθρώπους να μιλήσουν στόμα με στόμα στο δρόμο, το ίντερνετ μας βοήθησε και μας ψήφισαν. Και ναι, μπορεί το καλύτερο πράγμα να είναι να συμμετέχεις σε μία συνέλευση στη γειτονιά σου, όμως όταν δεν πείθεσαι, το ίντερνετ σε βοηθάει να είσαι μέρος αυτού που συμβαίνει μέσω του facebook, του twitter κτλ. Αν λοιπόν κάποια στιγμή βγει στο ίντερνετ μία ανακοίνωση ότι την τάδε μέρα πρέπει να κατέβουμε στο δρόμο σε μία κινητοποίηση, ίσως πας, επειδή νιώθεις μέλος αυτής της ομάδας έστω και μέσω ίντερνετ. Είναι λοιπόν ένα μέσω για να πείσει να πάνε στις κινητοποιήσεις αυτοί που δεν πείθονται να πάνε στις συνελεύσεις ή που δεν μπορούν. Χρησιμοποιήσαμε το ίντερνετ μέχρι κι όταν διαμορφώναμε τη λίστα των υποψήφιων για τις εκλογές, μέσω ανοιχτής ψηφοφορίας στην οποία συμμετείχαν τελικά περίπου 33.000 άτομα που καθόρισαν τη λίστα των εκλογών με online ψηφοφορία.

H φωτογραφία είναι ευγενική παραχώρηση του Jesus Castillo

Πώς συγκρίνεις το κίνημα των indignados στην Ισπανία με των αγανακτισμένων στην Ελλάδα;

Πιστεύω ότι στην Ισπανία οδεύουμε προς την ίδια κατεύθυνση με την Ελλάδα αλλά με αργούς ρυθμούς. Εσείς πάτε πιο γρήγορα. Δεν έχουμε τις απεργιακές κινητοποιήσεις που έχετε εσείς, είχαμε μόνο 3 γενικές απεργίες τα τελευταία 4 χρόνια, άρα είμαστε πιο αδύναμοι από αυτήν την άποψη. Οι μεγάλες πλατείες στην Ισπανία μεταφέρθηκαν στις γειτονιές, όπως έγινε και στην Ελλάδα. Στην Ισπανία όμως συνεχίστηκαν και μέσω της δράσης στο ίντερνετ που σου εξήγησα.

Πώς άλλαξε όλη αυτή η διαδρομή τη δική σου ζωή;

Αυτό που άλλαξε το Podemos στη ζωή μου είναι ότι τώρα είμαι πάρα πάρα πολύ απασχολημένος. Και είναι καλό κι δημιουργικό το να χτίζεις ένα κομμάτι του Podemos για να αλλάξεις τον κόσμο. Αλλά από τότε που ξέσπασε η κρίση στην Ισπανία, όλες οι κοινωνικές ομάδες επηρεάστηκαν. Είμαι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο και μου έκοψαν το μισθό 15%, το αγόρι μου που είναι αρχιτέκτονας με την κρίση έφυγε και πήγε στο Λονδίνο και χωρίσαμε, οπότε με επηρέασε σε διαφορετικά επίπεδα.

Ποια είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή στην Ισπανία;

Η κατάσταση στην Ισπανία είναι δραματική αυτή τη στιγμή. Στην Ανδαλουσία έχουμε 35% ανεργία, 26% σε όλη την Ισπανία, χιλιάδες φεύγουν μετανάστες στο εξωτερικό, η κατάσταση είναι για επανάσταση αύριο. Μπορεί κάποιοι να μην το πιστεύουν, αλλά στο Podemos το πιστεύουμε. «Εμείς μπορούμε να το κάνουμε». Το ζήτημα είναι πώς θα το κάνουμε.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.